อาณาจักรหลวงพระบาง

อาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง อยู่ทางประเทศลาวตอนเหนือ ภายหลังเมื่อรวมลาวเป็นหนึ่งแล้ว ก็ยังเป็นเมืองหลวงของลาว จนกระทั่งเปลี่ยนแปลงการปกครอง

กรุงศรีสัตนาคนหุตล้านช้างร่มขาวหลวงพระบาง

อาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง
พ.ศ. 22502492
ธงชาติ
ธงชาติ
สถานะราชอาณาจักร(2250 - 2308)
ประเทศราชของพม่า(2308 - 2311)
ประเทศราชของสยาม(2321 - 2436)
อาณานิคมของฝรั่งเศส (2436 - 2496)
เมืองหลวงหลวงพระบาง
ภาษาทั่วไปภาษาลาว
การปกครองสมบูรณาญาสิทธิราชย์
พระเจ้ามหาชีวิต 
• 2246 - 2265
เจ้ากิ่งกิสราช
• 2415 - 2432
พระเจ้ามหินทรเทพนิภาธร
• 2432 - 2448
พระเจ้าสักรินทรฤทธิ์
• 2448 - 2492
พระเจ้าศรีสว่างวงศ์
ประวัติศาสตร์ 
• สถาปนาโดยการแยกมาจากอาณาจักรล้านช้าง
พ.ศ. 2250 พ.ศ. 2250
• กลายเป็นประเทศราชของสยาม
2321
• เปลี่ยนแปลงมาเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส
3 ตุลาคม 2436
• ปรับสถานะเป็นราชอาณาจักรลาวและได้รับเอกราชในเวลาต่อมา
พ.ศ. 2492 2492
ก่อนหน้า
ถัดไป
อาณาจักรล้านช้าง
ราชอาณาจักรลาว
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ ลาว
 ไทย
 เวียดนาม
 จีน

หลังเจ้ากิสราช กับเจ้าองค์นก (องค์ดำ) มาชิงเอาเมืองหลวงพระบางได้ ก็ประกาศขึ้นครองราชสมบัติของนครหลวงพระบางในระหว่างพ.ศ. 2250 ถึง พ.ศ. 2269 เจ้ากิ่งกิสราชขึ้นครองราชย์ ต่อมาเจ้าอินทะโสมอนุชาเป็นกบฏหนีไปอยู่สิบสองปันนา พระเจ้ากิ่งกิสราชอยู่ในราชสมบัติจนถึงปี พ.ศ. 2269 เป็นรัชสมัยเดียวกับพระเจ้าชัยเชษฐาธิราชที่ 2 หรือ พระเจ้าองค์ไชยเว้ครองนครเวียงจันทน์ พระเจ้าสร้อยศรีสมุทรครองนครจำปาศักดิ์ พระเจ้ากิ่งกิสราชมีพระโอรสนามว่าเจ้าแท่นขาว เจ้าแท่นคำ ครั้นในรัชสมัยเจ้าโชติกะ กองทัพญวนได้ยกทัพมาจากทางทิศตะวันออก บุกเข้ายึดเมืองพวนและเข้าประชิดแดนหลวงพระบาง ในเวลาที่เจ้าอินทะโสมสวรรคต เสนาอำมาตย์จึงนำบรรดาพระโอรสของเจ้าอินทะโสมเสี่ยงทายให้เป็นแม่ทัพไปตีพวกญวนแตกพ่ายกลับไป จึงอัญเชิญขึ้นเสวยราชย์สมบัติแทนได้ 8 เดือน บรรดาพระประยูรญาติจึงไม่พอพระทัย จึงยอมสละราชสมบัติให้แก่เจ้าโชติกะปีนั้นเอง ต่อมาทัพพม่ายกทัพใหญ่มารุกรานหลวงพระบางเจ้าโชติกะเสด็จหนีออกไปจากนคร ปล่อยให้เจ้าสุริยะวงศ์รักษาเมืองแทน พม่าตีหลวงพระบางได้จับตัวเจ้าอินทะวงศ์และกวาดต้อนผู้คนไปยังพม่า

ต่อมา เจ้าอินทะวงศ์ หนีกลับพม่ามาซ่องสุมผู้คนอยู่ในเขตเมืองแถงแล้วยกทัพมายึดหลวงพระบางไว้ เจ้าโชติกะหนีไปตั้งค่ายอยู่นอกเมือง เตรียมจะยกทัพมาสู้รบเจ้าหญิงศรีคำกองซึ่งเป็นพระขนิษฐาของเจ้าโชติกะเกลี้ยกล่อมมิให้ทั้ง 2 ฝ่ายรบราฆ่าฟันกันเอง จึงมอบราชสบัติให้แก่เจ้าสุริยวงศาในปี พ.ศ. 2314 หลวงพระบางมีเรื่องขัดแย้งกับนครเวียงจันทน์ในสมัยเจ้าสุริยวงศา จนล่วงมาถึงรัชสมัยเจ้าอุ่นคำ หลวงพระบางและเวียงจันทน์ไม่ปกติสุข ด้วยชาวฮ่อหนีมาจากยูนนาน ประเทศจีน เหตุการณ์สงบลงเนื่องจากทางฝ่ายญวนได้ตีขนาบมาอีกด้านหนึ่ง จนมาถึงสมัยพระเจ้าสักรินทรฤทธิ์ เพราะอันเนื่องมาจากเหตุการณ์ที่ไทยต้องทำสงครามกับฝรั่งเศสนั้นเอง จึงส่งผลทำให้ไทยต้องยอมยกดินแดนฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงซึ่งมีเมืองหลวงพระบางอยู่ด้วยนั้นให้ตกไปเป็นของฝรั่งเศสแทน เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2436

ลำดับกษัตริย์แห่งอาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง แก้

ลำดับ รายพระนาม ครองราชย์ สิ้นสุด หมายเหตุ
1 เจ้ากิ่งกิสราช พ.ศ. 2246 พ.ศ. 2265 พระราชนัดดาในพระเจ้าสุริยวงศาธรรมิกราช
2 เจ้าองค์คำ พ.ศ. 2265 พ.ศ. 2266 พระราชโอรสในเจ้าอินทรกุมาร เชื้อสายกษัตริย์เมืองเชียงรุ้ง
3 เจ้าอินทโฉม พ.ศ. 2266 พ.ศ. 2292 พระราชอนุชาในเจ้ากิ่งกิสราช
4 เจ้าอินทพรหม พ.ศ. 2292 พ.ศ. 2293 พระราชโอรสในเจ้าอินทโฉม ครองราชย์ 8 เดือน จึงถวายราชสมบัติให้เจ้าโชติกะ
5 เจ้าโชติกะ พ.ศ. 2293 พ.ศ. 2314 พระเชษฐาองค์โตในเจ้าอินทพรหม
6 เจ้าสุริยวงศ์ พ.ศ. 2314 พ.ศ. 2334 พระราชอนุชาในเจ้าโชติกะ เสียเอกราชแก่สยามเมื่อ พ.ศ. 2322
7 เจ้าอนุรุทธ พ.ศ. 2334 พ.ศ. 2359 พระราชโอรสองค์ที่ 2 ในเจ้าอินทโฉม พระเชษฐาในเจ้าสุริยวงศ์
8 เจ้ามันธาตุราช พ.ศ. 2359 พ.ศ. 2378 พระราชโอรสในเจ้าอนุรุทธ
9 เจ้าสุกเสริม พ.ศ. 2381 พ.ศ. 2393 พระราชโอรสในเจ้ามันธาตุราช
10 พระเจ้าจันทรเทพประภาคุณ
(เจ้าจันทราช)
พ.ศ. 2395 พ.ศ. 2414 พระราชอนุชาในเจ้าสุกเสริม
11 พระเจ้ามหินทรเทพนิภาธร
(เจ้าอุ่นคำ)
พ.ศ. 2415 พ.ศ. 2431 พระราชอนุชาในพระเจ้าจันทรเทพประภาคุณ พระราชโอรสในเจ้ามันธาตุราช, เกิดเหตุโจรจีนฮ่อยกทัพปล้นสะดมตามหัวเมืองลาวต่างๆ เป็นเวลาหลายปี เมืองหลวงพระบางถูกเผาจากเหตุการณ์ครั้งนี้, รัชกาลที่ 5 ทรงให้ออกจากตำแหน่งเจ้านครหลวงพระบาง ฐานหย่อนสมรรถภาพ, ถึงแก่พิราลัยใน พ.ศ. 2438
12 พระเจ้าสักรินทรฤทธิ์
(เจ้าคำสุก)
พ.ศ. 2432 พ.ศ. 2448 พระราชโอรสในพระเจ้ามหินทรเทพนิภาธร สมัยนี้ดินแดนลาวตกเป็นของฝรั่งเศสเมื่อ พ.ศ. 2436
13 พระเจ้าศรีสว่างวงศ์ พ.ศ. 2447 พ.ศ. 2488 พระราชโอรสในพระเจ้าสักรินทรฤทธิ์ หลัง พ.ศ. 2488 ทรงเปลี่ยนพระราชฐานะเป็นพระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรลาว