พระเจ้าจันทรเทพประภาคุณ มีพระนามเดิมว่า เจ้าจันทราช เป็นเจ้ามหาชีวิตองค์ที่ 10 แห่งราชอาณาจักรล้านช้างร่มขาวหลวงพระบาง ทรงพระราชสมภพ ณ กรุงเทพมหานคร ราชอาณาจักรสยาม เมื่อปี พ.ศ. 2340 ในคราวที่ต้องมาฝึกราชการ (เป็นตัวประกัน) ตั้งแต่สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ซึ่งอาณาจักรหลวงพระบางขึ้นตรงต่อสยาม เจ้าจันทราชเป็นพระโอรสในเจ้ามันธาตุราชกษัตริย์ล้านช้างหลวงพระบางพระองค์ที่ 8 กับเจ้านางคำมูน พระองค์ทรงเป็นพระอนุชาในเจ้าสุกเสริมกษัตริย์ล้านช้างหลวงพระบางพระองค์ก่อน พระองค์ทรงครองราชย์ต่อจากพระเชษฐาตั้งแต่วันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2395 จนกระทั่งถึงแก่พิราลัยเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2414 พระเจ้ามหินทรเทพนิภาธร หรือ "เจ้าอุ่นคำ" พระอนุชาของพระองค์สืบราชสมบัติต่อจากพระองค์ รัชสมัยของพระองค์เป็นช่วงที่ลาวอยู่ภายใต้การปกครองของสยาม พระราชกรณียกิจสำคัญ อาทิ ปีพ.ศ. 2409 ได้รับพระราชโองการมาณพระสุรสีหนาทในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ให้อัญเชิญพระบาง พระพุทธรูปสำคัญของลาวจากสยามกลับคืนมาประดิษฐานที่หลวงพระบางจนถึงปัจจุบัน, ยกกองกำลังสมทบกองทัพสยามไปตีเมืองเชียงตุงให้มาขึ้นกับสยาม แต่ไม่สำเร็จ, ต้อนรับคณะสำรวจแม่น้ำโขงชาวฝรั่งเศส อองรี มูโอต์ เป็นต้น พระองค์ทรงเป็นปฐมบรรพบุรุษของผู้ใช้สกุล จันทราช ซึ่งทายาทหลายสาขาได้อพยพเข้าไปตั้งหลักแหล่งหลายภูมิภาคในสยาม อาทิ อุบลราชธานี นครราชสีมา บึงกาฬ เลย หนองคาย อุดรธานี ร้อยเอ็ด มหาสารคาม เชียงราย เชียงใหม่ ลำปาง เถินบุรี ตาก นครนายก ปราจีนบุรี ฯลฯ
