สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 5 เป็นสาธารณรัฐปัจจุบันของประเทศฝรั่งเศสที่ถือกำเนิดขึ้นเมื่อวันที่ 5 ตุลาคม พ.ศ. 2501 เกิดจากการล่มสลายของสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 4 โดยเปลี่ยนแปลงจากระบอบรัฐสภามาเป็นระบอบกึ่งประธานาธิบดี

สาธารณรัฐฝรั่งเศส

République Française
      สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่5 *       ประเทศในสหภาพยุโรป
      สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่5
เมืองหลวง
และเมืองใหญ่สุด
ปารีส
ภาษาราชการภาษาฝรั่งเศส
การปกครองสาธารณรัฐเดี่ยว
การก่อตั้ง
พื้นที่
• รวม
551,695 ตารางกิโลเมตร (213,011 ตารางไมล์) (47)
?
ประชากร
• 2550 ประมาณ
64,102,1401 (20)
112 ต่อตารางกิโลเมตร (290.1 ต่อตารางไมล์) (68)
จีดีพี (อำนาจซื้อ) 2548 (ประมาณ)
• รวม
1.871 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (7)
30,100 ดอลลาร์สหรัฐ (24)
เอชดีไอ (2546)0.942
สูงมาก · 16
สกุลเงินยูโร2 (EUR)
เขตเวลาUTC+13 (CET)
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)
UTC+23 (CEST)
รหัสโทรศัพท์33
โดเมนบนสุด.fr
หมายเหตุ 1: ขนาดเนื้อที่และจำนวนประชากรไม่รวมดินแดนโพ้นทะเล
หมายเหตุ 2: ดินแดนโพ้นทะเลในมหาสมุทรแปซิฟิกใช้ฟรังก์ซีเอฟพี
3เฉพาะฝรั่งเศสภาคพื้นทวีปยุโรปเท่านั้น

การก่อตั้งโดยชาร์ล เดอ โกล

แก้

แรงผลักดันที่ทำให้สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 5 ก่อกำเนิดนั้นมีแรงจูงใจมาจาก วิกฤตการณ์พฤษภาคม พ.ศ. 2501 (รัฐประหาร 13 พฤษภา / รัฐประหารแอลเจียร์) แม้ว่าฝรั่งเศสได้ถอนตัวจากเมืองขึ้นจำนวนมากของตนแล้ว ส่วนมากในแอฟริกาตะวันตกและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แต่แอลจีเรียก็ยังคงเป็นส่วนหนึ่งของฝรั่งเศส และยังต้องส่งตัวแทนของตนไปยังรัฐสภาฝรั่งเศส ความห่างไกลจากแผ่นดินใหญ่และความแตกต่างทางวัฒนธรรม ด้วยอยู่กันคนละทวีปและที่สำคัญคือความแตกต่างเรื่องศาสนานำไปสู่ความกดดันที่เพิ่มขึ้นในการจะแยกตัวออยากจากประเทศฝรั่งเศส แต่สถานการณ์ก็ดูเป็นที่สับสน เพราะเหตุการณ์นี้ไม่ได้เป็นแค่เรื่องเมืองขึ้นต้องการเอกราช แต่เป็นความต้องการที่จะแบ่งแยกดินแดนมากกว่า ในขณะเดียวกันก็มีผู้ไม่เห็นด้วยกับการแยกตัวจากผืนแผ่นดินใหญ่ของแอลจีเรีย ทำให้สงครามแอลจีเรียนไม่ได้เป็นเพียงการเคลื่อนไหวแบ่งแยกดินแดน แต่เป็นสงครามการเมืองพ่วงเข้ามาอีก ความวุ่นวายถาโถมเข้ามาเพิ่มขึ้น เพราะเหล่าทหารได้ทำการหนุนหลังพวกแอลจีเรียฝรั่งเศส (Algérie française) อย่างเปิดเผย

 
ชาร์ล เดอ โกล ผู้ก่อตั้งสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 5

ชาร์ล เดอ โกลได้ประณามการกระทำนี้ว่า เป็นก่อการร้ายทั้งในอัลจีเรียและฝรั่งเศสแผ่นดินใหญ่ และก็ได้ทำให้เกิดความโกรธแค้นในระหว่างสองฝ่าย ซึ่งรวมแนวหน้าทางการเมืองในปัจจุบัน เช่น ฌ็อง-มารี เลอ แปน จากการไปเจรจาต่อรองกับพวกกบฏชาตินิยม ในที่สุดอัลจีเรียก็ได้เป็นเอกราชในวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2505

เดอ โกล ได้ใช้วิกฤตการณ์นี้เพื่อที่จะได้ก่อตั้งระบอบการปกครองของฝรั่งเศสใหม่ เนื่องจากในยุคสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 4 นั้น รัฐบาลต่าง ๆ ก็ได้ล้มเหลวตั้งแต่การเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่ 2 แล้ว และไม่มีพรรคการเมืองใดที่สามารถครองใจประชาชนชาวฝรั่งเศสได้เลย และตำแหน่งประธานาธิบดีในสมัยนั้นไม่ได้มีอำนาจเท่ากับสมัยปัจจุบัน ซึ่งเดอ โกลได้เสนอที่จะให้ประธานาธิบดีมีวาระ 7 ปี ตั้งแต่ที่ลดลงเหลือ 5 ปี และควรมีอำนาจบริหารประเทศควบคู่กับนายกรัฐมนตรี ซึ่งได้รับการแต่งตั้งจากประธานาธิบดี และต้องได้รับการเลือกตั้ง และมาจากรัฐสภาฝรั่งเศส

แนวคิดของเขานั้นเป็นที่ยอมรับประมาณร้อยละ 79.2 จากทั้งหมดที่ได้ลงประชามติในวันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2501 เนื่องจากการเปลี่ยนรัฐธรรมนูญทำให้เกิดสาธารณรัฐใหม่ขึ้นมา ประเทศฝรั่งเศสจึงก้าวจากสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 4 เข้าสู่สมัยสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 5

ในเบื้องต้น ตำแหน่งประธานาธิบดีนั้นจะได้รับการเลือกตั้งจากคณะผู้เลือกตั้งเท่านั้น แต่ในปี พ.ศ. 2505 ชาร์ล เดอ โกลได้เสนอให้มีการเลือกตั้งประธานาธิบดีโดยประชาชน แม้ว่าข้อเสนอของเดอ โกลนั้น เขาตั้งใจที่จะให้มีการแข่งขันกันระหว่างพรรคการเมือง ยกเว้นโกลิสต์ ถึงกระนั้นข้อเสนอนี้ได้เป็นที่ยอมรับจากคณะผู้เลือกตั้งทั้งหลาย

ปัจจุบันการเลือกตั้งตำแหน่งประธานาธิบดีฝรั่งเศสนั้นจัดขึ้นทุก ๆ 5 ปี แบ่งออกเป็น 2 รอบ รอบแรกนั้นจะเปิดให้ผู้สมัครทั้งหมดเข้ารับการเลือกตั้ง และอาจจะได้รับการแต่งตั้งเป็นประธานาธิบดี ถ้าได้รับคำแนนเสียงอย่างเด็ดขาด แต่ถ้าไม่มีผู้ชนะในรอบแรก ผู้สมัคร 2 คนที่ได้คะแนนเยอะสุดนั้น จะมาแข่งขันกันต่อในการเลือกตั้งประธานาธิบดีรอบที่ 2

รัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 5

แก้

ดูรายละเอียดได้ที่บทความรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส

ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐที่ 5

แก้

ประธานาธิบดี

แก้

โกลลิสม์ สีน้ำเงิน, สังคมนิยม สีแดง

ประธานาธิบดี เกิด-ตาย จาก ถึง พรรค
ชาร์ล เดอ โกล 18901970 21 ธันวาคม 1959 28 เมษายน 1969 (ลาออก) UNR

ต่อมา UDR

อาแล็ง ปอแอร์ 19091996 28 เมษายน 1969 15 มิถุนายน 1969 (รักษาการณ์) PDM
ฌอร์ฌ ปงปีดู 19111974 15 มิถุนายน 1969 2 เมษายน 1974 (สิ้นชีพในตำแหน่ง) UDR
อาแล็ง ปอแอร์ 19091996 2 เมษายน 1974 19 พฤษภาคม 1974 (รักษาการณ์) PDM
วาเลรี ฌิสการ์ แด็สแต็ง 1926–2020 19 พฤษภาคม 1974 10 พฤษภาคม 1981 UDF
ฟร็องซัว มีแตร็อง 19161996 10 พฤษภาคม 1981 17 พฤษภาคม 1995 Socialist
ฌัก ชีรัก 1932–2019 17 พฤษภาคม 1995 16 พฤษภาคม 2007 RPR

ต่อมา UMP

นีกอลา ซาร์กอซี 1955 16 พฤษภาคม 2007 15 พฤษภาคม 2012 UMP
ฟร็องซัว ออล็องด์ 1954 15 พฤษภาคม 2012 14 พฤษภาคม 2017 Socialist
แอมานุแอล มาครง ค.ศ. 1977- 14 พฤษภาคม 2017 ปัจจุบัน อ็องมาร์ช !

รายละเอียดเพิ่มเติมดูได้ที่ ประธานาธิบดีฝรั่งเศส / รายนามประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส

นายกรัฐมนตรีแห่งสาธารณรัฐที่ 5

แก้

นายกรัฐมนตรี

แก้
ชื่อ เริ่มวาระ สิ้นสุดวาระ พรรคการเมือง
มีแชล เดอเบร 8 มกราคม, 1959 14 เมษายน, 1962 Union for the New Republic
ฌอร์ฌ ปงปีดู 14 เมษายน, 1962 10 กรกฎาคม, 1968 Union for the New Republic
มอริส กูฟว์ เดอ มูร์วีล 10 กรกฎาคม, 1968 20 มิถุนายน, 1969 Union of Democrats for the Republic
ฌัก ชาบ็อง-แดลมัส 20 มิถุนายน, 1969 5 เมษายน, 1973 Union of Democrats for the Republic
ปีแยร์ แม็สแมร์ 5 เมษายน, 1973 27 พฤษภาคม, 1974 Union of Democrats for the Republic
ฌัก ชีรัก (ครั้งแรก) 27 พฤษภาคม, 1974 26 เมษายน, 1976 Union of Democrats for the Republic
แรมง บาร์ 26 เมษายน, 1976 21 พฤษภาคม, 1981 Union for French Democracy
ปีแยร์ โมรัว 21 พฤษภาคม, 1981 17 กรกฎาคม, 1984 Socialist Party
โลร็อง ฟาบียุส 17 กรกฎาคม, 1984 20 มีนาคม, 1986 Socialist Party
ฌัก ชีรัก (ครั้งที่ 2) 20 มีนาคม, 1986 10 พฤษภาคม, 1988 Rally for the Republic
มีแชล รอการ์ 10 พฤษภาคม, 1988 15 พฤษภาคม, 1991 Socialist Party
เอดิต แครซง 15 พฤษภาคม, 1991 2 เมษายน, 1992 Socialist Party
ปีแยร์ เบเรกอวัว 2 เมษายน, 1992 29 มีนาคม, 1993 Socialist Party
เอดัวร์ บาลาดูร์ 29 มีนาคม, 1993 18 พฤษภาคม, 1995 Rally for the Republic
อาแล็ง ฌูว์เป 18 พฤษภาคม, 1995 3 มิถุนายน, 1997 Rally for the Republic
ลียอแนล ฌ็อสแป็ง 3 มิถุนายน, 1997 6 พฤษภาคม, 2002 Socialist Party
ฌ็อง-ปีแยร์ ราฟาแร็ง 6 พฤษภาคม, 2002 31 พฤษภาคม, 2005 Union for a Popular Movement
ดอมีนิก เดอ วีลแป็ง 31 พฤษภาคม, 2005 17 พฤษภาคม, 2007 Union for a Popular Movement
ฟร็องซัว ฟียง 17 พฤษภาคม, 2007 15 พฤษภาคม, 2012 Union for a Popular Movement
ฌ็อง-มาร์ก เอโร 15 พฤษภาคม, 2012 1 เมษายน 2014 Socialist Party
มานุแอล วาลส์ 1 เมษายน, 2014 6 ธันวาคม 2016 Socialist Party
แบร์นาร์ กาซเนิฟว์ 6 ธันวาคม 2016 10 พฤษภาคม 2017 Socialist Party

รายละเอียดเพิ่มเติมดูได้ที่ นายกรัฐมนตรีฝรั่งเศส / รายนามนายกรัฐมนตรีฝรั่งเศส