พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา (เอกสารเก่าสะกด อดิศัย; 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2433 — 27 มกราคม พ.ศ. 2506) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาอ่อน
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา | |
|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นเอก | |
 | |
| ประสูติ | 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2433 พระบรมมหาราชวัง กรุงเทพมหานคร |
| สิ้นพระชนม์ | 27 มกราคม พ.ศ. 2506 (72 ปี) โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ กรุงเทพมหานคร |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาอ่อน ในรัชกาลที่ 5 |
| ลายพระอภิไธย |  |
พระประวัติ แก้
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา ประสูติเมื่อวันศุกร์ที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2432 (แบบสากลคือ พ.ศ. 2433) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาอ่อน (สกุลเดิม บุนนาค) สตรีเมืองเพชรบุรี ผู้เป็นธิดาของเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) และเป็นหนึ่งในเจ้าจอมก๊กออ หลังประสูติกาล ได้มีการสมโภชเดือนพระเจ้าลูกเธอในวันที่ 23-24 มีนาคมปีเดียวกันนั้น โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระราชทานนามแก่พระเจ้าลูกเธอพระองค์นี้ว่า "พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา"[1] และพระราชทานทองคำหนักหกตำลึง และเงิน 20 ชั่ง[2] พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภามีพระเชษฐภคินีร่วมพระชนกชนนี คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรประพันธ์รำไพ (7 กรกฎาคม พ.ศ. 2428 – 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2476) ซึ่งเจ้าจอมมารดาอ่อนจะเรียกว่า เสด็จพระองค์ใหญ่ และเรียกพระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภาว่า เสด็จพระองค์เล็ก ส่วนพระราชธิดาทั้งสองพระองค์จะเรียกเจ้าจอมมารดาอ่อนว่า แม่[3]
เบื้องต้นพระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภาทรงเข้ารับการศึกษาที่โรงเรียนภายในพระบรมมหาราชวัง และมีครูพิเศษจากโรงเรียนราชินีเข้ามาถวายการสอนวิชาภาษาอังกฤษ ครั้นมีพระชันษาได้ 11 ปี ทรงเข้าร่วมในพระราชพิธีโสกันต์พร้อมกับพระราชธิดาที่มีพระชันษาไล่เลี่ยกันคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทรทิพยนิภา และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา[2]
พระองค์และพระเชษฐภคินีร่วมพระมารดาคือพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรประพันธ์รำไพ ทรงสนิทสนมคุ้นเคยเสด็จไปมาหาสู่กับเจ้าดารารัศมี พระราชชายา ที่มักเสด็จมาเยี่ยมพระองค์และพระเชษฐภคินีเป็นประจำ แต่เดิมพระองค์ พระเชษฐภคินี และพระมารดาประทับอยู่ในพระบรมมหาราชวัง ภายหลังได้ทรงย้ายไปประทับที่วังสวนสุนันทา และทรงย้ายไปประทับที่วังสวนปาริจฉัตก์และทรงพำนักอยู่ที่นั่นตลอดพระชนม์ชีพ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2506 ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ พระชันษา 73 ปี พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานน้ำหลวงสรงพระศพ ณ พระที่นั่งทรงธรรม วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม[4] และพระราชทานเพลิงพระศพในวันที่ 17 มีนาคมในปีเดียวกันนั้น ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส[5]
พระเกียรติยศ แก้
| ธรรมเนียมพระยศของ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา | |
|---|---|
 ธงประจำพระอิสริยยศ | |
| การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
| การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
| การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
พระอิสริยยศ แก้
- 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2433 — 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 : พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา
- 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 — 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 : พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา
- 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 — 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 : พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา
- 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 — 27 มกราคม พ.ศ. 2506 : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก้
- พ.ศ. 2493 –
เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายใน)[6] - พ.ศ. 2493 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายใน)[7] - พ.ศ. 2451 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 2 (จ.ป.ร.2)[8] - พ.ศ. 2456 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2 (ว.ป.ร.2)[9] - พ.ศ. 2469 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 2 (ป.ป.ร.2)[10] - พ.ศ. 2481 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 1 (อ.ป.ร.1)[11] - พ.ศ. 2496 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1 (ภ.ป.ร.1)[12]
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
พงศาวลี แก้
| พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง แก้
- เชิงอรรถ
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, สมโภชเดือนพระเจ้าลูกเธอ, เล่ม ๖, ตอน ๕๒, ๓๐ มีนาคม ร.ศ. ๑๐๘, หน้า ๔๕๐
- ↑ 2.0 2.1 เจ้าจอมก๊กออ, หน้า 269
- ↑ เจ้าจอมก๊กออ, หน้า 220
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, หมายกำหนดการ ที่ ๒/๒๕๐๖ พระราชกุศลทักษิณานุปทาน พระศพพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา พุทธศักราช ๒๕๐๖, เล่ม ๘๐, ตอน ๑๒ ง ฉบับพิเศษ, ๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๐๖, หน้า ๓๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, หมายกำหนดการ ที่ ๔/๒๕๐๖ พระราชกุศลทักษิณานุปทานและการพระราชทานเพลิงพระศพพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส พุทธศักราช ๒๕๐๖, เล่ม ๘๐, ตอน ๒๓ ง, ๑๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๐๖, หน้า ๖๘๑
- ↑ "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรีเรื่องพระราชทานเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ ฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 67 (ตอน 27): หน้า 1996. 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2493. สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม พ.ศ. 2564.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help) - ↑ "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 67 (ตอน 25 ง): หน้า 1806. 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2493. สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม พ.ศ. 2564.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help) - ↑ "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 25 (ตอน 39): หน้า 1153. 27 ธันวาคม ร.ศ. 127. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-20. สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม พ.ศ. 2564.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help) - ↑ "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบัน ฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 29 (ตอน 0 ง): หน้า 2444. 22 มกราคม ร.ศ. 131. สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม พ.ศ. 2564.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help) - ↑ "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 43 (ตอน 0 ง): หน้า 3116. 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2469. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-20. สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม พ.ศ. 2564.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help) - ↑ "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 55 (ตอน 0 ง): หน้า 3421. 15 มกราคม พ.ศ. 2481. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-12-15. สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม พ.ศ. 2564.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help) - ↑ "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 70 (ตอน 17 ง): หน้า 1011. 10 มีนาคม พ.ศ. 2496. สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม พ.ศ. 2564.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help)
- บรรณานุกรม
- กัณฑาทิพย์ สิงหะเนติ, ดร.. เจ้าจอมก๊กออ. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง, 2558. 609 หน้า. ISBN 978-616-18-0366-7
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
| ก่อนหน้า | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี | 
|
กุลเชษฐ์ในราชวงศ์จักรี (18 มีนาคม พ.ศ. 2505 – 27 มกราคม พ.ศ. 2506) |
|
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวาปีบุษบากร |
 | บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |