การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย หรือ รฟม. (อังกฤษ: Mass Rapid Transit Authority of Thailand ย่อว่า MRTA) เป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงคมนาคม มีภาระหน้าที่ในการจัดให้มี และให้บริการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล และตามหัวเมืองหลัก ในจังหวัดอื่นๆ
Mass Rapid Transit Authority of Thailand | |
สัญลักษณ์ของ รฟม. มีลักษณะคล้ายลายเฉลว | |
ภาพรวมการ | |
---|---|
ก่อตั้ง | 21 สิงหาคม พ.ศ. 2535 |
การก่อนหน้า |
|
ประเภท | รัฐวิสาหกิจ |
เขตอำนาจ | ทั่วราชอาณาจักร |
สำนักงานใหญ่ | เลขที่ 175 ถนนพระราม 9 แขวงห้วยขวาง เขตห้วยขวาง กรุงเทพมหานคร 10310 |
บุคลากร | 1,208 คน (พ.ศ. 2566)[1] |
งบประมาณต่อปี | 23,270,257,100 บาท (พ.ศ. 2568)[2] |
ฝ่ายบริหารการ |
|
ต้นสังกัดการ | กระทรวงคมนาคม |
เว็บไซต์ | เว็บไซต์ของการ |
ประวัติ
แก้การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2535 ในชื่อ องค์การรถไฟฟ้ามหานคร มีชื่อภาษาอังกฤษคือ Metropolitan Rapid Transit Authority จัดตั้งขึ้นภายใต้พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การรถไฟฟ้ามหานคร พ.ศ 2535[3] โดยมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2535 มีวัตถุประสงค์ในการจัดระบบขนส่งมวลชนในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล โดยใช้รถไฟฟ้า
การพัฒนาระบบขนส่งมวลชนทางรางในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ได้มีการจัดทำแผนแม่บทฉบับแรกตั้งแต่พ.ศ. 2537 ตามโครงการแผนแม่บทระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพมหานคร (MTMP) ของ องค์การรถไฟฟ้ามหานคร โครงข่ายระยะทาง 135 กม. ภายในปี พ.ศ. 2538-2554 ต่อมาไดมีการเสนอแนะระบบขนส่งมวลชนขนาดรองเพื่อเสริมการเข้าถึงของระบบหลัก 11 โครงการ ระยะทาง 206 กม. รวมเป็น 341 กม. ซึ่งคณะรัฐมนตรีเห็นชอบ เมื่อวันที่ 27 กันยายน พ.ศง 2537[4]
ในภายหลังได้มีการออก พระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2543 ซึ่งได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2543 โดยมีผลบังคับใช้ในวันรุ่งขึ้น องค์การรถไฟฟ้ามหานครจึงได้เปลี่ยนชื่อมาเป็น การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย มีชื่อภาษาอังกฤษคือ "Mass Rapid Transit Authority of Thailand" หรือย่อได้เป็น "MRTA"[5]
พระราชบัญญัติฉบับใหม่ดังกล่าวยังให้อำนาจหน้าที่ รฟม. เพิ่มขึ้นหลายอย่าง เช่น มีอำนาจกำหนด "เขตปลอดภัยระบบรถไฟฟ้า" เพื่อคุ้มครองอุโมงค์และสิ่งก่อสร้างใต้ดิน และกำหนดเขต "ระบบรถไฟฟ้า" เพื่อคุ้มครองดูแลคนโดยสารรถไฟฟ้า และระบบรถไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนั้นยังให้ รฟม. สามารถหารายได้ทางอื่นนอกจากค่าโดยสาร และพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ได้ตามความจำเป็น เพื่อประโยชน์แก่การให้บริการรถไฟฟ้า และมีอำนาจหน้าที่ดำเนินกิจการรถไฟฟ้า ในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล รวมทั้งอาจดำเนินกิจการรถไฟฟ้าในจังหวัดอื่นตามที่จะได้มีพระราชกฤษฎีกากำหนดให้อำนาจด้วย [6] ซึ่งปัจจุบันมีการออกพระราชกฤษฎีกากำหนดจังหวัดให้การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยดำเนินกิจการรถไฟฟ้า พ.ศ. 2562 [7] ให้อำนาจ รฟม. ดำเนินกิจการรถไฟฟ้าในจังหวัดเชียงใหม่ , จังหวัดพังงา, จังหวัดภูเก็ต และจังหวัดนครราชสีมา
คณะกรรมการ
แก้คณะกรรมการการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ประกอบด้วย[8][9]
- นายมนตรี เดชาสกุลสม ประธานกรรมการ
- นายสรพงษ์ ไพฑูรย์พงศ์ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
- นายพิษณุ โหระกุล กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
- นายมงคลชัย สมอุดร กรรมการผู้แทน
- นายปิยกร อภิบาลศรี กรรมการผู้แทน
- นางจันทิรา บุรุษพัฒน์ กรรมการผู้แทน
- นายพยุงศักดิ์ ครเจริญ กรรมการผู้แทน
- นายปัญญา ชูพานิช กรรมการผู้แทน
- นายวิชญายุทธ บุญชิต กรรมการผู้แทน
- นายพงษ์นรา เย็นยิ่ง กรรมการผู้แทน
- นายสุวิทย์ พันธ์เสงี่ยม กรรมการผู้แทน
- นายธวัชชัย นภาศักดิ์ศรี กรรมการผู้แทน
- นายวิทยา พันธุ์มงคล กรรมการและเลขานุการ (รักษาการผู้ว่าการ รฟม.)
โครงการในความรับผิดชอบ
แก้กรุงเทพมหานครและปริมณฑล
แก้การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยได้ดำเนินการระบบขนส่งมวลชนในรูปแบบรถไฟฟ้าในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล โดยใช้ชื่อว่า รถไฟฟ้ามหานคร แบ่งเป็น 9 สาย ดังนี้
- รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล (สายสีน้ำเงิน) เป็นสัมปทานของ บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน)
- ช่วงหัวลำโพง-บางซื่อ เปิดให้บริการเมื่อ พ.ศ. 2547
- ส่วนต่อขยายช่วงบางซื่อ-เตาปูน เปิดให้บริการเมื่อ พ.ศ. 2560
- ส่วนต่อขยายช่วงหัวลำโพง-หลักสอง เปิดให้บริการเมื่อ พ.ศ. 2562
- ส่วนต่อขยายช่วงเตาปูน-ท่าพระ เปิดให้บริการเมื่อ พ.ศ. 2562
- รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม (สายสีม่วง) เป็นโครงการที่ การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย เป็นผู้ดำเนินการด้วยตนเอง
- ช่วงคลองบางไผ่ - เตาปูน เปิดให้บริการเมื่อ พ.ศ. 2559 โดยการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ได้ว่าจ้าง บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) เป็นผู้เดินรถ
- ช่วงเตาปูน - ราษฎร์บูรณะ - ครุใน อยู่ระหว่างดำเนินการก่อสร้าง
- รถไฟฟ้ามหานคร สายนัคราพิพัฒน์ (สายสีเหลือง) ช่วงลาดพร้าว-สำโรง เป็นสัมปทานของ บริษัท อีสเทิร์น บางกอกโมโนเรล จำกัด เปิดให้บริการเมื่อ พ.ศ. 2566[10]
- รถไฟฟ้ามหานคร สายสีชมพู (ช่วงแคราย-มีนบุรี) เป็นสัมปทานของ บริษัท นอร์ทเทิร์น บางกอกโมโนเรล จำกัด เปิดให้บริการเมื่อ พ.ศ. 2567[11]
- รถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้ม เป็นสัมปทานของ บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน)
- ช่วงศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย - แยกร่มเกล้า สัญญาที่ 1-6 ก่อสร้างแล้วเสร็จ[12] อยู่ระหว่างจัดหาและติดตั้งระบบรถไฟฟ้า
- ช่วงศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย - บางขุนนนท์ อยู่ระหว่างดำเนินการก่อสร้าง รวมถึงจัดหาและติดตั้งระบบรถไฟฟ้า
- รถไฟฟ้าสายสีน้ำตาล (ช่วงแคราย-บึงกุ่ม) อยู่ระหว่างการออกแบบรายละเอียด
- รถไฟฟ้ารางคู่ขนาดเบา สายบางนา–ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ (ช่วงแม่น้ำ-เทพรัตน-ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ) อยู่ระหว่างการศึกษาใหม่ภายหลังรับโอนโครงการจากกรุงเทพมหานคร
- รถไฟฟ้าสายสีเทา (ช่วงคลองสี่-วัชรพล-ทองหล่อ และช่วงพระโขนง-พระราม 3-ท่าพระ) อยู่ระหว่างการศึกษาใหม่ภายหลังรับโอนโครงการจากกรุงเทพมหานคร
- รถไฟฟ้าสายสีฟ้า (ช่วงดินแดง-ช่องนนทรี) อยู่ระหว่างการศึกษาใหม่ภายหลังรับโอนโครงการจากกรุงเทพมหานคร
การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยได้รับมอบหมายจากองค์การบริหารส่วนจังหวัดปทุมธานี (อบจ.ปทุมธานี) เพื่อดำเนินการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนภายในพื้นที่จังหวัดปทุมธานี ในรูปแบบรถไฟฟ้าโมโนเรล โดยก่อนหน้านี้ ได้มีการลงนามบันทึกความเข้าใจ (MOU) ระหว่างหน่วยราชการภายในจังหวัด อบจ.ปทุมธานี และรฟม. เมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 2566 ที่อาคารสำนักงานเทศบาลนครรังสิต
สำหรับเส้นทางแรก คือ สถานีรถไฟฟ้ารังสิต(สายสีแดง - คลอง 6 - สวนสัตว์ดุสิตแห่งใหม่หรือสวนสัตว์ดุสิต 2) มีจุดเริ่มต้นจาก สถานีรังสิต (รถไฟฟ้าชานเมือง สายธานีรัถยา (สายสีแดงเข้ม)) ผ่านศูนย์การค้าฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต ผ่านสวนสนุกดรีมเวิลด์ ผ่านทางเข้ามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี สิ้นสุดที่สวนสัตว์ดุสิตแห่งใหม่ บริเวณใกล้กับสวนสาธารณะทศมินทราภิรมย์ อำเภอธัญบุรี
ทั้งนี้ มีการประมาณการไว้ว่า โครงการระบบขนส่งมวลชนโมโนเรลสายนี้ จะใช้เวลาก่อสร้าง 3 ปีครึ่ง [13]
ต่างจังหวัด
แก้การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยได้รับมอบหมายจากกระทรวงคมนาคมให้เข้าไปพัฒนาระบบขนส่งมวลชนในจังหวัดเชียงใหม่จำนวน 3 สายทาง ดังนี้
- รถไฟฟ้าสายสีแดง (ช่วงโรงพยาบาลนครพิงค์ - แยกแม่เหียะสมานสามัคคี)
- รถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน (ช่วงสวนสัตว์เชียงใหม่ - แยกพรอเมนาดา)
- รถไฟฟ้าสายสีเขียว (ช่วงท่าอากาศยานเชียงใหม่ - แยกรวมโชค)
ปัจจุบันทั้ง 3 สายทางยังอยู่ระหว่างการออกแบบรายละเอียด และรับฟังความเห็นจากประชาชน
การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยได้รับมอบหมายจากกระทรวงคมนาคมให้เข้าไปพัฒนาระบบขนส่งมวลชนรูปแบบระบบรถรางไฟฟ้าล้อยางในจังหวัดพิษณุโลก โดยได้มอบหมายให้สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) ดำเนินการศึกษาความเหมาะสมและออกแบบระบบ ผลการศึกษาได้เสนอให้ดำเนินการตามแผนระยะที่ 1 เส้นทางสายสีแดง (ช่วงมหาวิทยาลัยพิษณุโลก – ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลพิษณุโลก) เป็นเส้นทางที่สมควรดำเนินการเป็นลำดับแรก และมีมติคณะรัฐมนตรีมอบหมายให้ การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยเป็นผู้ดำเนินการโครงการต่อไป
ปัจจุบัน อยู่ระหว่างศึกษาทบทวนโครงการให้สอดคล้องกับโครงการรถไฟความเร็วสูงสายเหนือ ช่วงกรุงเทพฯ - พิษณุโลกของการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.)[14]
การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยได้รับมอบหมายจากกระทรวงคมนาคมให้เข้าไปพัฒนาระบบขนส่งมวลชนในจังหวัดนครราชสีมาจำนวน 3 สายทาง ดังนี้
- รถไฟฟ้าสายสีเขียว (ช่วงตลาดเซฟวัน - ถนนมุขมนตรี - สถานคุ้มครองและพัฒนาอาชีพบ้านนารีสวัสดิ์)
- รถไฟฟ้าสายสีส้ม (ช่วงแยกประโดก - ถนนช้างเผือก- แนวคูเมืองเก่า)
- รถไฟฟ้าสายสีม่วง (ช่วงตลาดเซฟวัน - ถนนมิตรภาพ - สถานคุ้มครองและพัฒนาอาชีพบ้านนารีสวัสดิ์)
โดยสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) เสนอแนะว่า รฟม.ควรดำเนินการในเส้นทางสายสีเขียวก่อนเป็นลำดับแรก[15] ปัจจุบันอยู่ระหว่างการออกแบบรายละเอียด และรับฟังความเห็นจากประชาชน
การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยได้รับมอบหมายจากกระทรวงคมนาคมให้เข้าไปพัฒนาระบบขนส่งมวลชนรูปแบบรถไฟฟ้ารางเบาในจังหวัดภูเก็ต โดยมีเส้นทางทั้งหมด 2 ช่วง ดังนี้
- ช่วงห้าแยกฉลอง - ท่าอากาศยานนานาชาติภูเก็ต
- ช่วงสถานีรถไฟท่านุ่น - ท่าอากาศยานนานาชาติภูเก็ต
ปัจจุบันทั้ง 2 ช่วงยังอยู่ระหว่างการออกแบบรายละเอียด
อ้างอิง
แก้- ↑ รายงานประจำปี 2566 การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๘, เล่ม ๑๔๑ ตอนที่ ๕๙ ก หน้า ๙๗, ๓๐ กันยายน ๒๕๖๗
- ↑ พระราชบัญญตัองค์การรถไฟฟ้ามหานคร พ.ศ. 2535
- ↑ https://dl.parliament.go.th/bitstream/handle/20.500.13072/417330/2538_%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%9A%E0%B8%97_%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%8A%E0%B8%99_%E0%B8%99%E0%B8%A3.pdf?sequence=1
- ↑ "พระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2543" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-03-17. สืบค้นเมื่อ 2012-01-12.
- ↑ "ประวัติความเป็นมาของ รฟม". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-05-17. สืบค้นเมื่อ 2007-05-26.
- ↑ พระราชกฤษฎีกากำหนดจังหวัดให้การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
- ↑ "คณะกรรมการ รฟม. | การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย". www.mrta.co.th.
- ↑ ครม.ไฟเขียว ตั้ง มนตรี นั่งประธาน บอร์ดรฟม. พร้อม กก.ผู้ทรงคุณวุฒิ อีก2
- ↑ "เคาะเก็บค่าโดยสาร 'สายสีเหลือง' 3 ก.ค.นี้". ไทยโพสต์.
- ↑ “สายสีชมพู” เปิดฟรีครบ 30 สถานี เก็บค่าโดยสาร 26 สถานี เริ่ม 7 ม.ค. ลด 15%
- ↑ โครงการส่วนต่อขยายและสายใหม่ เก็บถาวร 2006-12-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
- ↑ "แก้รถติด! ผู้ว่า รฟม.จับมือนายกแจ๊ส เดินหน้า MOU รถไฟฟ้าโมโนเรล". www.naewna.com. 2023-02-15.
- ↑ "ครม.รับทราบผลงาน รฟม. ดันอีก 5 โปรเจ็กต์รถไฟฟ้า เป็นแผนระยะยาวถึงปี 2575". สืบค้นเมื่อ 2025-01-10.
- ↑ "โครงการระบบขนส่งมวลชนจังหวัดนครราชสีมา (สายสีเขียว)". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-11-08. สืบค้นเมื่อ 2022-11-08.
ดูเพิ่ม
แก้แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- วิกิซอร์ซมีงานที่เกี่ยวข้องกับ พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การรถไฟฟ้ามหานคร พ.ศ. ๒๕๓๕
- วิกิซอร์ซมีงานที่เกี่ยวข้องกับ พระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2543
- เว็บไซต์ทางการ
- การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ที่เฟซบุ๊ก
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์