ความสัมพันธ์เกาหลีเหนือ–ไทย

บทความนี้เกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่าง สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี กับ ราชอาณาจักรไทย

ความสัมพันธ์เกาหลีเหนือ – ไทย

เกาหลีเหนือ	ไทย

ภูมิหลังการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูต

การทูตระหว่างไทยและเกาหลีเหนือเริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. 2515 จากการแลกเปลี่ยนการติดต่อในด้านการค้าและกีฬาอย่างไม่เป็นทางการ ซึ่งต่อมาในปี พ.ศ. 2517 ทางเกาหลีเหนือได้แสดงความสนใจที่จะขอเปิดความสัมพันธ์ทางการทูตกับประเทศไทย โดยไม่มีเงื่อนไขใด ๆ ทั้งสิ้น

ในวันที่ 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2518 ประเทศไทยและเกาหลีเหนือได้สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกัน และมีการแลกเปลี่ยนเอกอัครราชทูตระหว่างกันในเวลาต่อมา โดยเอกอัครราชทูตเกาหลีเหนือประจำสหภาพพม่าในขณะนั้นดำรงตำแหน่งเอกอัครราชทูต ประจำประเทศไทย และเอกอัครราชทูต ณ กรุงปักกิ่ง ดำรงตำแหน่งเอกอัครราชทูต ณ กรุงเปียงยาง

ในวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2534 เกาหลีเหนือได้ยกระดับสำนักงานผู้แทนการค้าของเกาหลีเหนือในกรุงเทพมหานคร (ที่ตั้งขึ้นเมื่อ 25 ธ.ค. 2522) เป็นสถานเอกอัครทูต แต่ทางการไทยยังไม่ได้เปิดสถานทูต ณ กรุงเปียงยาง โดยขณะนี้สถานเอกอัครทูตไทย ณ กรุงปักกิ่ง เป็นผู้ดูแล

การแลกเปลี่ยนการเยือน

นับตั้งแต่สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกันแล้ว ทั้ง 2 ประเทศได้มีการแลกเปลี่ยนการเยือน ระหว่างทั้งสองฝ่ายอย่างสม่ำเสมอ ดังนี้

การเยือนที่สำคัญจากฝ่ายเกาหลีเหนือมาประเทศไทย ได้แก่

• กุมภาพันธ์ 2525 นายลี จอง อก นายกรัฐมนตรี
• ตุลาคม 2531 นายคิม ยง นาม รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
• 13 – 17 ธันวาคม 2537 นายคิม ยง นาม รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
• ปลาย มกราคม 2534 นาย ยน ฮยุง มุก นายกรัฐมนตรีเกาหลีเหนือ
• ต้น พฤศจิกายน 2536 นาย ชัน ชอล รองนายกรัฐมนตรีและรมว.ศึกษา ศิลปและวัฒนธรรม ระหว่าง 5 – 9 ก.พ. 2538 นาย ลี ซง แด ประธานคณะกรรมาธิการเศรษฐกิจระหว่างประเทศมาเยือนประเทศไทย
• 24 ก.ค. 2538 นาย ชเว ยู จิน รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศมาเยือนประเทศไทย เมื่อปลาย ส.ค. 2541 นาย ปาร์ค ซง ชอล รองประธานาธิบดีมาแวะผ่านประเทศประเทศไทย ได้เข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และเยี่ยมคารวะนายกรัฐมนตรี และรองประธานสภา ระหว่าง 25 - 29 ก.ค. 2543 นาย แพก นัม ซอน รมว.กต.ได้เดินทางมาเยือนประเทศไทยในฐานะแขกของกระทรวงการต่างประเทศ และเข้าร่วมการประชุม ARF ครั้งที่ 7
• 29 ต.ค. – 2 พ.ย. 2543 นาย โช แท บก ประธานสมัชชาประชาชนสูงสุดเกาหลีเหนือ (ซึ่งมีฐานะเทียบเท่าประธานสภาผู้แทนราษฎร) ได้เดินทางเยือนประเทศไทยในฐานะแขกของรัฐสภา
• 28 เม.ย. – 2 พ.ค.2544 นาย ลี รยอง นัม รมช.การค้า มาเยือนประเทศไทยตามคำเชิญของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์
• 4 - 8 ธ.ค. 2544 นาย ลี กวัง กัน รัฐมนตรีว่าการการค้าต่างประเทศเยือนประเทศไทยตามคำเชิญของ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ และได้ลงนามข้อตกลงซื้อข้าว[ประเทศไทย 300,000 ตันด้วยเงินเชื่อ 2 ปี เรื่อง Account Trade และการขยายความสัมพันธ์ด้านการค้าและการลงทุนระหว่างกัน (เมื่อ 29 ม.ค. 2545 ครม. มีมติเห็นชอบการขายข้าวดังกล่าว)
• 28 ก.พ. – 3 มี.ค. 2545 นายคิม ยอง นาม นำคณะเยือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการในฐานะแขกของรัฐบาล โดยมี พล.อ. ชวลิต ยงใจยุทธ รองนายกรัฐมนตรีให้การต้อนรับที่ท่าอากาศยานดอนเมือง และนายกรัฐมนตรีเป็นเจ้าภาพเลี้ยงอาหารค่ำ และในวันที่ 1 มีนาคม 2545 มีการหารือสองฝ่ายเต็มคณะ และพิธีลงนามความตกลง 3 ฉบับ คือ ความตกลงเพื่อส่งเสริมและคุ้มครองการลงทุน ความตกลงทางวัฒนธรรม และความตกลงแลกเปลี่ยนข่าวสารและความร่วมมือระหว่างสำนักข่าวประเทศไทย และสำนักข่าวกลางเกาหลีเหนือ
• 22 – 29 มิ.ย. 2545 นาย ลี กวัง กัน รัฐมนตรีว่าการการค้าต่างประเทศเยือนประเทศไทย เพื่อขอเจรจาการแสดงความจริงใจในการค้าข้าวระหว่างประเทศไทยกับเกาหลีเหนือ
• 28 – 31 ม.ค. 2546 นาย ลี กอม บอม รัฐมนตรีว่าการไปรษณีย์และโทรคมนาคม เยือนประเทศไทยในฐานะแขกของกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
• 16 – 19 ก.ย. 2546 นาย ลี จู กวัน อธิบดีกรมสารนิเทศ กต.เกาหลีเหนือ เยือนประเทศไทยตามโครงการแลกเปลี่ยนเจ้าหน้าที่กรมสารนิเทศ กต.ของสองประเทศ
• 26 มิ.ย. – 1 ก.ค. 2547 นาย ลิม คยง มัน รัฐมนตรีว่าการการค้าต่างประเทศเกาหลีเหนือเดินทางเยือนประเทศไทยในฐานะแขกของกระทรวงพาณิชย์
• 3 - 5 ส.ค. 2547 นายคิม ยง อิล รัฐมนตรีว่าการกต. เกาหลีเหนือ เยือนประเทศไทยในฐานะแขก กต.
• 24 – 28 ก.ค. 2548 นาย แพก นัม ซอน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศเกาหลีเหนือเยือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการ

การเยือนที่สำคัญจากฝ่ายประเทศไทย ได้แก่

• 8 – 15 พ.ค. 2530 สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
• 22 – 26 มี.ค. 2534 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
• 9 – 14 มี.ค. 2535 สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร และ เสด็จฯ เป็นครั้งที่ 2 เมื่อปลาย มิ.ย.2536
• 21 – 24 ส.ค. 2530 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ (พล.อ.อ. สิทธิ เศวตศิลา)
• เม.ย. 2536 นายมารุต บุนนาค ประธานรัฐสภา
• ปลาย มิ.ย. 2537 นายมีชัย ฤชุพันธุ์ ประธานวุฒิสภา
• 18 – 21 เม.ย. 2538 นายอุทัย พิมพ์ใจชน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์
• 15 – 18 ก.ค. 2543 นายกรพจน์ อัศวินวิจิตร รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์
• 22 – 27 ต.ค. 2544 นายกระแส ชนะวงศ์ รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี
• 13 – 16 พ.ย. 2544 นายประจวบ ไชยสาส์น ผู้แทนทางการค้าของประเทศไทย
• 8 – 11 มิ.ย. 2545 นายอุทัย พิมพ์ใจชน ประธานรัฐสภา
• 30 ก.ค. – 3 ส.ค. 2545 นายพิเชฐ พัฒนโชติ รองประธานสภาคนที่หนึ่ง
• 30 ก.ย. – 5 ต.ค 2545 อธิบดีกรมเอเชียตะวันออก กต. (นายนรชิต สิงหเสนี) และคณะ
• 18 – 25 ต.ค. 2546 กลุ่มมิตรภาพสมาชิกรัฐสภาประเทศไทย-เกาหลีเหนือ
• 14 – 19 มิ.ย. 2547 อธิบดีกรมเอเชียตะวันออก กต. (นายอภิชาติ ชินวรรโณ) และคณะ
• 19 – 24 ก.ค. 2547 นายกันตธีร์ ศุภมงคล ผู้แทนการค้าประเทศไทย ที่ปรึกษา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศและคณะ
• 12 – 16 ต.ค. 2547 รองอธิบดี กรมสารนิเทศ (นายเกียรติคุณ ชาติประเสริฐ) และคณะ
• 27 – 30 ส.ค. 2548 นายกันตธีร์ ศุภมงคล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศเยือนเกาหลีเหนืออย่างป็นทางการ

ความร่วมมือในด้านต่าง ๆ

ความร่วมมือด้านการค้าและการลงทุน

• กลไกความสัมพันธ์ทวิภาคีได้แก่ คณะกรรมาธิการร่วมทางการค้า (Joint Trade Commission:JTC) รมว.พณ.ของทั้งสองประเทศเป็นประธานร่วมเพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์และความร่วมมือทางการค้าระหว่างกัน
• การลงทุนประเทศไทยในเกาหลีเหนือ บริษัท ล็อกซเลย์ จำกัด มหาชน (Loxley Public Co., Ltd) ลงทุนด้านกิจการโทรคมนาคม
• การค้าประเทศไทยกับเกาหลีเหนือ ประเทศไทยเป็นฝ่ายได้ดุลการค้ามาโดยตลอด ทั้งนี้ ในปี 2548 มีมูลค่า 13,695.9 ล้านบาท โดยมีมูลค่าการนำเข้า 5,357.2 ล้านบาท มูลค่าการส่งออก 8,338.7 ล้านบาท
• สินค้านำเข้าจากประเทศไทยได้แก่ หลอดไฟฟ้า ยางพารา แผงสวิทซ์และแผงควบคุมกระแสไฟฟ้า เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ ผลิตภัณฑ์พลาสติก ด้ายและเส้นใยประดิษฐ์ ทองแดงและของทำด้วยทองแดง ฯลฯ
• สินค้าส่งออกมาประเทศไทย ได้แก่ เคมีภัณฑ์ เหล็ก เหล็กกล้าและผลิตภัณฑ์ เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ สินแร่โลหะอื่น ๆ เครื่องจักรกลและส่วนประกอบ ฯลฯ

ความตกลงการบิน

เมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2536 ประเทศไทยและเกาหลีเหนือได้ทำความตกลงการบินระหว่างกัน โดยสายการบิน แอร์โครยอ ของเกาหลีเหนือ ได้เริ่มทำการบินจากกรุงเปียงยางมาประเทศไทยแล้วระยะหนึ่ง (เที่ยวบินปฐมฤกษ์ เมื่อวันที่ 15 เมษายน พ.ศ. 2536) และได้ระงับเที่ยวบินไว้ระยะหนึ่ง เพราะมีผู้โดยสารน้อย โดยเกาหลีเหนืออ้างว่าสาเหตุที่ไม่มีผู้โดยสารเพราะปัญหาความไม่สะดวกเกี่ยวกับการขอรับการตรวจลงตราให้แก่ชาวเกาหลีเหนือที่เดินทางมาประเทศไทย ซึ่งไม่สามารถรับการตรวจลงตราที่ท่าอากาศยานนานาชาติกรุงเทพ ได้ แต่ยังต้องไปขอรับการตรวจลงตราที่สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงปักกิ่ง ที่ผ่านมา เกาหลีเหนือได้เปิดเส้นทางบินไปกลับ เปียงยาง - มาเก๊า - กรุงเทพฯ โดยบินสัปดาห์ละ 1 เที่ยว เมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. 2540 ได้ขยายเป็นสัปดาห์ละ 2 เที่ยว แต่ต่อมาได้ลดลงเป็นสัปดาห์ละ 1 เที่ยวเหมือนเดิม เนื่องจากปริมาณผู้โดยสารมีไม่มากพอ ปัจจุบันเนื่องจากมีผู้โดยสารน้อยมาก สายการบิน แอร์โครยอ จึงทำการบินเส้นทางเปียงยาง - กรุงเทพฯ - เปียงยาง เพียงเดือนละ 1 เที่ยวเท่านั้น

ความร่วมมือทางทหาร

ประเทศไทยและเกาหลีเหนือยังไม่มีความร่วมมือทางทหารที่เป็นทางการระหว่างกันแต่อย่างใด แต่ทั้งสองฝ่ายก็มีการติดต่อระหว่างกัน โดย จอมพลโอ จิน-อู รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมเกาหลีเหนือมาเยือนประเทศไทย เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2533 และเมื่อระหว่างวันที่ 18 - 21 สิงหาคม 2536 พล.อ. วิจิตร สุขมาก รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของประเทศไทยก็ได้ไปเยือนเกาหลีเหนือ

ฝ่ายเกาหลีเหนือได้เคยทาบทามขอแต่งตั้งผู้ช่วยทูตทหารเกาหลีเหนือประจำประเทศไทย และเสนอให้ทางไทยพิจารณาแต่งตั้งให้ผู้ช่วยทูตทหารประจำกรุงปักกิ่ง มีอาณาเขตปกคลุมถึงเกาหลีเหนือด้วย ซึ่งกระทรวงกลาโหมกำลังพิจารณาข้อเสนอของเกาหลีเหนือ

ด้านวัฒนธรรม

ประเทศไทย และเกาหลีเหนือมีการแลกเปลี่ยนการติดต่อและการดำเนินกิจกรรมทางด้านวัฒนธรรมในสาขาต่าง ๆ ระหว่างกันอย่างสม่ำเสมอ เช่น โครงการแลกเปลี่ยนเยาวชน โครงการแลกเปลี่ยนสื่อมวลชน กีฬา นอกจากนี้ ยังมีการแลกเปลี่ยนการเยือนระหว่างกระทรวงการต่างประเทศ ประเทศไทย - เกาหลีเหนือ โดยเริ่มมาตั้งแต่ปี 2534 เป็นต้น

อนึ่ง เกาหลีเหนือได้เคยทาบทามขอทำความตกลงด้านวัฒนธรรมกับประเทศไทยในปี 2532 และปี 2534 แต่ประเทศไทยไม่ได้ตอบสนอง ล่าสุด เมื่อนายคิม ยอง นาม ประธานสภาบริหารสูงสุดกำหนดเยือนประเทศไทยตามคำเชิญของนายกรัฐมนตรีระหว่าง 28 กุมภาพันธ์ – 3 มีนาคม 2545 ฝ่ายเกาหลีเหนือได้เสนอร่างความตกลงฯ อีกครั้ง และประเทศไทยตอบรับ และมีการลงนามความตกลงใน 1 มีนาคม 2545

ในโอกาสครบรอบ 30 ปีของการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตในปี 2548 ประเทศไทยและเกาหลีเหนือได้เห็นชอบให้มีการแลกเปลี่ยนกิจกรรมทางวัฒนธรรม โดยเกาหลีเหนือเสนอจะให้มีการแลกเปลี่ยนการแสดงของคณะนาฏศิลป์

ด้านการศึกษา

วันที่ 14 พฤศจิกายน 2557 มุน ซงโม เอกอัครราชทูตเกาหลีเหนือประจำประเทศไทย หารือความร่วมมือด้านการศึกษากับพลเรือเอก ณรงค์ พิพัฒนาศัย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ โดยกระทรวงศึกษาธิการยินดีหารือกับมหาวิทยาลัยของไทยที่สนใจความร่วมือกับมหาวิทยาลัยเกาหลีเหนือ ส่วนมุนก็ว่า เกาหลีเหนือต้องการมีความร่วมมือและแลกเปลี่ยนทางการศึกษากับไทยในอนาคต ต่างฝ่ายต่างว่า การศึกษาของทั้งสองประเทศคล้ายกัน

ความร่วมมือทางวิชาการ

ปัจจุบันประเทศไทยได้ให้ความร่วมมือทางวิชาการแก่เกาหลีเหนือภายใต้การดำเนินงานของกรมวิเทศสหการ โดยเมื่อปี 2539 เกาหลีเหนือได้จัดส่งคณะผู้แทนเข้าหารือกับผู้แทนกรมวิเทศสหการเพื่อแสดงความประสงค์ในการที่จะจัดส่งเจ้าหน้าที่เข้าร่วมในโครงการหลักสูตรฝึกอบรมประจำปี ซึ่งรัฐบาลไทยได้จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในสาขาต่าง ๆ เช่น สาขาการค้าระหว่างประเทศ การคลัง การลงทุน และการขนส่ง โดยการเข้าร่วมการฝึกอบรมดังกล่าวของเกาหลีเหนืออยู่ในรูปแบบของความร่วมมือทางวิชาการระหว่างประเทศกำลังพัฒนา (Technical Cooperation among Developing Countries- TCDC) ซึ่งรัฐบาลของประเทศผู้ขอรับการฝึกอบรมจะรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการเดินทางระหว่างประเทศ และรัฐบาลของประเทศผู้จัดการฝึกอบรมจะรับผิดชอบค่าใช้จ่ายภายในประเทศทั้งหมด พร้อมกันนี้ เกาหลีเหนือยังได้เสนอที่จะให้ประเทศไทยจัดส่งเจ้าหน้าที่ไปเข้ารับการฝึกอบรมในหลักสูตรฝึกอบรมที่เกาหลีเหนือจัด ซึ่งเกาหลีเหนือมีศักยภาพ เช่น สาขาเหมืองแร่ และนิวเคลียร์ เป็นต้น ซึ่งในปี 2541 คณะผู้แทนกรมวิเทศสหการได้เดินทางไปหารือความร่วมมือทางเศรษฐกิจและวิชาการกับเกาหลีเหนือที่กรุงเปียงยาง ตามคำเชิญของรัฐบาลเกาหลีเหนือ โดยฝ่ายประเทศไทยได้ตกลงที่จะให้ความร่วมมือทางวิชาการ ดังนี้ ทุนฝึกอบรม/ดูงานระยะสั้นทางด้านวิทยาศาสตร์และการเกษตรฯ การเชิญเจ้าหน้าที่เกาหลีเหนือเยือนประเทศไทย รวมทั้งการแลกเปลี่ยนผู้เชี่ยวชาญ เป็นต้น นอกจากนี้ กรมวิเทศสหการยังได้จัดสรรการให้ความร่วมมือในกรอบการฝึกอบรมประเทศที่สาม (Third Country Training Program) โดยร่วมมือกับ WHO ในการจัดการฝึกอบรม/ดูงานด้านสาธารณสุขให้แก่เกาหลีเหนือปีละประมาณ 15–18 หลักสูตร

ดูเพิ่ม

• ความสัมพันธ์เกาหลีเหนือ–เกาหลีใต้
• ความสัมพันธ์เกาหลีเหนือ–จีน
• ความสัมพันธ์เกาหลีใต้–ไทย