มุขมณฑล
มุขมณฑล[1] (อังกฤษ: diocese) คริสต์ศาสนิกชนโรมันคาทอลิกเรียกว่า สังฆมณฑล ในประเทศไทยกรมการศาสนาเรียกว่า เขตมิสซัง[2] เป็นเขตการปกครองของคริสตจักรซึ่งมีมุขนายกเป็นประมุข แต่ละมุขมณฑลจะแบ่งออกเป็นเขตแพริช
ในกรณีที่เป็นมุขมณฑลขนาดใหญ่และมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์มากกว่ามุขมณฑลอื่นที่อยู่รอบ ๆ มุขมณฑลนั้นจะถูกยกสถานะขึ้นเป็นอัครมุขมณฑล[1] โดยมีอัครมุขนายกเป็นประมุข อัครมุขนายกมีสถานะเป็นมุขนายกมหานคร มีอำนาจสูงกว่ามุขนายกปริมุขมณฑลซึ่งเป็นมุขนายกประจำมุขมณฑลอื่น ๆ ในภาคคริสตจักรเดียวกัน
โครงสร้างการปกครองคริสตจักรแบบนี้เรียกว่า การจัดระเบียบองค์การแบบอิปิสโคปัล
มุขมณฑลยังอาจหมายถึง เขตมุขนายก (bishopric) หรือ อิปิสโคปัลซี (Episcopal see) แต่คำว่าอิปิสโคปัลซีมักใช้หมายถึงอาณาเขตที่ปกครองโดยบิชอป ขณะที่ bishopric อาจหมายถึงตำแหน่งบิชอปก็ได้
เขตมิสซังโรมันคาทอลิกในประเทศไทย
แก้ศาสนจักรโรมันคาทอลิกในประเทศไทยแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 2 ภาคคริสตจักร[3] ซึ่งประกอบด้วย 11 เขตมิสซัง[2] 2 ภาคคริสตจักรได้แก่
- ภาคกรุงเทพมหานคร ประกอบด้วย
- เขตมิสซังกรุงเทพฯ มีอาณาเขตครอบคลุม 11 จังหวัด คือ กรุงเทพมหานคร ฉะเชิงเทรา (บางส่วน) นครนายก (เฉพาะอำเภอบ้านนา) นครปฐม นนทบุรี ปทุมธานี สุพรรณบุรี สมุทรปราการ สมุทรสาคร พระนครศรีอยุธยา และอ่างทอง
- เขตมิสซังจันทบุรี มีอาณาเขตครอบคลุม 8 จังหวัด คือ จันทบุรี ตราด ฉะเชิงเทรา (บางส่วน) นครนายก (เว้นอำเภอบ้านนา) ชลบุรี ปราจีนบุรี ระยอง และสระแก้ว
- เขตมิสซังราชบุรี มีอาณาเขตครอบคลุม 4 จังหวัด คือ ราชบุรี กาญจนบุรี เพชรบุรี และสมุทรสงคราม
- เขตมิสซังสุราษฎร์ธานี มีอาณาเขตครอบคลุม 15 จังหวัด คือ สุราษฎร์ธานี กระบี่ ชุมพร ตรัง ปัตตานี ประจวบคีรีขันธ์ นครศรีธรรมราช พังงา นราธิวาส ภูเก็ต พัทลุง ระนอง ยะลา สงขลา และสตูล
- เขตมิสซังเชียงใหม่ มีอาณาเขตครอบคลุม 4 จังหวัด คือ เชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน ลำพูน และลำปาง (ยกเว้นอำเภองาว)
- เขตมิสซังนครสวรรค์ มีอาณาเขตครอบคลุม 13 จังหวัด คือ นครสวรรค์ กำแพงเพชร ชัยนาท ตาก พิจิตร เพชรบูรณ์ ลพบุรี สิงห์บุรี สระบุรี สุโขทัย อุทัยธานี พิษณุโลก และอุตรดิตถ์
- เขตมิสซังเชียงราย มีอาณาเขตครอบคลุม 5 จังหวัด คือ เชียงราย พะเยา แพร่ น่าน และลำปาง (เฉพาะอำเภองาว)
ในบรรดาเขตมิสซังเหล่านี้ เขตมิสซังกรุงเทพฯ มีสถานะเป็นอัครมุขมณฑล มีอำนาจควบคุม 6 เขตมิสซังที่เหลือซึ่งเป็นปริมุขมณฑล
- ภาคท่าแร่-หนองแสง ประกอบด้วย
- เขตมิสซังท่าแร่-หนองแสง มีอาณาเขตครอบคลุม 4 จังหวัด คือ สกลนคร นครพนม กาฬสินธุ์ และมุกดาหาร
- เขตมิสซังอุดรธานี มีอาณาเขตครอบคลุม 6 จังหวัด คือ อุดรธานี ขอนแก่น เลย หนองคาย บึงกาฬ และหนองบัวลำภู
- เขตมิสซังอุบลราชธานี มีอาณาเขตครอบคลุม 7 จังหวัด คือ อุบลราชธานี อำนาจเจริญ มหาสารคาม ยโสธร ร้อยเอ็ด สุรินทร์ และศรีสะเกษ
- เขตมิสซังนครราชสีมา มีอาณาเขตครอบคลุม 3 จังหวัด คือ นครราชสีมา ชัยภูมิ และบุรีรัมย์
ในบรรดาเขตมิสซังเหล่านี้ เขตมิสซังท่าแร่-หนองแสงมีสถานะเป็นอัครมุขมณฑล มีอำนาจควบคุม 3 เขตมิสซังที่เหลือซึ่งเป็นปริมุขมณฑล
อ้างอิง
แก้ | บทความนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล หมายเหตุ: ขอแนะนำให้จัดหมวดหมู่โครงให้เข้ากับเนื้อหาของบทความ (ดูเพิ่มที่ วิกิพีเดีย:โครงการจัดหมวดหมู่โครงที่ยังไม่สมบูรณ์) |