พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภา

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภา (16 ธันวาคม พ.ศ. 2464 — 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2541) เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย ประสูติแต่หม่อมลออ จุฑาธุช ณ อยุธยา

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภา
พระวรวงศ์เธอ ชั้น 5
พระองค์เจ้าชั้นตรี
ประสูติ16 ธันวาคม พ.ศ. 2464
สิ้นพระชนม์2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2541 (76 ปี)
พระราชทานเพลิง31 พฤษภาคม พ.ศ. 2541
พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส
พระสวามีหม่อมเจ้าสุวินิต กิติยากร (2486–2523)
พระบุตรหม่อมราชวงศ์สุนิดา กิติยากร
หม่อมราชวงศ์เสาวนิต กิติยากร
ราชสกุลจุฑาธุช (ประสูติ)
กิติยากร (เสกสมรส)
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย
พระมารดาหม่อมลออ จุฑาธุช ณ อยุธยา
ศาสนาพุทธ

พระประวัติ

แก้

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภา หรือ พระองค์หญิงหญิง[1] เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย และหม่อมลออ จุฑาธุช ณ อยุธยา (สกุลเดิม ศิริสัมพันธ์) ประสูติเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2464 หม่อมลออเป็นธิดาของพระนมอิน ศิริสัมพันธ์ ซึ่งเป็นพระนมในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก ตาของหม่อมลออคือ พระยาอาหารบริรักษ์ (ทิน ศิริสัมพันธ์) ข้าราชการในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว[2] พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภามีพระอนุชาต่างพระมารดาหนึ่งพระองค์ คือ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรานนท์ธวัช (ประสูติแต่หม่อมระวี) เมื่อแรกประสูติ ทั้งสองพระองค์มีพระอิสริยยศเป็น หม่อมเจ้า ต่อมาได้รับการเฉลิมพระยศเป็น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2470[3]

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภาเป็นเจ้านายรุ่นสุดท้ายที่เข้าพิธีโสกันต์และเกศากันต์ พร้อมกับพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอินทุรัตนา และหม่อมเจ้ากาญจนฉัตร ฉัตรชัย เมื่อวันที่ 28-29 มีนาคม พ.ศ. 2475 ขณะมีพระชันษา 10 ปี ก่อนการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 เพียงสามเดือน

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภาเสกสมรสกับหม่อมเจ้าสุวินิต กิติยากร พระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ และหม่อมละเมียด มีธิดาสองคน ได้แก่ หม่อมราชวงศ์สุนิดา กิติยากร และหม่อมราชวงศ์เสาวนิต กิติยากร[4] โดยหม่อมราชวงศ์สุนิดาเคยดำรงตำแหน่งบรรณาธิการข่าวสังคมของหนังสือพิมพ์บางกอกโพสต์และบางกอกเวิลด์[5] สมรสและหย่ากับสีหชาติ บุณยรัตพันธุ์ มีธิดาชื่อ สุชาดา ภิรมย์ภักดี ส่วนหม่อมราชวงศ์เสาวนิตเสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางรถยนต์เมื่ออายุ 22 ปี[6][7]

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภาทรงดำรงตำแหน่งผู้จัดการโรงเรียนราชินี และองค์ประธานกรรมการมูลนิธิร่วมจิตน้อมเกล้าเพื่อเยาวชน จนกระทั่งสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2541 สิริพระชันษา 76 ปี พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ในการพระราชทานน้ำหลวงสรงพระศพ ณ ศาลาบัณณรศภาค วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร โดยทรงรับพระศพไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ 7 วัน และมีการเลื่อนพระโกศเป็นพระโกศมณฑป พร้อมด้วยฉัตรเครื่องสูงทองแผ่ลวดประกอบพระเกียรติยศ การพระราชทานเพลิงพระศพมีขึ้นเมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2541 ณ พระเมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส

พระเกียรติยศ

แก้
ธรรมเนียมพระยศของ
พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภา
 
ตราประจำพระองค์
การทูลฝ่าพระบาท
การแทนตนเกล้ากระหม่อม/เกล้ากระหม่อมฉัน
การขานรับเกล้ากระหม่อม/เพคะ

พระอิสริยยศ

แก้
  • 16 ธันวาคม พ.ศ. 2464 – 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2470 : หม่อมเจ้าสุทธสิริโสภา
  • 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2470 – 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2541 : พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภา

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

แก้

ปริญญากิตติมศักดิ์[12]

แก้

พงศาวลี

แก้

อ้างอิง

แก้
  1. อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ ม.จ.ไกรสิงห์ วุฒิชัย ณ เมรุวัดธาตุทอง วันพุธ ที่ 23 มิถุนายน 2519. [ม.ป.ท.]: มงคลการพิมพ์; 2519.
  2. "ซอกแซกย่านขุนนาง ที่ "คลองบางหลวง"". ASTVผู้จัดการออนไลน์. 26 ตุลาคม 2547. สืบค้นเมื่อ 13 พฤษภาคม 2557. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  3. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศตั้งพระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้า เล่ม 44, 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2470, หน้า 253-254
  4. ขรรค์ชัย บุนปาน. ประดับไว้ในโลกา. กรุงเทพฯ : มติชน, 2544. 285 หน้า. ISBN 974-322-293-6
  5. "เดอะ เนชั่น "คือไทยมิใช่ทาส"". ผู้จัดการ. มีนาคม 2529. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-11-09. สืบค้นเมื่อ 14 พฤศจิกายน 2556. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  6. กิติวัฒนา (ไชยันต์) ปกมนตรี, หม่อมราชวงศ์. สายพระโลหิตในพระพุทธเจ้าหลวง. กรุงเทพฯ : ดีเอ็มดี, พ.ศ. 2551. 290 หน้า. ISBN 978-974-312-022-0
  7. "ที่ระลึก ม.ร.ว. เสาวนิต กิติยากร". midsarnbook.tarad.com. สืบค้นเมื่อ 14 พฤศจิกายน 2556. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  8. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสายสะพาย ประจำปี 2539" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 113 (ตอน 22 ข): หน้า 1. 4 ธันวาคม 2539. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2014-04-13. สืบค้นเมื่อ 2012-05-07.
  9. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสายสะพาย ประจำปี 2535" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 109 (ตอนที่ 154 ง): ฉบับพิเศษ หน้า 4. 4 ธันวาคม 2535. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-09-28. สืบค้นเมื่อ 30 มิถุนายน 2556. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  10. "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ประจำปี 2521" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 95 (ตอน 51 ง): ฉบับพิเศษ หน้า 10. 12 พฤษภาคม 2521. สืบค้นเมื่อ 5 ธันวาคม 2561. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  11. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 (เดวิด ร็อกกีเฟลเลอร์, พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภา, พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร, ศาสตราจารย์ นายแพทย์ธาดา ชาคร)" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 113 (1 ข): หน้า 31. 22 พฤศจิกายน 2538. สืบค้นเมื่อ 20 กันยายน 2555. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  12. อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงพระศพ พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าสุทธสิริโสภา ณ พระเมรุหน้าพลับพลาอิสริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส วันเสาร์ที่ 23 พฤษภาคม 2551. มูลนิธิร่วมจิตน้อมเกล้าฯ เพื่อเยาวชน ในพระบรมราชินูปถัมภ์ จัดพิมพ์ถวาย.
  • กิตติพงษ์ วิโรจน์ธรรมากูร. ย้อนรอยราชสกุลวงศ์ "วังหลวง". กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ดอกหญ้า, พิมพ์ครั้งที่ 4 พ.ศ. 2549. 304 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-941-205-2