เขตวัฒนธรรมเอเชียตะวันออก
เขตจีน (อังกฤษ: Sinosphere)[1] มีอีกชื่อว่า เขตวัฒนธรรมเอเชียตะวันออก (East Asian cultural sphere)[2] หรือ โลกจีน (Sinic world)[3] ครอบคลุมหลายประเทศในเอเชียตะวันออกและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่เคยได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรม บรรทัดฐาน และประเพณีของจีน[3][4] ตามความเห็นพ้องทางวิชาการ เขตจีนประกอบด้วยสี่ประเทศ: เกรตเตอร์ไชนา (Greater China)[a] ญี่ปุ่น เกาหลี[b] และเวียดนาม[5] คำจำกัดความอื่น ๆ อาจรวมมองโกเลีย[6][7][8] และสิงคโปร์ ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากอิทธิพลทางประวัติศาสตร์ของจีนที่จำกัดหรือชาวจีนพลัดถิ่นในสมัยใหม่ที่เพิ่มขึ้น[9] เขตจีนไม่ควรสับสนกับ Sinophone ซึ่งระบุประเทศที่ประชากรส่วนใหญ่พูดภาษาจีน[10]
เขตจีน | |||||||||||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาจีน | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
อักษรจีนตัวเต็ม | 東亞文化圈 漢字文化圈 | ||||||||||||||||||||||||||||||
อักษรจีนตัวย่อ | 东亚文化圈 汉字文化圈 | ||||||||||||||||||||||||||||||
ความหมายตามตัวอักษร | เขตวัฒนธรรมเอเชียตะวันออก เขตวัฒนธรรมอักษรจีน | ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาเวียดนาม | |||||||||||||||||||||||||||||||
จื๋อโกว๊กหงือ | Vùng văn hóa Á Đông Vùng văn hóa chữ Hán | ||||||||||||||||||||||||||||||
จื๋อโนม | 塳文化亞東 塳文化𡨸漢 | ||||||||||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาเกาหลี | |||||||||||||||||||||||||||||||
ฮันกึล | 동아문화권 한자문화권 | ||||||||||||||||||||||||||||||
ฮันจา | 東亞文化圈 漢字文化圈 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาญี่ปุ่น | |||||||||||||||||||||||||||||||
คันจิ | 東亜文化圏 漢字文化圏 | ||||||||||||||||||||||||||||||
ฮิรางานะ | とうあぶんかけん かんじぶんかけん | ||||||||||||||||||||||||||||||
|
จีนสมัยจักรวรรดิเป็นมหาอำนาจในภูมิภาคเอเชียตะวันออกและมีอิทธิพลต่อรัฐบรรณาการและรัฐเพื่อนบ้าน ซึ่งรวมถึงญี่ปุ่น เกาหลี และเวียดนาม[c] ปฏิสัมพันธ์เหล่านี้ทำให้อิทธิพลทางอุดมการณ์และวัฒนธรรมหยั่งรากลึกในลัทธิขงจื๊อ, ศาสนาพุทธ และลัทธิเต๋า ในประวัติศาสตร์ยุคคลาสสิก วัฒนธรรมทั้งสี่มีระบบจักรวรรดิร่วมกันภายใต้จักรพรรดิแต่ละองค์ สิ่งประดิษฐ์ของจีนมีอิทธิพล และภายหลังได้รับอิทธิพลจากนวัตกรรมของวัฒนธรรมอื่นในด้านการปกครอง ปรัชญา วิทยาศาสตร์ และศิลปะ[13][14][15] ภาษาจีนคลาสสิกรูปเขียนกลายเป็นภาษากลางสำหรับการแลกเปลี่ยนวรรณกรรมและวิทยาศาสตร์ในภูมิภาค[16] และอักษรจีน (ฮั่นจื้อ) ผ่านการดัดแปลงที่ญี่ปุ่นในฐานะ อักษรคันจิ เกาหลีในฐานะ อักษรฮันจา และเวียดนามในฐานะ chữ Hán[17][18]
ในประวัติศาสตร์สมัยคลาสสิกตอนปลาย วรรณกรรมของจีนสมัยคลาสสิกมีความสำคัญลดน้อยลง เนื่องจากญี่ปุ่น เกาหลี และเวียดนามต่างประดิษฐ์สำนวนโวหารของตนเองมาใช้ โดยญี่ปุ่นพัฒนาอักษรคาตากานะและฮิรางานะ เกาหลีประดิษฐ์อักษรฮันกึล และเวียดนามพัฒนาอักษรจื๋อโนม (ปัจจุบันแทบไม่มีใครใช้งาน ชุดตัวอักษรเวียดนามในปัจจุบันอิงจากชุดตัวอักษรละติน)[19][20] กระนั้น วรรณกรรมคลาสสิกที่เขียนด้วยอักษรจีนยังคงเป็นมรดกสำคัญของวัฒนธรรมญี่ปุ่น เกาหลี และเวียดนาม[21] ในคริสต์ศตวรรษที่ 21 อิทธิพลทางอุดมการณ์และวัฒนธรรมของลัทธิขงจื๊อและศาสนาพุทธยังคงปรากฏให้เห็นในวัฒนธรรมระดับสูงและหลักคำสอนทางสังคม
ศัพท์บัญญัติ
แก้จีนสมัยโบราณถือเป็นหนึ่งในศูนย์กลางอารยธรรมและวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นจากการอพยพของผู้ตั้งถิ่นฐานชาวฮั่นดั้งเดิมจากแม่น้ำหวงโดยทั่วไปถือเป็นจุดเริ่มต้นของโลกเอเชียตะวันออก ปัจจุบัน ประชากรจีนมีประมาณ 1,402 ล้านคน[22]
นิชิจิมะ ซาดาโอะ (ค.ศ. 1919–1998) นักประวัติศาสตร์ชาวญี่ปุ่นที่เป็นศาสตราจารย์กิตติคุณจากมหาวิทยาลัยโตเกียว เป็นผู้บัญญัติศัพท์ โทอะบุนกะ-เก็ง (ญี่ปุ่น: 東亜文化圏; โรมาจิ: Tōa bunka-ken) เพื่อกำเนิดขอบเขตวัฒนธรรมจีนหรือเอเชียตะวันออกที่แตกต่างจากวัฒนธรรมตะวันตก นิชิจิมะรายงานว่า เขตวัฒนธรรมนี้—ซึ่งรวมจีน ญี่ปุ่น เกาหลี และเวียดนาม—มีปรัชญาลัทธิขงจื๊อ ศาสนาพุทธร่วมกัน และโครงสร้างทางการเมืองและสังคมที่คล้ายคลึงกัน โดยเกิดจากภูมิหลังของนักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ภาษาจีนคลาสสิก[4]
วัฒนธรรม
แก้ศิลปะ
แก้- สถาปัตยกรรม: ประเทศในเขตวัฒนธรรมเอเชียตะวันออก (ญี่ปุ่น, เกาหลี, เวียดนาม, ไต้หวัน) มีรูปแบบสถาปัตยกรรมร่วมกัน ซึ่งมีที่มาจากสถาปัตยกรรมจีนสมัยโบราณ[23]
- อักษรวิจิตร: Caoshu เป็นรูปแบบอักษรแบบเล่นหางที่ใช้ในอักษรวิจิตรจีนและเอเชียตะวันออก[24]
- ภาพยนตร์: ดูภาพยนตร์ฮ่องกง, ภาพยนตร์ไต้หวัน, ภาพยนตร์จีน, ภาพยนตร์ญี่ปุ่น, ภาพยนตร์เกาหลี, ภาพยนตร์เวียดนาม
- หนังสือการ์ตูน: ดูมังงะ (ญี่ปุ่น), ม่านฮว่า (จีน), มันฮวา (เกาหลี), Truyện tranh (เวียดนาม)
- ศิลปะการต่อสู้: ดูกังฟู (จีน); เทควันโด และ ฮับกีโด (เกาหลี); คาราเต้, ไอกิโด, ยูโด และซูโม่ (ญี่ปุ่น); โววีนัม และ Nhất Nam (เวียดนาม)
- ดนตรี: เครื่องดนตรีจีนอย่างเอ้อร์หู มีอิทธิพลต่อเกาหลี, ญี่ปุ่น, ไต้หวัน และเวียดนาม
- การแต่งกาย: ฮั่นฝู, ฮันบก, Việt phục และวาฟูกุ ทั้งหมดใช้ผ้าไหม เครื่องเพชรและเครื่องประดับหยกยังมีมูลค่าสูงทั่วเอเชียตะวันออกและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
อาหาร
แก้อาหารของเอเชียตะวันออกใช้วัตถุดิบและเทคนิคเดียวกันร่วมกันหลายอย่าง มีการใช้ตะเกียบเป็นเครื่องมือในการรับประทานอาหารในประเทศหลักแถบเอเชียตะวันออกทั้งหมด[25] การใช้ซอสถั่วเหลืองซึ่งทำจากถั่วเหลืองหมักก็แพร่หลายในภูมิภาคนี้เช่นกัน[26]
ข้าวเป็นอาหารหลักในเอเชียตะวันออกทั้งหมดและเป็นจุดสนใจหลักของความมั่นคงทางอาหาร[27] คนไม่มีข้าวมักถูกมองว่าไม่มีอาหารกิน นอกจากนี้ ในประเทศแถบเอเชียตะวันออก เช่น ญี่ปุ่น (御飯; gohan) และเกาหลี (밥; bap) ศัพท์สำหรับ "ข้าวสุก" สามารถสื่อความหมายของอาหารโดยทั่วไปได้[25]
คำศัพท์ยอดนิยมที่เกี่ยวข้องกับอาหารเอเชียตะวันออกได้แก่boba, กิมจิ, ซูชิ, หม้อไฟ, ชา, ติ่มซำ, ราเม็ง เช่นเดียวกันกับเฝอ, ซาชิมิ, อุด้ง กับแนมซ้าน เป็นต้น[28]
นามสกุล
แก้เช่นเดียวกับหลายประเทศในยุโรป (เช่น Smith และ Schmid) ประเทศในเขตวัฒนธรรมเอเชียตะวันออกใช้ระบบนามสกุลร่วมกัน แต่การออกเสียงแตกต่างกัน ตารางด้านล่างแสดงชื่อสกุลทั่วไปในประเทศแถบเอเชียตะวันออก
อักษรซีเจเค | พินอินจีน | เวียดนาม | เกาหลี | ญี่ปุ่น |
---|---|---|---|---|
李 | Lǐ
หลี่ |
Lí
ลี้ |
Lee
อี-รี |
Ri
ริ |
陳 | Chén | Trần
เจิ่น |
Jin
ชิน |
Chin
ชิน |
王 | Wáng
หวัง |
Vương
เวือง |
Wang
วัง |
Ō
โอ |
張 | Zhāng
จาง |
Trương
เจือง |
Jang
ชัง |
Chō
โช |
趙 | Zhào
จ้าว |
Triệu
เจี่ยว |
Jo
โช |
Chō
โช |
朱 | Zhū
จู |
Chu
จู |
Ju
ชู |
Shu
ชุ |
周 | Zhōu
โจว |
Chu
จู Châu เจิว |
Ju
ชู |
Shū
ชู |
楊 | Yáng
หยาง |
Dương
เซือง |
Yang
ยัง |
Yō
โย |
孫 | Sūn
ซุน |
Tôn
ตน |
Son
ซน |
Son
ซน-ซง |
馬 | Mǎ
หม่า |
Mã
หมา |
Ma
มา |
Ba
บะ |
何 | Hé
เหอ |
Hà
ห่า |
Ha
ฮา |
Ka
คะ |
胡 | Hú
หู |
Hồ
โห่ |
Ho
โฮ |
Ko
โคะ |
高 | Gāo
เกา |
Cao
กาว |
Go
โค |
Kō
โค |
謝 | Xiè
เซี่ย |
Tạ
ตะ |
Sa
ซา |
Sha
ชะ |
徐 | Xú
สู |
Từ
ตื่ |
Seo
ซอ |
Sho
โชะ |
劉 | Liú | Lưu
หลืว |
Yu/Ryu
ยู-รยู |
Ryū
รีว |
梁 | Liáng
เหลียง |
Lương
เลือง |
Yang/Ryang
ยัง-รยัง |
Ryō
เรียว |
羅 | Luó
หลัว |
La
ลา |
Na/Ra
นา-รา |
Ra
ระ |
林 | Lín
หลิน |
Lâm
เลิม |
Im/Rim
อิม-ริม |
Hayashi
ฮายาชิ |
郭 | Guō
กัว |
Quách
ไกวก์ |
Gwak
ควัก |
Kaku
คากุ |
宋 | Sòng
ซ่ง |
Tống
ต๊ง |
Song
ซง |
Sō
โซ |
鄭 | Zhèng | Trịnh | Jeong | Tei |
黃 | Huáng
หวง |
Hoàng
ฮหวั่ง Huỳnh ฮหวิ่ญ |
Hwang
ฮวัง |
Kō
โค |
吳 | Wú
อู๋ |
Ngô
โง |
Oh
โอ |
Go
โกะ |
唐 | Táng
ถัง |
Đường
เดื่อง |
Dang
ทัง |
Tō
โท |
หมายเหตุ
แก้- ↑ รวมสาธารณรัฐประชาชนจีน ไต้หวัน ฮ่องกง และมาเก๊า
- ↑ รวมทั้งเกาหลีเหนือและเกาหลีใต้
- ↑ ในประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่ของเวียดนามและเกาหลียังคงเป็นรัฐบรรณาการของจีน ในขณะที่ญี่ปุ่นในยุคมูโรมาจิยอมรับเฉพาะมหาอำนาจในระดับภูมิภาค (regional hegemony) ของจีน[11][12]
อ้างอิง
แก้- ↑ Fogel 2009; Matisoff 1990.
- ↑ Lowe & Yasuhara 2016; Choi 2010.
- ↑ 3.0 3.1 Reischauer, Edwin O. (1974-01-01). "The Sinic World in Perspective | Foreign Affairs" (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). ISSN 0015-7120. สืบค้นเมื่อ 2023-05-15.
- ↑ 4.0 4.1 Wang Hui, "'Modernity and 'Asia' in the Study of Chinese History," in Eckhardt Fuchs, Benedikt Stuchtey, eds.,Across cultural borders: historiography in global perspective [1] (Rowman & Littlefield, 2002 ISBN 978-0-7425-1768-4), p. 322.
- ↑ Lowe & Yasuhara 2016; Wang 2015; Denecke & Nguyen 2017.
- ↑ Billé, Franck; Urbansky, Sören (2018). Yellow Perils: China Narratives in the Contemporary World. p. 173. ISBN 9780824876012.
- ↑ Christian, David (2018). A History of Russia, Central Asia and Mongolia, Volume II: Inner Eurasia from the Mongol Empire to Today, 1260–2000. p. 181. ISBN 9780631210382.
- ↑ Grimshaw-Aagaard, Mark; Walther-Hansen, Mads; Knakkergaard, Martin (2019). The Oxford Handbook of Sound and Imagination: Volume 1. p. 423. ISBN 9780190460167.
- ↑ Gold, Thomas B. (1993). "Go with Your Feelings: Hong Kong and Taiwan Popular Culture in Greater China". The China Quarterly. 136 (136): 907–925. doi:10.1017/S0305741000032380. ISSN 0305-7410. JSTOR 655596. S2CID 154597583.
- ↑ Hee, Wai-Siam (2019). Remapping the Sinophone: The Cultural Production of Chinese-Language Cinema in Singapore and Malaya before and during the Cold War (1 ed.). Hong Kong University Press. doi:10.2307/j.ctvx1hwmg. ISBN 978-988-8528-03-5. JSTOR j.ctvx1hwmg. S2CID 213443949.
- ↑ Kang, David C. (2012). East Asia before the West : five centuries of trade and tribute (Paperback ed.). New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-15319-5. OCLC 794366373.
- ↑ Howe, Christopher. The Origins of Japanese Trade Supremacy: Development and Technology in Asia. p. 337
- ↑ Nanxiu Qian; Richard J Smith; Bowei Zhang, บ.ก. (2020). Rethinking the Sinosphere: Poetics, Aesthetics, and Identity Formation. Cambria Press. ISBN 978-1604979909.
- ↑ Nanxiu Qian; Richard J Smith; Bowei Zhang, บ.ก. (2020). Reexamining the Sinosphere: Cultural Transmissions and Transformations in East Asia. Cambria Press. ISBN 978-1604979879.
- ↑ Jeffrey L. Richey (2013). Confucius in East Asia: Confucianism's History in China, Korea, Japan, and Vietnam. Association for Asian Studies. ISBN 978-0924304736.
- Ching-I Tu, บ.ก. (2010). East Asian Confucianism: Interactions and Innovations. Rutgers University. ISBN 978-0615389325.
- Chun-chieh Huang, บ.ก. (2015). East Asian Confucianisms: Texts in Contexts. National Taiwan University Press and Vandenhoeck & Ruprecht. ISBN 9783847104087.
- ↑ Denecke, Wiebke; Li, Wai-yee; Tian, Xiaofei (2017). The Oxford Handbook of Classical Chinese Literature (1000 BCE-900 CE). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-935659-1.
- ↑ Asher, R. E.; Moseley, Christopher (19 April 2018). Atlas of the World's Languages (ภาษาอังกฤษ). Routledge. ISBN 978-1-317-85108-0.
- ↑ Lacoste, Véronique; Leimgruber, Jakob; Breyer, Thiemo (14 October 2014). Indexing Authenticity: Sociolinguistic Perspectives. Walter de Gruyter GmbH & Co KG. ISBN 978-3-11-034701-2.
- ↑ Benjamin A Elman, บ.ก. (2014). Rethinking East Asian Languages, Vernaculars, and Literacies, 1000–1919. Brill. ISBN 978-9004279278.
- ↑ Pelly, Patricia (2018). "Vietnamese Historical Writing". The Oxford History of Historical Writing: Volume 5: Historical Writing Since 1945. Oxford University Press. doi:10.1093/oso/9780199225996.003.0028. ISBN 978-0-19-922599-6.
- ↑ Takacs, Sarolta (4 March 2015). The Modern World: Civilizations of Africa, Civilizations of Europe, Civilizations of the Americas, Civilizations of the Middle East and Southwest Asia, Civilizations of Asia and the Pacific. Routledge. ISBN 978-1-317-45572-1.
- ↑ Society, National Geographic (9 September 2020). "Huang He Valley". National Geographic Society. สืบค้นเมื่อ 4 May 2022.
- ↑ McCannon, John (February 2002). How to Prepare for the AP World History. ISBN 9780764118166.
- ↑ Pan, Lu (22 June 2015). Aestheticizing Public Space: Street Visual Politics in East Asian Cities. Intellect Books. ISBN 978-1-78320-453-3.
- ↑ 25.0 25.1 Davidson, Alan (1981). Food in Motion: The Migration of Foodstuffs and Cookery Techniques : Proceedings : Oxford Symposium 1983. Oxford Symposium. p. 22. ISBN 978-0-907325-07-9.
- ↑ Katz, Sandor Ellix (14 May 2012). The Art of Fermentation: New York Times Bestseller. Chelsea Green Publishing. ISBN 978-1-60358-364-0.
- ↑ Wen S. Chern; Colin A. Carter; Shun-yi Shei (2000). Food security in Asia: economics and policies. Edward Elgar Publishing. p. 2. ISBN 978-1-78254-334-3.
- ↑ Kim, Kwang-Ok (1 February 2015). Re-Orienting Cuisine : East Asian Foodways in the Twenty-First Century. Berghahn Books, Incorporated. p. 14. ISBN 9781782385639.
ข้อมูล
แก้- Choi, JungBong (2010). "Of the East Asian Cultural Sphere: Theorizing Cultural Regionalization". China Review. The Chinese University of Hong Kong Press. 10 (2): 109–136.
- Denecke, Wiebke; Nguyen, Nam (2017). "Shared Literary Heritage in the East Asian Sinographic Sphere". The Oxford Handbook of Classical Chinese Literature. pp. 510–532. doi:10.1093/oxfordhb/9780199356591.013.33.
- Fogel, Joshua A. (2009). Articulating the Sinosphere : Sino-Japanese relations in space and time. Edwin O. Reischauer Lectures ([Online-Ausg.] ed.). Cambridge, Mass.: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-03259-0.
- Lowe, Roy; Yasuhara, Yoshihito (2016). "Higher learning in ancient Korea, Japan and Vietnam: The East Asian cultural sphere and the Imperial Chinese". The Origins of Higher Learning. Routledge. ISBN 9781315728551.
- Matisoff, James A. (1990). "On 'Megalocomparison'". Language. 66 (1): 106–120.
- Wang, Edward (2015). Chopsticks: A Cultural and Culinary History. Cambridge University Press. pp. 67–92. doi:10.1017/CBO9781139161855. ISBN 9781139161855.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- Asia for Educators. Weatherhead East Asian Institute, Columbia University.