แคว้นอารากอน
อารากอน (สเปนและอารากอน: Aragón) หรือ อะราโก (กาตาลา: Aragó) เป็นแคว้นปกครองตนเองทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศสเปน มีอาณาเขตทางทิศเหนือติดต่อกับประเทศฝรั่งเศส ทางทิศตะวันออกติดต่อกับแคว้นกาตาลุญญา ทางทิศใต้ติดต่อกับแคว้นบาเลนเซีย และทางทิศตะวันตกติดต่อกับแคว้นกัสติยา-ลามันชา แคว้นกัสติยาและเลออน แคว้นลาริโอฆา และแคว้นนาวาร์ ประกอบด้วยจังหวัดซาราโกซา จังหวัดอูเอสกา และจังหวัดเตรูเอล มีแม่น้ำเอโบรไหลผ่านในพื้นที่ ตอนเหนือเป็นภูเขาสูง มีหุบเขาที่อุดมสมบูรณ์และสวยงาม ส่วนตอนใต้ค่อนข้างแห้งแล้ง
อารากอน Aragón (สเปน) | |
|---|---|
 ตราอาร์ม | |
| เพลง: เพลงอารากอน (เพลงทางการ), กันโตอาลาลิเบร์ตัด (เพลงไม่เป็นทางการ) | |
 แผนที่ประเทศสเปนแสดงที่ตั้งแคว้นอารากอน | |
| พิกัด: 41°00′N 1°00′W / 41.000°N 1.000°W | |
| ประเทศ |  สเปน |
| ธรรมนูญการปกครองตนเอง | 16 สิงหาคม 2525 18 เมษายน 2550 (ฉบับปัจจุบัน) |
| เมืองหลัก | ซาราโกซา |
| จังหวัด | ซาราโกซา, เตรูเอล, อูเอสกา |
| การปกครอง | |
| • ประเภท | รัฐบาลที่ได้รับมอบอำนาจปกครองตนเองในระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ |
| • องค์กร | ฝ่ายบริหารอารากอน |
| • ประธาน | ฆาบิเอร์ ลัมบัน (พรรคแรงงานสังคมนิยมสเปน) |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 47,720 ตร.กม. (18,420 ตร.ไมล์) |
| อันดับพื้นที่ | ที่ 4 |
| ประชากร (2559) | |
| • ทั้งหมด | 1,308,563 คน |
| • ความหนาแน่น | 27 คน/ตร.กม. (71 คน/ตร.ไมล์) |
| • อันดับประชากร | ที่ 11 |
| เขตเวลา | UTC+1 (เวลายุโรปกลาง) |
| • ฤดูร้อน (เวลาออมแสง) | UTC+2 (เวลาออมแสงยุโรปกลาง) |
| รหัส ISO 3166 | ES-AR |
| ภาษาราชการ | ภาษาสเปน |
| ภาษาที่ได้รับการรับรอง | ภาษาอารากอนและภาษากาตาลา[1] |
| นักบุญองค์อุปถัมภ์ | แม่พระแห่งเสาศักดิ์สิทธิ์ |
| สภานิติบัญญัติ | กอร์เตสเดอารากอน |
| ที่นั่ง ส.ส. | 13 คน (จากทั้งหมด 350 คน) |
| ที่นั่ง ส.ว. | 14 คน (จากทั้งหมด 264 คน) |
| เว็บไซต์ | ฝ่ายบริหารอารากอน |
นอกจากจังหวัดทั้งสามแล้ว แคว้นอารากอนยังแบ่งย่อยออกเป็น 33 เทศมณฑล (comarcas) อีกด้วย
ประวัติศาสตร์ แก้
ในอดีตอารากอนเป็นเขตการปกครองแห่งหนึ่งในระบอบศักดินาสวามิภักดิ์ของชาวแฟรงก์ ก่อนที่จะประกาศตนเองเป็นอาณาจักร ซึ่งจะถูกรวมเข้ากับราชอาณาจักรปัมโปลนา (ภายหลังคือราชอาณาจักรนาวาร์) ในปี ค.ศ. 925 อาณาจักรปัมโปลนานี้ประกอบด้วยเคาน์ตีอารากอน โซบราร์เบ (Sobrarbe) ริบากอร์ซา (Ribagorza) และดัชชีกัสติยา
หลังจากการสวรรคตของพระเจ้าซานโช อาณาจักรนี้ถูกแบ่งให้โอรสของพระองค์ไปปกครอง ในช่วงแรกพระเจ้ารามิโรที่ 1 ได้ขึ้นเป็นกษัตริย์แห่งอารากอน ต่อมาพระเชษฐาของพระองค์สวรรคต พระองค์จึงมีฐานะเป็นกษัตริย์แห่งโซบราร์เบและรีบากอร์ซาด้วย ราชอาณาจักรใหม่แห่งนี้เติบโตอย่างรวดเร็ว รวมแคว้นนาวาร์ไว้ได้ และพิชิตเมืองซาราโกซาได้ในปี ค.ศ. 1118 สามารถคงสถานะราชอาณาจักรไว้ได้จนถึงปี ค.ศ. 1479 เมื่อพระเจ้าเฟร์รันโดที่ 2ทรงราชาภิเษกสมรสกับสมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลแห่งกัสติยา ก่อตั้งราชอาณาจักรสเปนขึ้น
อารากอนยังเป็นชื่อของตำแหน่งกษัตริย์ เนื่องจากการรวมกันของราชวงศ์เคานต์แห่งบาร์เซโลนา (รามอน เบเรงเกร์ที่ 4) กับพระราชินีแห่งอารากอน (พระราชินีเปโตรนิลา) โอรสของทั้งสองพระองค์จึงได้สืบทอดการปกครองในดินแดนดังกล่าวจนกระทั่งตำแหน่งนี้สิ้นสุดลงอย่างสมบูรณ์ หลังจากการรวมกับราชวงศ์ของแคว้นคาสตีล แต่ตำแหน่งนี้ก็ยังใช้อยู่จนกระทั่งปี ค.ศ. 1714
กษัตริย์แห่งอารากอน (ซึ่งนักประวัติศาสตร์บางคนในปัจจุบันเรียกว่า "กษัตริย์แห่งอารากอนและเคานต์แห่งบาร์เซโลนา") ได้ปกครองดินแดนซึ่งไม่เพียงแต่ประกอบด้วยบริเวณแคว้นอารากอนในปัจจุบันเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมไปถึงแคว้นกาตาลุญญา และต่อมายังได้ทรงครอบครองหมู่เกาะแบลีแอริก แคว้นบาเลนเซีย แคว้นซิซิลี เมืองเนเปิลส์ และแคว้นซาร์ดิเนียอีกด้วย
กษัตริย์แห่งอารากอนทรงเป็นกษัตริย์ของแคว้นโดยตรง และยังทรงดำรงตำแหน่งกษัตริย์แห่งบาเลนเซีย กษัตริย์แห่งมาจอร์กา (ในช่วงเวลาหนึ่ง) เคานต์แห่งบาร์เซโลนา ลอร์ดแห่งมงเปอลีเย และดุ๊กแห่งเอเธนส์และเนโอพาเทรีย (ชั่วคราว) แต่ละตำแหน่งทำให้พระองค์มีอำนาจอธิปไตยเหนือแคว้นแคว้นเดียว และตำแหน่งเหล่านี้จะเปลี่ยนไปเมื่อพระองค์เสียดินแดนไปและได้รับดินแดนมา
ในช่วงสงครามกลางเมืองสเปน ในแคว้นอารากอนได้ปรากฏการก่อตั้งชุมนุมอนาธิปไตย (ผู้ต้องการล้มกฎหมายและการปกครอง) ขึ้นหลายแห่ง
ภูมิภาพ แก้
แคว้นอารากอนมีความหนาแน่นของประชากรต่ำ ดังนั้นจึงมีพื้นที่ที่เกือบจะว่างเปล่าเป็นบริเวณกว้าง ประชากรมากกว่าครึ่งของแคว้นอาศัยอยู่ในเมืองซาราโกซา
เทือกเขาพิรินีในอารากอนมียอดเขาสูง ๆ และหุบเขาโดดเดี่ยวหลายแห่ง ซึ่งบางแห่งก็เข้าถึงได้ยากมากแต่ก็ยังรักษาความงดงามไว้ได้อยู่ ลึกเข้าไปทางเหนือ หุบเขาและที่ราบต่าง ๆ เต็มไปด้วยโบสถ์ เมือง และทิวทัศน์ที่น่าตื่นตา ส่วนทางใต้นั้นก็เป็นที่ตั้งของเมืองเตรูเอล ซึ่งเกือบจะเข้าถึงไม่ได้ แม้จะมีความสวยงามอย่างน่าอัศจรรย์ก็ตาม
สถานที่ในยุคกลางบางแห่งของเมืองเตรูเอลและซาราโกซาได้รับการคุ้มครองโดยองค์การยูเนสโก ในฐานะส่วนหนึ่งของแหล่งมรดกโลกสถาปัตยกรรมมูเดฆาร์แห่งอารากอน
ภาษา แก้
นอกจากภาษาสเปนที่ประชากรในแคว้นพูดกันแล้ว ยังมีภาษาดั้งเดิมคือ ภาษาอารากอน ที่ยังใช้สื่อสารกันในหุบเขาบางแห่งของเทือกเขาพิรินี ส่วนภาษากาตาลาก็มีที่ใช้เช่นกันในเทศมณฑลบางแห่งที่ตั้งอยู่ติดกับแคว้นกาตาลุญญา
บุคคลท้องถิ่นที่มีชื่อเสียง แก้
- ฟรันซิสโก การ์เซส (ค.ศ. 1738–1781) เกิดในแคว้นอารากอน เป็นบาทหลวงมิชชันนารีในทวีปอเมริกาเหนือ ผู้ก่อตั้งเมืองสองแห่งเพื่อเผยแผ่ศาสนา[2]
- ซานเตียโก รามอน อี กาฆัล ได้รับรางวัลโนเบลจากการวิจัยเรื่องสมองและระบบประสาทของมนุษย์
- ฟรันซิสโก เด โกยา จิตรกรในคริสต์ศตวรรษที่ 18
- มิเกล เซร์เบโต ถูกคริสตจักรลงโทษด้วยการเผาในคริสต์ศตวรรษที่ 16
รายการอ้างอิง แก้
- ↑ "LEY 10/2009, de 22 de diciembre, de uso, protección y promoción de las lenguas propias de Aragón" (PDF). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 28 March 2010. สืบค้นเมื่อ 2010-04-29.
- ↑ Who Was Who in America, Historical Volume, 1607-1896. Chicago: Marquis Who's Who. 1963.
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
- เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ เก็บถาวร 2008-04-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (สเปน)
- Aragon Guide เก็บถาวร 2020-11-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ข้อมูลสำหรับนักปีนเขา นักจักรยานภูเขา นักสกี และนักท่องเที่ยว รายละเอียดเกี่ยวกับที่พัก เส้นทาง และการเดินทาง (อังกฤษ)
- ข้อมูลทางสถิติพื้นฐานของแคว้นอารากอน เก็บถาวร 2005-10-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (สเปน)
- Charrando.com เว็บไซต์เกี่ยวกับภาษาอารากอน (อังกฤษ)
- เรื่องราวทางธรรมชาติของแคว้นอารากอน (อังกฤษ)
- รูปภาพของแคว้นอารากอน (อังกฤษ)
 | บทความประเทศสเปนนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |