อำเภอสิชล

สิชล เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครศรีธรรมราช ได้รับการจัดตั้งขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ ร.ศ. 116 เมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2440

อำเภอสิชล
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Sichon
คำขวัญ:  สิชลเมืองโบราณ ถ้ำพิสดาร ธารสะอาด หาดหินงาม น้ำตกสวย รวยทรัพยากร
แผนที่จังหวัดนครศรีธรรมราช เน้นอำเภอสิชล
พิกัด: 9°0′24″N 99°54′6″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นครศรีธรรมราช
พื้นที่
• ทั้งหมด	703.1 ตร.กม. (271.5 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	88,613 คน
• ความหนาแน่น	126.03 คน/ตร.กม. (326.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	80120, 80340 (เฉพาะตำบลเสาเภา ตำบลเทพราชและตำบลเปลี่ยน)
รหัสภูมิศาสตร์	8014
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอสิชล หมู่ที่ 10 ถนนนครศรีธรรมราช-สุราษฎร์ธานี ตำบล ทุ่งปรัง อำเภอสิชล จังหวัดนครศรีธรรมราช 80120
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เขาคอกวาง ตำบลสิชล

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอสิชลตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอขนอม
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอ่าวไทย
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอท่าศาลาและอำเภอนบพิตำ
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอกาญจนดิษฐ์และอำเภอดอนสัก (จังหวัดสุราษฎร์ธานี)

ชายหาดในอำเภอสิชล

ประวัติ

อำเภอสิชล (ในปัจจุบัน) ขณะนั้นมี “ขุนชนะคีรี นายที่สิชล นา 400 ฝ่ายซ้าย” และมี หมื่นไชย รองที่สิชล นา 300” แสดงว่าสิชลมีฐานะย่อมกว่าที่อลอง ท้องที่อำเภอสิชล ชุมชนขยายตัวขึ้นในช่วงปลายรัชกาลที่ 2-3 ของกรุงรัตนโกสินทร์ ทั้งนี้เพราะมีชาวจีนอพยพหนีภัยสงครามเข้ามาตั้งถิ่นฐานที่ปากแพรก เกิดเป็นตลาด เป็นท่าเรือประมง ตลาดสิชลเจริญขึ้นเรื่อย ๆ ในขณะที่บ้าน “หลอง” หรือ “ตำบลฉลอง” ค่อยลดความสำคัญลงเป็นตรงกันข้าม ชื่อเรียกนามสถานแห่งนี้ปรากฏในเอกสารต่าง ๆ แตกต่างกัน นอกจากจะเป็น “ตระชน"

ตามที่ปรากฏในตำนานเมืองนครศรีธรรมราชดังกล่าวแล้วปรากฏในตรุศ (ตรุษ) รัชกาลที่ 4 เป็น “สุชล” ในประกาศพระราชพิธีตรุษรัชกาลที่ 5 เป็น “สีชล” มีชื่อสถานที่ใกล้เคียง คือ กระนพพิตำอลอง กลาย ขนอม ในประกาศพระราชพิธีสัมพัจฉรฉินท์รัชกาลที่ 6 เป็น “สีชล” เช่นเดียวกับในสมัยรัชกาลที่ 5 สรุปได้ว่าในสมัยอยุธยาเรียกว่า “ตระชน” ก็มี”ศรีชน”ก็มี การที่เปลี่ยนจาก “สุชล”เป็น “สิชล” มีคำบอกเล่ากระแสหนึ่งว่า เกิดขึ้นเมื่อครั้งพระรัตนธัชมุนี (ม่วง) เจ้าคณะมณฑลนครศรีธรรมราชไปตรวจราชการที่สุชลเห็นความสมบูรณ์ของน้ำและน้ำใสจืดสนิท จึงเปลี่ยนชื่อจาก “สุชล” เป็น “สิชล” เมื่อ ร.ศ.116 (พ.ศ. 2440) ได้มีพระราชบัญญัติปกครองท้องที่แบบใหม่ เมืองนครศรีธรรมราชได้จัดส่งหลวงอนุสรสิทธิกรรมออกไปดำเนินจัดตั้งอำเภอขึ้นที่บริเวณใกล้ตัวกับวัดกลาง ตำบลฉลอง (ในปัจจุบัน) หลวงอนุสรสิทธิกรรมตั้งที่ว่าการอำเภอชั่วคราวที่อยู่นั้น จัดแบ่งเขตการปกครองเป็นหมู่บ้าน ตำบล อยู่ราว 2 ปี จึงย้ายไปตั้งที่บริเวณวัดปากแพรก (ตลาดปากแพรก) ซึ่งบริเวณที่คลองท่าเรือรีและคลองเท่าควายไหลมาบรรจบกัน

• วันที่ 14 เมษายน 2472 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดนครศรีธรรมราช และ จังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยโอนพื้นที่ตำบลไชยคราม และตำบลดอนสัก จากอำเภอสิชล จังหวัดนครศรีธรรมราช ไปขึ้นกับอำเภอกาญจนดิษฐ์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
• วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2481 แยกพื้นที่ตำบลขนอม และตำบลท้องเนียน จากอำเภอสิชล ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอขนอม และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอสิชล
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลทุ่งปรัง แยกออกจากตำบลสิชล และตำบลฉลอง ตั้งตำบลเปลี่ยน แยกออกจากตำบลเสาเภา และตำบลฉลอง
• วันที่ 30 พฤษภาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลสิชล ในท้องที่หมู่ที่ 1,3 (ในขณะนั้น) ของตำบลสิชล
• วันที่ 15 มกราคม 2500 ย้ายที่ว่าการกิ่งอำเภอขนอม อำเภอสิชล จากตำบลท้องเนียน ไปตั้งที่ตำบลขนอม
• วันที่ 26 มกราคม 2500 จัดตั้งสุขาภิบาลขนอม ในท้องที่บางส่วนของตำบลขนอม
• วันที่ 10 มกราคม 2502 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอขนอม อำเภอสิชล เป็น อำเภอขนอม
• วันที่ 16 กันยายน 2523 ตั้งตำบลสี่ขีด แยกออกจากตำบลสิชล
• วันที่ 7 กรกฎาคม 2524 ตั้งตำบลเทพราช แยกออกจากตำบลเสาเภา
• วันที่ 15 กันยายน 2532 ตั้งตำบลเขาน้อย แยกออกจากตำบลฉลอง
• วันที่ 14 พฤศจิกายน 2538 ตั้งตำบลทุ่งใส แยกออกจากตำบลสิชล
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลสิชล เป็นเทศบาลตำบลสิชล ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 6 เมษายน 2555 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งใส ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลทุ่งใส

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอสิชลแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 9 ตำบล 106 หมู่บ้าน ได้แก่

1. สิชล (Sichon) 10 หมู่บ้าน 2. ทุ่งปรัง (Thung Prang) 16 หมู่บ้าน 3. ฉลอง (Chalong) 11 หมู่บ้าน 4. เสาเภา (Sao Phao) 16 หมู่บ้าน 5. เปลี่ยน (Plian) 14 หมู่บ้าน 6. สี่ขีด (Si Khit) 12 หมู่บ้าน 7. เทพราช (Theppharat) 13 หมู่บ้าน 8. เขาน้อย (Khao Noi) 7 หมู่บ้าน 9. ทุ่งใส (Thung Sai) 8 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอสิชลประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลสิชล ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลสิชล
• เทศบาลตำบลทุ่งใส ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งใสทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสิชล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสิชล (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลสิชล)
• องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งปรัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งปรังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลฉลอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลฉลองทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเสาเภา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเสาเภาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเปลี่ยน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเปลี่ยนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสี่ขีด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสี่ขีดทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเทพราช ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเทพราชทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเขาน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาน้อยทั้งตำบล

สถานที่ท่องเที่ยว

หาดหินงาม

• หาดสิชล หรือที่ชาวท้องถิ่นเรียกกันว่า "หัวหินสิชล" เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงมานานของอำเภอ ชายหาดเป็นแนวหินไปจนจดหาดทรายโค้ง เป็นบริเวณที่เล่นน้ำได้ บนหาดมีที่พักและร้านอาหารสำหรับนักท่องเที่ยว
• หาดหินงาม บริเวณชายหาดเต็มไปด้วยก้อนหินกลมเกลี้ยง มีสีสันสวยงาม และเป็นที่มาของชื่อหาดหินงาม ตลอดแนวชายหาดไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวกบริการ
• หาดปิติ เป็นหาดที่ชาวท้องถิ่นนิยมไปพักผ่อน ชายหาดจะต่อจากหาดหินงาม บริเวณโดยรอบได้รับการพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกด้านที่พักและร้านอาหาร สำหรับบริการนักท่องเที่ยว การเดินทางโดยทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 401 จากอำเภอเมืองนครศรีธรรมราชประมาณ 70 กิโลเมตร เข้าสู่อำเภอสิชล จากตัวอำเภอสิชล แยกขวาไปทางบ้านปากน้ำ ระยะทาง 3 กิโลเมตร ถึงชายหาดสิชล และจากหาดสิชล ไปอีก 1.5 กิโลเมตร ถึงหาดหินงาม และหาดคอเขา ห่างจากหาดหินงาม 2 กิโลเมตร
• อุทยานแห่งชาติน้ำตกสี่ขีด อยู่ที่หมู่ 2 ตำบลสี่ขีด ใช้เส้นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4105 ห่างจากหาดสิชลไปทางทิศตะวันตก 15 กิโลเมตร เป็นน้ำตกขนาดเล็ก ที่เกิดจากภูเขาด้านตะวันตกเปลี่ยนระดับเป็นระยะลดหลั่นเป็นชั้น ๆ ท่ามกลางความสวยงามของร่มไม้กับสายน้ำ นับเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของอุทยานแห่งชาติน้ำตกสี่ขีด ซึ่งกำลังอยู่ในระหว่างจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติแห่งใหม่
• แหล่งโบราณคดีเขาคา อยู่ที่ตำบลเสาเภา ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 401 จากสี่แยกจอมพิบูลย์ ถึงกิโลเมตรที่ 99 แยกซ้ายเข้าถนนจินดาประชาสวรรค์ ประมาณ 7 กิโลเมตร โบราณคดีเขาคา มีอายุกว่า 1,500 ปี บริเวณเขาคาเป็นศาสนสถานสำคัญในลัทธิไศวนิกาย ซึ่งเคารพนับถือพระศิวะหรือพระอิศวรเป็นเทพเจ้าสูงสุด มีเขาคาประดุจเขาพระสุเมรุเป็นศูนย์กลาง และมีโบราณสถานเล็ก ๆ กระจายเป็นบริวารโดยรอบ มีการค้นพบโบราณวัตถุที่ใช้พิธีกรรม เช่น ฐานโยนิ (ฐานศิวลึงค์) ศิวลึงค์ท่อโสมสูตร (ท่อน้ำมนต์) ตลอดจนซากโบราณสถานที่เป็นเทวสถาน สระน้ำโบราณ กรมศิลปากรได้ทำการบูรณะเสร็จเรียบร้อยแล้วเมื่อปี พ.ศ. 2540
• ถ้ำทวดสุข อยู่ที่บ้านนาขุด หมู่ที่ 12 ตำบลทุ่งปรัง เป็นถ้ำที่ชาวบ้านในสมัยอยุธยาใช้เก็บพระพุทธรูปเพื่อให้พ้นภัยสงครามพม่า