พุทธศักราช

พุทธศักราช ย่อว่า พ.ศ. เป็นศักราชที่เริ่มนับเมื่อพระโคตมพุทธเจ้าปรินิพพาน ในประเทศไทยเริ่มนับเมื่อปรินิพพานแล้ว 1 ปี ประเทศไทยเป็นปี พ.ศ. 2564 ส่วนในประเทศอื่น ๆ จะเป็นปี พ.ศ. 2565 เช่นประเทศพม่า ส่วนในประเทศศรีลังกาเปลี่ยนศักราชในวันวิสาขบูชา

ประเทศเถรวาทอื่นๆ คือ ลาว กัมพูชา พม่า ศรีลังกา จะเริ่มนับศักราชหลังวันพระพุทธเจ้านิพพานหนึ่งวันเลย ยกเว้นประเทศไทยที่นับช้ากว่าทุกประเทศ 1 ปี เช่นประเทศอื่นเป็นปี 2565 แต่ประเทศไทยยังเป็นปี 2564 เนื่องจากประเทศไทยสมัยโบราณมีประเพณีนับศักราชก่อนเทศนา ที่ขึ้นว่า "สิริศุภมัสดุ พุทธศาสนายุกาล จำเดิมแต่พระบรมศาสดาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เสด็จดับขันธเข้าสู้ปรินิพพานเมื่อวันอังคาร เพ็ญเดือน 6 ปีมะเส็ง บัดนี้ล่วงแล้ว 2564 พรรษาปัจจุบันสมัย มกราคมมาสวันที่ 6 วันพุธ แรม 8 ค่ำ เดือน 2 ปีชวด เป็นปัจจุบันวาร พุทธศาสนายุกาลจำเดิมแต่วันปรินิพพานแห่งองค์สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าภาคนั้น มีนัยจะพึงกำหนดนับด้วยประการฉะนี้" จึงเป็นเหตุให้ประเทศไทยนับศักราชช้ากว่าประเทศเถรวาทด้วยกัน 1 ปี เนื่องจากการนับศักราชต้องนับเต็มพรรษาถือเป็น 1 พรรษา จึงทำให้ศักราชของไทยช้าลง 1 ปี

นอกจากนี้ ยังมีคำว่า "พุทธกาล" และ "พุทธสมัย" ใช้กล่าวถึงช่วงเวลาที่พระโคตมพุทธเจ้ายังมีพระชนม์อยู่ คือ ช่วงเวลา 80 ปีก่อนพุทธศักราช แต่บางทีก็ใช้คำเหล่านี้หมายถึง ช่วงเวลาที่เชื่อว่า พุทธศาสนาจะดำรงอยู่หลังการปรินิพพานของพระโคตมพุทธเจ้า ฉะนั้น จึงมีการใช้ x ปีก่อนพุทธกาล เพื่อหมายถึง x ปีก่อนพุทธศักราช เป็นต้น

ดูเพิ่ม

• ปฏิทินสุริยคติไทย

อ้างอิง

• ความรู้เรื่องศักราชที่ใช้ในหนังสือไทย Archived 2008-04-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิซอร์ซมีงานที่เกี่ยวข้องกับ ประกาศให้ใช้วันที่ 1 มกราคม เป็นวันขึ้นปีใหม่ ลงวันที่ 24 ธันวาคม 2483