ยุคเฮเซ (ญี่ปุ่น: 平成時代โรมาจิHeisei jidai) เป็นชื่อยุคและชื่อรัชศกของประเทศญี่ปุ่นในรัชสมัยของสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะ ตั้งแต่วันที่ 8 มกราคม ค.ศ. 1989 ถึงวันที่ 30 เมษายน ค.ศ. 2019 ซึ่งเป็นวันที่สละราชสมบัติ รัชศกเฮเซเริ่มต้นเมื่อวันที่ 8 มกราคม ค.ศ. 1989 โดยเริ่มนับจากวันที่สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิลำดับที่ 125 ในวันหลังวันสวรรคตของสมเด็จพระจักรพรรดิฮิโระฮิโตะ พระราชบิดา ตามธรรมเนียมของประเทศญี่ปุ่น สมเด็จพระจักรพรรดิฮิโรฮิโตะได้รับการขนานพระนามว่า "จักรพรรดิโชวะ" เมื่อวันที่ 31 มกราคม ค.ศ. 1989

เฮเซ
8 มกราคม ค.ศ. 1989 – 30 เมษายน ค.ศ. 2019
สถานที่ ญี่ปุ่น
เมืองหลวงโตเกียว
พระมหากษัตริย์สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะ
นายกรัฐมนตรี
เหตุการณ์สำคัญ
← ก่อนหน้า
โชวะ
ถัดไป →
เรวะ

ด้วยเหตุนี้ ปี ค.ศ. 1989 จึงนับเป็นศักราชโชวะปีที่ 64 จนถึงวันที่ 7 มกราคม ค.ศ. 1989 และเป็นศักราชเฮเซปีที่ 1 (ญี่ปุ่น: 平成元年โรมาจิHeisei gannengannen มีความหมายว่า "ปีแรก") ตั้งแต่วันที่ 8 มกราคมเป็นต้นไป ยุคเฮเซสิ้นสุดเมื่อวันที่ 30 เมษายน ค.ศ. 2019 (ศักราชเฮเซปีที่ 31) ซึ่งเป็นวันที่มีพระราชพิธีสละราชบัลลังก์ดอกเบญจมาศของสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะ ยุคถัดจากยุคเฮเซคือยุคเรวะ เริ่มต้นในวันที่ 1 พฤษภาคม ค.ศ. 2019 ในเวลาเที่ยงคืนตามเวลาท้องถิ่นญี่ปุ่น ซึ่งเป็นวันที่สมเด็จพระจักรพรรดินารูฮิโตะขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติ[1]

ประวัติและความหมาย แก้

เมื่อวันที่ 7 มกราคม ค.ศ. 1989 เวลา 7.55 น. ตามเวลามาตรฐานญี่ปุ่น โชอิจิ ฟูจิโมริ จางวางใหญ่แห่งสำนักพระราชวังญี่ปุ่นได้ประกาศว่าจักรพรรดิฮิโรฮิโตะเสด็จสวรรคตเมื่อเวลา 6.33 น. ตามเวลามาตรฐานญี่ปุ่นและได้เปิดเผยรายละเอียดเกี่ยวกับพระโรคมะเร็งของพระองค์เป็นครั้งแรก ไม่นานหลังจากการสวรรคตของจักรพรรดิ เคโซ โอบูจิ เลขาธิการใหญ่แห่งสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีญี่ปุ่นในขณะนั้น (ภายหลังเป็นนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น) ได้ประกาศการสิ้นสุดของรัชศกโชวะและประกาศชื่อ "เฮเซ" เป็นชื่อรัชศกใหม่ของจักพรรดิพระองค์ใหม่

โอบูจิได้อธิบายความของชื่อ "เฮเซ" ว่ามีที่มาจากการนำตัวอักษรจีนมาจากประโยคที่มีความหมายเป็นมงคลจากบันทึกประวัติศาสตร์และปรัชญาของจีนสองเล่ม คือฉื่อจี้ (史記 Shǐjì) และชูจิง (書経 Shūjīng) ในฉื่อจี้ มีประโยคว่า "内平外成" (nèi píng wài chéng; คัมบุง: 内平かに外成る Uchi tairaka ni soto naru "สันติสุขทั้งในและนอกดินแดน") ปรากฏในส่วนที่สรรเสริญการปกครองด้วยพระอัจฉริยภาพของพระเจ้าชุ่น จักรพรรดิในตำนานของจีน ในชูจิง ปรากฏประโยคว่า "地平天成" (dì píng tiān chéng; คัมบุง: 地平かに天成る Chi tairaka ni ten naru, "สันติสุขทั้งฟ้าดิน") ด้วยการนำความหมายของสองประโยคนี้มารวมเข้าด้วยกัน "เฮเซ" จึงมีความหมายว่า "สันติสุขทุกหนแห่ง" ยุคเฮเซเริ่มต้นทันทีในวันหลังการขึ้นครองราชย์ของสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะเมื่อวันที่ 7 มกราคม ค.ศ. 1989

ในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 2016 สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะทรงมีพระราชดำรัสผ่านทางโทรทัศน์ว่าพระองค์กังวลว่าพระชนมายุที่มากขึ้นของพระองค์จะส่งผลทำให้ไม่สามารถปฏิบัติพระราชกรณียกิจได้เต็มที่ เป็นนัยว่าพระองค์มีพระราชประสงค์จะสละราชย์ [1] สภานิติบัญญัติแห่งชาติได้ผ่านร่างกฎหมายเมื่อเดือนมิถุนายน ค.ศ. 2017 ให้สามารถสืบทอดราชบัลลังก์แก่เจ้าชายนารูฮิโตะ พระราชโอรสของสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะ[1] ภายหลังจากการประชุมสมาชิกสภาราชวงศ์ นายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะได้ประกาศว่าจะกำหนดให้วันที่ 30 เมษายน ค.ศ. 2019 เป็นวันสละราชย์ของสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะ[1] รัชสมัยของเจ้าชายนารูฮิโตะจะเริ่มขึ้นในวันถัดไป [2]

เปลี่ยนปีรัชศก แก้

  • 7 มกราคม ค.ศ. 1989 : ปีที่ 65 ในรัชสมัยสมเด็จพระจักรพรรดิฮิโระฮิโตะองค์จักรพรรดิเสด็จสวรรคตเป็นอันสิ้นสุดยุครัชศกโชวะหลังจากนั้นไม่นานได้มีการประกาศนามรัชศกใหม่คือ เฮเซ พร้อมกับการขึ้นสืบราชบัลลังก์ของ เจ้าชายอากิฮิโตะ ที่มกุฎราชกุมาร
  • 8 มกราคม ค.ศ. 1989 : เริ่มต้นปีรัชศกใหม่คือรัชศกเฮเซอย่างเป็นทางการ
  • 30 เมษายน ค.ศ. 2019 : ปีที่ 31 ในรัชสมัยสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะองค์จักรพรรดิได้สละราชบัลลังก์ให้กับ เจ้าชายนารูฮิโตะ ที่มกุฎราชกุมารเป็นอันสิ้นสุดยุครัชศกเฮเซ

เหตุการณ์ในยุครัชศกเฮเซ แก้

  • 7 มกราคม ค.ศ. 1989 : ปีที่ 65 ในรัชสมัยสมเด็จพระจักรพรรดิฮิโระฮิโตะองค์จักรพรรดิเสด็จสวรรคตด้วยพระโรคมะเร็งหลังจากนั้นไม่นานเจ้าชายอากิฮิโตะพระราชโอรสที่มกุฎราชกุมารพระชนมายุ 55 พรรษาได้ขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อมา
  • 31 มกราคม ค.ศ. 1989 : สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะได้ถวายพระนามใหม่ให้กับอดีตจักรพรรดิฮิโรฮิโตะพระราชบิดาตามนามรัชศกว่า จักรพรรดิโชวะ
  • 12 พฤศจิกายน ค.ศ. 1990 : สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะได้ประกอบพระราชพิธีราชาภิเษกอย่างเป็นทางการ ณ พระราชวังหลวงโตเกียว
  • 23 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1991 : สมเด็จพระจักรพรรดิได้ประกอบพระราชพิธีสถาปนาเจ้าชายนารูฮิโตะพระราชโอรสองค์ใหญ่ขึ้นเป็นมกุฎราชกุมาร
  • 8 สิงหาคม ค.ศ. 2016 : สมเด็จพระจักรพรรดิได้แสดงพระราชประสงค์ที่จะสละราชบัลลังก์ให้กับเจ้าชายนารูฮิโตะองค์มกุฎราชกุมารต่อสาธารณชนเนื่องจากพระชนมายุที่เพิ่มมากขึ้นและพระพลานามัยที่ไม่แข็งแรง
  • 30 เมษายน ค.ศ. 2019 : สมเด็จพระจักรพรรดิได้ประกอบพระราชพิธีสละราชบัลลังก์ให้กับเจ้าชายนารูฮิโตะ ณ พระราชวังหลวงโตเกียว เป็นอันสิ้นสุดยุครัชศกเฮเซจากนั้นในวันรุ่งขึ้นเจ้าชายนารูฮิโตะได้ประกอบพิธีขึ้นทรงราชย์ ณ พระราชวังหลวงโตเกียว

ตารางเทียบศักราช แก้

เฮเซ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ค.ศ. 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998
พ.ศ. 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541
เฮเซ 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
ค.ศ. 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
พ.ศ. 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551
เฮเซ 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
ค.ศ. 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
พ.ศ. 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561
เฮเซ 31
ค.ศ. 2019
พ.ศ. 2562

อ้างอิง แก้

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "Japan's emperor to abdicate on April 30, 2019: gov't source". english.kyodonews.net. Kyodo News. 1 December 2017. สืบค้นเมื่อ 1 December 2017.
  2. Kyodo, Jiji (3 December 2017). "Japan's publishers wait in suspense for next era name". The Japan Times Online. สืบค้นเมื่อ 2018-01-31.


ก่อนหน้า ยุคเฮเซ ถัดไป
โชวะ   ศักราชของญี่ปุ่น
(8 มกราคม ค.ศ. 1989 – 30 เมษายน ค.ศ. 2019)
  เรวะ