พระราชพิธีรัชดาภิเษก พ.ศ. 2514

พระราชพิธีรัชดาภิเษก (อังกฤษ: Ceremonial Ratchadapisek silver jubilee Ceremonial 25 years of celebrations 9th june 1971) เป็นพระราชพิธีที่จัดขึ้น เพื่อเป็นการเฉลิมฉลองเนื่องในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 25 ปี ในวันที่ 9 มิถุนายน พุทธศักราช 2514 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงมีหมายกำหนดการจัดงานพระราชพิธีรัชดาภิเษก ระหว่างวันที่ 8-10 มิถุนายน พุทธศักราช 2514 รวมทั้งสิ้น 3 วัน รัฐบาลในสมัยของจอมพล ถนอม กิตติขจร และประชาชนชาวไทยร่วมกันจัดพระราชพิธีนี้ขึ้นดังปรากฏเป็นเหตุการณ์ดังต่อไปนี้

พระราชพิธีรัชดาภิเษก พ.ศ. 2514
ตราสัญลักษณ์
วันที่	8–10 มิถุนายน พ.ศ. 2514
ประเทศ	ประเทศไทย
เหตุการณ์ถัดไป	พระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก พ.ศ. 2531
จัดโดย	รัฐบาลไทย

พระราชพิธี

วันอังคารที่ 8 มิถุนายน พุทธศักราช 2514

เวลา 08.00 น. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินทรงตรวจพลสวนสนามและทอดพระเนตรการแสดงแสนยานุภาพของกองทัพไทย ณ ถนนราชดำเนินกลาง ช่วงบริเวณวงเวียนอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย

วันพุธที่ 9 มิถุนายน พุทธศักราช 2514

เวลา 10.00 น. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จออกมหาสมาคม ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ภายในพระบรมมหาราชวัง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท เพื่อกราบบังคมทูลพระกรุณาถวายพระพรชัยมงคลแทน พระบรมวงศานุวงศ์

วันพฤหัสบดีที่ 10 มิถุนายน พุทธศักราช 2514

เวลา 11.30 น. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จออก ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้คณะทูตานุทูตต่างประเทศและผู้แทนกงสุลเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายพระพรชัยมงคล

เวลา 16.00 น. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินมายัง วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระสงฆ์ 80 รูปเจริญพระพุทธมนต์ถวายพระพรภายในพระอุโบสถ จากนั้น เสด็จพระราชดำเนินไปที่หน้าพระอุโบสถ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้บรรพชิตจีนนิกายและอนัมนิกาย ถวายพระพรชัยมงคล จากนั้นจึงเสด็จพระราชดำเนินกลับ

รัฐพิธี

รัฐบาลไทยได้เตรียมการจัดรัฐพิธี เนื่องในวโรกาสพระราชพิธีรัชดาภิเษก พ.ศ. 2514 โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

• วันพฤหัสบดีที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2514 เวลา 19.00 น. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินทรงร่วมงานสโมสรสันนิบาต ณ ตึกสันติไมตรี ทำเนียบรัฐบาล

ตราสัญลักษณ์

ตราสัญลักษณ์พระราชพิธีรัชดาภิเษก 9 มิถุนายน 2514 มีลักษณะเป็นรูปพระมหามงกุฎประดิษฐานบนพานแว่นฟ้า มีรัศมีแผ่โดยรอบ ตั้งอยู่บนวิมานเมฆระหว่างพระมหามงกุฎและพาน มีตราอุณาโลมหรือเลข 9 อันหมายถึง รัชกาลที่ 9 ข้างพานมีราชสีห์และคชสีห์ค้ำจุนขนาบเศวตฉัตรซ้ายขวา ส่วนล่างมีอักษร "รัชดาภิเษก ๙ มิถุนายน ๒๕๑๔" และแถบข้อความ "ที่ระลึกพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ ๒๕ ปี"

ตราสัญลักษณ์นี้มีปรากฏใช้เพียงสองแห่ง คือบนพัดรองจำนวน 200 เล่ม เพื่อถวายแต่พระสงฆ์ ตั้งแต่ชั้นเจ้าคณะจังหวัดขึ้นไปตามโบราณราชประเพณีและหนังสือที่ระลึกซึ่งจัดพิมพ์ขึ้นในโอกาสนี้ มิได้มีใช้ทั่วไป

อนึ่ง ตราสัญลักษณ์ที่ปรากฏบนพัดรองที่ระลึกทั้ง 200 เล่มนั้น ข้อความที่ว่า "ที่ระลึกพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ ๒๕ ปี" กลับขึ้นไปอยู่ตอนบนโดยไม่มีแถบในตอนล่าง

ของที่ระลึก

เหรียญรัชดาภิเษก

แพรแถบที่ระลึก

• แพรแถบแบบย่อเนื่องในวโรกาสราชพิธีรัชดาภิเษก

ถนนรัชดาภิเษก

บทความหลัก: ถนนรัชดาภิเษก

ถนนรัชดาภิเษก ช่วงทางแยกอโศกมนตรี

โรงเรียนรัชดาภิเษก

รัฐบาลโดยนายกรัฐมนตรี ได้กราบบังคมทูลพระกรุณาทราบฝ่าละอองธุลีพระบาทขอพระราชทานจัดตั้งโรงเรียนพื่อเป็นที่ระลึกในโอกาสมหามงคลนี้ โดยจัดตั้งโรงเรียนระดับสามัญศึกษาขึ้นจำนวน 9 โรง ทั่วพระราชอาณาจักร แต่ละโรงได้รับนามราชทานว่า "รัชดาภิเษก" ประกอบกับชื่ออำเภออันเป็นที่ตั้ง ดังนี้

• โรงเรียนปงรัชดาภิเษก อำเภอปง จังหวัดพะเยา
• โรงเรียนพรหมบุรีรัชดาภิเษก อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี
• โรงเรียนบ่อพลอยรัชดาภิเษก อำเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี
• โรงเรียนละหานทรายรัชดาภิเษก อำเภอละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์
• โรงเรียนจตุรพักตรพิมานรัชดาภิเษก อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด
• โรงเรียนขลุงรัชดาภิเษก อำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี
• โรงเรียนราชประชาสมาสัย ฝ่ายมัธยม รัชดาภิเษก ในพระบรมราชูปถัมภ์ อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
• โรงเรียนท่าแซะรัชดาภิเษก อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร
• โรงเรียนฉวางรัชดาภิเษก อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช

ดูเพิ่ม

• พระราชพิธี​สมโภช​กรุง​รัตนโกสินทร์​ 200​ ปี
• พระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ 5 ธันวาคม 2530
• พระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก พ.ศ. 2531
• พระราชพิธีกาญจนาภิเษก พ.ศ. 2539
• พระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธันวาคม 2542
• พระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี พ.ศ. 2549
• พระราชพิธี​มหา​มงคล​เฉลิม​พระ​ชนมพรรษา​ 80​ พรรษา​ 5​ ธันวาคม​ 2550
• พระราชพิธี​มหา​มงคล​เฉลิม​พระ​ชนมพรรษา​ 7 รอบ​ 5​ ธันวาคม​ 2554