โครงการทุนมหิดลวิทยาจารย์

โครงการทุนมหิดลวิทยาจารย์ (อังกฤษ: Mahidol Medical Scholars Program) เดิมชื่อโครงการผลิตอาจารย์แพทย์ อาจารย์ทันตแพทย์ และเภสัชกร (โครงการ Ph.D.-M.D./D.D.S./Pharm.D.) เป็นโครงการผลิตอาจารย์ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพของมหาวิทยาลัยมหิดล โดยรับนักศึกษาวิชาแพทยศาสตร์ ทันตแพทยศาสตร์ เภสัชศาสตร์ และ สัตวแพทยศาสตร์ เพื่อเข้าศึกษาระดับปริญญาเอกหลักสูตรในคณะต่าง ๆ ของมหาวิทยาลัยมหิดล เพื่อสร้างบุคคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขที่มีความรู้ความสามารถในการวิจัยวิทยาศาสตร์พื้นฐานการแพทย์รวมทั้งเพื่อผลิตอาจารย์ให้กับคณะ/วิทยาลัย/สถาบันในสังกัดมหาวิทยาลัยมหิดล

ประวัติ

การผลิตบัณฑิตในหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิตมีจุดประสงค์หลักเพื่อมุ่งผลิตแพทย์ที่มีความรู้ความเชี่ยวชวญในการรักษาผู้ป่วย ทั้งนี้ในการศึกษาวิชาแพทยศาสตร์ ได้แบ่งออกเป็นสามช่วงหลัก ๆ คือ ชั้นเตรียมแพทย์ ชั้นปรีคลินิก และ ชั้นคลินิก โดยชั้นเตรียมแพทย์จะเป็นการศึกษาวิชาพื้นฐานจากคณาจารย์สาขาวิทยาศาสตร์ สังคมศาสตร์ และ ศิลปศาสตร์ ส่วนคณาจารย์ระดับชั้นคลินิกอาจารย์แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขาเฉพาะทางต่าง ๆ

สำหรับการศึกษาในช่วงชั้นพรีคลินิก โรงเรียนแพทย์หลาย ๆ สถาบันมีคณาจารย์ที่มีวุฒิปริญญาโทหรือปริญญาเอกในสาขานั้น ๆ มาทำการสอน ซึ่งบางครั้งอาจทำให้เกิดความไม่เชื่อมโยงกันระหว่างเนื้อหาที่นักศึกษาต้องนำไปใช้ในระดับคลินิก การมีอาจารย์ที่มีคุณวุฒิทั้งแพทยศาสตรบัณฑิตและปริญญาเอกร่วมสอนด้วยในระดับปรีคลินิกจึงเป็นการเชื่อมโยงการศึกษาวิชาแพทย์ในส่วนของวิทยาศาสตร์การแพทย์พื้นฐานได้ ทั้งนี้บัณฑิตแพทย์ที่สนใจจะมาเป็นอาจารย์ในโรงเรียนแพทย์หรือทำงานวิจัยในด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์มีจำนวนน้อยเมื่อเทียบกับผู้สำเร็จการศึกษาในแต่ละปีการศึกษา ทำให้เกิดความขาดแคลนอาจารย์แพทย์และแพทย์นักวิจัย ในขณะเดียวกันคุณภาพของสถาบันแพทยศาสตร์ของไทยนอกจากความเป็นเลิศด้านการดูแลรักษาแล้ว ยังต้องมีมาตฐานการเรียนการสอนที่เป็นสากลและมีผลงานวิจัยขั้นสูง ซึ่งเกณฑ์การรับอาจารย์ในมหาวิทยาลัยจะต้องมีอาจารย์ที่มีคุณวุฒิปริญญาเอกอยู่ด้วย ดังนั้น หากมิได้วางแผนเพื่อป้องกันการขาดแคลนบุคลากรในลักษณะดังกล่าว ก็จะส่งผลกระทบต่อการเรียนการสอนและมาตรฐานทางวิชาการในสถาบันแพทยศาสตร์ของไทยในอนาคตได้

มหาวิทยาลัยมหิดล จึงได้เริ่มโครงการเพื่อผลิตอาจารย์แพทย์ขึ้นในปี พ.ศ. 2533 ใช้ชื่อโครงการว่า "โครงการผลิตอาจารย์แพทย์" โดยมหาวิทยาลัยได้จัดทำโครงการความร่วมมือระหว่าง มหาวิทยาลัยมหิดล กับ China Medical Board ในปี พ.ศ. 2532 ซึ่งมีทุนเริ่มต้น รวมทั้งสิ้น 850,000 เหรียญสหรัฐ โดยแบ่งเป็นทุนที่ได้รับเงินอุดหนุนจาก China Medical Board จำนวน 350,000 เหรียญสหรัฐ และงบประมาณสนับสนุนจากมหาวิทยาลัยมหิดล 500,000 เหรียญสหรัฐ ต่อมาในปี พ.ศ. 2545 เงินร่วมทุนดังกล่าวได้หมดลง มหาวิทยาลัยจึงอนุมัติให้ใช้เงินรายได้จากมหาวิทยาลัยเป็นเงินสนับสนุนในโครงการฯ จนถึงปัจจุบัน

ในครั้งแรกมหาวิทยาลัยคัดเลือกนักศึกษาที่มีผลการเรียนดีเด่น มีความสนใจอาชีพอาจารย์และการทำวิจัย จากนักศึกษาแพทย์ชั้นปีที่ 2 จากคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล และ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี เพื่อเข้าศึกษาในโครงการ โดยนักศึกษากลุ่มนี้จะลงทะเบียนวิชาในหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิตในภาคฤดูร้อน เพิ่มเติมจากการเรียนในหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิตปกติ เมื่อจบชั้นปีที่ 3 แล้ว นักศึกษากลุ่มนี้จะแยกออกมาศึกษาและฝึกการทำวิจัยเบื้องต้น เพื่อได้ปริญญาตรีวิทยาศาสตรบัณฑิต (วท.บ.) สาขาวิทยาศาสตร์การแพทย์ จากคณะวิทยาศาสตร์ จากนั้นมหาวิทยาลัยจะส่งเข้าศึกษาระดับปริญญาเอกสาขาวิชาต่าง ๆ ด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์ที่นักศึกษาสนใจ เมื่อสำเร็จได้ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิตแล้ว จึงกลับเข้าศึกษาในระดับชั้นคลินิกในคณะต้นสังกัดเดิมจนจบได้ปริญญาแพทยศาสตรบัณฑิต รวมระยะเวลาการศึกษาทั้งสิ้น 9 ถึง 12 ปี

ต่อมาโครงการได้รับนักศึกษาจากคณะอื่น ๆ ที่มีการเรียนการสอนหลักสูตรปริญญาตรี 6 ปี เช่นนักศึกษาแพทย์จากวิทยาลัยแพทยศาสตร์กรุงเทพมหานคร อดีตสถาบันสมทบของมหาวิทยาลัยมหิดล เข้าศึกษาในโครงการ ในปีการศึกษา 2551 ได้รับนักศึกษาจากคณะทันตแพทยศาสตร์เข้าร่วมโครงการฯ จึงมีการเปลี่ยนชื่อเป็น "โครงการผลิตอาจารย์แพทย์และอาจารย์ทันตแพทย์" และในปีการศึกษา 2558 ได้รับนักศึกษาจากคณะเภสัชศาสตร์เข้าร่วมโครงการ จึงมีการใช้ชื่อโครงการว่า "โครงการผลิตอาจารย์แพทย์ อาจารย์ทันตแพทย์ และ อาจารย์เภสัชกร" ซึ่งต่อมาทางกรรมการนโยบายโครงการมีแนวคิดที่จะรับนักศึกษาจากคณะสัตวแพทยศาสตร์เข้าศึกษาในโครงการ จึงมีการเปลี่ยนชื่อโครงการเป็น "โครงการทุนมหิดลวิทยาจารย์" ดังปัจจุบัน

การศึกษา

ปัจจุบันโครงการฯ มีการรับนักศึกษาจาก คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี คณะทันตแพทยศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และ คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช เข้าศึกษาในโครงการฯ โดยรับนักศึกษาขณะศึกษาในชั้นปีที่ 3 โดยรับนักศึกษาที่มีผลการเรียนดีและสนใจทำวิจัย เมื่อนักศึกษาเข้าสู่โครงการแล้วจะเทียบโอนหลักสูตร และทำการศึกษาวิจัยเบื้องต้นเพื่อสำเร็จการศึกษาหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต จากนั้นเข้าศึกษาในระดับปริญญาเอกหลักสูตรนานาชาติของส่วนงานต่าง ๆ ในสังกัดมหาวิทยาลัยมหิดล โดยนักศึกษาสังกัดมหาวิทยาลัยมหิดลจะได้รับทุนสนับสนุนจากโครงการ แบ่งเป็นค่าธรรมเนียมการศึกษา ค่าครองชีพบางส่วน ค่าวิจัย และค่าศึกษาวิจัยในต่างประเทศ เมื่อสำเร็จได้ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิตแล้ว จึงกลับเข้าศึกษาในระดับชั้นคลินิกในคณะต้นสังกัดเดิมจนจบได้ปริญญาแพทยศาสตรบัณฑิต ทันตแพทยศาสตรบัณฑิต หรือ เภสัชศาสตรบัณฑิต แล้วแต่กรณี

นอกจากการรับนักศึกษาปีที่ 3 เข้าศึกษาในโครงการฯ แล้ว มหาวิทยาลัยยังได้เริ่มรับนักศึกษาเข้าศึกษาในโครงการฯ จากนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่มีผลงานทางวิชาการดีเด่นและทักษะภาษาอังกฤษตามที่มหาวิทยาลัยกำหนด ผ่านระบบการรับบุคคลเข้าศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา (TCAS) ตั้งแต่ปีการศึกษา 2561 โดยเมื่อสำเร็จการศึกษามหาวิทยาลัยมหิดลโดยคณะต้นสังกัดอาจพิจารณารับเข้าบรรจุเป็นอาจารย์ประจำคณะต้นสังกัด หรือ ส่วนงานอื่นในมหาวิทยาลัยมหิดล

ปัจจุบันโครงการฯ มีสำเร็จการศึกษาแล้วโดยเป็นอาจารย์ประจำคณะต่าง ๆ ทั้งในมหาวิทยาลัยมหิดล และ สถาบันการศึกษาอื่น ๆ มีผู้ได้รับการคัดเลือกให้เข้าร่วมการประชุมผู้ได้รับรางวัลโนเบล ณ เมืองลินเดา ได้รับรางวัลนักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่ในปี 2556 นอกจากนี้ยังมีบัณฑิตจากโครงการบางส่วนเข้ารับการฝึกอบรมแพทย์เฉพาะทางและบรรจุเป็นอาจารย์แพทย์ระดับคลินิกที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญเฉพาะสาขาและความสามารถทางการวิจัย สามารถเชื่อมโยงวิทยาศาสตร์พื้นฐานกับการรักษาได้เป็นอย่างดี

แหล่งข้อมูลอื่น

• โครงการทุนมหิดลวิทยาจารย์ กองบริหารการศึกษา สำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
• หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิตและแพทยศาสตรบัณฑิต คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
• โครงการทุนมหิดลวิทยาจารย์ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เก็บถาวร 2021-04-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน