กระทรวงยุติธรรม (ประเทศไทย)

กระทรวงยุติธรรม
	Ministry of Justice
	ตราพระดุลพ่าห์
ภาพรวมกระทรวง
ก่อตั้ง	25 มีนาคม พ.ศ. 2434; 134 ปีก่อน
กระทรวงก่อนหน้า	กระทรวงยุตติธรรม;
ประเภท	กระทรวง
เขตอำนาจ	ทั่วราชอาณาจักร
สำนักงานใหญ่	เลขที่ 404 ถนนแจ้งวัฒนะ แขวงทุ่งสองห้อง เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร 10210
บุคลากร	31,977 คน (พ.ศ. 2566)
งบประมาณต่อปี	28,987,339,300 บาท; (พ.ศ. 2568)
รัฐมนตรี	พันตำรวจเอก ทวี สอดส่อง, รัฐมนตรีว่าการ;
ฝ่ายบริหารกระทรวง	พงษ์สวาท นีละโยธิน, ปลัดกระทรวง; วัลลภ นาคบัว, รองปลัดกระทรวง; ไตรยฤทธิ์ เตมหิวงศ์, รองปลัดกระทรวง; จิรภา สินธุนาวา, รองปลัดกระทรวง; โกมล บัวเพ็ง, รองปลัดกระทรวง;
ต้นสังกัดกระทรวง	รัฐบาลไทย
ลูกสังกัดกระทรวง	ดูในบทความ;
เว็บไซต์	เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ

กระทรวงยุติธรรม (อังกฤษ: Ministry of Justice) เป็นหน่วยงานราชการส่วนกลางประเภทกระทรวงของไทย มีภารกิจเป็นหน่วยงานหลักของกระบวนการยุติธรรม ในการดำเนินการเพื่อพัฒนากฎหมาย และระบบบริหารจัดการของ กระบวนการยุติธรรมอย่างเป็นเอกภาพ โปร่งใส คุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน ช่วยเหลือและให้ความรู้แก่ประชาชนทางกฎหมาย ป้องกัน ปราบปราม แก้ไข ฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด รวมทั้งป้องกัน แก้ไขปัญหาอาชญากรรมในสังคมและอาชญากรรมทางเศรษฐกิจ การฟื้นฟูกิจการของลูกหนี้ การบังคับคดีแพ่ง บังคับคดีล้มละลาย บังคับคดีทางอาญา บำบัดแก้ไขฟื้นฟูผู้กระทำผิด

ประวัติ

กระทรวงยุติธรรมก่อตั้งเมื่อ 25 มีนาคม พ.ศ. 2434 เดิมใช้ชื่อว่ากระทรวงยุตติธรรม^[3] และมีการเปลี่ยนชื่อเป็นกระทรวงยุติธรรมในวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2495^[4] มีพระดุลยพากย์สุวมัณฑ์ (ปิ่ณฑ์ ปัทมสถาน) เป็นปลัดกระทรวงยุตติธรรมคนสุดท้ายดำรงตำแหน่งวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2492 ถึง 11 มีนาคม พ.ศ. 2495 และเป็นปลัดกระทรวงยุติธรรมคนแรกดำรงตำแหน่งระหว่างวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2495 ถึงวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2496^[5]และในวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2496^[6] ได้มีการโปรดเกล้า สัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นปลัดกระทรวงคนที่สอง

ต่อมาในวันที่ 29 มีนาคม พ.ศ. 2560 พระราชบัญญัติ คุมประพฤติ พ.ศ. 2559 มีผลใช้บังคับ ส่งผลให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม เป็นประธานคณะกรรมการคุมประพฤติ ปลัดกระทรวงยุติธรรมเป็นรองประธานกรรมการคุมประพฤติ^[7]

หน่วยงานในสังกัด

ส่วนราชการ

หน่วยงานในบังคับบัญชารัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม

สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (สำนักงาน ป.ป.ส.)
สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (สำนักงาน ป.ป.ง.)

องค์การมหาชน

สถาบันเพื่อการยุติธรรมแห่งประเทศไทย (องค์การมหาชน) เป็นองค์การมหาชนตามพระราบัญญัติองค์การมหาชน พ.ศ. 2542
สถาบันอนุญาโตตุลาการ เป็นองค์การมหาชนตามพระราชบัญญัติเฉพาะ

ส่วนงานสนับสนุนพิเศษ คณะกรรมการป้องกันอาชญากรรมและช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชน มีสำนักกฎหมายและคดีนิติวัชญ์ เป็นส่วนงานให้บริการภาระกิจหรืองานอรรถคดีสำคัญเฉพาะเท่านั้น โดยบริหารงานในลักษณะองค์คณะบุคคล หรือรูปแบบการบริหารงานในลักษณะคณะกรรมการต่างๆ คณะหนึ่งหรือหลายคณะ ซึ่งปฏิบัติหน้าที่อย่างอิสระภายใต้ความกดดัน ภายใต้เงื่อนไขข้อกำหนดบางประการ จัดตั้งขึ้นเพื่อขอรับการสนับสนุนจากกระทรวงยุติธรรม มีหน้าที่ตามวัตถุประสงค์ที่ได้จัดตั้งขึ้น สนับสนุนอำนวยความยุติธรรม ซึ่งได้ปฏิบัติภารกิจเพื่อเมื่อความยุติธรรมให้กับประชาชนที่ไม่ได้รับความเป็นธรรมในกระบวนการยุติธรรมของการพิจารณาอรรถคดีในศาลทั่วราชอาณาจักรต่อโดยชำนาญการในด้านอาชญาวิทยาและอื่น ๆ เกี่ยวกับการบริหารคลี่คลายคดีสำคัญต่างๆ สนับสนุนการอำนวยความยุติธรรม จัดทำเอกสารทางกฎหมายที่ใช้ทางศาลในคดีต่างๆให้กับประชาชนผู้ร้องขอและลงพื้นที่ค้นหาความจริงหรือพิสูจน์และรวบรวมจัดเตรียมหลักฐานร่วมกับผู้ที่เกี่ยวข้องในคดีต่างๆตามประสงค์ของผู้ร้องขอโดยเป็นไปตามข้อบังคับของหน่วยงานและองค์กรของตนอย่างเคร่งรัดเป็นต้น และอีกทั้ง มูลนิธิ สมาคม องค์กรอิสระ คณะบุคคล กลุ่มบุคคล และบุคคล ไม่ว่าในรูปแบบคณะกรรมการ คณะทำงาน ฯลฯ ที่เสนอโครงการเพื่อขอรับการสนับสนุนตามโครงการต่างๆที่ส่วนงานในกระทรวงยุติธรรมกำหนดแนวทางและหลักเกณฑ์ต่างๆ

ภาพข้าราชการกองล่ามกระทรวงยุติธรรม

วิกฤตตุลาการ พ.ศ. 2535

เมื่อปี พ.ศ. 2535 ได้เกิดวิกฤตตุลาการ โดย วสันต์ สร้อยพิสุทธิ์ ได้รับการแต่งตั้งจากผู้ชุมนุมประท้วงที่เป็นตุลาการให้เป็นโฆษกฝ่ายกบฏตุลาการ^[9] สืบเนื่องจากวันที่ 2 กันยายน คณะกรรมการตุลาการมีมติให้นาย ประวิทย์ ขัมภรัตน์ เป็นประธานศาลฎีกา ในการนี้ ประภาศน์ อวยชัย ได้ระงับมติดังกล่าวให้เหตุผลว่าเนื่องจากมีผู้เข้าประชุมไม่ครบองค์ประชุม ซึ่งนาย ประวิทย์ ขัมภรัตน์ ได้รับการสนับสนุนจาก โสภณ รัตนากร

และในวันที่ 3 ตุลาคม คณะกรรมการตุลาการ ได้มีมติ ให้ นาย ประเสริฐ บุญศรี เป็นปลัดกระทรวงยุติธรรม และ สวัสดิ์ โชติพานิช เป็นประธานศาลฎีกา ต่อมาวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2536 คณะกรรมการกฤษฎีกาได้มีมติไม่เห็นด้วยกับการแต่งตั้ง ปลัดกระทรวงยุติธรรมและประธานศาลฎีกา ของ ประภาศน์ อวยชัย นำมาสู่การชุมนุมครั้งใหญ่ของผู้พิพากษาในวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2534 ที่แยกราชประสงค์^[10] ก่อนเลิกชุมนุมและรับมติคณะกรรมการตุลาการ

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

13°52′52.92″N 100°33′53.89″E / 13.8813667°N 100.5649694°E / 13.8813667; 100.5649694

[1] กองการเจ้าหน้าที่ สำนักงานปลัดกระทรวงยุติธรรม, ภาพรวมกรองอัตรากำลังข้าราชการ ลูกจ้างประจำ พนักงานราชการ และลูกจ้างชั่วคราว ของส่วนราชการในสังกัดกระทรวงยุติธรรม ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566, สืบค้นเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2567

[2] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๘, เล่ม ๑๔๑ ตอนที่ ๕๙ ก หน้า ๖๕, ๓๐ กันยายน ๒๕๖๗

[3] พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทะบวง กรม พ.ศ. 2484 ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 58 หน้า 1038 วันที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2484

[4] พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2495 ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 94 ตอนที่ 16 หน้า 313 วันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2495

[5] ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีเรื่องแต่งตั้งปลัดกระทรวงยุตติธรรม ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 66 ตอน 47 หน้า 3915 วันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2492

[6] ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีเรื่องแต่งตั้งผู้พิพากษาศาลฎีกาและปลัดกระทรวงยุตติธรรม ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 70 ตอนที่ 25 หน้า 1659 วันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2496

[7] พระราชบัญญัติคุมประพฤติ พ.ศ. 2559

[8] กระทรวงยุติธรรมประสานความร่วมมือกับรัฐบาลออสเตรเลียเปิดศูนย์ความเป็นเลิศ เพื่อต่อต้านการค้ามนุษย์ ณ สถาบันการสอบสวนคดีพิเศษ

[9] พลิกปูม วสันต์ สร้อยพิสุทธิ์" ประธานศาล รธน.กับวลีสีทนได้ค่ะ : ขยายปมร้อน โดยทีมข่าวสำนักข่าวเนชั่น

[10] กฤตตุลาการคือการขาดความชอบธรรมทางประชาธิปไตย^{[ลิงก์เสีย]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]