พระลักษมี
พระลักษมี (สันสกฤต: ลกฺษฺมี लक्ष्मी)เป็นเทวีแห่งความมั่งคั่ง, โชคลาภ และความเจริญรุ่งเรือง[1][3] เป็นพระมเหสีและศักติ (พลัง) ของพระวิษณุ[2] พระองค์เป็นหนึ่งในสามเทวี “ตรีเทวี” คือพระลักษมี, พระปารวตี, พระสรัสวตี นอกจากการนับถือในฮินดูแล้ว ยังพบการบูชาพระลักษมีเป็นเทพเจ้าองค์สำคัญองค์หนึ่งในศาสนาเชน[4] ในศาสนาพุทธแบบทิเบต, เนปาล และในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีการนับถือพระโพธิสัตว์พระนามว่าพระวสุธารา ซึ่งมีพระลักษณะคล้ายคลึงกับพระลักษมีอย่างมาก มีแตกต่างเพียงลักษณะเชิงประติมานวิทยาบางส่วนเท่านั้น[5]
| พระลักษมี | |
|---|---|
| โชคลาภ, ความมั่งคั่ง, ความเจริญรุ่งเรือง[1] ความรัก, สตรี, ความสวยงาม และ ความเมตตา | |
| ส่วนหนึ่งของ ตรีเทวี | |
 | |
| ชื่ออื่น | ศรีเทวี[1], ปัทมา, กมลา, กมลักษิ, วิษณุภริยา |
| ชื่อในอักษรเทวนาครี | लक्ष्मी |
| ชื่อในการทับศัพท์ภาษาสันสกฤต | lakṣmī |
| ส่วนเกี่ยวข้อง | เทวี, ไตรเทวี, Ashta Lakshmi, พระมหาลักษมี |
| วิมาน | ไวกูณฐ์ |
| มนตร์ | ภาษาฮินดี
ॐ महालक्ष्म्यै नमो नम: । ॐ विष्णुप्रियायै नमो नम: । ॐ धनप्रदायै नमो नम : । ॐ विश्वजनन्यै नमो नम: ।
|
| สัญลักษณ์ | ดอกบัว และ ทองคำ |
| พาหนะ | นกฮูก, ช้าง และ ครุฑ |
| เทศกาล | นวราตรี, ทีปาวลี, ลักษมีบูชา, Varalakshmi Vratam/Mahalakshmi Vrata |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| คู่ครอง | พระวิษณุ[2] |
| บุตร - ธิดา | กามเทพ |
| พี่น้อง | พระอลักษมี, พระพรหม (ตาม Skand Purana) |
ตามตำนานของศาสนาฮินดู เชื่อกันว่าพระองค์เกิดจากมหาสมุทรจากการกวนมหาสมุทรเมื่อครั้งสร้างโลก (กวนเกษียรสมุทร) และได้เลือกพระวิษณุเป็นพระสวามีนิรันดร์[6] เมื่อพระวิษณุได้อวตารเป็นพระราม พระแม่ลักษมีก็ได้อวตารตามไปเป็นพระสีดา และเมื่อพระวิษณุอวตารเป็นพระกฤษณะ พระแม่ลักษมีก็อวตารเป็น พระราธา หรือ พระรุกมิณี[7][8] ในปางปรศุรามาวตารก็ไปอวตารเป็น พระแม่ธรณี ในปางวามนาวตารก็อวตารไปเป็น พระนางกมลา เป็นต้น ในบันทึกโบราณของอินเดียมักถือให้สตรีทั้งปวงเป็นรูปแปลงของพระลักษมี[9] การสมรสและความสัมพันธ์เชิงสามี-ภรรยาของพระลักษมีและพระวิษณุ เป็นแบบอย่างในพิธีกรรมต่าง ๆ ของการแต่งงานแบบฮินดู[10]
ในศิลปะอินเดีย พระลักษมีทรงเครื่องแต่งกายอย่างงดงาม หรูหรา ประดับด้วยเครื่องประดับต่าง ๆ ผิวกายสีทองอร่าม และมีพาหนะเป็นนกฮูก[11] พระองค์ประทับในท่าทางแบบโยคะ ทั้งนั่งและยืน บนฐานดอกบัวและมีดอกบัวในหัตถ์ อันเป็นสัญลักษณ์ของโชคลาภ การเข้าใจตัวเอง และการเป็นอิสระเชิงจิตวิญญาณ[6][12] ประติมานวิทยาของพระองค์มักแสดงพระองค์มีสี่กร อันแสดงถึงปุรุษารถะทั้สี่ประการ (เป้าหมายในชีวิตทั้งสี่) คือ ธรรม, กาม, อารถะ และ โมกษะ[13][14] หลักฐานเชิงโบราณคดีแสดงให้เห็นว่ามีการบูชาพระลักษมีมาตั้งแต่หนึ่งสหัสวรรษก่อนคริสตกาล[15][16] เทวรูปต่าง ๆ ของพระองค์ยังพบในโบราณสถานต่าง ๆ ทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อายุราวครึ่งคริสต์สหัสวรรษแรก [17][18] เทศกาลที่ฉลองพระลักษมีได้แก่ ทีปาวลี และ Sharad Purnima (Kojagiri Purnima)[19]
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ 1.0 1.1 1.2 lakṣmī Archived 20 May 2015 at the Wayback Machine., Monier-Williams' Sanskrit–English Dictionary, University of Washington Archives
- ↑ 2.0 2.1 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อanandrao167 - ↑ James G. Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M. The Rosen Publishing Group. pp. 385–386. ISBN 978-0-8239-3179-8. Archived from the original on 28 December 2016. สืบค้นเมื่อ 15 October 2016. Unknown parameter
|dead-url=ignored (help); Quote: "[Goddess] Lakshmi is associated with wealth, good fortune, and prosperity, and is considered the embodiment of all these things." - ↑ Vidya Dehejia (2013). The Body Adorned: Sacred and Profane in Indian Art. Columbia University Press. p. 151. ISBN 978-0-231-51266-4. Quote: "The Vishnu-Lakshmi imagery on the Jain temple speaks of the close links between various Indian belief systems and the overall acceptance by each of the values adopted by the other.";
Robert S. Ellwood; Gregory D. Alles (2007). The Encyclopedia of World Religions. Infobase Publishing. p. 262. ISBN 978-1-4381-1038-7. Archived from the original on 6 July 2017. สืบค้นเมื่อ 15 October 2016. Unknown parameter|dead-url=ignored (help) - ↑ Miranda Shaw (2006), Buddhist Goddesses of India, Princeton University Press, ISBN 978-0691127583, Chapter 13 with pages 258–262
- ↑ 6.0 6.1 James G. Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M. The Rosen Publishing Group. pp. 385–386. ISBN 978-0-8239-3179-8. Archived from the original on 28 December 2016. สืบค้นเมื่อ 15 October 2016. Unknown parameter
|dead-url=ignored (help) - ↑ Henk W. Wagenaar; S. S. Parikh (1993). Allied Chambers transliterated Hindi-English dictionary. Allied Publishers. p. 983. ISBN 978-81-86062-10-4.
- ↑ Essential Hinduism; by Steven Rosen (2006); p. 136
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อrhodes - ↑ Patricia Monaghan, Goddesses in World Culture, Volume 1, Praeger, ISBN 978-0313354656, page 5–11
- ↑ Laura Amazzone (2012). Goddess Durga and Sacred Female Power. University Press of America. pp. 103–104. ISBN 978-0-7618-5314-5. Archived from the original on 26 December 2018. สืบค้นเมื่อ 15 October 2016. Unknown parameter
|dead-url=ignored (help) - ↑ Heinrich Robert Zimmer (2015). Myths and Symbols in Indian Art and Civilization. Princeton University Press. p. 100. ISBN 978-1-4008-6684-7. Archived from the original on 6 September 2017. สืบค้นเมื่อ 15 October 2016. Unknown parameter
|dead-url=ignored (help) - ↑ Constantina Rhodes (2011), Invoking Lakshmi: The Goddess of Wealth in Song and Ceremony, State University of New York Press, ISBN 978-1438433202, pages 29–47, 220–252
- ↑ Divali – THE SYMBOLISM OF LAKSHMI Archived 8 November 2014 at the Wayback Machine. National Library and Information System Authority, Trinidad and Tobago (2009)
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อusingh - ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อashav - ↑ Vitorio Roveda (June 2004), The Archaeology of Khmer Images, Aséanie, Volume 13, Issue 13, pages 11–46
- ↑ O goddess where art thou? Archived 9 November 2014 at the Wayback Machine. S. James, Cornell University (2011)
- ↑ Constance Jones (2011), in Religious Celebrations: An Encyclopedia of Holidays, Festivals, Solemn Observances, and Spiritual Commemorations (Editor: J Gordon Melton), ISBN 978-1598842050, pages 253–254 and 798
