วนิดา เป็นบทประพันธ์นวนิยายของ วรรณสิริ ตีพิมพ์ในนิตยสารวารสารศัพท์ ว. วินิจฉัยกุลเคยวิเคราะห์ไว้ในในวารสารสมาคมภาษาและหนังสือแห่งประเทศไทย และพิมพ์รวมเล่มในหนังสือ ปากไก่วรรณกรรม ของสำนักพิมพ์ดอกหญ้า เมื่อ พ.ศ. 2537 ว่าวรรณศิริเขียนเรื่องวนิดาโดยดัดแปลงมาจากนวนิยายแปลเรื่อง "โชคมาวาสนาเกื้อ" ซึ่งไม่ทราบชื่อผู้แต่ง ผู้แปลและชื่อหนังสือต้นฉบับ ตีพิมพ์เป็นตอนๆ ในวารสารมิตรสภา เมื่อ พ.ศ. 2450 และมีเนื้อเรื่องคล้ายคลึงกับเรื่อง นิจ (พ.ศ. 2472) ของ หม่อมหลวงบุปผา นิมมานเหมินท์ เนื่องจากมาจากนวนิยายต้นฉบับเรื่องเดียวกัน

วนิดา
กำกับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ
เขียนบทหม่อมผิว สุขสวัสดิ์ ณ อยุธยา
บทภาพยนตร์หม่อมผิว สุขสวัสดิ์ ณ อยุธยา
อำนวยการสร้างพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ
นักแสดงนำสมยศ อินทรกำแหง
รัตนาภรณ์ อินทรกำแหง
กำกับบทหม่อมผิว สุขสวัสดิ์ ณ อยุธยา
ถ่ายภาพหม่อมผิว สุขสวัสดิ์ ณ อยุธยา
ลำดับภาพหม่อมผิว สุขสวัสดิ์ ณ อยุธยา
บริษัทผู้สร้าง
ละโว้ภาพยนตร์
ผู้จัดจำหน่ายละโว้ภาพยนตร์
วันฉาย15 ธันวาคม พ.ศ. 2496
ประเทศไทย
ภาษาไทย
วนิดา
แนวพีเรียด โรแมนติก ดราม่า
สร้างโดยพ.ศ. 2523
-
พ.ศ. 2534
ฮูแอนด์ฮู
พ.ศ. 2553
ละครไท
บทประพันธ์บทประพันธ์ : วรรณสิริ
กำกับโดยพ.ศ. 2523
-

พ.ศ. 2534
ชูศักดิ์ สุธีรธรรม

พ.ศ. 2553
ยุทธนา ลอพันธ์ไพบูลย์
แสดงนำพ.ศ. 2523
สมภพ เบญจาธิกุล
พรพรรณ เกษมมัสสุ
พ.ศ. 2534
ศรัณยู วงษ์กระจ่าง
ลลิตา ปัญโญภาส
พ.ศ. 2553
เจษฎาภรณ์ ผลดี
ทักษอร ภักดิ์สุขเจริญ
ภาษาต้นฉบับไทย ไทย
จำนวนตอนพ.ศ. 2523
-

พ.ศ. 2534
45 ตอน

พ.ศ. 2553
16 ตอน
การผลิต
ควบคุมงานสร้างพ.ศ. 2523
-

พ.ศ. 2534
วรายุฑ มิลินทจินดา
พ.ศ. 2553
หทัยรัตน์ อมตวณิชย์
ความยาวตอนพ.ศ. 2523
-

พ.ศ. 2534
60 นาที

พ.ศ. 2553
90 นาที (ตอนแรก)
120 นาที (ตอนที่ 2-15)
60 นาที (ตอนจบ)
ออกอากาศ
สถานีโทรทัศน์พ.ศ. 2523
สถานีโทรทัศน์ไทยทีวิสีช่อง 9
พ.ศ. 2534
สถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3
พ.ศ. 2553
สถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3
ออกอากาศพ.ศ. 2523
ไม่ทราบแน่ชัด

พ.ศ. 2534
10 กรกฎาคม พ.ศ. 2534 - 11 ธันวาคม พ.ศ. 2534

พ.ศ. 2553
23 สิงหาคม พ.ศ. 2553 - 12 ตุลาคม พ.ศ. 2553

ภาพยนตร์

แก้

ภาพยนตร์เรื่อง วนิดา สร้างเป็นภาพยนตร์เมื่อปี พ.ศ. 2496 สร้างโดย ละโว้ภาพยนตร์ นำแสดงโดย สมยศ อินทรกำแหง กับ รัตนาภรณ์ อินทรกำแหง

ละครโทรทัศน์

แก้

ละครเรื่อง วนิดา สร้างเป็นละครโทรทัศน์ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2510 ออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีช่อง 4 นำแสดงโดย ฉลอง สิมะเสถียร กับ บุศรา นฤมิตร ฉบับที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือในปี พ.ศ. 2534 นำแสดงโดย ลลิตา ปัญโญภาส และศรัณยู วงษ์กระจ่าง ละครเรื่องนี้ได้รับความนิยมอย่างสูง มีเรติ้งสูงติดอันดับละครที่มีเรตติ้งสูงสุดแห่งปี พ.ศ. 2534 รองจาก สุสานคนเป็น,ความรักของคุณฉุย, ,ริษยา และ สี่แผ่นดิน และยังทำให้กระแสเพลงลูกกรุง สุนทราภรณ์ และการเต้นรำเต้นลีลาศกลับมาได้รับความนิยมขึ้นอีกครั้ง ละครเรื่องนี้เป็นละครเรื่องแรกของสถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 ที่มีการถ่ายทำแบบ ถ่ายไปออนแอร์ไป ซึ่งมีทั้งหมด 45 ตอน และมีการเปิดเผยว่าชุดราตรีและชุดอื่น ๆ ในละครมีการยืมและตัดใหม่รวมแล้วราว ๆ เกือบ 500ชุด และชุดทหารที่ตัดใหม่ทั้งหมดและอีก 7 ชุด และชุดสูทต่าง ๆ อีกมากมาย สมชื่อผู้จัดอลังการดาวล้านดวงอย่าง วรายุฑ มิลินทจินดา วนิดานำกลับมาสร้างใหม่อีกครั้งทางสถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 นำแสดงโดย เจษฎาภรณ์ ผลดี และทักษอร ภักดิ์สุขเจริญ[1] โดยในครั้งนี้ทางผู้กำกับอย่างยุทธนา ลอพันธ์ไพบูลย์ ได้เพิ่มให้มีฉากน่ารักกุ๊กกิ๊กเหมือนการตูนญี่ปุ่น และเปลี่ยนเนื้อเรื่องบางส่วน จนละครออกอากาศก็ได้รับความนิยมอย่างสูง แถมเสื้อผ้าที่วนิดาใส่ในฉากก็ได้รับความนิยมจนเรียกติดปากว่า เสื่อผ้ายุควนิดา

รายชื่อนักแสดง

แก้
ปี พ.ศ. 2485 พ.ศ. 2496 พ.ศ. 2510 พ.ศ. 2525 พ.ศ. 2534 พ.ศ. 2553
รูปแบบการนำเสนอ ละครเวที ภาพยนตร์ 16 มม. ละครช่อง 4 ละคร ช่อง 5 ละคร ช่อง 3
ผู้สร้าง ละโว้ภาพยนตร์ คณะกัญชลิกา ฮูแอนด์ฮู ละครไท
บทแสดง รัญญาศิริ ปณธี
ผู้กำกับการแสดง ชูศักดิ์ สุธีรธรรม ยุทธนา ลอพันธุ์ไพบูลย์
บทบาท นักแสดงหลัก
พันตรีประจักษ์ มหศักดิ์ หม่อมหลวงรุจิรา อิศรางกูร หม่อมหลวงรุจิรา อิศรางกูร ฉลอง สิมะเสถียร สมภพ เบญจาธิกุล ศรัณยู วงษ์กระจ่าง เจษฎาภรณ์ ผลดี
วนิดา วงศ์วิบูลย์ มารศรี อิศรางกูร ณ อยุธยา รัตนาภรณ์ อินทรกำแหง บุศรา นฤมิตร พรพรรณ เกษมมัสสุ ลลิตา ปัญโญภาส ทักษอร ภักดิ์สุขเจริญ
พิสมัย มารศรี อิศรางกูร ณ อยุธยา เมตตา รุ่งรัตน์ รัชนก พูลผลิน รินลณี ศรีเพ็ญ
มนตรี วินิจ เลิศรัตนชัย พิษณุ นิ่มสกุล
อำไพ ปรารถนา บรรจงสร้าง พริมรตา เดชอุดม
นายดาว วงศ์วิบูลย์ อบ บุญติด สมควร กระจ่างศาสตร์ สะอาด เปี่ยมพงศ์สานต์ มนตรี เจนอักษร
คุณนายน้อม มหศักดิ์ หม่อมบุญ มนัส บุณยเกียรติ กัณฑรีย์ ณ สิมะเสถียร ดวงตา ตุงคะมณี
อำพัน กฤษณ์ ศุกระมงคล ศิระ แพทย์รัตน์
ปราณี เกษมศรี ปภัสรา ชุตานุพงษ์ คัคกิ่งรักส์ คิคคิคสะระณัง
นางทอง หม่อมพึ่ง สุลาลีวัลย์ สุวรรณทัต สุลาลีวัลย์ สุวรรณทัต อัจฉราพรรณ ไพบูลย์สุวรรณ
ไปล่ สุคนธ์ คิ้วเหลี่ยม ท้วม ทรนง ชูศักดิ์ สุธีรธรรม เบญจพล เชยอรุณ
จวง ชูศรี มีสมมนต์ ปวันรัตน์ นาคสุริยะ ชมพูนุช กลิ่นจำปา
ถม สัมพันธ์ ธนะปักษ์ แสงดาว ทรงแสง
บทบาท นักแสดงรับเชิญ
สุมาลี(เพื่อนวนิดา) อภิรดี ไทรงาม สิรีอัญ สิริไพศาลเอก
กัลยา(เพื่อนวนิดา) - ธนีญา กิติธรรมนุภาพ
ราษี(เพื่อนวนิดา) แพทริเซีย แลนด์ไวแนนส์ -
สุนทรี(เพื่อนวนิดา) วณิชชา หาญยุทธกร -
คุณหญิงมณฑา มหศักดิ์ธำรง สุกัญญา นาคสนธิ เดือนเต็ม สาลิตุล
พระยามหศักดิ์ธำรง ส.อาสนจินดา สุเชาว์ พงษ์วิไล
ชุมศรี ปริศนา กล่ำพินิจ พรรษชล สุปรีย์
พระยาศิริรัตน์ วิสรรค์ ฉัตรรังสิกุล วิวัฒน์ ผสมทรัพย์
ร้อยโทประจวบ มหศักดิ์ จุไร เกษมสุวรรณ ตระการ พันธุมเลิศรุจี สรวิชญ์ สุบุญ
พระยาภักดีราชา บุญเกตุ เสงี่ยมงาม
ท่านเจ้ากรม อดิศักดิ์ เศวตนันท์
คุณหญิงดารัตน์(ภริยาท่านเจ้ากรม) เกศินี วงศ์ภักดี
นายพล ศิริ ศิริจินดา
แม่ของปราณี วงศ์ทอง ผลานุสนธิ์ วิยะดา อุมารินทร์
สะอิ้ง(แม่บ้านบ้านนายดาว) เฉลาลักษณ์ ปุระนนท์
หมาย(คนรับใช้นายดาว) - บอล เชิญยิ้ม

เพลงประกอบภาพยนตร์

แก้
ปี เพลง ศิลปิน
พ.ศ. 2496 บุพเพสันนิวาส

เพลงประกอบละคร

แก้
ปี เพลง ศิลปิน
พ.ศ. 2534 บุพเพสันนิวาส ศรัณยู วงษ์กระจ่าง & ศรัณยู วงษ์กระจ่าง และ รัญญา ศิยานนท์ (มีทั้งหมด 4 เวอร์ชัน)
พ.ศ. 2534 บุพเพสันนิวาส วงแคทลียา
พ.ศ. 2534 ยอม วงแคทลียา
พ.ศ. 2553 บุพเพสันนิวาส พชรพรรณ สุทธนนท์, แอ๊นท์ พีรพงศ์
พ.ศ. 2553 พรหมลิขิต JETSET'ER

อ้างอิง

แก้