อำเภอไชโย

อำเภอในจังหวัดอ่างทอง ประเทศไทย

ไชโย เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดอ่างทอง

อำเภอไชโย
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Chaiyo
วัดไชโยวรวิหาร ในเขตเทศบาลตำบลเกษไชโย
วัดไชโยวรวิหาร ในเขตเทศบาลตำบลเกษไชโย
คำขวัญ: 
หมูทุบลือเลื่อง พระเครื่องเกษไชโย ผักตบโชว์จักสาน มะกรูดหวานเชื่อมใจ
แผนที่จังหวัดอ่างทอง เน้นอำเภอไชโย
แผนที่จังหวัดอ่างทอง เน้นอำเภอไชโย
พิกัด: 14°38′57″N 100°28′43″E / 14.64917°N 100.47861°E / 14.64917; 100.47861
ประเทศ ไทย
จังหวัดอ่างทอง
พื้นที่
 • ทั้งหมด72.326 ตร.กม. (27.925 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2565)
 • ทั้งหมด22,202 คน
 • ความหนาแน่น306.97 คน/ตร.กม. (795.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 14140
รหัสภูมิศาสตร์1502
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอไชโย หมู่ที่ 4 ถนนสายเอเชีย กิโลเมตรที่ 110 ตำบลจรเข้ร้อง อำเภอไชโย จังหวัดอ่างทอง 14140
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต แก้

อำเภอไชโยมีอาณาเขตติดต่อใกล้เคียงดังนี้

ประวัติ แก้

 
พระมหาพุทธพิมพ์ หรือ หลวงพ่อโต วัดไชโย
 
หลวงพ่อโตวัดไชโย
 
วัดไชโย

บ้านไชโยสันนิษฐานว่าอาจตั้งขึ้นเมื่อราวปี พ.ศ. 2128 ในคราวที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชและสมเด็จพระเอกาทศรถได้กรีธาทัพไปรบกับทัพของพระเจ้าเชียงใหม่ในบริเวณที่เป็นอำเภอไชโย ซึ่งจากประวัติศาสตร์ปรากฏว่ามีเพียงชื่อ "บ้านชะไว" และ"บ้านสระเกษ" เท่านั้น พระยาโบราณราชธานินทร์ (พร เดชะคุปต์) สันนิษฐานว่าบ้านไชโยตั้งขึ้นหลังเสร็จสิ้นสงครามดังกล่าว และเพราะเหตุที่ชนะทัพพระเจ้าเชียงใหม่จึงได้ชื่อว่า "บ้านไชโย"

อำเภอไชโยนี้เดิมชาวบ้านเรียกว่า อำเภอบ้านมะขาม เมื่อบ้านไชโยตั้งเป็นอำเภอเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2439 โดยทางราชการได้นำชื่อวัดและหมู่บ้านตำบลไชโยมาเป็นชื่ออำเภอ ส่วนชื่ออำเภอบ้านมะขามก็ยกเลิกไป และแม้ที่ว่าการอำเภอจะตั้งอยู่ที่ตำบลจรเข้ร้องก็ไม่ได้ชื่อว่าอำเภอจรเข้ร้อง กลับได้ชื่อว่า อำเภอไชโย เพราะถือว่าชื่อไชโยเป็นสิริมงคลมากกว่า

  • วันที่ 19 มิถุนายน 2430 พระพุทธรูปใหญ่วัดไชโย ซึ่งเป็นของสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) ชำรุดทรุดโทรมยังไม่แล้วเสร็จ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชดำริที่จะสถาปนาให้แล้วเสร็จสมบูรณ์ จึงโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาพระพุทธรูปใหญ่ขึ้นใหม่ให้เท่าของเก่า[1]
  • วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลจรเข้ร้อง แยกออกจากตำบลชัยฤทธิ์ ตั้งตำบลหลักฟ้า แยกออกจากตำบลตรีณรงค์ และตั้งตำบลชะไว แยกออกจากตำบลตรีณรงค์[2]
  • วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลจรเข้ร้อง ในท้องที่บางส่วนของตำบลจรเข้ร้อง[3]
  • วันที่ 24 ธันวาคม 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลเกษไชโย ในท้องที่บางส่วนของตำบลไชโย[4]
  • วันที่ 30 ธันวาคม 2516 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลจรเข้ร้อง[5] เพื่อความเหมาะสมในการทะนุบำรุงท้องถิ่นและบริหารกิจการของท้องถิ่น โดยเพิ่มพื้นที่บางส่วนของตำบลชัยภูมิ บางส่วนของตำบลหลักฟ้า บางส่วนของตำบลชัยฤทธิ์ และบางส่วนของตำบลชะไว
  • วันที่ 25 ธันวาคม 2539 ยกฐานะจากสภาตำบลชัยฤทธิ์ (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลจรเข้ร้อง) เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลชัยฤทธิ์[6]
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลจรเข้ร้อง และสุขาภิบาลเกษไชโย เป็นเทศบาลตำบลจรเข้ร้อง และเทศบาลตำบลเกษไชโย ตามลำดับ[7] ด้วยผลของกฎหมาย
  • วันที่ 15 ตุลาคม 2542 ยกฐานะจากสภาตำบลเทวราช และสภาตำบลราชสถิตย์ เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลเทวราช และองค์การบริหารส่วนตำบลราชสถิตย์[8] ตามลำดับ
  • วันที่ 1 กรกฎาคม 2547 ยุบสภาตำบลชัยภูมิ สภาตำบลชะไว สภาตำบลจรเข้ร้อง สภาตำบลหลักฟ้า สภาตำบลตรีณรงค์ รวมกับเทศบาลตำบลจรเข้ร้อง และยุบสภาตำบลไชโย รวมกับเทศบาลตำบลเกษไชโย[9]
  • วันที่ 30 ตุลาคม 2550 เปลี่ยนชื่อเทศบาลตำบลจรเข้ร้อง เป็นเทศบาลตำบลไชโย[10]

การแบ่งเขตการปกครอง แก้

การปกครองส่วนภูมิภาค แก้

อำเภอไชโยแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 9 ตำบล 51 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ อักษรไทย อักษรโรมัน จำนวนหมู่บ้าน จำนวนประชากร
(ธันวาคม 2565)[11]
1. จรเข้ร้อง Chorakhe Rong
7
2,847
2. ไชยภูมิ Chaiyaphum
8
3,295
3. ชัยฤทธิ์ Chaiyarit
6
3,165
4. เทวราช Thewarat
7
1,948
5. ราชสถิตย์ Ratchasathit
7
2,266
6. ไชโย Chaiyo
7
2,761
7. หลักฟ้า Lak Fa
3
1,488
8. ชะไว Chawai
3
2,967
9. ตรีณรงค์ Tri Narong
3
1,488

การปกครองส่วนท้องถิ่น แก้

ท้องที่อำเภอไชโยประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 5 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลไชโย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจรเข้ร้อง ตำบลไชยภูมิ ตำบลหลักฟ้า ตำบลชะไว และตำบลตรีณรงค์ทั้งตำบล รวมถึงบางส่วนของหมู่ที่ 1, 4 ของตำบลชัยฤทธิ์
  • เทศบาลตำบลเกษไชโย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไชโยทั้งตำบล (สุขาภิบาลเกษไชโยเดิม)[4][7][9]
  • องค์การบริหารส่วนตำบลชัยฤทธิ์ ครอบคลุมพื้นที่หมู่ 2–3, 5–6 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 4 ของตำบลชัยฤทธิ์
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเทวราช ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเทวราชทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลราชสถิตย์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลราชสถิตย์ทั้งตำบล

อ้างอิง แก้

  1. "เรื่องพระพุทธรูปใหญ่วัดไชโย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 4 (11): 82–83. June 19, 1887.
  2. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2019-10-09.
  3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลจรเข้ร้อง อำเภอไชโย จังหวัดอ่างทอง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (99 ง): (ฉบับพิเศษ) 87-88. November 28, 1956.
  4. 4.0 4.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลเกษไชโย อำเภอไชโย จังหวัดอ่างทอง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (121 ง): 2744–2745. December 24, 1963.
  5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลจรเข้ร้อง อำเภอไชโย จังหวัดอ่างทอง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 90 (179 ง): (ฉบับพิเศษ) 78-80. December 30, 1973.
  6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (ตอนพิเศษ 52 ง): 1–365. December 24, 1996. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-25. สืบค้นเมื่อ 2022-01-11.
  7. 7.0 7.1 "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. 24 กุมภาพันธ์ 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2020-06-26.
  8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (ตอนพิเศษ 82 ง): 3–38. October 15, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-25. สืบค้นเมื่อ 2022-01-11.
  9. 9.0 9.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง รวมสภาตำบลกับเทศบาล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (ตอนพิเศษ 75 ง): 10–14. July 9, 2004.
  10. "เปลี่ยนชื่อ เทศบาลตำบลจรเข้ร้อง ไปเป็น เทศบาลตำบลไชโย". October 30, 2007. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
  11. "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.

แหล่งข้อมูลอื่น แก้