พระเกี้ยว

ศิราภรณ์ประเภทจุลมงกุฎของไทย

พระเกี้ยว หรือ จุลมงกุฎ เป็นศิราภรณ์ประดับพระเกศาหรือพระเศียรของพระราชโอรสและพระราชธิดาของพระมหากษัตริย์ และเป็นพิจิตรเลขาประจำรัชกาลในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทั้งนี้เพราะ พระปรมาภิไธยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น คือ "จุฬาลงกรณ์" ซึ่งแปลว่า เครื่องประดับศีรษะ หรือ จุลมงกุฎ ซึ่งมีความหมายเชื่อมโยงกับพระปรมาภิไธยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว นั่นคือ "มงกุฎ" อีกทั้ง พระปรมาภิไธยในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ยังมีหมายความว่า "พระจอมเกล้าน้อย" อีกด้วย เมื่อพระนามาภิไธยเดิมและพระปรมาภิไธยเดิมของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีความหมายว่าพระเกี้ยว หรือจุลมงกุฎ จึงได้ใช้พระเกี้ยวหรือจุลมงกุฎวางบนเบาะ เป็นพิจิตรเลขาประจำรัชกาลของพระองค์

พระราชลัญจกรพระจุลมงกุฎ ประจำรัชกาลที่ 5
สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนกทรงสวมพระเกี้ยวยอดในพระราชพิธีโสกันต์
พระเกี้ยวจำลอง ณ หอประวัติ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

สถาบันการศึกษาที่ใช้พระเกี้ยวเป็นสัญลักษณ์

แก้

การใช้พระเกี้ยวเป็นเครื่องหมายประจำสถาบันการศึกษานั้น มีมาตั้งแต่สมัย "โรงเรียนฝึกหัดข้าราชการพลเรือน" โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้อัญเชิญพระเกี้ยวเป็นเครื่องหมายหน้าหมวกของนักเรียน ต่อมาเมื่อโรงเรียนฝึกหัดข้าราชการพลเรือน เปลี่ยนชื่อเป็น "โรงเรียนมหาดเล็ก" ก็ได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้อัญเชิญพระเกี้ยวเป็นเครื่องหมายของโรงเรียน หลังจากนั้นเมื่อโรงเรียนมหาดเล็กเปลี่ยนชื่อเป็น"โรงเรียนข้าราชการพลเรือนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว" สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตใช้ตราพระเกี้ยวเป็นสัญลักษณ์ประจำโรงเรียนข้าราชการฯ ซึ่งต่อมา ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก็ยังคงได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้ตราพระเกี้ยวเป็นเครื่องหมายประจำมหาวิทยาลัย ตราบจนถึงปัจจุบัน [1] โดยสถานศึกษาที่ใช้พระเกี้ยวเป็นสัญลักษณ์ เช่น

สถาบันอุดมศึกษา

แก้

โรงเรียน

แก้

อ้างอิง

แก้
  1. "พระเกี้ยว". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2006-10-07. สืบค้นเมื่อ 2006-09-05.
  2. ประวัติโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา สุวินทวงศ์ หน้า 7 ที่ถูกจัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นสาขาของ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาเก็บถาวร 2019-11-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  3. สัญลักษณ์โรงเรียน (เว็บไซต์โรงเรียนเบญจมราชูทิศ จังหวัดจันทบุรี)
  4. "โรงเรียนเบญจมราชูทิศ จังหวัดปัตตานี". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-04-01. สืบค้นเมื่อ 2008-12-30.
  5. เว็บไซต์ โรงเรียนบรมราชินีนาถราชวิทยาลัย
  6. ข้อมูลทั่วไปโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
  7. "taweethapisek.com". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-09-22. สืบค้นเมื่อ 2021-09-26.
  8. "เว็บไซต์ โรงเรียนทวีธาภิเศก 2". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-05-22. สืบค้นเมื่อ 2021-08-18.
  9. เว็บไซต์โรงเรียนมัธยมวัดเบญจมบพิตร

ดูเพิ่ม

แก้