อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช

อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช
อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช
	อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Mueang Nakhon Si Thammarat
	วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร
	คำขวัญ: นครแห่งการเรียนรู้ เป็นเมืองน่าอยู่ ; สู่สังคมพัฒนาที่ยั่งยืน
	แผนที่จังหวัดนครศรีธรรมราช เน้นอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช
	พิกัด: 8°25′12″N 99°57′48″E / 8.42000°N 99.96333°E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นครศรีธรรมราช
พื้นที่
• ทั้งหมด	597.33 ตร.กม. (230.63 ตร.ไมล์)
ประชากร (2564)
• ทั้งหมด	270,514 คน
• ความหนาแน่น	452.87 คน/ตร.กม. (1,172.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	80000,; 80280 (เฉพาะตำบลกำแพงเซา ท่างิ้ว และนาทราย),; 80290 (เฉพาะหมู่ที่ 2-6, 8, 14-17 ตำบลท่าเรือ),; 80330 (เฉพาะตำบลบางจาก)
รหัสภูมิศาสตร์	8001
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช เลขที่ 1 ถนนอ้อมค่าย ตำบลปากพูน อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช 80000
	ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เมืองนครศรีธรรมราช เป็นอำเภอศูนย์กลางการปกครองของจังหวัดนครศรีธรรมราช

ประวัติ

อำเภอเมืองนครศรีธรรมราชมีประวัติความเป็นมา ดังต่อไปนี้

พ.ศ. 2454 แบ่งท้องที่ตำบลลานสกา ตำบลเขาแก้ว ตำบลท่าดี ตำบลกำโลน และตำบลขุนทะเล อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช ตั้งเป็นกิ่งอำเภอลานสกา
วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลไชยมนตรี แยกจากตำบลกำแพงเซา ตั้งตำบลนาพรุ แยกจากตำบลช้างซ้าย ตั้งตำบลท่าไร่ แยกจากตำบลบางจาก ตั้งตำบลท่าซัก แยกจากตำบลปากพูนและตำบลปากนคร จัดตั้งตำบลนา แยกจากตำบลศาลามีชัย ตั้งตำบลนาทราย แยกจากตำบลนาเคียน ตั้งตำบลพรหมโลก แยกจากตำบลท่างิ้ว ตั้งตำบลบ้านเกาะ แยกจากตำบลอินคีรี ตั้งตำบลมะม่วงสองต้น แยกจากตำบลนาสาร ตั้งตำบลเขาแก้ว แยกจากตำบลลานสกา และตั้งตำบลกำโลน แยกจากตำบลท่าดี^[1]
วันที่ 26 มกราคม 2500 จัดตั้งสุขาภิบาลลานสกา ในท้องที่บางส่วนของตำบลลานสกาและตำบลเขาแก้ว^[2]
วันที่ 23 กรกฎาคม 2501 จัดตั้งกิ่งอำเภอลานสกา อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นอำเภอลานสกา^[3]
วันที่ 17 สิงหาคม 2508 จัดตั้งสุขาภิบาลบางจาก ในท้องที่บางส่วนของตำบลบางจาก^[4]
วันที่ 30 พฤศจิกายน 2508 จัดตั้งสุขาภิบาลท่าแพ ในท้องที่บางส่วนของตำบลปากพูน^[5]
วันที่ 25 มกราคม 2509 เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช ดังนี้
- โอนพื้นที่หมู่ที่ 10 ของตำบลท่าเรือ หมู่ที่ 1-3 ตำบลศาลามีชัย หมู่ที่ 1-3 ตำบลนา หมู่ที่ 2 และ 4 ตำบลปากนคร หมู่ที่ 5 ตำบลปากพูน และหมู่ที่ 2 และ 4 ตำบลท่าซัก เฉพาะส่วนที่ถูกตัดเข้าในเขตเทศบาลเมืองนครศรีธรรมราช ให้ขึ้นกับตำบลในเมือง ตำบลคลัง และตำบลท่าวัง ตามลำดับ
- โอนพื้นที่หมู่ที่ 1 และ 3 ตำบลศาลามีชัยและตำบลนา เฉพาะส่วนที่เหลือให้ไปรวมกับหมู่ที่ 4 ตำบลศาลามีชัย และจัดตั้งเป็นหมู่ที่ 5 ตำบลปากนคร^[6]
วันที่ 16 มีนาคม 2514 จัดตั้งสุขาภิบาลปากนคร ในท้องที่บางส่วนของตำบลปากนครและตำบลท่าไร่^[7]
วันที่ 26 สิงหาคม 2517 แบ่งท้องที่ตำบลพรหมโลก ตำบลบ้านเกาะ และตำบลอินคีรี อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช ตั้งเป็นกิ่งอำเภอพรหมคีรี^[8]
วันที่ 25 กันยายน 2518 โอนพื้นที่หมู่ที่ 5 (บ้านในเขียว) ตำบลดอนตะโก หมู่ที่ 7 (บ้านดอนคา) ตำบลโมคลาน และหมู่ที่ 7 (บ้านห้วยผักหนาม) ตำบลหัวตะพาน อำเภอท่าศาลา ไปขึ้นกับตำบลอินคีรี กิ่งอำเภอพรหมคีรี อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช^[9]
วันที่ 1 สิงหาคม 2521 จัดตั้งตำบลทอนหงส์ โดยโอนหมู่บ้านจากตำบลอินคีรี กิ่งอำเภอพรหมคีรี อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช^[10]
วันที่ 14 กรกฎาคม 2524 จัดตั้งกิ่งอำเภอพรหมคีรี อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นอำเภอพรหมคีรี^[11]
วันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2537 แบ่งท้องที่ตำบลนาพรุ ตำบลนาสาร ตำบลท้ายสำเภา และตำบลช้างซ้าย อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช ตั้งเป็นกิ่งอำเภอพระพรหม^[12]
วันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ. 2540 จัดตั้งกิ่งอำเภอพระพรหม อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นอำเภอพระพรหม^[13]
วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลปากนครและสุขาภิบาลท่าแพ ขึ้นเป็นเทศบาลตำบลปากนครและเทศบาลตำบลท่าแพ ด้วยผลของกฎหมาย
วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลบางจาก ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลบางจาก
วันที่ 29 กันยายน 2546 แยกบ้านมะม่วงงาม หมู่ที่ 10 ตำบลท่าเรือ จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 18 บ้านบางเตย^[14]
วันที่ 22 กันยายน 2547 แยกบ้านเนิน หมู่ที่ 4 ตำบลบางจาก ตั้งเป็นหมู่ที่ 11 บ้านเกาะโพธิ์แจ้ง และแยกพื้นที่บ้านปากสระ หมู่ที่ 1 ตำบลนาเคียน จัดตั้งเป็นบ้านทวดเหนือ หมู่ที่ 9
วันที่ 24 มกราคม 2550 แยกบ้านชะเมา หมู่ที่ 6 ตำบลท่าเรือ จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 19 บ้านไม้แดง
วันที่ 7 ตุลาคม 2554 ยกฐานะองค์การบริหารส่วนตำบลปากพูน ขึ้นเป็นเทศบาลเมืองปากพูน ยกฐานะองค์การบริหารส่วนตำบลท่างิ้ว ขึ้นเป็นเทศบาลตำบลท่างิ้ว และยกฐานะองค์การบริหารส่วนตำบลโพธิ์เสด็จ ขึ้นเป็นเทศบาลตำบลโพธิ์เสด็จ
วันที่ 2 พฤศจิกายน 2563 ให้กำหนดเขตท้องที่ตำบลท่าซักและตำบลปากนคร ขึ้นใหม่โดยให้ยกเลิกประกาศลงวันที่ 12 เมษายน 2543 โดนกำหนดให้ตำบลท่าซักมี 9 หมู่บ้าน และตำบลปากนครมี 6 หมู่บ้าน^[15]

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเมืองนครศรีธรรมราชมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังต่อไปนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพรหมคีรี อำเภอท่าศาลา และอ่าวไทย
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอ่าวไทย
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอปากพนัง อำเภอเฉลิมพระเกียรติ และอำเภอพระพรหม
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอลานสกา

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเมืองนครศรีธรรมราชแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 16 ตำบล 115 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)^[16]
1.	ในเมือง	Nai Mueang	–	41,075
2.	ท่าวัง	Tha Wang	–	16,165
3.	คลัง	Khlang	–	15,288
6.	ท่าไร่	Tha Rai	6	8,421
7.	ปากนคร	Pak Nakhon	6	15,897
8.	นาทราย	Na Sai	6	6,756
12.	กำแพงเซา	Kamphaeng Sao	9	9,692
13.	ไชยมนตรี	Chai Montri	5	6,670
14.	มะม่วงสองต้น	Mamuang Song Ton	6	5,787
15.	นาเคียน	Na Khian	9	15,046
16.	ท่างิ้ว	Tha Ngio	9	10,830
18.	โพธิ์เสด็จ	Pho Sadet	9	34,323
19.	บางจาก	Bang Chak	11	10,690
20.	ปากพูน	Pak Phun	12	38,336
21.	ท่าซัก	Tha Sak	9	13,207
22.	ท่าเรือ	Tha Ruea	19	22,002

หมายเลขที่หายไปปัจจุบันคือตำบลในอำเภอพรหมคีรีและอำเภอพระพรหม

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเมืองนครศรีธรรมราชประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 17 แห่ง ได้แก่

เทศบาลนครนครศรีธรรมราช ครอบคลุมพื้นที่ตำบลในเมือง ตำบลท่าวัง และตำบลคลังทั้งตำบล และครอบคลุมพี้นที่บางส่วนของตำบลนาเคียนและตำบลโพธิ์เสด็จ
เทศบาลเมืองปากพูน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลปากพูน (นอกเขตเทศบาลตำบลท่าแพ)
เทศบาลตำบลท่าแพ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลปากพูน (สุขาภิบาลท่าแพเดิม)
เทศบาลตำบลบางจาก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบางจาก
เทศบาลตำบลปากนคร ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าไร่และตำบลปากนคร
เทศบาลตำบลท่างิ้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่างิ้วทั้งตำบล
เทศบาลตำบลโพธิ์เสด็จ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพธิ์เสด็จ (นอกเขตเทศบาลนครนครศรีธรรมราช)
องค์การบริหารส่วนตำบลกำแพงเซา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกำแพงเซาทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลไชยมนตรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไชยมนตรีทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลท่าซัก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าซักทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลท่าเรือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าเรือทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลท่าไร่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าไร่ (นอกเขตเทศบาลตำบลปากนคร)
องค์การบริหารส่วนตำบลนาเคียน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาเคียน (นอกเขตเทศบาลนครนครศรีธรรมราช)
องค์การบริหารส่วนตำบลนาทราย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาทรายทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลบางจาก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางจาก (นอกเขตเทศบาลตำบลบางจาก)
องค์การบริหารส่วนตำบลปากนคร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากนคร (นอกเขตเทศบาลตำบลปากนคร)
องค์การบริหารส่วนตำบลมะม่วงสองต้น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมะม่วงสองต้นทั้งตำบล

การสาธารณสุข

โรงพยาบาลมหาราชนครศรีธรรมราช (โรงพยาบาลศูนย์แห่งแรกและมีขนาดใหญ่ที่สุดในภาคใต้)
โรงพยาบาลค่ายวชิราวุธ
โรงพยาบาลนครินทร์
โรงพยาบาลนครคริสเตียน
โรงพยาบาลนครพัฒน์
โรงพยาบาลแม่และเด็ก เขต 11
โรงพยาบาลเทศบาลนครนครศรีธรรมราช
โรงพยาบาลค่ายวชิราวุธ กองทัพภาคที่ 4 นครศรีธรรมราช

สถานีตำรวจ

สถานีตำรวจภูธรเมืองนครศรีธรรมราช
สถานีตำรวจภูธรชะเมา
สถานีตำรวจภูธรเมืองนครศรีธรรมราช สาขาปากพูน
สถานีตำรวจภูธรเมืองนครศรีธรรมราช สาขาบางจาก
สถานีตำรวจภูธรเมืองนครศรีธรรมราช สาขามหาชัย
สถานีตำรวจภูธรเมืองนครศรีธรรมราช สาขาปากนคร

ไปรษณีย์

ไปรษณีย์นครศรีธรรมราช
ไปรษณีย์รพ.มหาราชนครศรีธรรมราช
ไปรษณีย์ศาลามีชัย
ไปรษณีย์บางจาก
ไปรษณีย์เขามหาชัย
ไปรษณีย์ปากนคร
ไปรษณีย์ท่าวัง
ไปรษณีย์ตลาดหัวอิฐ
ไปรษณีย์นาวง
ไปรษณีย์ชะเมา

โรงเรียนมัธยมศึกษา

โรงเรียนเบญจมราชูทิศ
โรงเรียนกัลยาณีศรีธรรมราช
โรงเรียนเมืองนครศรีธรรมราช
โรงเรียนศรีธรรมราชศึกษา
โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย นครศรีธรรมราช
โรงเรียนโยธินบำรุง
โรงเรียนสาธิตเทศบาลวัดเพชรจริก
โรงเรียนปากพูน
โรงเรียนท่านครญาณวโรภาสอุทิศ
โรงเรียนตรีนิมิตรวิทยา
โรงเรียนจรัสพิชากร
โรงเรียนอำมาตย์พิทยานุสรณ์
โรงเรียนมุสลิมสันติธรรมมูลนิธิ
โรงเรียนประทีปศาสน์ (ปอเนาะบ้านตาล)

อ้างอิง

บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ

[2] ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลลานสกา กิ่งอำเภอลานสกา อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช

[3] "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอกระสัง อำเภอกระนวน อำเภอบางกอกใหญ่ อำเภอขุนหาร อำเภอพนา อำเภอปากช่อง อำเภอวังเหนือ อำเภอวังชิ้น อำเภอแม่ทา อำเภอหนองหมู อำเภอสระแก้ว อำเภออมก๋อย อำเภอบางซ้าย อำเภอทับสะแก อำเภอบุณฑริก อำเภอลานสะกา อำเภอจอมบึง อำเภอท่ายาง อำเภอสามเงา อำเภอฟากท่า อำเภอบ้านเขว้า อำเภอชานุมาน อำเภอแม่พริก อำเภอท่าสองยาง อำเภอสะเมิง อำเภอหนองแขม และอำเภอพระแสง พ.ศ. ๒๕๐๑" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-04-06. สืบค้นเมื่อ 2021-12-26.

[4] ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบางจาก อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช

[5] ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลท่าแพ อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช

[6] ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช

[7] ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาล สุขาภิบาลปากนคร อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช

[8] "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช ตั้งเป็นกิ่งอำเภอพรหมคีรี" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-06-12. สืบค้นเมื่อ 2021-03-06.

[9] พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอท่าศาลา กับกิ่งอำเภอพรหมคีรี อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช พ.ศ. ๒๕๑๘

[10] ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอพรหมคีรี อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช

[11] "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอหนองใหญ่ อำเภอบ่อไร่ อำเภอพรหมคีรี อำเภอนาบอน อำเภอบางสะพานน้อย อำเภอนาดี อำเภอกงหรา อำเภอวังทรายพูน อำเภอธารโต อำเภอคำตากล้า อำเภอศรีนคร อำเภอด่านช้าง อำเภอพรเจริญ อำเภอวังสามหมอ และอำเภอลานสัก พ.ศ. ๒๕๒๔" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-09-30. สืบค้นเมื่อ 2021-12-26.

[12] "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช ตั้งเป็นกิ่งอำเภอพระพรหม" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-06-12. สืบค้นเมื่อ 2021-12-26.

[13] "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอหนองปรือ อำเภอห้วยกระเจา อำเภอทรายทองวัฒนา อำเภอปางศิลาทอง อำเภอเนินสง่า อำเภอนาทม อำเภอพระพรหม อำเภอแม่วงก์ อำเภอสองแคว อำเภอบ้านใหม่ไชยพจน์ อำเภอไทยเจริญ อำเภอกาบัง อำเภอพยุห์ อำเภอเมืองจันทร์ อำเภอภูพาน อำเภอคลองหอยโข่ง อำเภอเขาฉกรรจ์ อำเภอนาวัง อำเภอพิบูลย์รักษ์ และอำเภอทุ่งศรีอุดม พ.ศ. ๒๕๔๐" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-27. สืบค้นเมื่อ 2021-12-26.

[14] ประกาศจังหวัดนครศรีธรรมราช เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตหมู่บ้าน [อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช, อำเภอร่อนพิบูลย์, อำเภอทุ่งสง, อำเภอพิปูน, อำเภอจุฬาภรณ์, อำเภอปากพนัง, อำเภอฉวาง, อำเภอบางขัน, อำเภอหัวไทร, กิ่งอำเภอนบพิตำ

[15] ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๓

[16] "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]