โซเดียม

โซเดียม
	นีออน ← โซเดียม → แมกนีเซียม
	โซเดียมในตารางธาตุ
ลักษณะปรากฏ
	โลหะอ่อนสีขาวเงิน; ; ; เส้นสเปคตรัมของโซเดียม
คุณสมบัติทั่วไป
ชื่อ สัญลักษณ์ และเลขอะตอม	โซเดียม, Na, 11
การออกเสียง	/ˈsoʊdiəm/ soh-dee-əm
อนุกรมเคมี	โลหะแอลคาไล
หมู่ คาบและบล็อก	1 (โลหะแอลคาไล), 3, s
มวลอะตอมมาตรฐาน	22.98976928(2)
การจัดเรียงอิเล็กตรอน	[Ne] 3s1; 2,8,1 ชั้นพลังงานอิเล็กตรอนของโซเดียม (2,8,1)
ประวัติ
การค้นพบ	ฮัมฟรี เดวี (1807)
การแยกครั้งแรก	ฮัมฟรี เดวี (1807)
คุณสมบัติกายภาพ
สถานะ	ของแข็ง
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.)	0.968 g·cm−3
ความหนาแน่นของเหลวที่จุดหลอมเหลว	0.927 g·cm−3
จุดหลอมเหลว	370.944 K, 97.794 °C, 208.029 °F
จุดเดือด	1156.090 K, 882.940 °C, 1621.292 °F
จุดวิกฤต	(extrapolated); 2573 K, 35 MPa
ความร้อนของการหลอมเหลว	2.60 kJ·mol−1
ความร้อนของการกลายเป็นไอ	97.42 kJ·mol−1
ความจุความร้อนโมลาร์	28.230 J·mol−1·K−1
ความดันไอ
คุณสมบัติอะตอม
สถานะออกซิเดชัน	+1, -1; (strongly basic oxide)
อิเล็กโตรเนกาติวิตี	0.93 (Pauling scale)
พลังงานไอออไนเซชัน	ค่าที่ 1: 495.8 kJ·mol−1
	ค่าที่ 2: 4562 kJ·mol−1
	ค่าที่ 3: 6910.3 kJ·mol−1
รัศมีอะตอม	186 pm
รัศมีโควาเลนต์	166±9 pm
รัศมีวานเดอร์วาลส์	227 pm
จิปาถะ
โครงสร้างผลึก	รูปลูกบาศก์กลางตัว
ความเป็นแม่เหล็ก	พาราแมกเนติก
สภาพนำไฟฟ้า	(20 °C) 47.7 nΩ·m
สภาพนำความร้อน	142 W·m−1·K−1
การขยายตัวจากความร้อน	(25 °C) 71 µm·m−1·K−1
ความเร็วเสียง (thin rod)	(ที่ 20 °C) 3200 m·s−1
มอดุลัสของยัง	10 GPa
โมดูลัสของแรงเฉือน	3.3 GPa
โมดูลัสของแรงบีบอัด	6.3 GPa
ความแข็งของโมส์	0.5
ความแข็งของบริเนลล์	0.69 MPa
เลขทะเบียน CAS	7440-23-5
ไอโซโทปเสถียรที่สุด
	บทความหลัก: ไอโซโทปของโซเดียม
1.27453(2)	22Ne
1.27453(2)	22Ne
	* = สถานะกระตุ้น
	ด; ค; ก;
	อ้างอิง

โซเดียม (อังกฤษ: Sodium) เป็นธาตุในตารางธาตุซึ่งมีสัญลักษณ์ Na (จากคำว่า Natrium ในภาษาละติน^[3]) และหมายเลขอะตอม 11 โซเดียมเป็นโลหะอ่อน มีลักษณะเป็นไข มีสีเงิน และอยู่ในกลุ่มโลหะแอลคาไล โซเดียมมีมากในสารประกอบทางธรรมชาติ (โดยเฉพาะแฮไลต์)

โซเดียมทำปฏิกิริยาได้ว่องไวมาก ให้เปลวไฟสีเหลือง ออกซิไดส์ในอากาศทำปฏิกิริยาอย่างรุนแรงกับโซเดียมทำให้เกิดเปลวไฟและมันยังทำปฏิกิริยาอย่างรุนแรงกับน้ำจนเกิดการระเบิดได้ จึงจำเป็นต้องเก็บอยู่ในน้ำมันเพื่อให้ไม่เกิดอุบัติเหต

การค้นพบ แก้ไข

Sir Humphry Davy เป็นคนแรกที่สกัดธาตุโพแทสเซียมก่อนตามด้วยธาตุโซเดียมใน ปี ค.ศ. 1807 ขณะที่เขาศึกษาปฏิกิริยาการแยกสลายด้วยไฟฟ้าของโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ และโซเดียมไฮดรอกไซด์ตามลำดับ ในปีถัดมาคือปี ค.ศ. 1808 Gay-Lussac และ Thernard สามารถเตรียมโลหะโซเดียมได้โดยนำโซเดียมไฮดรอกไซด์มารีดิวซ์ด้วยเหล็กที่อุณหภูมิสูง ในปี ค.ศ. 1921 บริษัท du Pont ผลิตโซเดียมได้ในราคาถูกมาก โดยใช้ Downs cell สัญลักษณ์ของธาตุนี้มาจากคำละติน Natrium

การใช้ประโยชน์ แก้ไข

ใช้ประโยชน์ในด้านสมบัติทางกายภาพ

ด้านสมบัติทางกายภาพของโซเดียมเป็น โลหะตัวนำความร้อนและไฟฟ้าที่ดี โลหะบางชนิดนำความร้อนได้ดีกว่า Na ได้แก่ เงิน ทอง อะลูมินัม และทองคำ เป็นตัวกลางแลกเปลี่ยนความร้อน (heat exchange medium) เป็นตัวหล่อเย็นในปฏิกรณ์นิวเคลียร์^[4]

ใช้ประโยชน์ในด้านสมบัติทางเคมี
- ใช้เตรียมสารเคมีของโซเดียม เช่น เตรียมโซเดียมเปอร์ออกไซด์ (Na2O2) เป็นตัวฟอกสี โซเดียมไฮไดรด์ (NaH) เตรียมเตตระเมทิลเลด [(CH3)4Pb], เตตระเอทิลเลด [(C2H5)4Pb] เพื่อใช้เติมใส่แก๊สโซลีนเพื่อเพิ่มเลขออกเทนของน้ำมันแก๊สโซลีน ใช้เป็นตัวรีดิวซ์และเป็นตัวเร่งในปฏิกิริยา ใช้ในเตรียมสารอินทรีย์ของโซเดียม^[5]

ความเป็นพิษ แก้ไข

โซเดียมไอออน (Na+) เป็นธาตุที่จำเป็นต่อร่างกายธาตุที่ไม่เป็นพิษ
โซเดียมที่อยู่ในรูปของธาตุอิสระ มีพิษอย่างแรง กัดเนื้อเยื่อทำให้เกิดอาการคัน เป็นผื่นแดง
โซเดียมทำปฏิกิริยาน้ำและออกซิเจนในอากาศอย่างรุนแรง ติดไฟง่ายและให้สารละลาย
โลหะโซเดียมต้องเก็บรักษาในตัวกลางเฉื่อย เช่น ในน้ำมันเคโซซิน การใช้โลหะต้องใช้ความระมัดระวังสูง
โลหะโซเดียมทำปฏิกิริยาอย่างรวดเร็ว กับน้ำให้สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) และแก๊สไฮโดรเจน สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH)

สารประกอบโซเดียม แก้ไข

โซเดียมคลอไรด์ - NaCl ใช้ในการปรุงรสอาหาร และใช้ในอุตสาหกรรม
โซเดียมไฮดรอกไซด์ - NaOH ใช้ในอุตสาหกรรม
โซเดียมเอไซด์ - ใช้บรรจุในถุงลมนิรภัย
โซเดียมสเตียเรต - สบู่
โซเดียมเตตระโบเรต เดคะไฮเดรต - ใช้ในการทำเครื่องทอง
โซเดียมไบคาร์บอเนต - NaHCO₃ เบกิ้งโซดา หรือ ผงฟู
โซเดียมคาร์บอเนต - Na₂CO₃ โซดาซักผ้า

อ้างอิง แก้ไข

↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., บ.ก. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
↑ Endt, P. M. (1990). "Energy levels of A = 21–44 nuclei (VII)". Nuclear Physics A. 521: 1–400. Bibcode:1990NuPhA.521....1E. doi:10.1016/0375-9474(90)90598-G.
↑ Sodium: the essentials
↑ http://chemical1a.blogspot.com/2009/06/blog-post_3634.html
↑ http://chemical1a.blogspot.com/2009/06/blog-post_3634.html

บทความเคมีนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., บ.ก. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.

[npa521_1-2] Endt, P. M. (1990). "Energy levels of A = 21–44 nuclei (VII)". Nuclear Physics A. 521: 1–400. Bibcode:1990NuPhA.521....1E. doi:10.1016/0375-9474(90)90598-G.

[3] Sodium: the essentials

[4] ttp://chemical1a.blogspot.com/2009/06/blog-post_3634.html

[5] ttp://chemical1a.blogspot.com/2009/06/blog-post_3634.html

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]