อำเภอท่าตูม
ท่าตูม เป็นอำเภอที่มียุทธศาสตร์ทางเศรษฐกิจที่สำคัญของจังหวัด เป็นแหล่งปลูกข้าวหอมมะลิที่สำคัญของจังหวัดสุรินทร์ มีแม่น้ำมูลไหลผ่านบริเวณตัวอำเภอ ที่ตั้งอยู่ทางตอนบนของจังหวัดสุรินทร์
อำเภอท่าตูม | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Tha Tum |
คำขวัญ: อำเภอท่าตูมน่าอยู่ ปลอดภัย ใช้วิถีเกษตรอินทรีย์ มีชุมชนเข้มแข็ง แหล่งการศึกษา พัฒนาอย่างยั่งยืน | |
แผนที่จังหวัดสุรินทร์ เน้นอำเภอท่าตูม | |
พิกัด: 15°19′6″N 103°40′30″E / 15.31833°N 103.67500°E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | สุรินทร์ |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 714.0 ตร.กม. (275.7 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2564) | |
• ทั้งหมด | 95,621 คน |
• ความหนาแน่น | 133.92 คน/ตร.กม. (346.9 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 32120 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 3203 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอท่าตูม ถนนปัทมานนท์ ตำบลท่าตูม อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ 32120 |
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย |
ประวัติ
แก้ในสมัยรัชกาลที่ 5 บริเวณอำเภอท่าตูมได้ยกขึ้นเป็น "อำเภออุดรสุรินทร์" และขึ้นอยู่กับเจ้าเมืองขุขันธ์ ปี พ.ศ. 2452 ทางราชการเห็นว่าอำเภออุดรสุรินทร์อยู่ห่างจากเมืองขุขันธ์เป็นระยะทางไกลมาก สร้างความลำบากให้แก่ข้าราชการและราษฎรไปติดต่อราชการ จึงได้พิจารณาให้อำเภออุดรสุรินทร์มาขึ้นต่อเจ้าเมืองสุรินทร์ และเปลี่ยนชื่อเป็น "อำเภอสุรพินท์นิคม" ในปี พ.ศ. 2456 ครั้งแรกให้ขึ้นอยู่กับอำเภอเมืองสุรินทร์ มีหลวงแพ่งเป็นนายอำเภอคนแรก ต่อมาปี พ.ศ. 2456 ได้มีการตั้งอำเภอสุรพินท์นิคมบริเวณริมฝั่งแม่น้ำมูล บ้านกำปงสวาย แล้วเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2460 ขุนสุรสิทธิ์สาราการ (พิน จรัณยานนท์) ได้รับแต่งตั้งให้เป็นนายอำเภอคนแรก เมื่อเทศาภิบาลได้ตรวจงานอำเภอและชมทิวทัศน์ในแม่น้ำที่แพหน้าที่ว่าการได้พลาดตกลงน้ำเสียงดังตูม ชาวบ้านจึงเรียกท่าแห่งนั้นว่า "ท่าตูม" และเนื่องจากท่าแห่งนั้นเป็นที่ตั้งอำเภอด้วย จึงเรียกที่ว่าการอำเภอท่าตูมมาจนติดปาก
ต่อมาสมัยสงครามเอเชียบูรพา (พ.ศ. 2498) ทางราชการมีคำสั่งให้อำเภอจัดทำสนามบินฉุกเฉิน อำเภอได้แผ้วถางที่สาธารณะ หมู่ที่ 7 ตำบลท่าตูมเป็นสนามบิน หลังจากสิ้นสงครามทางคณะกรรมการอำเภอเห็นว่า ที่ว่าการอำเภอดั้งเดิมอยู่กลางชุมชนมีความแออัดคับแคบ ขยายส่วนราชการต่าง ๆ ไม่ได้ จึงได้ย้ายมาตั้งที่สนามบิน (บริเวณอำเภอปัจจุบัน)
- วันที่ 12 ตุลาคม 2456 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภออุดรสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ มณฑลอุบลราชธานี เป็น อำเภอสุรพินท์นิคม[1]
- วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอสุรพินท์นิคม จังหวัดสุรินทร์ เป็น อำเภอท่าตูม[2]
- วันที่ 24 ธันวาคม 2465 โอนพื้นที่ตำบลแตล อำเภอท่าตูม ไปขึ้นกับอำเภอศีขรภูมิ[3]
- วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2480 โอนพื้นที่ตำบลพรมเทพ อำเภอชุมพลบุรี มาขึ้นกับอำเภอท่าตูม[4]
- วันที่ 14 มีนาคม 2480 ยุบอำเภอชุมพลบุรี ลงเป็น กิ่งอำเภอชุมพลบุรี[5] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอท่าตูม และให้มีเขตการปกครองรวม 3 ตำบล คือ ตำบลชุมพลบุรี ตำบลไพรขลา และตำบลยะวึก
- วันที่ 3 เมษายน 2482 เปลี่ยนแปลงเขตการปกครองในพื้นที่อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ (1,2,3,4,5,6,7)[6]
- (1) โอนพื้นที่หมู่ 16 (ในขณะนั้น) ของตำบลบึง ไปขึ้นกับตำบลจอมพระ
- (2) โอนพื้นที่หมู่ 14,15,16,17,18,19,20 (ในขณะนั้น) ของตำบลเพี้ยราม ไปขึ้นกับตำบลกระหาด
- (3) โอนพื้นที่หมู่ 13,17,19 (ในขณะนั้น) ของตำบลกระหาด ไปขึ้นกับตำบลเพี้ยราม
- (4) โอนพื้นที่หมู่ 15,16,18 (ในขณะนั้น) ของตำบลกระหาด ไปขึ้นกับตำบลบึง
- (5) โอนพื้นที่หมู่ 25 (ในขณะนั้น) ของตำบลสนม และพื้นที่หมู่ 3,5,6,8,11 (ในขณะนั้น) ของตำบลน้ำเขียว อำเภอรัตนบุรี มาขึ้นกับตำบลหมากมี่
- (6) โอนพื้นที่หมู่ 10 (ในขณะนั้น) ของตำบลแก อำเภอรัตนบุรี มาขึ้นกับตำบลท่าตูม
- (7) โอนพื้นที่ตำบลบึง ตำบลตากูก และตำบลเพี้ยราม อำเภอท่าตูม ไปขึ้นกับอำเภอเมืองสุรินทร์
- วันที่ 10 กรกฎาคม 2482 โอนพื้นที่หมู่ 20,21 บ้านอายอง (ในตอนนั้น) ตำบลบุแกรง อำเภอท่าตูม ไปขึ้นตำบลแตล อำเภอศีขรภูมิ[7][8]
- วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลเมืองแก แยกออกจากตำบลบุแกรง ตำบลจอมพระ และตำบลท่าตูม ตั้งตำบลบะ แยกออกจากตำบลกระโพ ตำบลจอมพระ และตำบลท่าตูม[9]
- วันที่ 31 พฤษภาคม 2492 ตั้งตำบลเมืองบัว แยกออกจากตำบลยะวึก[10]
- วันที่ 6 มกราคม 2496 ตั้งตำบลนาหนองไผ่ แยกออกจากตำบลชุมพลบุรี และตำบลไพรขลา ตั้งตำบลศรีณรงค์ แยกออกจากตำบลชุมพลบุรี[11]
- วันที่ 10 มีนาคม 2496 ยกฐานะกิ่งอำเภอชุมพลบุรี อำเภอท่าตูม เป็น อำเภอชุมพลบุรี[12]
- วันที่ 24 พฤศจิกายน 2496 ตั้งตำบลเมืองลีง แยกออกจากตำบลกระหาด ตั้งตำบลหนองสนิท แยกออกจากตำบลจอมพระ[13]
- วันที่ 3 สิงหาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลท่าตูม ในท้องที่บางส่วนของตำบลท่าตูม[14]
- วันที่ 16 ธันวาคม 2501 ตั้งตำบลบัวโคก แยกออกจากตำบลเมืองแก ตั้งตำบลโพนครก แยกออกจากตำบลพรมเทพ[15]
- วันที่ 12 มิถุนายน 2505 จัดตั้งสุขาภิบาลจอมพระ ในท้องที่หมู่ 1,4,6 ตำบลจอมพระ[16]
- วันที่ 2 ตุลาคม 2505 แยกพื้นที่ตำบลจอมพระ ตำบลหนองสนิท ตำบลบุแกรง ตำบลกระหาด และตำบลเมืองลีง อำเภอท่าตูม ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอจอมพระ[17] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอท่าตูม
- วันที่ 27 กรกฎาคม 2508 ยกฐานะกิ่งอำเภอจอมพระ อำเภอท่าตูม เป็น อำเภอจอมพระ[18]
- วันที่ 10 สิงหาคม 2519 ตั้งตำบลหนองบัว แยกออกจากตำบลท่าตูม[19]
- วันที่ 6 กรกฎาคม 2525 ตั้งตำบลหนองเมธี แยกออกจากตำบลบะ[20]
- วันที่ 10 ตุลาคม 2529 ตั้งตำบลทุ่งกุลา แยกออกจากตำบลพรมเทพ และตำบลโพนครก[21]
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลท่าตูม เป็นเทศบาลตำบลท่าตูม[22] ด้วยผลของกฎหมาย
ที่ตั้งและอาณาเขต
แก้อำเภอท่าตูมตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเกษตรวิสัย (จังหวัดร้อยเอ็ด) และอำเภอสุวรรณภูมิ (จังหวัดร้อยเอ็ด)
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอรัตนบุรีและอำเภอสนม
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอจอมพระ
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสตึก (จังหวัดบุรีรัมย์) และอำเภอชุมพลบุรี
การแบ่งเขตการปกครอง
แก้การปกครองส่วนภูมิภาค
แก้อำเภอท่าตูมแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 10 ตำบล 165 หมู่บ้าน
1. | ท่าตูม | (Tha Tum) | 22 หมู่บ้าน | 6. | บะ | (Ba) | 15 หมู่บ้าน | ||||||||||
2. | กระโพ | (Krapho) | 20 หมู่บ้าน | 7. | หนองบัว | (Nong Bua) | 11 หมู่บ้าน | ||||||||||
3. | พรมเทพ | (Phrom Thep) | 22 หมู่บ้าน | 8. | บัวโคก | (Bua Khok) | 19 หมู่บ้าน | ||||||||||
4. | โพนครก | (Phon Khrok) | 16 หมู่บ้าน | 9. | หนองเมธี | (Nong Methi) | 11 หมู่บ้าน | ||||||||||
5. | เมืองแก | (Mueang Kae) | 19 หมู่บ้าน | 10. | ทุ่งกุลา | (Thung Kula) | 10 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
แก้ท้องที่อำเภอท่าตูมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลท่าตูม ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าตูม
- เทศบาลตำบลเมืองแก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองแกทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลท่าตูม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าตูม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลท่าตูม)
- องค์การบริหารส่วนตำบลกระโพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกระโพทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลพรมเทพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพรมเทพทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโพนครก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนครกทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบะทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองบัวทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบัวโคก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบัวโคกทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเมธี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองเมธีทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งกุลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งกุลาทั้งตำบล
ชาวอำเภอท่าตูมที่มีชื่อเสียง
แก้- เฉลิมพล มาลาคำ นักร้องลูกทุ่งหมอลำชื่อดัง
- พระมงคลรังษี (สุวัฒน์ จนฺทสุวณฺโณ) หรือ(หลวงปู่ธรรมรังษี) เกจิอาจารย์ชื่อดัง,เจ้าอาวาสวัดพระพุทธบาทเขาพนมดิน อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์
- พระครูสิริธรรมคุต เกจิอาจารย์ชื่อดัง
- พระราชสุตาลังการ (ฉัตต์ สจฺจวโร) เจ้าอาวาสวัดพรหมสุรินทร์,ที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์
- พระครูศรีสุนทรสรกิจ (เริงศักดิ์ เขมวีโร) เจ้าคณะอำเภอลำดวน จังหวัดสุรินทร์
อ้างอิง
แก้- ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนนามอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 30 (0 ง): 1536–1537. October 12, 1913. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-25. สืบค้นเมื่อ 2021-07-13.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 40–68. April 29, 1917. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-07. สืบค้นเมื่อ 2021-07-13.
- ↑ "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลอุบลราชธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 39 (0 ก): 486–500. December 24, 1922.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 54 (0 ง): 2916–2918. February 28, 1937.
- ↑ "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ตั้งอำเภอปราสาทและยุบอำเภอชุมพลบุรีลงเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 54 (0 ง): 3085. March 14, 1937. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-04-06. สืบค้นเมื่อ 2021-07-13.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ง): 14–15. April 3, 1939.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในจังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ง): 1055–1056. July 10, 1939.
- ↑ "แก้คำผิด ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๕๖ ตอนที่ ๒๔ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในจังหวัดสุรินทร์ หน้า ๑๐๕๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ง): 1411. August 14, 1939.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2021-07-13.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอรัตนบุรี และกิ่งอำเภอชุมพลบุรี อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 66 (30 ง): 2338–2341. May 31, 1949.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอชุมพลบุรี จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 70 (3 ง): 12–15. January 6, 1953.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอจักราช อำเภอสัตตหีบ อำเภอศรีสงคราม อำเภอชะอวด อำเภอหนองแซง อำเภอภาชี อำเภอเขาไชยสน อำเภอชุมพลบุรี อำเภอวาริชภูมิ อำเภอสบปราบ และอำเภอสุไหงโกลก พ.ศ. ๒๔๙๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 70 (17 ก): 368–371. March 10, 1953. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-04-06. สืบค้นเมื่อ 2021-07-13.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอรัตนบุรี และอำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 70 (74 ง): 4926–4934. November 24, 1953.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลท่าตูม อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (60 ง): (ฉบับพิเศษ) 46-47. August 3, 1956.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม อำเภอคีรีมาศ จังหวัดสุโขทัย อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี อำเภอท่าตูม และอำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ กับอำเภอกุมภวาปี และอำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (107 ง): 3052–3061. December 16, 1958.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลจอมพระ จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 79 (57 ง): (ฉบับพิเศษ) 1-2. June 12, 1962.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 79 (90 ง): 2097–2098. October 2, 1962. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-04. สืบค้นเมื่อ 2021-07-13.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอศรีสวัสดิ์ อำเภอสังขละบุรี อำเภอท่าคันโท อำเภอดอกคำใต้ อำเภอแม่ใจ อำเภอจุน อำเภอขามทะเลสอ อำเภอไพศาลี อำเภอท่าวังผา อำเภอบ้านกรวด อำเภอเด่นชัย อำเภอปทุมรัตน์ อำเภอกะเปอร์ อำเภออากาศอำนวย อำเภอดอนเจดีย์ อำเภอจอมพระ และอำเภอสามโก้ พ.ศ. ๒๕๐๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (59 ก): 565–569. July 27, 1965. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-10-01. สืบค้นเมื่อ 2021-07-13.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 93 (101 ง): 2020–2025. August 10, 1976.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอท่าตูม อำเภอกาบเชิง กิ่งอำเภอบัวเชด อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 99 (92 ง): 2671–2685. July 6, 1982.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 103 (175 ง): (ฉบับพิเศษ) 119-129. October 10, 1986.
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2021-07-13.