วิกิพีเดีย

แหล่งมรดกโลก

สถานที่สำคัญที่ได้รับการขึ้นทะเบียนโดยยูเนสโก
(เปลี่ยนทางจาก มรดกโลกทางวัฒนธรรม)

แหล่งมรดกโลก (อังกฤษ: World Heritage Site) คือ พื้นที่หรือภูมิสัญลักษณ์ที่ได้รับคัดเลือกจากยูเนสโก เพราะมีลักษณะสำคัญทางวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ วิทยาศาสตร์ หรือด้านอื่น และได้รับความคุ้มครองทางกฎหมายตามสนธิสัญญา สถานที่เหล่านี้ถือว่าสำคัญต่อประโยชน์โดยรวมของมนุษยชาติ

ตราสัญลักษณ์
ระวังสับสนกับ มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ หรือ มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม

ในปัจจุบัน (กันยายน 2566) มีแหล่งมรดกโลกทั้งหมด 1,199 แหล่ง ใน 168 ประเทศทั่วโลก แบ่งเป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม 933 แหล่ง แหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ 227 แหล่ง และอีก 39 แหล่งเป็นแบบผสมทั้งสองประเภท [1][2] อิตาลีเป็นประเทศที่มีจำนวนแหล่งมรดกโลกมากที่สุดคือ 59 แหล่ง รองลงมาคือจีน (57 แหล่ง) เยอรมนีและฝรั่งเศส (52 แหล่ง) และสเปน (50 แหล่ง) แม้ว่ายูเนสโกจะอ้างอิงถึงแหล่งมรดกโลกแต่ละแหล่งด้วยหมายเลข แต่การขึ้นทะเบียนในหลายครั้งก็จะผนวกเอาแหล่งมรดกโลกที่ได้ขึ้นทะเบียนไปแล้วเข้าเป็นส่วนหนึ่งของแหล่งมรดกโลกที่มีพื้นที่มากขึ้น ดังนั้นจึงมีจำนวนแหล่งมรดกโลกเกิน 1,200 แหล่ง แม้ว่าจะมีจำนวนแหล่งมรดกโลกในทะเบียนน้อยกว่าก็ตาม

แหล่งมรดกโลกแต่ละแหล่งเป็นทรัพย์สินของประเทศที่เป็นเจ้าของดินแดนที่แหล่งมรดกโลกนั้นตั้งอยู่ แต่ได้รับการพิจารณาให้เป็นผลประโยชน์ของประชาคมระหว่างประเทศในการอนุรักษ์แหล่งมรดกโลกแหล่งนั้น

ในส่วนของแหล่งมรดกโลกในประเทศไทยนั้น มีแหล่งที่ได้ขึ้นทะเบียนแล้วทั้งสิ้น 7 แหล่ง ประกอบด้วยแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม 4 แหล่ง และแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติอีก 3 แหล่ง

สถิติ แก้ไข

ดูเพิ่ม: จำนวนแหล่งมรดกโลกแบ่งตามประเทศ และ รายชื่อแหล่งมรดกโลกแบ่งตามปีที่ได้ขึ้นทะเบียน
 
แหล่งมรดกโลก
 
เมมฟิสและสุสานโบราณ ประเทศอียิปต์
 
กำแพงเมืองจีน ประเทศจีน
 
ทัชมาฮาล ประเทศอินเดีย
 
พระอจนะ วัดศรีชุม อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ประเทศไทย
 
ปราสาทหินนครวัด ประเทศกัมพูชา
 
พระราชวังชังด็อก ประเทศเกาหลีใต้
 
ปราสาทฮิเมจิ ประเทศญี่ปุ่น
 
เทพีเสรีภาพ สหรัฐ
 
มง-แซ็ง-มีแชล ประเทศฝรั่งเศส
 
อ่าวหะล็อง ประเทศเวียดนาม
 
นครเปตรา ประเทศจอร์แดน

ตารางจำนวนแหล่งมรดกโลกแบ่งตามทวีป ณ เดือนกรกฎาคม 2562[3][4]

ภูมิภาค วัฒนธรรม ธรรมชาติ ผสม รวม % รัฐ
แอฟริกา 53 38 5 96 8.56% 35
รัฐอาหรับ 78 5 3 86 7.67% 18
เอเชียแปซิฟิก 189 67 12 268* 23.91% 36
ยุโรปและอเมริกาเหนือ 453 65 11 529* 47.19% 50
ลาตินอเมริกาและแคริบเบียน 96 38 8 141* 12.67% 28
รวม 869 213 39 1121 100% 167

อันดับประเทศที่มีแหล่งมรดกโลกมากที่สุด แก้ไข

ข้อมูล ณ เดือนกันยายน 2566

ขั้นตอนการเสนอชื่อสถานที่ แก้ไข

ประเทศที่ต้องการเสนอชื่อสถานที่ในประเทศของตนให้ได้รับการพิจารณาให้ขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลก อันดับแรกจะต้องจัดทำบัญชีรายชื่อสถานที่ที่มีความสำคัญทางธรรมชาติและวัฒนธรรมทั้งหมดภายในประเทศของตน บัญชีนี้จะเรียกว่า บัญชีรายชื่อเบื้องต้น (Tentative List) ซึ่งมีความสำคัญมาก เพราะมีเพียงสถานที่ที่มีชื่ออยู่ในบัญชีนี้เท่านั้นที่จะมีสิทธิได้รับการเสนอชื่อ ขั้นต่อมา ประเทศนั้น ๆ จะต้องเลือกรายชื่อสถานที่ที่ต้องการเสนอชื่อมาจากบัญชีรายชื่อเบื้องต้น เพื่อจัดทำเป็นแฟ้มข้อมูล (Nomination File) โดยทางศูนย์แหล่งมรดกโลกอาจให้คำแนะนำและช่วยเหลือในการจัดทำแฟ้มข้อมูลนี้

เมื่อถึงขั้นตอนนี้ แฟ้มข้อมูลจะได้รับการตรวจสอบและพิจารณาจากองค์การ 2 แห่ง ได้แก่ สภาการโบราณสถานระหว่างประเทศ (International Council on Monuments and Sites : ICOMOS) และศูนย์ระหว่างประเทศว่าด้วยการศึกษาการอนุรักษ์และปฏิสังขรณ์สมบัติทางวัฒนธรรม (The International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of the Cultural Property : ICCROM) ในส่วนของแหล่งมรดกทางวัฒนธรรม และองค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ (International Union for Conservation of Nature : IUCN)[5] แล้วทั้งสามองค์การนี้จะยื่นข้อเสนอแนะต่อคณะกรรมการมรดกโลก ทางคณะกรรมการจะมีการประชุมร่วมกันปีละหนึ่งครั้ง เพื่อตัดสินว่าสถานที่ที่มีการเสนอชื่อแห่งใดบ้างที่ควรได้ขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลก หรือทางคณะกรรมการอาจร้องขอให้ประเทศที่เสนอชื่อได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับสถานที่เพิ่มเติม โดยการพิจารณาว่าจะขึ้นทะเบียนสถานที่แห่งใดจะต้องมีลักษณะตามเกณฑ์มาตรฐานข้อใดข้อหนึ่งหรือหลายข้อ

ข้อกำหนดและหลักเกณฑ์ในการพิจารณาให้เป็นแหล่งมรดกโลก แก้ไข

กระทั่งปี พ.ศ. 2548 มีข้อกำหนดและหลักเกณฑ์ทั้งหมด 6 ข้อสำหรับแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม และ 4 ข้อสำหรับแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติในการพิจารณาให้เป็นแหล่งมรดกโลก[6] ดังนี้

หลักเกณฑ์ทางวัฒนธรรม แก้ไข

  • (1) - เป็นตัวแทนในการแสดงผลงานชิ้นเอกที่จัดทำขึ้นด้วยการสร้างสรรค์อันชาญฉลาดของมนุษย์
  • (2) - เป็นสิ่งที่มีอิทธิพลยิ่ง ผลักดันให้เกิดการพัฒนาสืบต่อมาในด้านการออกแบบทางสถาปัตยกรรม อนุสรณ์สถาน ประติมากรรม สวน และภูมิทัศน์ ตลอดจนการพัฒนาศิลปกรรมที่เกี่ยวข้อง หรือการพัฒนาการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ซึ่งได้เกิดขึ้นในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง หรือบนพื้นที่ใด ๆ ของโลกซึ่งทรงไว้ซึ่งวัฒนธรรม
  • (3) - เป็นสิ่งที่ยืนยันถึงหลักฐานของวัฒนธรรมหรืออารยธรรมที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันหรือว่าที่สาบสูญไปแล้ว
  • (4) - เป็นตัวอย่างอันโดดเด่นของประเภทของสิ่งก่อสร้างอันเป็นตัวแทนของการพัฒนาทางด้านวัฒนธรรม สังคม ศิลปกรรม วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี อุตสาหกรรม ในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ
  • (5) - เป็นตัวอย่างอันโดดเด่นของวัฒนธรรมมนุษย์ ขนบธรรมเนียมประเพณีแห่งสถาปัตยกรรม วิธีการก่อสร้าง หรือการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ซึ่งเสื่อมสลายได้ง่ายจากผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมตามกาลเวลา
  • (6) - มีความคิดหรือความเชื่อที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับเหตุการณ์ หรือมีความโดดเด่นยิ่งในประวัติศาสตร์

หลักเกณฑ์ทางธรรมชาติ แก้ไข

  • (7) - เป็นตัวอย่างที่เด่นชัดของการเป็นตัวแทนในวิวัฒนาการสำคัญต่าง ๆ ในอดีตของโลก เช่น ยุคสัตว์เลื้อยคลาน ยุคน้ำแข็ง ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการพัฒนาความหลากหลายทางธรรมชาติบนพื้นโลก
  • (8) - เป็นตัวอย่างที่เด่นชัดในการเป็นตัวแทนของขบวนการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญทางธรณีวิทยาหรือวิวัฒนาการทางชีววิทยา และปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์ต่อสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติที่กำลังเกิดอยู่ เช่น ภูเขาไฟ เกษตรกรรมขั้นบันได
  • (9) - เป็นแหล่งที่เกิดจากปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่มีเอกลักษณ์หายากหรือสวยงามเป็นพิเศษ เช่น แม่น้ำ น้ำตก ภูเขา
  • (10) - เป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของชนิดสัตว์และพันธุ์พืชที่หายากหรือที่ตกอยู่ในสภาวะอันตราย แต่ยังคงสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ ซึ่งรวมถึงระบบนิเวศอันเป็นแหล่งรวมความอุดมสมบูรณ์ของพืชและสัตว์ที่ทั่วโลกให้ความสนใจด้วย

รายชื่อ แก้ไข

อ้างอิง แก้ไข

  1. ↑ World Heritage List, UNESCO World Heritage Sites official sites.
  2. ↑ Twenty-seven new sites inscribed, UNESCO World Heritage Sites official sites.
  3. ↑ Stats
  4. ↑ World Heritage List
  5. ↑ http://www.dnp.go.th/News/Logo_congress.htm ประกาศกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช เรื่อง การประกวดออกแบบตราสัญลักษณ์ของการประชุมใหญ่สมัชชาการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมโลก
  6. ↑ http://www.thaiwhic.go.th/convention.aspx เก็บถาวร 2010-08-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ข้อกำหนดและหลักเกณฑ์ในการพิจารณาให้เป็นแหล่งมรดกโลก

ดูเพิ่ม แก้ไข

แหล่งข้อมูลอื่น แก้ไข


เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=แหล่งมรดกโลก&oldid=11021543"