แต้จิ๋ว (เมือง)

สำหรับภาษาในกลุ่มภาษาจีน ดูที่ ภาษาแต้จิ๋ว

แต้จิ๋ว (จีน: 潮州; เพ็งอิม: dio⁵ ziu¹) หรือ เฉาโจว (Cháozhōu, ตามภาษาจีนกลาง) เป็นเมืองซึ่งตั้งอยู่ติดกับซัวเท้าทางทิศใต้ (หรือที่คนไทยรู้จักในนามซัวเถา 汕頭市) จรดเมืองกิ๊กเอี๊ยทางตะวันตกเฉียงใต้ (หรือ เจียหยางในภาษาจีนกลาง) จรดเมืองเหมยโจวทางตะวันตกเฉียงเหนือ และจรดมณฑลฝูเจี้ยน (หรือมณฑลฮกเกี้ยนในภาษาไทย) ทางทิศตะวันออก และจรดทะเลจีนใต้ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ และแต้จิ๋วก็เป็นภาษาจีนที่ใช้ในกลุ่มของคนจีนแต้จิ๋ว หรือสำเนียงแต้จิ๋ว

เฉาโจว 潮州市 แต้จิ๋ว
นครระดับจังหวัด
สถานที่ต่าง ๆ ในนครแต้จิ๋ว
สมญา:  เมืองนกฟีนิกซ์ (凤城)
ตำแหน่งของนครแต้จิ๋วในมณฑลกวางตุ้ง
เฉาโจว ตำแหน่งในประเทศจีน
พิกัด (หน่วยงานบริหารนครแต้จิ๋ว): 23°39′29″N 116°37′19″E
ประเทศ	สาธารณรัฐประชาชนจีน
มณฑล	กวางตุ้ง
จำนวนเขตการปกครอง	ระดับเทศมณฑล: 4; ระดับตำบล; 43
ศูนย์กลางการปกครอง	เขตเซียงเกี๊ย (湘桥区)
การปกครอง
• เลขาธิการพรรค	ลั่ว เหวินจื้อ (骆文智)
• นายกเทศมนตรี	ทัง ซีคุน (汤锡坤)
พื้นที่
• ทั้งหมด	3,110 ตร.กม. (1,200 ตร.ไมล์)
ความสูงจุดสูงสุด	1,497.5 เมตร (4,913.1 ฟุต)
ความสูงจุดต่ำสุด	0 เมตร (0 ฟุต)
ประชากร
• ทั้งหมด	2,669,844 คน
• ความหนาแน่น	860 คน/ตร.กม. (2,200 คน/ตร.ไมล์)
• ชาติพันธุ์ส่วนใหญ่	ฮั่น — 99.7%
เขตเวลา	UTC+8 (มาตรฐานจีน)
รหัสไปรษณีย์	521000 (ใจกลางเมือง) 515600, 515700 (พื้นที่อื่น)
รหัสพื้นที่	768
รหัส ISO 3166	CN-GD-51
ป้ายทะเบียนรถ	粤U
GDP (2017)	CNY 107.4 พันล้าน US$ 15.6 พันล้าน
- ต่อหัว	CNY 40,555 US$ 6,007
ภาษา	ภาษาแต้จิ๋ว และภาษาฮักกา (พื้นที่เทศมณฑลเหราผิง) (ภูมิภาค) ; ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน (ในมณฑล) และภาษาจีนกลาง (ทางการ)
เว็บไซต์	www.chaozhou.gov.cn

แต้จิ๋ว
ภาษาจีน	潮州
ความหมายตามตัวอักษร	"แคว้นน้ำขึ้นน้ำลง"
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Cháozhōu เวด-ไจลส์ Ch'ao2-chou1 IPA [ʈʂʰǎuʈʂóu] ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล Chìuh-jāu ยฺหวิดเพ็ง Ciu4 zau1 ภาษาหมิ่นใต้ เป่อ่วยยีภาษาฮกเกี้ยน Tiô-chiu เพ็งอิมภาษาแต้จิ๋ว Diê5ziu1

ประวัติศาสตร์

ในปี 214 ก่อนคริสตกาลซึ่งตรงกับสมัยราชวงศ์ฉิน แต้จิ๋วเป็นเพียงพื้นที่ที่ยังปราศจากการพัฒนา และเป็นส่วนหนึ่งของเขตบัญชาการหนานไห่ (南海郡) ล่วงมาถึงสมัยราชวงศ์จิ้นตะวันออก ได้มีการก่อตั้งอำเภอไห่หยาง (海陽縣) หรือ ไหเอี๊ย ในภาษาแต้จิ๋ว ขึ้นกับเขตบัญชาการตงกวัน หรือ ตงกวันจวิ้น (東官郡)

เมื่อ ค.ศ. 413 เขตบัญชาการตงกวันได้เปลี่ยนชื่อเป็นเขตบัญชาการอี้อัน (義安郡) หรือหงี่อัง ในภาษาแต้จิ๋ว และในต้นรัชสมัยของราชวงศ์สุย ใน ค.ศ. 590 ได้มีการเปลี่ยนจากเขตบัญชาการมาเป็นจังหวัด ชื่อว่า จังหวัดสวิน หรือ สวินโจว (循州; Xúnzhōu) และอีกแห่งหนึ่งในปีถัดมาซึ่งก็คือ จังหวัดเฉา หรือ เฉาโจว (潮州; Cháozhōu) และต่อมาใน ค.ศ. 1914 รัฐบาลสาธารณรัฐจีนได้รวมจังหวัดเฉาและจังหวัดสวินเข้าด้วยกัน ให้ชื่อว่า จังหวัดเฉาสวิน (潮循道)

อำเภอไห่หยางเคยถูกเรียกว่าอำเภออี้อัน (義安縣) ในช่วงระยะเวลาสั้น ๆ ในสมัยราชวงศ์สุยและต้นราชวงศ์ถัง และได้ใช้ชื่ออำเภอไห่หยางเรื่อยมาจนกระทั่ง ค.ศ. 1914 จึงได้ถูกเปลี่ยนเป็นอำเภอเฉาอัน (潮安縣) หรือ เตี่ยอัง ในภาษาแต้จิ๋ว เพื่อป้องกันไม่ให้สับสนกับอำเภอไห่หยางในมณฑลชานตง

การทำลายล้างและการสังหารหมู่

ระหว่างที่มองโกลยึดครองแต้จิ๋ว ชาวมองโกลสังหารผู้คนจำนวนมากในแต้จิ๋วจนจำนวนประชากรลดลงจากกว่า 600,000 คน จนเหลือไม่ถึง 20,000 คน

ใน ค.ศ. 1653 กองทัพแมนจูและผู้แปรพักตร์ของจีนตอนเหนือสังหารพลเรือนประมาณ 100,000 คนในแต้จิ๋ว

ภูมิศาสตร์

แต้จิ๋วตั้งอยู่ในส่วนตะวันออกสุดของมณฑลกวางตุ้ง และตั้งอยู่ทางทิศเหนือของสามเหลี่ยมปากแม่น้ำหาน (韩江) หรือหั่งกัง ซึ่งไหลผ่านกลางเมือง

เขตการปกครอง

นครระดับจังหวัดแต้จิ๋วมีอำนาจปกครองครอบคลุมเขตการปกครองระดับอำเภอ 3 แห่ง ประกอบด้วย 2 เขต และ 1 อำเภอ ได้แก่

• เขตเซียงเกี๊ย หรือ เซียงเฉียว (湘桥区)
• เขตเตี่ยอัง หรือ เฉาอัน (潮安区)
  • เขตปังโคย หรือ เฟิงซี (枫溪区)
• อำเภอเหยี่ยวเพ้ง หรือ เหราผิง (饶平县)

แผนที่
เขตเซียงเกี๊ย เขตเฉาอัน อำเภอ เหยี่ยวเพ้ง เขตปังโคย
ชื่อ	อักษรจีนตัวย่อ	ฮั่นยฺหวี่พินอิน	ประชากร (สำมะโนปี 2010)	พื้นที่ (ตร.กม.)	ความหนาแน่น (คน/ตร.กม.)
เขตเซียงเกี๊ย	湘桥区	Xiāngqiáo Qū	452,472	152,5	2,967
เขตเตี่ยอัง	潮安区	Cháo'ān Qū	1,335,398	1,261	1059
อำเภอเหยี่ยวเพ้ง	饶平县	Ráopíng Xiàn	881,974	1696,5	520

ดูเพิ่ม

• คนไทยเชื้อสายจีน
• สำเนียงแต้จิ๋ว

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ แต้จิ๋ว