กระทรวงยุติธรรม (ประเทศไทย)
กระทรวงยุติธรรม (อังกฤษ: Ministry of Justice) เป็นหน่วยงานราชการส่วนกลางประเภทกระทรวงของไทย มีภารกิจเป็นหน่วยงานหลักของกระบวนการยุติธรรม ในการดำเนินการเพื่อพัฒนากฎหมาย และระบบบริหารจัดการของ กระบวนการยุติธรรมอย่างเป็นเอกภาพ โปร่งใส คุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน ช่วยเหลือและให้ความรู้แก่ประชาชนทางกฎหมาย ป้องกัน ปราบปราม แก้ไข ฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด รวมทั้งป้องกัน แก้ไขปัญหาอาชญากรรมในสังคมและอาชญากรรมทางเศรษฐกิจ การฟื้นฟูกิจการของลูกหนี้ การบังคับคดีแพ่ง บังคับคดีล้มละลาย บังคับคดีทางอาญา บำบัดแก้ไขฟื้นฟูผู้กระทำผิด
Ministry of Justice | |
![]() ตราพระดุลพ่าห์ | |
ภาพรวมหน่วยงาน | |
---|---|
ก่อตั้ง | 25 มีนาคม พ.ศ. 2434 |
หน่วยงานก่อนหน้า |
|
เขตอำนาจ | ทั่วราชอาณาจักร |
สำนักงานใหญ่ | ![]() |
งบประมาณประจำปี | 23,163.2447 ล้านบาท (พ.ศ. 2559)[1] |
รัฐมนตรี |
|
ฝ่ายบริหารหน่วยงาน |
|
หน่วยงานลูกสังกัด | |
เว็บไซต์ | MOJ.go.th |
ประวัติ แก้ไข
กระทรวงยุติธรรมก่อตั้งเมื่อ 25 มีนาคม พ.ศ. 2434 เดิมใช้ชื่อว่ากระทรวงยุตติธรรม[2] และมีการเปลี่ยนชื่อเป็นกระทรวงยุติธรรมในวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2495[3] มีพระดุลยพากย์สุวมัณฑ์ (ปิ่ณฑ์ ปัทมสถาน) เป็นปลัดกระทรวงยุตติธรรมคนสุดท้ายดำรงตำแหน่งวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2492 ถึง 11 มีนาคม พ.ศ. 2495 และเป็นปลัดกระทรวงยุติธรรมคนแรกดำรงตำแหน่งระหว่างวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2495 ถึงวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2496[4] และในวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2496[5] ได้มีการโปรดเกล้า สัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นปลัดกระทรวงคนที่สอง
ต่อมาในวันที่ 29 มีนาคม พ.ศ. 2560 พระราชบัญญัติคุมประพฤติ พ.ศ. 2559 มีผลใช้บังคับ ส่งผลให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม เป็นประธานคณะกรรมการคุมประพฤติ ปลัดกระทรวงยุติธรรมเป็นรองประธานกรรมการคุมประพฤติ[6]
หน่วยงานในสังกัด แก้ไข
ส่วนราชการ แก้ไข
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวงยุติธรรม
- กรมคุมประพฤติ
- กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ
- กรมบังคับคดี
- กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน
- กรมราชทัณฑ์
- กรมสอบสวนคดีพิเศษ
- สำนักงานกิจการยุติธรรม
- สถาบันนิติวิทยาศาสตร์
หน่วยงานในบังคับบัญชารัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม แก้ไข
- สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (สำนักงาน ป.ป.ส.)
- สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (สำนักงาน ป.ป.ง.)
องค์การมหาชน แก้ไข
- สถาบันเพื่อการยุติธรรมแห่งประเทศไทย (องค์การมหาชน) เป็นองค์การมหาชนตามพระราบัญญัติองค์การมหาชน พ.ศ. 2542
- สถาบันอนุญาโตตุลาการ เป็นองค์การมหาชนตามพระราชบัญญัติเฉพาะ
ส่วนงานสนับสนุนพิเศษ องค์กรอิสระตามพระราชบัญญัติเฉพาะ คณะกรรมการป้องกันอาชญากรรมและช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชน เป็นคณะบุคคลคณะหนึ่งซึ่งปฏิบัติหน้าที่อย่างอิสระภายใต้ความกดดัน ภายใต้เงื่อนไขข้อกำหนดบางประการ จัดตั้งขึ้นเพื่อขอรับการสนับสนุนจากกระทรวงยุติธรรม มีหน้าที่ตามวัตถุประสงค์ที่ได้จัดตั้งขึ้น สนับสนุนอำนวยความยุติธรรม ซึ่งได้ปฏิบัติภารกิจเพื่อเมื่อความยุติธรรมให้กับประชาชนที่ไม่ได้รับความเป็นธรรมในกระบวนการยุติธรรมของการพิจารณาอรรถคดีในศาลทั่วราชอาณาจักรต่อโดยชำนาญการในด้านอาชญาวิทยาและอื่น ๆ เกี่ยวกับการบริหารคลี่คลายคดีสำคัญต่างๆ สนับสนุนการอำนวยความยุติธรรม จัดทำเอกสารทางกฎหมายที่ใช้ทางศาลในคดีต่างๆให้กับประชาชนผู้ร้องขอและลงพื้นที่ค้นหาความจริงหรือพิสูจน์และรวบรวมจัดเตรียมหลักฐานร่วมกับผู้ที่เกี่ยวข้องในคดีต่างๆตามประสงค์ของผู้ร้องขอโดยเป็นไปตามข้อบังคับของหน่วยงานและองค์กรของตนอย่างเคร่งรัดเป็นต้น และอีกทั้ง มูลนิธิ สมาคม องค์กรอิสระ คณะบุคคล กลุ่มบุคคล และบุคคล ไม่ว่าในรูปแบบคณะกรรมการ คณะทำงาน ฯลฯ ที่เสนอโครงการเพื่อขอรับการสนับสนุนตามโครงการต่างๆที่ส่วนงานในกระทรวงยุติธรรมกำหนดแนวทางและหลักเกณฑ์ต่างๆ
รายนามปลัดกระทรวงยุตติธรรม แก้ไข
- พระยามโหสถศรีพิพัฒน์ (เชิญ ปริชญานนท์) พ.ศ. 2470 ถึง 1 มกราคม พ.ศ. 2478[7]
- พระยากฤตราชทรงสวัสดิ์ (สุดใจ ไกรจิตติ) 1 เมษายน พ.ศ. 2479 ถึง 1 มีนาคม พ.ศ. 2481[8]
- พระยาลัดพลีธรรมประคัลภ์ (วงษ์ ลัดพลี) 1 เมษายน พ.ศ. 2482 ถึง 16 มกราคม พ.ศ. 2484[9]
- พระยารักตประจิตธรรมจำรัส (เขียน รักตประจิต) 17 มกราคม พ.ศ. 2484 ถึง 7 สิงหาคม พ.ศ. 2492
- พระดุลยพากย์สุวมัณฑ์ (ปิ่ณฑ์ ปัทมสถาน) 8 สิงหาคม พ.ศ. 2492 ถึง 11 มีนาคม พ.ศ. 2495[10]
รายนามปลัดกระทรวง แก้ไข
- 1.พระดุลยพากย์สุวมัณฑ์ (ปิ่ณฑ์ ปัทมสถาน) 12 มีนาคม พ.ศ. 2495 - 22 มีนาคม พ.ศ. 2496[11]
- 2.ศาสตราจารย์ สัญญา ธรรมศักดิ์ 23 มีนาคม พ.ศ. 2496[12]ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2501
- 3.ศาสตราจารย์ กำธร พันธุลาภ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2501[13] - 14 ตุลาคม พ.ศ. 2510
- 4.บรรจบ เสาวรรณ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2510[14] - 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2514[15]
- 5.ศาสตราจารย์พิเศษ บัญญัติ สุชีวะ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2514[16] ถึง 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2517[17]
- 6.ศาสตราจารย์ ประภาศน์ อวยชัย 1 ธันวาคม พ.ศ. 2517[18] ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ. 2519
- 7.ศิริ อติโพธิ 1 มกราคม พ.ศ. 2519[19] ถึง 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2525[20]
- 8.ศาสตราจารย์พิเศษ โสภณ รัตนากร 1 มิถุนายน พ.ศ. 2525[21] - 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2527[22]
- 9.เธียร เจริญวัฒนา 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2527[23] ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2528
- 10.สวัสดิ์ โชติพานิช 1 ตุลาคม พ.ศ. 2528[24] ถึง 1 ตุลาคม พ.ศ. 2533[25]
- 11.ประมาณ ชันซื่อ 2 ตุลาคม พ.ศ. 2533 ถึง 1 ตุลาคม พ.ศ. 2534[26]
- 12.ประเสริฐ บุญศรี 2 ตุลาคม พ.ศ. 2534[27] ถึง 6 ตุลาคม พ.ศ. 2535
- 13.จรัญ หัตถกรรม 7 ตุลาคม พ.ศ. 2535 ถึง 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2535 (รักษาราชการแทน)
- 14.สุประดิษฐ์ หุตะสิงห์ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2535[28] - 24 เมษายน พ.ศ. 2537[29]
- 15.กู้เกียรติ สุนทรบุระ 25 เมษายน พ.ศ. 2537[30] ถึง 1 ตุลาคม พ.ศ. 2540[31]
- 14.สุประดิษฐ์ หุตะสิงห์ 2 ตุลาคม พ.ศ. 2540[32] ถึง 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542
- 16.สมชาย วงศ์สวัสดิ์ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2542 ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2548[33]
- 17.จารุพงศ์ เรืองสุวรรณ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2548[34] ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2549
- 18.ศาสตราจารย์พิเศษ จรัญ ภักดีธนากุล 1 ตุลาคม พ.ศ. 2549[35] ถึง 1พฤษภาคม พ.ศ. 2551
- 19.ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.กิตติพงษ์ กิตยารักษ์ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2551[36] ถึง 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2557
- 20.พลตำรวจเอก ชัชวาลย์ สุขสมจิตร์ 30 ตุลาคม พ.ศ. 2557[37] ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2558
- 21.ชาญเชาวน์ ไชยานุกิจ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2557[38] ถึง 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558 (รักษาราชการแทน)
- 21.ชาญเชาวน์ ไชยานุกิจ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2558[39]ถึง 5 มิถุนายน พ.ศ. 2560[40]
- 22.ศาสตราจารย์พิเศษ วิศิษฏ์ วิศิษฏ์สรอรรถ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2560 ถึง 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2565[41]
- 23.พงษ์สวาท กายอรุณสุทธิ์ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 - ปัจจุบัน
วิกฤตตุลาการ พ.ศ. 2535 แก้ไข
เมื่อปี พ.ศ. 2535 ไดเกิดวิกฤตตุลาการ โดย วสันต์ สร้อยพิสุทธิ์ ได้รับการแต่งตั้งจากผู้ชุมนุมประท้วงที่เป็นตุลาการให้เป็น โฆษกฝ่ายกบฏตุลาการ[42] สืบเนื่องจากวันที่ 2 กันยายน คณะกรรมการตุลาการมีมติให้นาย ประวิทย์ ขัมภรัตน์ เป็นประธานศาลฎีกา ในการนี้ ประภาสน์ อวยชัย ได้ระงับมติดังกล่าวให้เหตุผลว่าเนื่องจากมีผู้เข้าประชุมไม่ครบองค์ประชุม ซึ่งนาย ประวิทย์ ขัมภรัตน์ ได้รับการสนับสนุนจาก โสภณ รัตนากร
และในวันที่ 3 ตุลาคม คณะกรรมการตุลาการ ได้มีมติ ให้ นาย ประเสริฐ บุญศรี เป็นปลัดกระทรวงยุติธรรม และ สวัสดิ์ โชติพานิช เป็นประธานศาลฎีกา ต่อมาวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2536 คณะกรรมการกฤษฎีกาได้มีมติไม่เห็นด้วยกับการแต่งตั้ง ปลัดกระทรวงยุติธรรมและประธานศาลฎีกา ของ ประภาสน์ อวยชัย นำมาสู่การชุมนุมครั้งใหญ่ของผู้พิพากษาในวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2534 ที่แยกราชประสงค์[43] ก่อนเลิกชุมนุมและรับมติคณะกรรมการตุลาการ[44]
ดูเพิ่ม แก้ไข
อ้างอิง แก้ไข
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 เล่ม 132 ตอนที่ 91ก วันที่ 25 กันยายน 2558
- ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-05-04. สืบค้นเมื่อ 2017-08-01.
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2495/A/016/313.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2492/D/047/3915_1.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2496/D/025/1659.PDF
- ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-01-09. สืบค้นเมื่อ 2016-10-07.
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2478/D/2883_1.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2481/D/4160.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2484/D/53.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2492/D/047/3915_1.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2492/D/047/3915_1.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2496/D/025/1659.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2501/D/079/2755.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2510/D/111/2892.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2514/D/024/729.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2514/D/150/5.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2517/D/204/4257.PDF
- ↑ มติคณะรัฐมนตรี
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2519/D/034/418.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2525/D/079/11.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2525/D/079/18.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2527/D/089/1.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2527/D/108/6.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2528/D/154/3.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2533/D/217/8936.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2534/D/200/11571.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2534/D/209/4.PDF
- ↑ หุตะสิงห์ &owner_dep=ยธ&meet_date_dd=01&meet_date_mm=01&meet_date_yyyy=2535&doc_id1=&doc_id2=&meet_date_dd2=31&meet_date_mm2=12&meet_date_yyyy2=2537 มติคณะรัฐมนตรี
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2537/D/046/3.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2537/D/046/2.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2540/D/078/9.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2540/D/078/8.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/D/101/1.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2549/00184162.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2549/D/127/6.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2551/E/114/8.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2557/E/225/24.PDF
- ↑ มติคณะรักษาความสงบแห่งชาติ 17 มิถุนายน 2557[ลิงก์เสีย]
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2559/E/001/18.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/E/158/1.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/E/158/2.PDF
- ↑ พลิกปูม วสันต์ สร้อยพิสุทธิ์" ประธานศาล รธน.กับวลีสีทนได้ค่ะ : ขยายปมร้อน โดยทีมข่าวสำนักข่าวเนชั่น
- ↑ กฤตตุลาการคือการขาดความชอบธรรมทางประชาธิปไตย
- ↑ 365 วันปีแพะอาถรรพ์[ลิงก์เสีย]
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°52′52.92″N 100°33′53.89″E / 13.8813667°N 100.5649694°E