อิ เป็นคะนะของภาษาญี่ปุ่นตัวหนึ่ง ฮิระงะนะเขียนว่า い มีที่มาจากตัวเขียนหวัดของมันโยงะนะ 以 และคะตะกะนะเขียนว่า イ มีที่มาจากส่วนซ้ายของมันโยงะนะ 伊 ออกเสียงว่า เกี่ยวกับเสียงนี้ [i] แต่ในการพูดจริงอาจแปรเป็น [i̞] หรือ [j] (เหมือนสะกดด้วย ย) ถ้าอิต่อท้ายคะนะที่มีเสียงสระ เอะ จะทำให้เกิดการลากเสียงเป็นสระ เอ


ฮิรางานะ

คาตากานะ
การถอดอักษร i
มังโยงานะ
ของฮิรางานะ
มังโยงานะ
ของคาตากานะ
รหัสเรียกขาน いろはのイ
(อิโระฮะ โนะ อิ)
รหัสมอร์ส ・-
อักษรเบรลล์ ⠃
ยูนิโคด U+3044, U+30A4
คะนะ
อึง วะ ระ ยะ มะ ฮะ นะ ทะ ซะ คะ อะ
วิ ริ มิ ฮิ นิ ชิ ชิ คิ อิ
รุ ยุ มุ ฟุ นุ สึ ซุ คุ อุ
เวะ เระ เมะ เฮะ เนะ เทะ เซะ เคะ เอะ
โวะ โระ โยะ โมะ โฮะ โนะ โทะ โซะ โคะ โอะ
เคะตัวเล็ก · สึตัวเล็ก · โยะริ · โคะโตะ
ดะกุเต็ง · ฮันดะกุเต็ง · โชอมปุ

い เป็นอักษรลำดับที่ 2 อยู่ระหว่าง あ (อะ) กับ う (อุ) ในการจัดลำดับอักษรปัจจุบัน ส่วนการจัดลำดับแบบอิโระฮะ い เป็นอักษรลำดับที่ 1 อยู่ก่อน ろ (โระ)

รูปแบบ โรมะจิ ฮิระงะนะ คะตะกะนะ เสียงอ่าน
ธรรมดา i อิ
ī いい, いぃ
いー, い~
イイ, イィ
イー, イ~
อี
ทวิอักษร yi いぃ イィ ยิ
ye いぇ イェ เยะ

อักษรแบบอื่น แก้

อักษรแบบอื่นของอิคือคะนะขนาดเล็ก ぃ, ィ ใช้สำหรับแสดงเสียงภาษาต่างประเทศของญี่ปุ่นเช่น ウィ (วิ), クィ (ควิ), スィ (ซิ), ティ (ทิ), ディ (ดิ), フィ (ฟิ) หรือใช้สำหรับลากเสียงสระอิให้ยาวขึ้นเป็น อี

ภาษาไอนุใช้คะตะกะนะขนาดเล็ก ィ เป็นพยัญชนะสะกด [ɪ] เหมือนการสะกดด้วย -ย และอ่านออกเสียงต่างจากภาษาญี่ปุ่น เช่น カィ (ไค), クィ (คุย), ケィ (เค็ย), コィ (โค็ย)

นอกจากนี้ ยุคเมจิตอนต้นมีการเสนอให้ใช้คะตะกะนะ   ซึ่งมาจากคะตะกะนะ イ ที่กลับหัวลง เพื่อใช้แทนเสียง ยิ หรือ yi แต่การเสนอก็ตกไป [1]

อักขระ ยูนิโคด จิส เอกซ์ 0213[2] ความหมาย
U+3043 1-4-3 ฮิระงะนะ อิ ตัวเล็ก
U+3044 1-4-4 ฮิระงะนะ อิ
U+30A3 1-5-3 คะตะกะนะ อิ ตัวเล็ก
U+30A4 1-5-4 คะตะกะนะ อิ
U+32D1 1-12-60 คะตะกะนะ อิ ในวงกลม
U+FF68 ไม่มี คะตะกะนะ อิ ตัวเล็ก ครึ่งความกว้าง
U+FF72 ไม่มี คะตะกะนะ อิ ครึ่งความกว้าง

ลำดับขีด แก้

 
ลำดับขีดในการเขียน い
 
ลำดับขีดในการเขียน イ

ฮิระงะนะ い มีลำดับขีด 2 ขีดดังนี้

  1. ขีดเส้นตั้งจากมุมบนซ้าย งอขวาเล็กน้อย แล้วตวัดขึ้น
  2. ขีดเส้นตั้งจากมุมบนขวา งอซ้ายเล็กน้อย โดยสั้นกว่าเส้นแรก

คะตะกะนะ イ มีลำดับขีด 2 ขีดดังนี้

  1. ขีดเส้นโค้งลงทางซ้ายโดยเริ่มจากด้านบน
  2. ขีดเส้นตั้งจากกึ่งกลางของเส้นโค้งแรกลงล่าง

คันจิ แก้

ตัวอย่างคันจิที่อ่านว่าอิ และขึ้นต้นด้วยอิ มีดังนี้

以 伊 位 依 偉 囲 夷 委 威 尉 惟 意 慰 易 椅 為 畏 異 移 維
緯 胃 萎 衣 謂 違 遺 医 井 亥 域 育 郁 磯 一 壱 溢 逸 稲 茨
芋 鰯 允 印 咽 員 因 姻 引 飲 淫 胤 蔭 院 陰 隠 韻 吋

อ้างอิง แก้