วิกิพีเดีย

โซเดียม

โซเดียม (อังกฤษ: Sodium) เป็นธาตุในตารางธาตุซึ่งมีสัญลักษณ์ Na (จากคำว่า Natrium ในภาษาละติน[5]) และหมายเลขอะตอม 11 โซเดียมเป็นโลหะอ่อน มีลักษณะเป็นไข มีสีเงิน และอยู่ในกลุ่มโลหะแอลคาไล โซเดียมมีมากในสารประกอบทางธรรมชาติ (โดยเฉพาะแฮไลต์)

โซเดียม, 00Na
โซเดียม
รูปลักษณ์โลหะอ่อนสีขาวเงิน
Standard atomic weight Ar°(Na)
  • 22.98976928±0.00000002
  • 22.990±0.001 (abridged)[1]
โซเดียมในตารางธาตุ
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson
Li
↑
Na
↓
K
นีออน ← โซเดียม → แมกนีเซียม
หมู่group 1: hydrogen and alkali metals
คาบคาบที่ 3
บล็อก  บล็อก-s
การจัดเรียงอิเล็กตรอน[Ne] 3s1
จำนวนอิเล็กตรอนต่อชั้น2,8,1
สมบัติทางกายภาพ
วัฏภาค ณ STPของแข็ง
จุดหลอมเหลว370.944 K ​(97.794 °C, ​208.029 °F)
จุดเดือด1156.090 K ​(882.940 °C, ​1621.292 °F)
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.)0.968 g/cm3
เมื่อเป็นของเหลว (ณ m.p.)0.927 g/cm3
Critical point(extrapolated)
2573 K, 35 MPa
ความร้อนแฝงของการหลอมเหลว2.60 kJ/mol
ความร้อนแฝงของการกลายเป็นไอ97.42 kJ/mol
ความจุความร้อนโมลาร์28.230 J/(mol·K)
ความดันไอ
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 554 617 697 802 946 1153
สมบัติเชิงอะตอม
เลขออกซิเดชัน−1, 0,[2] +1 (ออกไซด์เป็นเบสที่แรง)
อิเล็กโตรเนกาทิวิตีPauling scale: 0.93
รัศมีอะตอมempirical: 186 pm
รัศมีโคเวเลนต์166±9 pm
รัศมีวานเดอร์วาลส์227 pm
Color lines in a spectral range
Color lines in a spectral range
เส้นสเปกตรัมของโซเดียม
สมบัติอื่น
การขยายตัวจากความร้อน71 µm/(m⋅K) (ณ 25 °C)
การนำความร้อน142 W/(m⋅K)
สภาพต้านทานไฟฟ้า47.7 n Ω⋅m (ณ 20 °C)
ความเป็นแม่เหล็กพาราแมกเนติก[3]
มอดุลัสของยัง10 GPa
โมดูลัสของแรงเฉือน3.3 GPa
Bulk modulus6.3 GPa
Speed of sound thin rod3200 m/s (ณ 20 °C)
Mohs hardness0.5
Brinell hardness0.69 MPa
เลขทะเบียน CAS7440-23-5
ประวัติศาสตร์
การค้นพบฮัมฟรี เดวี (1807)
การแยกให้บริสุทธิ์เป็นครั้งแรกฮัมฟรี เดวี (1807)
สัญลักษณ์"Na": from New Latin natrium, coined from German Natron, 'natron'
ไอโซโทปของโซเดียม
ไม่มีหน้า แม่แบบ:กล่องข้อมูลไอโซโทปของโซเดียม
หมวดหมู่ หมวดหมู่: โซเดียม
| แหล่งอ้างอิง

โซเดียมทำปฏิกิริยาได้ว่องไวมาก ให้เปลวไฟสีเหลือง ออกซิไดส์ในอากาศทำปฏิกิริยาอย่างรุนแรงกับโซเดียมทำให้เกิดเปลวไฟและมันยังทำปฏิกิริยาอย่างรุนแรงกับน้ำจนเกิดการระเบิดได้ จึงจำเป็นต้องเก็บอยู่ในน้ำมันเพื่อให้ไม่เกิดอุบัติเหต

การค้นพบ

แก้

Sir Humphry Davy เป็นคนแรกที่สกัดธาตุโพแทสเซียมก่อนตามด้วยธาตุโซเดียมใน ปี ค.ศ. 1807 ขณะที่เขาศึกษาปฏิกิริยาการแยกสลายด้วยไฟฟ้าของโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ และโซเดียมไฮดรอกไซด์ตามลำดับ ในปีถัดมาคือปี ค.ศ. 1808 Gay-Lussac และ Thernard สามารถเตรียมโลหะโซเดียมได้โดยนำโซเดียมไฮดรอกไซด์มารีดิวซ์ด้วยเหล็กที่อุณหภูมิสูง ในปี ค.ศ. 1921 บริษัท du Pont ผลิตโซเดียมได้ในราคาถูกมาก โดยใช้ Downs cell สัญลักษณ์ของธาตุนี้มาจากคำละติน Natrium

การใช้ประโยชน์

แก้
  • ใช้ประโยชน์ในด้านสมบัติทางกายภาพ

ด้านสมบัติทางกายภาพของโซเดียมเป็น โลหะตัวนำความร้อนและไฟฟ้าที่ดี โลหะบางชนิดนำความร้อนได้ดีกว่า Na ได้แก่ เงิน ทอง อะลูมินัม และทองคำ เป็นตัวกลางแลกเปลี่ยนความร้อน (heat exchange medium) เป็นตัวหล่อเย็นในปฏิกรณ์นิวเคลียร์[6]

  • ใช้ประโยชน์ในด้านสมบัติทางเคมี
    • ใช้เตรียมสารเคมีของโซเดียม เช่น เตรียมโซเดียมเปอร์ออกไซด์ (Na2O2) เป็นตัวฟอกสี โซเดียมไฮไดรด์ (NaH) เตรียมเตตระเมทิลเลด [(CH3)4Pb], เตตระเอทิลเลด [(C2H5)4Pb] เพื่อใช้เติมใส่แก๊สโซลีนเพื่อเพิ่มเลขออกเทนของน้ำมันแก๊สโซลีน ใช้เป็นตัวรีดิวซ์และเป็นตัวเร่งในปฏิกิริยา ใช้ในเตรียมสารอินทรีย์ของโซเดียม[7]

ความเป็นพิษ

แก้
  • โซเดียมไอออน (Na+) เป็นธาตุที่จำเป็นต่อร่างกายธาตุที่ไม่เป็นพิษ
  • โซเดียมที่อยู่ในรูปของธาตุอิสระ มีพิษอย่างแรง กัดเนื้อเยื่อทำให้เกิดอาการคัน เป็นผื่นแดง
  • โซเดียมทำปฏิกิริยาน้ำและออกซิเจนในอากาศอย่างรุนแรง ติดไฟง่ายและให้สารละลาย
  • โลหะโซเดียมต้องเก็บรักษาในตัวกลางเฉื่อย เช่น ในน้ำมันเคโซซิน การใช้โลหะต้องใช้ความระมัดระวังสูง
  • โลหะโซเดียมทำปฏิกิริยาอย่างรวดเร็ว กับน้ำให้สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) และแก๊สไฮโดรเจน สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH)

สารประกอบโซเดียม

แก้

อ้างอิง

แก้
  1. ↑ "Standard Atomic Weights: Sodium". CIAAW. 2005.
  2. ↑ The compound NaCl has been shown in experiments to exists in several unusual stoichiometries under high pressure, including Na3Cl in which contains a layer of sodium(0) atoms; see Zhang, W.; Oganov, A. R.; Goncharov, A. F.; Zhu, Q.; Boulfelfel, S. E.; Lyakhov, A. O.; Stavrou, E.; Somayazulu, M.; Prakapenka, V. B.; Konôpková, Z. (2013). "Unexpected Stable Stoichiometries of Sodium Chlorides". Science. 342 (6165): 1502–1505. arXiv:1310.7674. Bibcode:2013Sci...342.1502Z. doi:10.1126/science.1244989. PMID 24357316. S2CID 15298372.
  3. ↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., บ.ก. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  4. ↑ Endt, P. M. (1990). "Energy levels of A = 21–44 nuclei (VII)". Nuclear Physics A. 521: 1–400. Bibcode:1990NuPhA.521....1E. doi:10.1016/0375-9474(90)90598-G.
  5. ↑ Sodium: the essentials
  6. ↑ http://chemical1a.blogspot.com/2009/06/blog-post_3634.html
  7. ↑ http://chemical1a.blogspot.com/2009/06/blog-post_3634.html
 

บทความเคมีนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=โซเดียม&oldid=11961071"