เคมีโอลิมปิกระหว่างประเทศ

เคมีโอลิมปิกระหว่างประเทศ (อังกฤษ: International Chemistry Olympiad: IChO) เป็นการแข่งขันเคมีของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา และเป็นหนึ่งในการแข่งขันโอลิมปิกวิชาการ โดยเริ่มจัดการแข่งขันครั้งแรกที่กรุงปราก ประเทศเชโกสโลวาเกีย ในปี พ.ศ. 2511 และได้จัดขึ้นเป็นประจำทุกปียกเว้นปี พ.ศ. 2514 ที่ได้มีการงดการจัดการแข่งขัน ประเทศส่วนใหญ่ที่เข้าร่วมการแข่งขันครั้งแรกมาจากโลกตะวันออก

เหรียญรางวัลสำหรับการแข่งขันเคมีโอลิมปิก ครั้งที่ 29 ที่มอนทรีออล ประเทศแคนาดา
ตราสัญลักษณ์ของการแข่งขันเคมีโอลิมปิกระหว่างประเทศ ครั้งที่ 47 ในปี พ.ศ. 2558 ณ กรุงบากู ประเทศอาเซอร์ไบจาน

ประวัติการแข่งขัน แก้

การแข่งขันเคมีโอลิมปิกระหว่างประะเทศเริ่มต้นขึ้นครั้งแรกในเชโกสโลวาเกียเมื่อปี ค.ศ. 1968 โดยมีเป้าหมายให้มีจำนวนประเทศที่เข้าร่วมการแข่งขันมากขึ้นจนกระทั่งและเปลี่ยนเป็นการแข่งขันระหว่างประเทศในที่สุด โดยแรกเริ่มเชกโกวาเกียได้ส่งคำเชิญไปยังประเทศที่มีระบอบการปกครองแบบสังคมนิยม ยกเว้นโรมาเนีย แต่ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1968 ความสัมพันธ์ทางการเมืองระหว่างเชโกสโลวาเกียกับสหภาพโซเวียตย่ำแย่ลง ทำให้มีเพียงโปแลนด์และฮังการีเท่านั้นที่ตอบรับและเข้าร่วมในการแข่งขันครั้งแรก

การแข่งขันครั้งแรก จัดขึ้น ณ กรุงปราก ระหว่างวันที่ 18-21 มิถุนายน ค.ศ. 1968 มีจำนวนประเทศที่เข้าร่วมการแข่งขันทั้งหมด 3 ประเทศ โดยมีตัวแทนประเทศละ 6 คน มีข้อสอบภาคทฤษฎี (Theoretical Problems) 4 ข้อ ในการแข่งขันครั้งนั้น ได้เริ่มมีข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการแข่งขันครั้งถัดไป ซึ่งการแข่งขันเคมีโอลิมปิก ครั้งที่ 2 จัดขึ้นในโปแลนด์ ครั้งนั้นบัลแกเรียได้ส่งตัวแทนเข้าร่วมการแข่งขันด้วย แต่จำนวนผู้เข้าแข่งขันได้ลดลงเหลือประเทศละ 5 คน และเริ่มมีการนำข้อสอบภาคปฏิบัติการ (Practical Problems) มาใช้ในการแข่งขันเป็นครั้งแรก ครั้งนั้น มีการเสนอให้ลดจำนวนตัวแทนประเทศลงเหลือประเทศละ 4 คน โดยการแข่งขันเคมีโอลิมปิกระหว่างประเทศ ครั้งที่ 3 จัดขั้นในประเทศฮังการี[1]

กฎข้อบังคับในการแข่งขัน แก้

การแข่งขันเคมีโอลิมปิกกำหนดจำนวนนักเรียนที่จะเข้าร่วมแข่งขันจากแต่ละทีมไม่เกินทีมละ 4 คน และมี พี่เลี้ยง (Mentor) 2 คน (โดยหนึ่งใน 2 คนนี้จะถูกกำหนดให้เป็นหัวหน้าทีม) นักเรียนที่เข้าร่วมแข่งขันจะต้องมีอายุไม่เกิน 20 ปี และจะต้องยังไม่ไม่เข้าเรียนในสถาบันการศึกษาที่สูงกว่ามัธยมศึกษาตอนปลาย สำนักงานที่เป็นศูนย์ข้อมูลของการแข่งขันเคมีโอลิมปิกตั้งอยู่ที่ กรุงบราติสลาวา ประเทศสโลวาเกีย

ประเทศที่ต้องการเข้าร่วมการแข่งขันเคมีโอลิมปิก ต้องส่งผู้เข้าร่วมสังเกตการณ์ในการแข่งขันเคมีโอลิมปิกต่อเนื่อง 2 ครั้งก่อนที่จะส่งตัวแทนนักเรียนเข้าแข่งขัน ในการแข่งขันเคมีโอลิมปิก ครั้งที่ 47 ณ กรุงบากู ประเทศอาเซอร์ไบจาน มีจำนวนประเทศเข้าร่วมแข่งขันทั้งหมด 75 ประเทศโดยมีประเทศที่เข้าร่วมสังเกตการณ์จำนวน 4 ประเทศ [2]

การแข่งขันประกอบด้วยการสอบ 2 ส่วน ได้แก่ การสอบภาคทฤษฎี (Theoretical Examination) และ การสอบภาคปฏิบัติ (Practical Examination) ซึ่งการสอบทั้งสองส่วนใช้เวลาอย่างละ 5 ชั่วโมง และจัดสอบแยกวัน โดยทั่วไปแล้วการสอบภาคปฏิบัติมักจัดขึ้นก่อนการสอบภาคทฤษฎี คะแนนข้อสอบภาคทฤษฎีคิดเป็น 60 คะแนน และข้อสอบภาคปฏิบัติคิดเป็น 40 คะแนน การสอบแต่ละส่วนคิดคะแนนแยกส่วนกันและผลการสอบทั้งหมดเป็นการคิดคะแนนรวมจากทั้งสองส่วน คณะกรรมการฝ่ายวิชาการซึ่งตั้งขึ้นโดยประเทศเจ้าภาพ จะเสนอคำถามที่ใช้เป็นข้อสอบซึ่งในการนี้คณะกรรมการโอลิมปิกระหว่างประเทศซึ่งประกอบด้วยพี่เลี้ยงทั้ง 2 คนจากแต่ละประเทศที่เข้าร่วมแข่งขันจะทำการวิพากษ์ข้อสอบจากนั้นจะแต่ละประเทศจะแปลจากข้อสอบฉบับภาษาอังกฤษเป็นภาษาที่เหมาะสมสำหรับนักเรียนของประเทศตนเอง[3]

นักเรียนที่เข้าร่วมแข่งขันจะได้รับข้อสอบฉบับแปลตามความต้องการของผู้สอบ ภาระการแปลข้อสอบจากภาษาอังกฤษจะเป็นหน้าที่ของพี่เลี้ยง หลังจากการตรวจข้อสอบและให้คะแนนโดยคณะกรรมการจากประเทศเจ้าภาพแล้ว ก่อนมอบรางวัล พี่เลี้ยงจากแต่ละประเทศจะวิพากษ์เกี่ยวกับการให้คะแนนให้เป้นไปด้วยความยุติธรรม อย่างไรก็ตาม เนื่องจากพี่เลี้ยงได้เห็นและทบทวนข้อสอบที่ใช้ในการแข่งขันก่อนที่จะส่งต่อให้นักเรียนในวันสอบ การสื่อสารระหว่างพี่เลี้ยงกับกับนักเรียนถูกกีดกันอย่างเข้มงวดโดยนักเรียนจะต้องมอบอุปกรณ์สื่อสาร อาทิ โทรศัพท์เคลื่อนที่และคอมพิวเตอร์วางตักให้กับผู้จัดการแข่งขัน

รายละเอียดของเนื้อหาที่ใช้ในการแข่งขันประกอบไปด้วยวิชาต่างๆในหลายๆแขนงของวิชาเคมี ได้แก่ เคมีอินทรีย์ เคมีอนินทรีย์ เคมีเชิงฟิสิกส์ เคมีวิเคราะห์ ชีวเคมี และสเปกโทรสโกปี ซึ่งเป็นเนื้อหาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายโดยทั่วไปหรืออาจจะสูงกว่า ทั้งนี้ประเทศเจ้าภาพต้องจัดเตรียม ข้อสอบตัวอย่าง (Preparatory Problems) ล่วงหน้า ซึ่งข้อสอบตัวอย่างนี้จะครอบคลุมหัวข้อเฉพาะต่างๆที่อาจจะมีเนื้อหาสูงกว่าระดับมัธยมศึกษา

การแข่งขันเคมีโอลิมปิกระหว่างประเทศ ปี 2016 แก้

การแข่งขันเคมีโอลิมปิกระหว่างประเทศ ครั้งที่ 48 เดิมจะจัดขึ้น ณ นครการาจี ประเทศปากีสถาน[4] แต่ได้มีการเปลี่ยนประเทศเจ้าภาพอย่างกระทันหัน โดยจะจัดขึ้น ณ กรุงทบิลิซี ประเทศจอร์เจีย ทั้งนี้ เนื่องจากความกระชั้นชิด ทางคณะกรรมการวิชาการของประเทศเจ้าภาพได้เลือกข้อสอบตัวอย่างจากการแข่งขันเคมีโอลิมปิกระหว่างประเทศ ครั้งที่ 40 ณ กรุงบูดาเปสต์ ประเทศฮังการี มาใช้ภายใต้การอนุญาตตามกฎหมายลิขสิทธิ์ที่ถูกต้อง


การแข่งขันเคมีโอลิมปิกระหว่างประเทศ ปี 2020, 2021 และ 2022 แก้

การแข่งขันเคมีโอลิมปิกระหว่างประเทศ ครั้งที่ 52, 53 และ 54 เดิมจะแบบทั่วไป ณ นครอิสตันบูล ประเทศตุรกี[5] นครโอซากะ ประเทศญี่ปุ่น และ นครเทียนจิน สาธารณรัฐประชาชนจีน ตามลำดับ แต่เนื่องจากมีการระบาดทั่วของไวรัสโคโรนา พ.ศ. 2562–2563 จึงได้ปรับการแข่งขันเป็นรูปแบบการสอบเข้าถึงระยะไกล (Remote Access Exam) ณ ประเทศต่าง ๆ แทน และยกเลิกการสอบภาคปฏิบัติ

รายชื่อประเทศเจ้าภาพการแข่งขันเคมีโอลิมปิกในอนาคต แก้

ครั้งที่ เมืองที่จัดการแข่งขัน ประเทศที่ตั้ง วันที่จัดการแข่งขัน
56 ริยาด   ซาอุดิอาระเบีย 21-31 กรกฎาคม 2567[6]
57   สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ กรกฎาคม 2568[7]
58   ประเทศอุซเบกิสถาน กรกฎาคม 2569[8]

รายชื่อประเทศเจ้าภาพการแข่งขันเคมีโอลิมปิกระหว่างประเทศที่ผ่านมา แก้

ครั้งที่ เมืองที่จัดการแข่งขัน ประเทศที่ตั้ง วันที่จัดการแข่งขัน ข้อสอบและข้อสอบตัวอย่าง
55 ซูริก   สวิตเซอร์แลนด์ 16-25 กรกฎาคม 2566
54 เทียนจิน   จีน 10-18 กรกฎาคม 2565
53 โอซากะ   ญี่ปุ่น 25 กรกฎาคม - 2 สิงหาคม 2564[9]
52 อิสตันบูล   ตุรกี 23-29 กรกฎาคม 2563[10]
51 ปารีส   ฝรั่งเศส 21-30 กรกฎาคม 2562[11]
50 ปราก และบราติสลาวา   เช็กเกีย และ   สโลวาเกีย 19-29 กรกฎาคม 2561[12]
49 นครปฐม   ไทย 5-15 กรกฎาคม 2560
48 ทบิลิซี   จอร์เจีย 23 กรกฎาคม - 1 สิงหาคม 2559
47 บากู   อาเซอร์ไบจาน 20-29 กรกฎาคม พ.ศ. 2558
46 ฮานอย   เวียดนาม 20-29 กรกฎาคม พ.ศ. 2557
45 มอสโก   รัสเซีย 15-24 กรกฎาคมพ.ศ. 2556
44 วอชิงตัน ดี.ซี.   สหรัฐอเมริกา 21–30 กรกฎาคม พ.ศ. 2555
43 อังการา   ตุรกี 9–18 กรกฎาคม พ.ศ. 2554
42 โตเกียว   ญี่ปุ่น 19-28 กรกฎาคม พ.ศ. 2553
41 เคมบริดจ์   สหราชอาณาจักร 18-27 กรกฎาคม พ.ศ. 2552
40 บูดาเปสต์   ฮังการี 12-21 กรกฎาคม พ.ศ. 2551
39 มอสโก   รัสเซีย 15-24 กรกฎาคม พ.ศ. 2550
38 คย็องซัน   เกาหลีใต้ 1-11 กรกฎาคม พ.ศ. 2549
37 ไทเป   ไต้หวัน 16-25 กรกฎาคม พ.ศ. 2548
36 คีล   เยอรมนี 18-27 กรกฎาคม พ.ศ. 2547
35 เอเธนส์   กรีซ 5-14 กรกฎาคม พ.ศ. 2546
34 โครนิงเงิน   เนเธอร์แลนด์ 5-14 กรกฎาคม พ.ศ. 2545
33 มุมไบ   อินเดีย 6-15 กรกฎาคม พ.ศ. 2544
32 โคเปนเฮเกน   เดนมาร์ก 6-15 กรกฎาคม พ.ศ. 2543
31 กรุงเทพมหานคร   ไทย 4-11 กรกฎาคม พ.ศ. 2542
30 เมลเบิร์น   ออสเตรเลีย 5-14 กรกฎาคม พ.ศ. 2541
29 มอนทรีออล   แคนาดา 13-22 กรกฎาคม พ.ศ. 2540
28 มอสโก   รัสเซีย 14-23 กรกฎาคม พ.ศ. 2539
27 ปักกิ่ง   จีน 13-20 กรกฎาคม พ.ศ. 2538
26 ออสโล   นอร์เวย์ 3-11 กรกฎาคม พ.ศ. 2537
25 เปรูจา   อิตาลี 11-22 กรกฎาคม พ.ศ. 2536
24 วอชิงตัน ดี.ซี.   สหรัฐอเมริกา 11-22 กรกฎาคม พ.ศ. 2535
23 วูช   โปแลนด์ 7-15 กรกฎาคม พ.ศ. 2534
22 ปารีส   ฝรั่งเศส 8-17 กรกฎาคม พ.ศ. 2533
21 ฮัลเลอ   เยอรมนีตะวันออก 2-10 กรกฎาคม พ.ศ. 2532
20 เอสโป   ฟินแลนด์ 2-9 กรกฎาคม พ.ศ. 2531
19 แว็สเปรม   ฮังการี 6-15 กรกฎาคม พ.ศ. 2530
18 ไลเดิน   เนเธอร์แลนด์ 6-15 กรกฎาคม พ.ศ. 2529
17 บราติสลาวา   เชกโกสโลวาเกีย 1-8 กรกฎาคม พ.ศ. 2528
16 แฟรงก์เฟิร์ต   เยอรมนีตะวันตก 1-10 กรกฎาคม พ.ศ. 2527
15 ตีมีโชอารา   โรมาเนีย 2-11 กรกฎาคม พ.ศ. 2526
14 สต็อกโฮล์ม   สวีเดน 3-12 กรกฎาคม พ.ศ. 2525
13 บูร์กัส   บัลแกเรีย 13-23 กรกฎาคม พ.ศ. 2524
12 ลินซ์   ออสเตรีย 13-23 กรกฎาคม พ.ศ. 2523
11 เลนินกราด   สหภาพโซเวียต 2-11 กรกฎาคม พ.ศ. 2522
10 ทอรูน   โปแลนด์ 3-13 กรกฎาคม พ.ศ. 2521
9 บราติสลาวา   เชโกสโลวาเกีย 4-14 กรกฎาคม พ.ศ. 2520
8 ฮัลเลอ   เยอรมนีตะวันออก 10-19 กรกฎาคม พ.ศ. 2519
7 แว็สเปรม   ฮังการี 1-10 กรกฎาคม พ.ศ. 2518
6 บูคาเรสต์   โรมาเนีย 1-10 กรกฎาคม พ.ศ. 2517
5 โซเฟีย   บัลแกเรีย 1-10 กรกฎาคม พ.ศ. 2516
4 มอสโก   สหภาพโซเวียต 1-10 กรกฎาคม พ.ศ. 2515
งดจัด
3 บูดาเปสต์   ฮังการี 1-5 กรกฎาคม พ.ศ. 2513
2 คาโตวีตเซ   โปแลนด์ 16-20 มิถุนายน พ.ศ. 2512
1 ปราก   เชโกสโลวาเกีย 1-10 กรกฎาคม พ.ศ. 2511

ดูเพิ่ม แก้

อ้างอิง แก้

  1. "A short review on the development of the International Chemistry Olympiads". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-22. สืบค้นเมื่อ 2015-08-28.
  2. An official report of the 47th International Chemistry Olympiad (held in Baku)
  3. "IChO Regulations". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-08-18. สืบค้นเมื่อ 2015-08-28.
  4. Minutes of Steering Committee and International Jury.,47th International Chemistry Olympiad
  5. 52th International Chemistry Olympiad
  6. [https://www.ichosc.org/ International Chemistry Olympiad Steering Committee Meeting, 2021
  7. [https://www.ichosc.org/ International Chemistry Olympiad Steering Committee Meeting, 2021
  8. [https://www.ichosc.org/ International Chemistry Olympiad Steering Committee Meeting, 2021
  9. 53rd INTERNATIONAL CHEMISTRY OLYMPIAD https://www.icho2021.org/
  10. 52nd INTERNATIONAL CHEMISTRY OLYMPIAD https://icho2020.tubitak.gov.tr/
  11. 51st INTERNATIONAL CHEMISTRY OLYMPIAD https://icho2019.paris/en/
  12. 50th INTERNATIONAL CHEMISTRY OLYMPIAD https://50icho.eu เก็บถาวร 2018-09-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน