เทนเนสซีน (อังกฤษ: Tennessine) เป็นธาตุในกลุ่มโลหะหลังทรานซิชัน ที่มีเลขอะตอมเท่ากับ 117 และมีสัญลักษณ์ Ts เคยมีชื่อชั่วคราวในระบบ IUPAC คือ "อูนอูนเซปเทียม" (สัญลักษณ์ธาตุ Uus) และมีชื่อชั่วคราวอีกชื่อตามพยากรณ์ของดมีตรี เมนเดเลเยฟว่า "เอกา-แอสทาทีน" (eka-astatine) ถูกค้นพบในปี ค.ศ. 2010 โดยนักวิทยาศาสตร์ในโครงการการร่วมมือระหว่างรัสเซีย-อเมริกาที่เมืองดุบนา ประเทศรัสเซีย ต่อมาในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 2016 IUPAC เสนอชื่อ เทนเนสซีน (tennessine; สัญลักษณ์ธาตุ Ts) เป็นชื่อทางการของธาตุนี้ ชื่อ "เทนเนสซีน" มาจากชื่อรัฐเทนเนสซี ประเทศสหรัฐอเมริกา[5]

เทนเนสซีน
ไฮโดรเจน (อโลหะวาเลนซ์เดียว)
ฮีเลียม (แก๊สมีตระกูล)
ลิเทียม (โลหะแอลคาไล)
เบริลเลียม (โลหะแอลคาไลน์เอิร์ท)
โบรอน (ธาตุกึ่งโลหะ)
คาร์บอน (อโลหะหลายวาเลนซ์)
ไนโตรเจน (อโลหะวาเลนซ์เดียว)
ออกซิเจน (อโลหะวาเลนซ์เดียว)
ฟลูออรีน (อโลหะวาเลนซ์เดียว)
นีออน (แก๊สมีตระกูล)
โซเดียม (โลหะแอลคาไล)
แมกนีเซียม (โลหะแอลคาไลน์เอิร์ท)
อะลูมิเนียม (โลหะหลังทรานซิชัน)
ซิลิกอน (ธาตุกึ่งโลหะ)
ฟอสฟอรัส (อโลหะหลายวาเลนซ์)
กำมะถัน (อโลหะหลายวาเลนซ์)
คลอรีน (อโลหะวาเลนซ์เดียว)
อาร์กอน (แก๊สมีตระกูล)
โพแทสเซียม (โลหะแอลคาไล)
แคลเซียม (โลหะแอลคาไลน์เอิร์ท)
สแกนเดียม (โลหะทรานซิชัน)
ไทเทเนียม (โลหะทรานซิชัน)
วาเนเดียม (โลหะทรานซิชัน)
โครเมียม (โลหะทรานซิชัน)
แมงกานีส (โลหะทรานซิชัน)
เหล็ก (โลหะทรานซิชัน)
โคบอลต์ (โลหะทรานซิชัน)
นิกเกิล (โลหะทรานซิชัน)
ทองแดง (โลหะทรานซิชัน)
สังกะสี (โลหะทรานซิชัน)
แกลเลียม (โลหะหลังทรานซิชัน)
เจอร์เมเนียม (ธาตุกึ่งโลหะ)
สารหนู (ธาตุกึ่งโลหะ)
ซีลีเนียม (อโลหะหลายวาเลนซ์)
โบรมีน (อโลหะวาเลนซ์เดียว)
คริปทอน (แก๊สมีตระกูล)
รูบิเดียม (โลหะแอลคาไล)
สตรอนเชียม (โลหะแอลคาไลน์เอิร์ท)
อิตเทรียม (โลหะทรานซิชัน)
เซอร์โคเนียม (โลหะทรานซิชัน)
ไนโอเบียม (โลหะทรานซิชัน)
โมลิบดีนัม (โลหะทรานซิชัน)
เทคนีเชียม (โลหะทรานซิชัน)
รูทีเนียม (โลหะทรานซิชัน)
โรเดียม (โลหะทรานซิชัน)
แพลเลเดียม (โลหะทรานซิชัน)
เงิน (โลหะทรานซิชัน)
แคดเมียม (โลหะทรานซิชัน)
อินเดียม (โลหะหลังทรานซิชัน)
ดีบุก (โลหะหลังทรานซิชัน)
พลวง (ธาตุกึ่งโลหะ)
เทลลูเรียม (ธาตุกึ่งโลหะ)
ไอโอดีน (อโลหะวาเลนซ์เดียว)
ซีนอน (แก๊สมีตระกูล)
ซีเซียม (โลหะแอลคาไล)
แบเรียม (โลหะแอลคาไลน์เอิร์ท)
แลนทานัม (แลนทานอยด์)
ซีเรียม (แลนทานอยด์)
เพรซีโอดิเมียม (แลนทานอยด์)
นีโอดิเมียม (แลนทานอยด์)
โพรมีเทียม (แลนทานอยด์)
ซาแมเรียม (แลนทานอยด์)
ยูโรเพียม (แลนทานอยด์)
แกโดลิเนียม (แลนทานอยด์)
เทอร์เบียม (แลนทานอยด์)
ดิสโพรเซียม (แลนทานอยด์)
โฮลเมียม (แลนทานอยด์)
เออร์เบียม (แลนทานอยด์)
ทูเลียม (แลนทานอยด์)
อิตเทอร์เบียม (แลนทานอยด์)
ลูทีเทียม (แลนทานอยด์)
ฮาฟเนียม (โลหะทรานซิชัน)
แทนทาลัม (โลหะทรานซิชัน)
ทังสเตน (โลหะทรานซิชัน)
รีเนียม (โลหะทรานซิชัน)
ออสเมียม (โลหะทรานซิชัน)
อิริเดียม (โลหะทรานซิชัน)
แพลตทินัม (โลหะทรานซิชัน)
ทองคำ (โลหะทรานซิชัน)
ปรอท (โลหะทรานซิชัน)
แทลเลียม (โลหะหลังทรานซิชัน)
ตะกั่ว (โลหะหลังทรานซิชัน)
บิสมัท (โลหะหลังทรานซิชัน)
พอโลเนียม (โลหะหลังทรานซิชัน)
แอสทาทีน (ธาตุกึ่งโลหะ)
เรดอน (แก๊สมีตระกูล)
แฟรนเซียม (โลหะแอลคาไล)
เรเดียม (โลหะแอลคาไลน์เอิร์ท)
แอกทิเนียม (แอกทินอยด์)
ทอเรียม (แอกทินอยด์)
โพรแทกทิเนียม (แอกทินอยด์)
ยูเรเนียม (แอกทินอยด์)
เนปทูเนียม (แอกทินอยด์)
พลูโทเนียม (แอกทินอยด์)
อะเมริเซียม (แอกทินอยด์)
คูเรียม (แอกทินอยด์)
เบอร์คีเลียม (แอกทินอยด์)
แคลิฟอร์เนียม (แอกทินอยด์)
ไอน์สไตเนียม (แอกทินอยด์)
เฟอร์เมียม (แอกทินอยด์)
เมนเดลีเวียม (แอกทินอยด์)
โนเบเลียม (แอกทินอยด์)
ลอว์เรนเซียม (แอกทินอยด์)
รัทเทอร์ฟอร์เดียม (โลหะทรานซิชัน)
ดุบเนียม (โลหะทรานซิชัน)
ซีบอร์เกียม (โลหะทรานซิชัน)
โบห์เรียม (โลหะทรานซิชัน)
ฮัสเซียม (โลหะทรานซิชัน)
ไมต์เนเรียม (ไม่มีกลุ่มตามสมบัติทางเคมี)
ดาร์มสตัดเทียม (ไม่มีกลุ่มตามสมบัติทางเคมี)
เรินต์เกเนียม (ไม่มีกลุ่มตามสมบัติทางเคมี)
โคเปอร์นิเซียม (โลหะทรานซิชัน)
นิโฮเนียม (ไม่มีกลุ่มตามสมบัติทางเคมี)
ฟลีโรเวียม (โลหะหลังทรานซิชัน)
มอสโกเวียม (ไม่มีกลุ่มตามสมบัติทางเคมี)
ลิเวอร์มอเรียม (ไม่มีกลุ่มตามสมบัติทางเคมี)
เทนเนสซีน (ไม่มีกลุ่มตามสมบัติทางเคมี)
ออกาเนสซอน (ไม่มีกลุ่มตามสมบัติทางเคมี)
ชั้นพลังงานอิเล็กตรอนของเทนเนสซีน (2, 8, 18, 32, 32, 18, 7 (คาดว่า))
117Ts
At

Ts

Usu
ลิเวอร์มอเรียมเทนเนสซีนออกาเนสซอน
เทนเนสซีนในตารางธาตุ
ลักษณะปรากฏ
ไม่แน่ชัด อาจจะมีสีคล้ำโลหะ
คุณสมบัติทั่วไป
ชื่อ สัญลักษณ์ และเลขอะตอม เทนเนสซีน, Ts, 117
การออกเสียง /ˈtɛnɪsn/
ten-ə-seen
อนุกรมเคมี โลหะหลังทรานซิชัน (คาดว่า)[1][2]
หมู่ คาบและบล็อก 17 (แฮโลเจน), 7, p
มวลอะตอมมาตรฐาน [294]
การจัดเรียงอิเล็กตรอน [Rn] 5f14 6d10 7s2 7p5
(คาดว่า)[3]
2, 8, 18, 32, 32, 18, 7
(คาดว่า)
ชั้นพลังงานอิเล็กตรอนของเทนเนสซีน (2, 8, 18, 32, 32, 18, 7 (คาดว่า))
ประวัติ
การตั้งชื่อ ตามชื่อรัฐเทนเนสซี
การค้นพบ สถาบันร่วมเพื่อการวิจัยนิวเคลียร์
ห้องปฏิบัติการแห่งชาติลอว์เรนซ์ ลิเวอร์มอร์
ห้องปฏิบัติการแห่งชาติโอ๊กริดจ์ (2010)
คุณสมบัติกายภาพ
สถานะ ของแข็ง (คาดว่า)[3][4]
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.) 7.1–7.3 (extrapolated)[4] g·cm−3
จุดหลอมเหลว 623–823 K, 350–550 °C, ​662–1022 (คาดว่า)[3] °F
จุดเดือด 883 K, 610 °C, 1130 (คาดว่า)[3] °F
คุณสมบัติอะตอม
สถานะออกซิเดชัน −1, +1, +3, +5 (คาดว่า)[3]
พลังงานไอออไนเซชัน ค่าที่ 1: 742.9 (คาดว่า)[3] kJ·mol−1
ค่าที่ 2: 1785.0–1920.1 (extrapolated)[4] kJ·mol−1
รัศมีอะตอม 138 (คาดว่า)[4] pm
รัศมีโควาเลนต์ 156–157 (extrapolated)[4] pm
จิปาถะ
เลขทะเบียน CAS 54101-14-3
ไอโซโทปเสถียรที่สุด
บทความหลัก: ไอโซโทปของเทนเนสซีน
ไอโซโทป NA ครึ่งชีวิต DM DE (MeV) DP
294Ts syn 78+370
−36
ms
α 10.81 290Mc
293Ts syn 14+11
−4
ms
α 11.11, 11.00, 10.91 289Mc
อ้างอิง

ประวัติแก้ไข

ก่อนการค้นพบแก้ไข

ในปี 2004 ที่สถาบันร่วมวิจัยนิวเคลียร์ในเมืองดุบนา ประเทศรัสเซียได้มีการค้นคว้าเกี่ยวกับธาตุที่ 117 (หรือเรียกอีกอย่างว่า มี 117 โปรตอนในนิวเคลียส) โดยการฟิวชั่นกับเป้าหมายคือเบอร์คีเลียม (ธาตุที่ 97) และลำแสงแคลเซียม (ธาตุที่ 20)

ทีมวิจัยในรัสเซียตั้งใจที่จะใช้ไอโซโทปของแคลเซียมคือ แคลเซียม-48 มี 20 โปรตอน 28 นิวตรอน เป็นไอโซโทปที่มีนิวเคลียสน้ำหนักเบาที่สุดและเสถียร หรือ ใกล้เสถียร อันดับสองคือ ซิงก์-68 ซึ่งหนักกว่าแคลเซียม-48 มาก ลำแสงแคลเซียม-48 ได้สร้างขึ้นที่รัสเซียโดยกระบวนการทางเคมี[6]

การค้นพบแก้ไข

 
เป้าหมายเบอร์คีเลียมใช้ในการสังเคราะห์(อยู่ในสารละลาย)

ในปี 2550 ทีมวิจัยของสหรัฐอเมริกาได้กลับมาใช้เบอร์คีเลียมเป็นเป้าหมายอีกครั้งและทางทีมวิจัยรัสเซียก็ได้ติดต่อกับสหรัฐอเมริกาแล้ว การวิจัยครั้งนี้ทำให้เบอร์คีเลียมจำนวน 22 มิลลิกรัม พอที่จะดำเนินการทดลองได้ และ เบอร์คีเลียมได้ถูกส่งมาจากรัสเซียอย่างรวดเร็ว: ครึ่งชีวิตของไอโซโทปเบอร์คีเลียมที่ใช้(เบอร์คีเลียม-249)คือ 330 วัน และในฤดูร้อนปี 2551 มันก็ถูกส่งมาจากนิวยอร์กจนถึงมอสโกว

การวิจัยได้เริ่มขึ้นในเดือนมิถุนายนปี 2551 และ ในเดือนมกราคม ปี 2552, นักวิทยาศาสตร์ที่ Flerov Laboratory of Nuclear Reactions ได้เริ่มทำการยิงแคลเซียม-48 สู่ เบอร์คีเลียม-249 ในวันที่ 9 เมษายน ปี 2552 รายงานเกี่ยวกับการทดลองนี้ได้ระบุไว้ว่าประสบความสำเร็จ สามารถสร้างธาตุใหม่ขึ้นมา ดังสมการ

 
 

ก่อนที่จะผ่านการสังเคราะห์ของเทนเนสซีนนั้น การค้นพบไอโซโทปน้องสาวของเทนเนสซีนไม่มีเลย แต่หลังจากสังเคราะห์แล้วก็ค้นพบไอโซโทปน้องสาวแรก คือ อูนอูนเพนเทียม-289 หนึ่งในไอโซโทปน้องสาวของเทนเนสซีน และทาง JWP ได้จัดให้ธาตุนี้เป็นธาตุแทรนส์-โคเปอร์นิเซียม หรือ ธาตุหลังโคเปอร์นิเซียม

ชื่อแก้ไข

ถ้าใช้การทำนายชื่อธาตุของเมนเดเลเวฟ เทนเนสซีนจะเป็นธาตุที่มีชื่อว่า เอคา-แอสทาทีน หรือ ดีวิ-ไอโอดีน ในปี ค.ศ. 1979 IUPAC ได้เผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับการตั้งชื่อธาตุและทำให้ธาตุนี้มีชื่อว่า "อูนอูนเซปเทียม" (สัญลักษณ์ธาตุ Uus) ต่อมาในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 2016 IUPAC เสนอชื่อ "เทนเนสซีน" (tennessine; สัญลักษณ์ธาตุ Ts) เป็นชื่อทางการของธาตุนี้ ชื่อ "เทนเนสซีน" มาจากชื่อรัฐเทนเนสซี ประเทศสหรัฐอเมริกา[5]

ประโยชน์แก้ไข

ประวัติการค้นพบและการศึกษาแก้ไข

แน่ชัดว่าสมบัติทางเคมี เช่น ความยาวพันธะเคมี ฯลฯ ถูกพยากรณ์ว่าต่างจากแนวโน้มตามธาตุในคาบเดียว เพราะตำแหน่งตามหมู่ตรงกับแฮโลเจน[7] อย่างไรก็ตาม เทนเนสซีนอาจแสดงสมบัติของธาตุกึ่งโลหะน้อยกว่า

อ้างอิงแก้ไข

  1. Royal Society of Chemistry (2016). "Ununseptium". rsc.org. Royal Society of Chemistry. สืบค้นเมื่อ 9 November 2016. A highly radioactive metal, of which only a few atoms have ever been made.
  2. GSI (14 December 2015). "Research Program – Highlights". superheavies.de. GSI. สืบค้นเมื่อ 9 November 2016. If this trend were followed, element 117 would likely be a rather volatile metal. Fully relativistic calculations agree with this expectation, however, they are in need of experimental confirmation.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Haire, Richard G. (2006). "Transactinides and the future elements". ใน Morss; Edelstein, Norman M.; Fuger, Jean (บ.ก.). The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (3rd ed.). Dordrecht, The Netherlands: Springer Science+Business Media. pp. 1724, 1728. ISBN 1-4020-3555-1.{{cite book}}: CS1 maint: ref duplicates default (ลิงก์)
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 Bonchev, Danail; Kamenska, Verginia (1981). "Predicting the Properties of the 113–120 Transactinide Elements". J. Phys. Chem. 85: 1177–1186.
  5. 5.0 5.1 "IUPAC Is Naming The Four New Elements Nihonium, Moscovium, Tennessine, And Oganesson". IUPAC. 2016-06-08. สืบค้นเมื่อ 2016-06-08.
  6. Jepson, B. E.; Shockley, G. C. (1984). "Calcium hydroxide isotope effect in calcium isotope enrichment by ion exchange". Separation Science and Technology. 19 (2–3): 173–181. doi:10.1080/01496398408060653.
  7. "Trond Saue. Principles and Applications of Relativistic Molecular Calculations" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-06-28. สืบค้นเมื่อ 2007-10-24.

อ้างอิง และแหล่งข้อมูลอื่นแก้ไข