เทศบาลนครในประเทศไทย
ในประเทศไทย เทศบาลนคร เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสำหรับเมืองขนาดใหญ่ที่มีประชากรตั้งแต่ 50,000 คนขึ้นไปและมีรายได้พอเพียงต่อการให้บริการสาธารณะตามหน้าที่ที่กฎหมายบัญญัติไว้ การจัดตั้งเทศบาลนครกระทำโดยประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะเป็นเทศบาลนครตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 (ฉบับล่าสุด) ปัจจุบันมีเทศบาลนครอยู่ 31 แห่งทั่วประเทศ (ไม่นับรวมกรุงเทพมหานครและเมืองพัทยา) เทศบาลนครแห่งแรกของไทย 3 แห่งคือเทศบาลนครกรุงเทพ เทศบาลนครธนบุรี และเทศบาลนครเชียงใหม่ จัดตั้งขึ้นใน พ.ศ. 2478 ต่อมาเทศบาลนครกรุงเทพและเทศบาลนครธนบุรีได้ถูกยุบรวมกันเป็นเทศบาลนครหลวงใน พ.ศ. 2514 และใน พ.ศ. 2515 เทศบาลนครหลวงได้ถูกยุบพร้อมกับจังหวัดนครหลวงกรุงเทพธนบุรีเพื่อจัดตั้งกรุงเทพมหานคร หลังจากนั้นเทศบาลนครจึงเหลือแต่เพียงเทศบาลนครเชียงใหม่ ซึ่งเป็นเทศบาลนครแห่งแรกในส่วนภูมิภาค จนกระทั่ง พ.ศ. 2537 จึงมีการจัดตั้งเทศบาลนครแห่งที่สองในส่วนภูมิภาคคือเทศบาลนครนครศรีธรรมราช และเทศบาลนครอื่น ๆ มาตามลำดับ
เทศบาลนครประกอบด้วยนายกเทศมนตรีทำหน้าที่หัวหน้าฝ่ายบริหารและสภาเทศบาลที่มีสมาชิกจำนวน 24 คนมาจากการเลือกตั้งของราษฎรในเขตเทศบาลทำหน้าที่เป็นฝ่ายนิติบัญญัติ นายกเทศมนตรีมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของราษฎรในเขตเทศบาลและมีรองนายกเทศมนตรีมาจากการแต่งตั้งของนายกเทศมนตรี นอกจากนี้ยังมีสำนักงานเทศบาลนครซึ่งมีปลัดเทศบาลเป็นหัวหน้าพนักงานเทศบาล ทำหน้าที่เป็นหน่วยงานธุรการและหน่วยงานให้บริการประชาชนภายใต้การบังคับบัญชาของนายกเทศมนตรี
รายชื่อ
อันดับของเทศบาลนครในประเทศไทยตามจำนวนประชากรเป็นดังนี้
ลำดับ ที่ |
ชื่อเทศบาล | จังหวัด | เนื้อที่ เฉพาะพื้นดิน (ตร.กม.) |
จำนวนประชากร เมื่อสิ้นปี 2566 (คน)[1] |
ความหนาแน่น (คน/ตร.กม) |
วันที่ได้รับการจัดตั้ง |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | เทศบาลนครนนทบุรี | นนทบุรี | 38.90 | 243,280 | 6,253.98 | 25 กันยายน พ.ศ. 2538[2] |
2 | เทศบาลนครปากเกร็ด | นนทบุรี | 36.04 | 189,390 | 5,254.99 | 20 เมษายน พ.ศ. 2543[3] |
3 | เทศบาลนครเจ้าพระยาสุรศักดิ์ | ชลบุรี | 276.98 | 157,546 | 568.80 | 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2556[4] |
4 | เทศบาลนครหาดใหญ่ | สงขลา | 21.00 | 143,733 | 6,844.43 | 25 กันยายน พ.ศ. 2538[5] |
5 | เทศบาลนครสุราษฎร์ธานี | สุราษฎร์ธานี | 68.97 | 131,313 | 1,903.91 | 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2550[6] |
6 | เทศบาลนครนครราชสีมา | นครราชสีมา | 37.50 | 115,634 | 3,083.57 | 25 กันยายน พ.ศ. 2538[7] |
7 | เทศบาลนครอุดรธานี | อุดรธานี | 47.70 | 115,392 | 2,419.12 | 25 กันยายน พ.ศ. 2538[8] |
8 | เทศบาลนครเชียงใหม่ | เชียงใหม่ | 40.22 | 115,299 | 2,866.71 | 1 เมษายน พ.ศ. 2479[9] |
9 | เทศบาลนครขอนแก่น | ขอนแก่น | 46.00 | 101,398 | 2,204.30 | 25 กันยายน พ.ศ. 2538[10] |
10 | เทศบาลนครนครศรีธรรมราช | นครศรีธรรมราช | 22.56 | 96,831 | 4,292.15 | 8 ตุลาคม พ.ศ. 2537[11] |
11 | เทศบาลนครแหลมฉบัง | ชลบุรี | 88.59 | 92,761 | 1,047.08 | 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2553[12] |
12 | เทศบาลนครรังสิต | ปทุมธานี | 20.80 | 85,017 | 4,087.36 | 29 เมษายน พ.ศ. 2554[13] |
13 | เทศบาลนครเชียงราย | เชียงราย | 60.85 | 77,742 | 1,277.60 | 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2547[14] |
14 | เทศบาลนครนครสวรรค์ | นครสวรรค์ | 27.87 | 76,664 | 2,750.77 | 25 กันยายน พ.ศ. 2538[15] |
15 | เทศบาลนครภูเก็ต | ภูเก็ต | 12.00 | 72,689 | 6,057.42 | 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2547[14] |
16 | เทศบาลนครอุบลราชธานี | อุบลราชธานี | 29.04 | 69,888 | 2,406.61 | 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2542[16] |
17 | เทศบาลนครเกาะสมุย | สุราษฎร์ธานี | 252.00 | 68,300 | 271.03 | 14 กันยายน พ.ศ. 2555[17] |
18 | เทศบาลนครนครปฐม | นครปฐม | 19.85 | 67,985 | 3,424.94 | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[18] |
19 | เทศบาลนครพิษณุโลก | พิษณุโลก | 18.26 | 61,643 | 3,375.85 | 9 มีนาคม พ.ศ. 2542[19] |
20 | เทศบาลนครระยอง | ระยอง | 16.95 | 59,538 | 3,512.57 | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[20] |
21 | เทศบาลนครยะลา | ยะลา | 19.00 | 58,785 | 3,093.95 | 25 กันยายน พ.ศ. 2538[21] |
22 | เทศบาลนครสมุทรสาคร | สมุทรสาคร | 10.33 | 57,988 | 5,613.55 | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[22] |
23 | เทศบาลนครสงขลา | สงขลา | 9.27 | 55,486 | 5,985.54 | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[23] |
24 | เทศบาลนครตรัง | ตรัง | 14.77 | 54,750 | 3,706.84 | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[24] |
25 | เทศบาลนครอ้อมน้อย | สมุทรสาคร | 30.40 | 53,838 | 1,770.99 | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553[25] |
26 | เทศบาลนครสกลนคร | สกลนคร | 54.54 | 50,130 | 919.14 | 8 มีนาคม พ.ศ. 2555[26] |
27 | เทศบาลนครลำปาง | ลำปาง | 22.17 | 48,498 | 2,187.55 | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[27] |
28 | เทศบาลนครพระนครศรีอยุธยา | พระนครศรีอยุธยา | 14.84 | 47,512 | 3,201.62 | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2542[28] |
29 | เทศบาลนครสมุทรปราการ | สมุทรปราการ | 7.33 | 46,536 | 6,348.70 | 24 มีนาคม พ.ศ. 2542[29] |
30 | เทศบาลนครแม่สอด | ตาก | 27.20 | 42,516[# 1] | 1,563.09 | 28 มกราคม พ.ศ. 2553[30] |
31 | เทศบาลนครบุรีรัมย์ | บุรีรัมย์ | 75.44 | 23,364 | 309.83 | 31 ตุลาคม พ.ศ. 2567[31] |
หมายเหตุ
- ↑ ขณะที่กำลังยื่นเรื่องขอเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นเทศบาลนคร ในเขตเทศบาลเมืองแม่สอดมีจำนวนราษฎรเฉพาะจากฐานข้อมูลทะเบียนราษฎร (ของกรมการปกครอง) ไม่ถึงเกณฑ์ที่พระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 กำหนดไว้ แต่มีการตีความหมายของคำว่า "ราษฎร" ในพระราชบัญญัติฉบับดังกล่าวให้ครอบคลุมถึงบุคคลที่ไม่มีสัญชาติไทยและไม่มีสิทธิ์เลือกตั้งที่อาศัยอยู่ในเขตเทศบาลอย่างถูกกฎหมายด้วย เป็นผลให้มีจำนวน "ราษฎร" ทั้งหมดเกินห้าหมื่นคน ประกอบกับมีการพิจารณาความเหมาะสมด้านอื่น ๆ แล้วเข้าเกณฑ์ที่จะยกฐานะเป็นเทศบาลนครได้ [1] ในที่นี้จะระบุจำนวนราษฎรตามฐานข้อมูลทะเบียนราษฎรเท่านั้น เพื่อให้เป็นแบบแผนเดียวกับข้อมูลของเทศบาลนครแห่งอื่น ๆ
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- ↑ สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ระบบสถิติทางการทะเบียน : สถิติจำนวนประชากรและบ้าน ข้อมูล ปี 2566." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statyear/#/TableTemplate/Area/statpop?yymm=66 [ม.ป.ป.]. สืบค้น 30 ตุลาคม 2567.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 29–32. 24 กันยายน 2538. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-09-17. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี พ.ศ. ๒๕๔๓" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 117 (10 ก): 25–28. 20 กุมภาพันธ์ 2543. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-10-11. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลเจ้าพระยาสุรศักดิ์ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี เป็นเทศบาลนครเจ้าพระยาสุรศักดิ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 130 (พิเศษ 88 ง): 28. 25 กรกฎาคม 2556. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-09-10. สืบค้นเมื่อ 2014-03-04.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 19–23. 24 กันยายน 2538. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองสุราษฎร์ธานี อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นเทศบาลนครสุราษฎร์ธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 124 (พิเศษ 67 ง): 15. 4 มิถุนายน 2550. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 33–36. 24 กันยายน 2538. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 6–9. 24 กันยายน 2538.
- ↑ "พระราชบัญญัติจัดตั้งเทศบาลนครเชียงใหม่ พุทธศักราช ๒๔๗๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 52: 2136–2141. 29 มีนาคม 2478. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 24–28. 24 กันยายน 2538. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-09-17. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช พ.ศ. ๒๕๓๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 111 (36 ก): 30–34. 24 สิงหาคม 2537. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-06-01. สืบค้นเมื่อ 2012-03-08.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลแหลมฉบัง อำเภอศรีราชาและอำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี เป็นเทศบาลนครแหลมฉบัง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 127 (พิเศษ 79 ง): 19. 25 มิถุนายน 2553.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองรังสิต อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี เป็นเทศบาลนครรังสิต" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 128 (61 ง): 42. 1 มิถุนายน 2554. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2011-06-13.
- ↑ 14.0 14.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองเป็นเทศบาลนคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (พิเศษ 20 ง): 11–12. 20 กุมภาพันธ์ 2547. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 10–14. 24 กันยายน 2538.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (14 ก): 1–4. 8 มีนาคม 2542.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองเกาะสมุย อำเภอเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นเทศบาลนครเกาะสมุย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 131 (พิเศษ 18 ง): 28. 27 มกราคม 2557. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2014-05-03. สืบค้นเมื่อ 2014-03-04.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครปฐม จังหวัดนครปฐม พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 6–9. 10 พฤศจิกายน 2542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (14 ก): 5–10. 8 มีนาคม 2542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครระยอง จังหวัดระยอง พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 25–28. 10 พฤศจิกายน 2542.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครยะลา จังหวัดยะลา พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 15–18. 24 กันยายน 2538.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 2–5. 10 พฤศจิกายน 2542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครสงขลา จังหวัดสงขลา พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 22–24. 10 พฤศจิกายน 2542.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครตรัง จังหวัดตรัง พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 16–21. 10 พฤศจิกายน 2542.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองอ้อมน้อย อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร เป็นเทศบาลนครอ้อมน้อย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 127 (พิเศษ 149 ง): 45. 27 ธันวาคม 2553. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-12-27.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองสกลนคร อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร เป็นเทศบาลนครสกลนคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 129 (พิเศษ 64 ง): 12. 5 เมษายน 2555.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครลำปาง จังหวัดลำปาง พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 10–15. 10 พฤศจิกายน 2542.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (127 ก): 1–4. 15 ธันวาคม 2542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-09-17. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (19 ก): 1–4. 23 มีนาคม 2542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองแม่สอด อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เป็นเทศบาลนครแม่สอด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 127 (พิเศษ 50 ง): 7. 21 เมษายน 2553. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-05-31.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองบุรีรัมย์ อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นเทศบาลนครบุรีรัมย์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 141 (พิเศษ 244 ง): 6. 6 กันยายน 2567.