พรรคเสรีธรรม (พ.ศ. 2535)
พรรคเสรีธรรม (อังกฤษ: Liberal Democratic Party) เป็นพรรคการเมืองของประเทศไทยในอดีต เดิมชื่อ พรรคประชาชนไทย จดทะเบียนเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 มีสำนักงานตั้งอยู่เลขที่ 113/1617 ถนนเทอดดำริ แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร[2] เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 ที่ประชุมใหญ่ของพรรคมีมติเอกฉันท์ให้รวมเข้ากับพรรคไทยรักไทย เมื่อปี พ.ศ. 2546 มีความพยายามก่อตั้งพรรคเสรีธรรมขึ้นมาใหม่ แต่ก็ถูกยุบไปเนื่องจากไม่เป็นไปตามเงื่อนไข[3]
พรรคเสรีธรรม | |
---|---|
ผู้ก่อตั้ง | ดร. อาทิตย์ อุไรรัตน์ |
หัวหน้า | ประจวบ ไชยสาส์น |
เลขาธิการ | เอกภาพ พลซื่อ |
ก่อตั้ง | 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 |
ถูกยุบ | 6 กันยายน พ.ศ. 2544 [1] |
แยกจาก | พรรคสามัคคีธรรม |
ยุบรวมกับ | พรรคไทยรักไทย |
ที่ทำการ | เลขที่ 113/1617 ถนนเทอดดำริ แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร |
สี | |
เว็บไซต์ | |
พรรคเสรีธรรม | |
การเมืองไทย รายชื่อพรรคการเมือง การเลือกตั้ง |
ประวัติ
แก้พรรคประชาชนไทย (อังกฤษ: The Pracharchon Thai Party, ชื่อย่อ: พ.ป.ท.) พรรคการเมืองของไทยในอดีตที่จดทะเบียนจัดตั้งตาม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534 เป็นลำดับที่ ๓๓/๒๕๓๕ เมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 [4] โดยมี ดร. อาทิตย์ อุไรรัตน์ อดีต ประธานสภาผู้แทนราษฎร และอดีตรองหัวหน้า พรรคสามัคคีธรรม เป็นหัวหน้าพรรคและนาย ปรีดี หิรัญพฤกษ์ เป็นเลขาธิการพรรค
ในการประชุมวิสามัญใหญ่ของพรรคประชาชนไทยครั้งที่ ๑/๒๕๓๕ ที่ประชุมได้มีมติให้เปลี่ยนแปลงชื่อพรรคเป็น พรรคเสรีธรรม พร้อมกับเปลี่ยนแปลงข้อบังคับพรรค ภาพเครื่องหมายพรรค และที่ตั้งสำนักงานใหญ่ของพรรค [5] พรรคเสรีธรรม จัดตั้งขึ้นในช่วงหลังเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ พ.ศ. 2535 โดยการนำของนายพินิจ จารุสมบัติ และ ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์ และได้ร่วมจัดตั้งรัฐบาลผสมในหลายรัฐบาล มีรัฐมนตรีจากพรรคเสรีธรรมหลายคน อาทิ นายพินิจ จารุสมบัติ ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์ นายรักเกียรติ สุขธนะ
พรรคเสรีธรรม ส่งผู้สมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรครั้งแรก ในการเลือกตั้ง พ.ศ. 2535/2 ได้ที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎรจำนวน 8 คน และเข้าร่วมรัฐบาลกับพรรคประชาธิปัตย์ โดยมีรัฐมนตรีจากพรรคฯ 2 คน คือ ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์ รมว.สาธารณสุข และนายพินิจ จารุสมบัติ รมช.คมนาคม
ต่อมาในปี พ.ศ. 2539 ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์ ได้ลาออกจากตำแหน่งหัวหน้าพรรคและสมาชิกพรรค จึงได้มีการเลือกตั้งหัวหน้าพรรคคนใหม่ ปรากฏว่านายพินิจ จารุสมบัติ ได้รับเลือกเป็นหัวหน้าพรรคแทน และการนำของนายพินิจ ในการเลือกตั้ง พ.ศ. 2539 ได้ที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎร 4 คน
ก่อนการเลือกตั้ง พ.ศ. 2544 พรรคเสรีธรรมได้แต่งตั้งให้นายประจวบ ไชยสาส์น มาเป็นหัวหน้าพรรค โดยมุ่งหาเสียงด้วยนโยบาย "นายกรัฐมนตรีของคนอีสาน"[6] แต่การเลือกตั้งในครั้งนี้ ได้รับที่นั่งในสภาจำนวน 14 ที่นั่ง แต่ไม่ได้ที่นั่งในระบบบัญชีรายชื่อแม้แต่ที่นั่งเดียว[7] ซึ่งรวมถึงแกนนำคนสำคัญของพรรคด้วย
6 กันยายน พ.ศ. 2544 พรรคเสรีธรรมประกาศยุบรวมเข้ากับพรรคไทยรักไทย ทำให้พรรคไทยรักไทยมี ส.ส. รวม 262 เกินกึ่งหนึ่งของจำนวน ส.ส.ทั้งสภา เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของประเทศไทย[7]
ตราสัญลักษณ์ของพรรค
แก้พรรคเสรีธรรม ใช้ภาพเครื่องหมายพรรคเป็นภาพลักษณะวงกลม 2 วง ซ้อนกัน มีรูปช้างเผือกประดับอยู่ภายในวงกลม โดยมีความหมายดังนี้[8]:
- พื้นสีน้ำเงิน หมายถึง เสถียรภาพและความมั่นคงของสังคมและประเทศชาติ
- พื้นสีขาว หมายถึง ความบริสุทธิ์ และสันติธรรม
- พื้นสีแดง หมายถึง ดวงอาทิตย์ พลังสร้างชีวิตและความเจริญรุ่งเรือง
- ช้างเผือกสีขาว หมายถึง สัญลักษณ์แห่งความดีงามอันประเสริฐ
- ช่อมะกอก 4 ใบ หมายถึง ปฏิญญา 4 ประการ ของพรรคเสรีธรรม ซึ่งเป็นปรัชญาขั้นมูลฐานของพรรคเสรีธรรม อันเสมือนเข็มทิศชี้นำการดำเนินงานทางการเมืองเศรษฐกิจและสังคม ดังนี้
- เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์เป็นประมุขและมิ่งขวัญของชาติและปวงชนชาวไทย
- ยึดถือการปกครองในระบอบประชาธิปไตยที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขส่งเสริมการกระจายอำนาจโดยวิธีการเลือกตั้ง
- ดำเนินนโยบายเศรษฐกิจเสรีนิยมคุ้มครองเกษตรกรและผู้ด้อยโอกาสทางสังคมส่งเสริมระบบสหกรณ์ เพื่อสร้างสรรค์สังคมให้เป็นธรรม
- ยึดมั่นแนวทาง "สันติธรรม" อันหมายถึง วิถีทางแห่งสันติวิธีกับหลักเหตุผลบนพื้นฐานแห่งความชอบธรรมเป็นหลักในการปกครอง การบริหารและการสร้างสรรค์ชาติ
เมื่อรวมกันแล้วมีความหมายว่า สัญลักษณ์อันดีงาม โดยมีความบริสุทธิ์และสันติธรรม เป็นเข็มทิศชี้นำประเทศชาติไปสู่ความมั่นคง เจริญรุ่งเรืองทางด้านเศรษฐกิจการเมืองและสังคม
รายนามผู้บริหารพรรค
แก้หัวหน้าพรรค
แก้ลำดับ | รูป | รายนาม | เริ่มวาระ | สิ้นสุดวาระ | ตำแหน่งสำคัญ |
1 | อาทิตย์ อุไรรัตน์ (9 พฤษภาคม พ.ศ. 2481 - ) |
21 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 | 8 ตุลาคม พ.ศ. 2539 | • อดีตประธานสภาผู้แทนราษฎร • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ | |
2 | สุเมธ พรมพันห่าว (12 ตุลาคม พ.ศ. 2482 - 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2553) |
8 ตุลาคม พ.ศ. 2539 (รักษาการ) |
29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 | • อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดหนองคาย | |
3 | พินิจ จารุสมบัติ (13 ตุลาคม พ.ศ. 2494 - ) |
29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 | 15 กันยายน พ.ศ. 2543 | • อดีตรองนายกรัฐมนตรี • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม | |
4 | ประจวบ ไชยสาส์น (20 สิงหาคม พ.ศ. 2487 - 1 เมษายน พ.ศ. 2563) |
15 กันยายน พ.ศ. 2543 | 6 กันยายน พ.ศ. 2544 | • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ • อดีตรัฐมนตรีว่าการทบวงมหาวิทยาลัย |
เลขาธิการพรรค
แก้- ปรีดี หิรัญพฤกษ์ (พ.ศ. 2535 - พ.ศ. 2537)
- สุเมธ พรมพันห่าว (พ.ศ. 2537 - พ.ศ. 2538)
- พินิจ จารุสมบัติ (พ.ศ. 2538 - พ.ศ. 2539)
- เอกภาพ พลซื่อ (พ.ศ. 2539 - พ.ศ. 2544)
บทบาททางการเมือง
แก้ฝ่ายบริหาร
แก้พรรคเสรีธรรม ได้เข้าร่วมรัฐบาลของนายชวน หลีกภัย ในปี 2535 โดยมีสมาชิกของพรรคได้รัแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรี จำนวน 1 คน คือ รักเกียรติ สุขธนะ เป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข ต่อมามีการปรับคณะรัฐมนตรีในเดือนกันยายน พ.ศ. 2536 เนื่องจากพรรคกิจสังคม ออกจากการเป็นพรรคร่วมรัฐบาล จึงมีการปรับคณะรัฐมนตรีในสัดส่วนของพรรคเสรีธรรม จากเดิม 1 ที่นั่ง เป็น 2 ที่นั่ง โดยปรับนายรักเกียรติ ออกจากตำแหน่งและแต่งตั้ง อาทิตย์ อุไรรัตน์ เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข และ พินิจ จารุสมบัติ เป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม แทน
การเลือกตั้ง
แก้ผลการเลือกตั้งทั่วไป
แก้การเลือกตั้ง | จำนวนที่นั่ง | คะแนนเสียงทั้งหมด | สัดส่วนคะแนนเสียง | ที่นั่งเปลี่ยน | สถานภาพพรรค | ผู้นำเลือกตั้ง |
---|---|---|---|---|---|---|
ก.ย. 2535 | 8 / 360
|
8 | ฝ่ายค้าน (2535-2536) | อาทิตย์ อุไรรัตน์ | ||
ร่วมรัฐบาล (2536-2538) | ||||||
2538 | 11 / 391
|
3 | ฝ่ายค้าน | |||
2539 | 4 / 393
|
7 | ร่วมรัฐบาล | พินิจ จารุสมบัติ | ||
2544 | 14 / 500
|
821,736 | 2.82% | 10 | ประจวบ ไชยสาส์น |
การยุบพรรค
แก้ที่ประชุมใหญ่วิสามัญพรรคเสรีธรรม ครั้งที่ 1/2544 เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 มีมติเป็นเอกฉันท์ให้ยุบพรรคเสรีธรรม เข้าไปรวมกับพรรคไทยรักไทย โดยศาลรัฐธรรมนูญได้มีคำวินิจฉัย ให้ยุบรวมพรรคเสรีธรรม เพื่อรวมเข้ากับพรรคไทยรักไทยที่เป็นพรรคการเมืองหลัก เมื่อวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2544[9] อันเป็นการสิ้นสุดการดำเนินงานของพรรคเสรีธรรม
ความพยายามตั้งพรรคใหม่
แก้ในปี พ.ศ. 2546 ได้มีการจัดตั้งพรรคเสรีธรรมขึ้นอีกครั้ง โดยมี พลเอก สุนทร หงษ์พร้อมญาติ เป็นหัวหน้าพรรค แต่ต้องยุบไปเนื่องจากมีสมาชิกพรรคไม่ครบ 5,000 คน และมีสาขาพรรคไม่ครบทั้ง 4 ภาค[3]
อ้างอิง
แก้- ↑ ประกาศนายทะเบียนพรรคการเมือง เรื่อง การยุบพรรคเสรีธรรมและรวมพรรคเสรีธรรมเข้ากับพรรคไทยรักไทย
- ↑ ฐานข้อมูลพรรค
- ↑ 3.0 3.1 ฐานข้อมูลพรรค[ลิงก์เสีย]
- ↑ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจดทะเบียนพรรคการเมือง (พรรคประชาชนไทย)
- ↑ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง พรรคประชาชนไทยเปลี่ยนแปลงชื่อพรรค ภาพเครื่องหมายพรรค และที่ตั้งสำนักงานใหญ่ของพรรค
- ↑ นายกรัฐมนตรีของคนอีสาน[ลิงก์เสีย]
- ↑ 7.0 7.1 Siripan Nogsuan Sawasdee, Thai Political Parties in the Age of Reform (Bangkok: Institute of Public Policy Studies, 2006), p. 114.
- ↑ สัญลักษณ์และความหมายของพรรค - พรรคเสรีธรรม
- ↑ คำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ เรื่อง นายทะเบียนพรรคการเมืองขอให้ศาลรัฐธรรมนูญสั่งยุบพรรคเสรีธรรม เพื่อรวมพรรค เสรีธรรมเข้ากับพรรคไทยรักไทยที่เป็นพรรคการเมืองหลัก