วิกิพีเดีย

ประเทศไลบีเรีย

(เปลี่ยนทางจาก สาธารณรัฐไลบีเรีย)

6°30′N 9°30′W / 6.500°N 9.500°W / 6.500; -9.500

สาธารณรัฐไลบีเรีย

Republic of Liberia (อังกฤษ)
ตราแผ่นดินของไลบีเรีย
ตราแผ่นดิน
คำขวัญ: "The Love of Liberty Brought Us Here" (ความรักแห่งเสรีภาพพาเรามาที่นี้)
ที่ตั้งของ ประเทศไลบีเรีย  (เขียวเข้ม)
ที่ตั้งของ ประเทศไลบีเรีย  (เขียวเข้ม)
เมืองหลวง
และเมืองใหญ่สุด
มอนโรเวีย
6°19′N 10°48′W / 6.317°N 10.800°W / 6.317; -10.800
ภาษาราชการอังกฤษ
กลุ่มชาติพันธุ์
(2008[1])
ศาสนา
(2020)[2]
การปกครองรัฐเดี่ยว ระบบประธานาธิบดี สาธารณรัฐตามรัฐธรรมนูญ
โจเซฟ บูอาไก
เจเรไมอาห์ คอง
โจนาธาน เอฟ. คอฟฟา
ซี-อา-เนียน ยูโอ
สภานิติบัญญัติสภานิติบัญญัติไลบีเรีย
วุฒิสภา
สภาผู้แทนราษฎร
ก่อตั้งและเป็นเอกราชจากสมาคมอาณานิคมอเมริกัน
• ตั้งถิ่นฐาน
7 มกราคม ค.ศ. 1822
26 กรกฎาคม ค.ศ. 1847
18 มีนาคม ค.ศ. 1857
• สหรัฐยอมรับ
5 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1862
• เป็นสมาชิกสหประชาชาติ
2 พฤศจิกายน ค.ศ. 1945
6 มกราคม ค.ศ. 1986
พื้นที่
• รวม
111,369 ตารางกิโลเมตร (43,000 ตารางไมล์) (อันดับที่ 102)
13.514
ประชากร
• 2021 ประมาณ
5,214,030 [1] (อันดับที่ 123)
• สำมะโนประชากร 2008
3,476,608
40.43 ต่อตารางกิโลเมตร (104.7 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 180)
จีดีพี (อำนาจซื้อ) 2019 (ประมาณ)
• รวม
6.468 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
1,413 ดอลลาร์สหรัฐ[3]
จีดีพี (ราคาตลาด) 2019 (ประมาณ)
• รวม
3.221 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
704 ดอลลาร์สหรัฐ[3]
จีนี (2016)35.3[4]
ปานกลาง
เอชดีไอ (2019)เพิ่มขึ้น 0.480[5]
ต่ำ · อันดับที่ 175
สกุลเงินดอลลาร์ไลบีเรีย (LRD)
เขตเวลาUTC (เวลามาตรฐานกรีนิช)
รูปแบบวันที่ดด/วว/ปปปป
ขับรถด้านขวา
รหัสโทรศัพท์+231
โดเมนบนสุด.lr

ไลบีเรีย (อังกฤษ: Liberia) หรือชื่อทางการคือ สาธารณรัฐไลบีเรีย (Republic of Liberia) เป็นประเทศที่อยู่ในเขตแอฟริกาตะวันตก ติดกับประเทศเซียร์ราลีโอนทางด้านทิศตะวันตก ประเทศกินีทางด้านทิศเหนือ และประเทศโกตดิวัวร์ทางด้านทิศตะวันออก มีเมืองหลวงชื่อมอนโรเวียปกครองโดยใช้ระบอบประชาธิปไตย

จากการสำรวจประชากรในปี 2008 มีประชากรอยู่ 3,476,608 คน และมีพื้นที่ครอบคลุม 111,369 ตร.กม. (43,000 ตร.ไมล์)[7]

ประวัติศาสตร์

แก้

ไลบีเรียเป็นประเทศในแอฟริกาตะวันตกที่ก่อตั้งโดยคนผิวสีจากประเทศสหรัฐอเมริกา การอพยพของชาวแอฟริกันอเมริกัน ทั้งที่เป็นอิสระและเพิ่งได้รับอิสรภาพ ได้รับทุนและจัดการโดย American Colonization Society (ACS) อัตราการเสียชีวิตของผู้ตั้งถิ่นฐานเหล่านี้สูงที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษย์ที่บันทึกไว้อย่างแม่นยำ จากผู้อพยพ 4,571 คนที่มาถึงไลบีเรียระหว่างปี พ.ศ. 2363 ถึง พ.ศ. 2386 มีเพียง 1,819 คนเท่านั้นที่รอดชีวิต ในปี ค.ศ. 1846 โจเซฟ เจนกินส์ โรเบิร์ตส์ผู้ว่าการผิวสีคนแรกของไลบีเรียร้องขอให้สภานิติบัญญัติไลบีเรียประกาศเอกราช แต่ในลักษณะที่จะอนุญาตให้พวกเขาติดต่อกับ ACS ได้ สภานิติบัญญัติเรียกร้องให้มีการลงประชามติซึ่งไลบีเรียเลือกเอกราช เมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2390 กลุ่มผู้ลงนาม 11 รายประกาศให้ไลบีเรียเป็นประเทศเอกราช ACS รวมถึงรัฐบาลของรัฐทางตอนเหนือหลายแห่งและการตั้งอาณานิคมในท้องถิ่นยังคงให้เงินและผู้อพยพในช่วงปลายทศวรรษ 1870 รัฐบาลสหรัฐฯ ปฏิเสธที่จะดำเนินการตามคำขอจาก ACS ให้ไลบีเรียเป็นอาณานิคมของอเมริกาหรือจัดตั้งอารักขาอย่างเป็นทางการเหนือไลบีเรีย แต่ได้ใช้ "อารักขาทางศีลธรรม" เหนือไลบีเรีย โดยเข้าแทรกแซงเมื่อภัยคุกคามปรากฏต่อการขยายอาณาเขตหรืออำนาจอธิปไตยของไลบีเรีย เมื่อได้รับเอกราชจากไลบีเรีย โรเบิร์ตได้รับเลือกให้เป็นประธานาธิบดีคนแรกของไลบีเรีย ไลบีเรียยังคงได้รับเอกราชตลอดช่วงแย่งชิงเพื่อแอฟริกาโดยมหาอำนาจอาณานิคมของยุโรปในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 ขณะที่ยังคงอยู่ในขอบเขตอิทธิพลของอเมริกา ประธานาธิบดี วิลเลียม ฮาวเวิร์ด แทฟต์ ให้การสนับสนุนสหรัฐต่อไลบีเรียเป็นลำดับความสำคัญของนโยบายต่างประเทศของเขา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1920 เศรษฐกิจมุ่งเน้นไปที่การแสวงหาผลประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ อุตสาหกรรมยางโดยเฉพาะบริษัท Firestone ครองเศรษฐกิจ จนกระทั่งปี พ.ศ. 2523 ไลบีเรียถูกควบคุมทางการเมืองโดยลูกหลานของผู้ตั้งถิ่นฐานชาวแอฟริกัน - อเมริกันดั้งเดิมซึ่งรู้จักกันในนาม Americo-Liberians ซึ่งประกอบด้วยประชากรส่วนน้อย การโค่นล้มระบอบการปกครองของอเมริกา-ไลบีเรียอย่างรุนแรงในปีนั้นนำไปสู่สงครามกลางเมืองสองครั้งที่ทำลายล้างประเทศครั้งแรกตั้งแต่ปี 1989–1997 และครั้งที่สองตั้งแต่ ปี 1999–2003

ประวัติศาสตร์ยุคแรก

แก้
 
Map of Liberia circa 1830

นักประวัติศาสตร์เชื่อว่าชนพื้นเมือง หลายคน ในไลบีเรียอพยพมาจากทางเหนือและตะวันออกระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 12 ถึง 16 นักสำรวจชาวโปรตุเกสได้ติดต่อกับผู้คนในดินแดนซึ่งต่อมารู้จักกันในชื่อ "ไลบีเรีย" ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1462 พวกเขาตั้งชื่อพื้นที่ว่า Costa da Pimenta (Pepper Coast) หรือ Grain Coast เนื่องจากมีพริกไทยมากมายซึ่งกลายเป็นที่ต้องการ ในการทำอาหารยุโรป

ในปี ค.ศ. 1602 ชาวดัตช์ได้จัดตั้งด่านการค้าที่แกรนด์เคปเมาท์แต่ได้ทำลายมันในอีกหนึ่งปีต่อมา ในปี ค.ศ. 1663 ชาวอังกฤษได้ตั้งกระทู้ซื้อขายสินค้าบนชายฝั่งพริกไทย ไม่มีการตั้งถิ่นฐานที่รู้จักโดยชาวยุโรปอีกจนกระทั่งการมาถึงในปี พ.ศ. 2364 ของคนผิวดำจากสหรัฐอเมริกา

การแบ่งเขตการปกครอง

แก้
 
การแบ่งเขตการปกครองของประเทศไลบีเรียในปัจจุบัน

ประเทศไลบีเรียแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 15 เทศมณฑล (counties) โดยแต่ละมณฑลจะแบ่งย่อยออกเป็น เขต (districts) ได้แก่

เทศมณฑล เมืองหลัก ประชากร[8] พื้นที่[8] ก่อตั้งเมื่อ
  โบมี ทับแมนบูร์ก 82,036 750 ตารางไมล์ (1,942 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1984
  บอง กบาร์นกา 328,919 3,387 ตารางไมล์ (8,772 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1964
  บาร์โพลู โบพูลู 83,758 3,741 ตารางไมล์ (9,689 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 2001
  แกรนด์แบสซา บิวแคนัน 224,839 3,064 ตารางไมล์ (7,936 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1839
  แกรนด์เคปเมานต์ รอเบิตส์พอร์ต 129,055 1,993 ตารางไมล์ (5,162 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1844
  แกรนด์เกเดห์ ซเวดรู 126,146 4,048 ตารางไมล์ (10,484 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1964
  แกรนด์ครู บาร์เคลย์วิลลี 57,106 1,504 ตารางไมล์ (3,895 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1984
  โลฟา วอยน์จามา 270,114 3,854 ตารางไมล์ (9,982 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1964
  มาร์กีบี คาคาตา 199,689 1,010 ตารางไมล์ (2,616 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1985
  แมริแลนด์ ฮาร์เปอร์ 136,404 887 ตารางไมล์ (2,297 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1857
  มอนต์เซอร์ราโด เบนสันวิลล์ 1,144,806 737 ตารางไมล์ (1,909 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1839
  นิมบา ซานนิควิลลี 468,088 4,460 ตารางไมล์ (11,551 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1964
  ริเวอร์เซสส์ ริเวอร์เซสส์ 65,862 2,160 ตารางไมล์ (5,594 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1985
  ริเวอร์กี ฟิชทาวน์ 67,318 1,974 ตารางไมล์ (5,113 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 2000
  ไซโน กรีนวิลล์ 104,932 3,914 ตารางไมล์ (10,137 ตารางกิโลเมตร) ค.ศ. 1843

ต่างประเทศ

แก้

ความสัมพันธ์กับราชอาณาจักรไทย

แก้

ความสัมพันธ์ด้านการทูต

แก้

ประเทศไทยและสาธารณรัฐไลบีเรียได้สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกัน เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2510 ความสัมพันธ์ระหว่างกันราบรื่นมาโดยตลอด ประเทศไทยมอบหมายให้สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงดาการ์ มีเขตอาณารับผิดชอบไลบีเรีย ส่วนไลบีเรียมอบให้สถานเอกอัครราชทูตไลบีเรียประจำประเทศญี่ปุ่น มีเขตอาณาครอบคลุมประเทศไทย ทั้งนี้ ไลบีเรียเคยแต่งตั้งนายอภิชาติ ชโยภาส เป็นกงสุลกิตติมศักดิ์ไลบีเรียประจำประเทศไทย อย่างไรก็ตาม โดยที่ในปี พ.ศ. 2550 ไลบีเรียได้ยกเลิกกงสุลกิตติมศักดิ์ทั่วโลก จึงได้มีการถอดถอนกงสุลกิตติมศักดิ์ไลบีเรียประจำประเทศไทยเมื่อวันที่ 30 ตุลาคม พ.ศ. 2550

วัฒนธรรม

แก้

การมีคู่ครองหลายคน

แก้
ข้อมูลเพิ่มเติม: การมีคู่ครองหลายคนในประเทศไลบีเรีย

หนึ่งในสามของหญิงชาวไลบีเรียในช่วงอายุ 15–49 แต่งงานโดยมีคู่ครองหลายคน[9] โดยจารีตประเพณีอนุญาตให้ชายมีภรรยาสูงสุด 4 คน[10]

ระบบการวัด

แก้

ไลบีเรียเป็นหนึ่งในสามประเทศที่ยังไม่ใช้ระบบหน่วยวัดระหว่างประเทศ (ระบบเมตริก) ส่วนอีกสองประเทศคือสหรัฐ[a] และประเทศพม่า[b]

รัฐบาลไลบีเรียเริ่มเปลี่ยนผ่านจากหน่วยตามธรรมเนียมของสหรัฐไปเป็นระบบเมตริก[13] อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงยังคงค่อยเป็นค่อยไป โดยรายงานรัฐบาลใช้ทั้งหน่วยตามธรรมเนียมของสหรัฐกับหน่วยเมตริกควบกัน[14][15] ใน ค.ศ. 2018 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์และอุตสาหกรรมไลบีเรียประกาศว่า รัฐบาลไลบีเรียแตรียมประกาศใช้ระบบเมตริก[16]

หมายเหตุ

แก้
  1. ↑ การแปลงเป็นเมตริกในสหรัฐยังคงดำเนินอยู่ ในทางปฏิบัติยังใช้ผสมกัน ประชากรโดยทั่วไปนิยมใช้หน่วยตามธรรมเนียมและอุตสาหกรรมในแบบเมตริกทั้งหมดหรือผสมกัน[11]
  2. ↑ ประเทศพม่าเริ่มเปลี่ยนเป็นระบบเมตริกตั้งแต่ ค.ศ. 2013 และเปลี่ยนผ่านจากหน่วยวัดแบบอังกฤษและหน่วยวัดแบบพม่านับตั้งแต่นั้น[12]

อ้างอิง

แก้
  1. ↑ 1.0 1.1 "Liberia". The Central Intelligence Agency side for Liberia. Central Intelligence Agency. 2021. สืบค้นเมื่อ June 8, 2021.
  2. ↑ "Liberia: Religious Demography: Affiliation". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-11-06. สืบค้นเมื่อ 2021-11-02.
  3. ↑ 3.0 3.1 "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. สืบค้นเมื่อ September 1, 2019.
  4. ↑ "GINI index". World Bank.
  5. ↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
  6. ↑ Lewis, M. Paul; Simons, Gary F.; Fennig, Charles D., บ.ก. (2015). "Liberia". Ethnologue (18th ed.). Dallas, Texas: SIL International.
  7. ↑ Liberia Institute of Statistics and Geo-Information Services (May 2009). "2008 National Population and Housing Census Final Results: Population by County" (PDF). 2008 Population and Housing Census. Republic of Liberia. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2013-09-11. สืบค้นเมื่อ 2009-06-10. {{cite web}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  8. ↑ 8.0 8.1 "2008 National Population and Housing Census: Preliminary Results" (PDF). Government of the Republic of Liberia. 2008. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-02-13. สืบค้นเมื่อ 2008-10-14. {{cite web}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  9. ↑ OECD Atlas of Gender and Development: How Social Norms Affect Gender Equality in non-OECD Countries, OECD Publishing, 2010. p 236.
  10. ↑ Olukoju, Ayodeji. "Gender Roles, Marriage and Family", Culture and Customs of Liberia. Westport: Greenwood Press, 2006, p. 97.
  11. ↑ "CIA The World Factbook". Appendix G: Weights and Measures. US Central Intelligence Agency. 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ April 24, 2010. สืบค้นเมื่อ April 24, 2010. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  12. ↑ "Myanmar to adopt metric system". www.elevenmyanmar.com. Eleven Media Group. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-03-24. สืบค้นเมื่อ 2015-11-02.
  13. ↑ Wilcox, Michael D., Jr. Department of Agricultural Economics University of Tennessee (2008). "Reforming Cocoa and Coffee Marketing in Liberia" (PDF). Presentation and Policy Brief. University of Tennessee. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ June 24, 2010. สืบค้นเมื่อ April 25, 2010. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  14. ↑ Government of Liberia (2008). "County Development Agendas". Government of the Republic of Liberia. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 14, 2010. สืบค้นเมื่อ May 1, 2010. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  15. ↑ Shannon, Eugene H. (December 31, 2009). "Annual report" (PDF). Liberian Ministry of Lands, Mines and Energy. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ April 10, 2011. สืบค้นเมื่อ May 1, 2010. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  16. ↑ Dopoe, Robin (May 25, 2018). "Gov't Pledges Commitment to Adopt Metric System". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-11-09. สืบค้นเมื่อ September 1, 2019. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)

อ่านเพิ่ม

แก้
  • Lang, Victoria, To Liberia: Destiny's Timing (Publish America, Baltimore, 2004, ISBN 1-4137-1829-9). A fast-paced gripping novel of the journey of a young Black couple fleeing America to settle in the African motherland of Liberia.
  • Maksik, Alexander, A Marker to Measure Drift (John Murray 2013; Paperback 2014; ISBN 978-1-84854-807-7). A beautifully written, powerful & moving novel about a young woman's experience of and escape from the Liberian civil war.
  • Merriam Webster's Geographical Dictionary: 3rd Edition (Paperback ed.). Merriam Webster Inc., Springfield. 1997. ISBN 0-87779-546-0.
  • Mwakikagile, Godfrey, Military Coups in West Africa Since The Sixties, Chapter Eight: Liberia: 'The Love of Liberty Brought Us Here,' pp. 85–110, Nova Science Publishers, Inc., Huntington, New York, 2001; Godfrey Mwakikagile, The Modern African State: Quest for Transformation, Chapter One: The Collapse of A Modern African State: Death and Rebirth of Liberia, pp. 1–18, Nova Science Publishers, Inc., 2001.
  • Pham, John-Peter (April 4, 2001). Liberia: Portrait of a Failed State. Reed Press. ISBN 1-59429-012-1.
  • Sankawulo, Wilton, Great Tales of Liberia. Dr. Sankawulo is the compiler of these tales from Liberia and about Liberian culture. Editura Universitatii "Lucian Blaga", Sibiu, Romania, 2004. ISBN 9789736518386.
  • Sankawulo, Wilton, Sundown at Dawn: A Liberian Odyssey. Recommended by the Cultural Resource Center, Center for Applied Linguistics for its content concerning Liberian culture. ISBN 0-9763565-0-3
  • Shaw, Elma, Redemption Road: The Quest for Peace and Justice in Liberia (a novel), with a Foreword by President Ellen Johnson Sirleaf (Cotton Tree Press, 2008, ISBN 978-0-9800774-0-7)
  • Williams, Gabriel I. H. (July 6, 2006). Liberia: The Heart of Darkness. Trafford Publishing. ISBN 1-55369-294-2.

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้
 
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ประเทศไลบีเรีย
 
วิกิท่องเที่ยว มีคำแนะนำการท่องเที่ยวสำหรับ Liberia
 

บทความประเทศ ดินแดน หรือเขตการปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ประเทศไลบีเรีย&oldid=11950454"