การยึดครองญี่ปุ่น

การยึดครองญี่ปุ่นโดยฝ่ายสัมพันธมิตรหลังสงครามโลกครั้งที่สองยุติ อันมีสหรัฐอเมริกาเป็นผู้นำ และเครือจักรภพอังกฤษเป็นผู้สนับสนุน ซึ่งเป็นการยึดครองแผ่นดินญี่ปุ่นโดยชาวต่างชาติเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ญี่ปุ่นกว่า 2,000 ปี การยึดครองดังกล่าวเปลี่ยนแปลงประเทศญี่ปุ่นจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์เข้าสู่ระบอบประชาธิปไตยซึ่งทำให้หวนคิดถึงการเมือง "นิวดีล" (New Deal) ของอเมริกาในคริสต์ทศวรรษ 1930 การยึดครองดังกล่าวมีชื่อรหัสว่า ปฏิบัติการบัญชีดำ (Operation Blacklist) สิ้นสุดลงด้วยสนธิสัญญาซานฟรานซิสโก ที่ลงนามเมื่อวันที่ 8 กันยายน ค.ศ. 1951 และมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 28 เมษายน ค.ศ. 1952 อันเป็นการฟื้นฟูเอกราชของญี่ปุ่น โดยยกเว้นหมู่เกาะรีวกีวก่อน ค.ศ. 1972

ญี่ปุ่นภายใต้การยึดครองของสัมพันธมิตร 連合国軍事占領下の日本 Rengōkoku gunji senryō-ka no Nihon
1945–1952
ซ้าย: ธงเรือราษฎร์และธงนาวี ขวา: ธงทางการ (โดยพฤตินัย)
อาณาเขตของญี่ปุ่นภายใต้การยึดครองโดยฝ่ายสัมพันธมิตร หมู่เกาะญี่ปุ่นถูกปกครองโดยผู้บัญชาการทหารสูงสุดฝ่ายสัมพันธมิตรตั้งแต่ ค.ศ. 1945–1952 (ยกเว้นเกาะอิโวจิมะ​จนถึง ค.ศ. 1968 และเกาะโอกินาวะ​จนถึง ค.ศ. ปี 1972) ไต้หวันของญี่ปุ่น และหมู่เกาะสแปรตลีถูกปกครองปกครองโดยสาธารณรัฐจีน จังหวัดคาราฟูโตะ และหมู่เกาะคูริลถูกปกครองโดยสหภาพโซเวียต เกาหลีของญี่ปุ่น ทางตอนใต้ของเส้นขนานที่ 38 องศาเหนือถูกปกครองโดยรัฐบาลกองทัพสหรัฐประจำเกาหลีจนได้รับเอกราชใน ค.ศ. 1948 ปัจจุบันคือเกาหลีใต้ เกาหลีของญี่ปุ่น ทางตอนเหนือของเส้นขนานที่ 38 องศาเหนือถูกปกครองโดยการปกครองพลเมืองเกาหลีของโซเวียตจนได้รับเอกราชใน ค.ศ. 1948 ปัจจุบันคือเกาหลีเหนือ ดินแดนกวันตงถูกปกครองโดยสหภาพโซเวียตระหว่าง ค.ศ. 1945–1955 และกลับคืนสู่จีนใน ค.ศ. 1955 ดินแดนแปซิฟิกใต้ถูกปกครองโดยสหรัฐระหว่าง ค.ศ. 1945–1947 และเปลี่ยนเป็นดินแดนหมู่เกาะแปซิฟิกในภาวะทรัสตีใน ค.ศ. 1947
สถานะ	การยึดครองทางทหาร
ภาษาราชการ	ญี่ปุ่น อังกฤษ
ผู้บัญชาการ
• 1945–1951	พลเอก ดักลาส แมกอาเธอร์
• 1951–1952	พลเอก แมทธิว ริจเวย์
จักรพรรดิ
• 1945–1952	โชวะ
นายกรัฐมนตรี
• 1945	นารูฮิโกะ ฮิงาชิกูนิ
• 1945–1946	คิจูโร ชิเดฮาระ
• 1946–1947	ชิเงรุ โยชิดะ
• 1947–1948	เทะสึ คะตะยะมะ
• 1948	ฮิโตะชิ อิชิดะ
• 1948–1952	ชิเงรุ โยชิดะ
ประวัติศาสตร์
• การยอมจำนน, เอกราชเกาหลี	15 สิงหาคม ค.ศ. 1945
• เริ่มต้นครอบครอง	28 สิงหาคม 1945
• ยกไต้หวันกับเปสกาโดเรสคืนให้กับจีน	25 ตุลาคม ค.ศ. 1945
• รัฐธรรมนูญใหม่	3 พฤษภาคม ค.ศ. 1947
• เกาหลีใต้	15 สิงหาคม ค.ศ. 1948
• เกาหลีเหนือ	9 กันยายน ค.ศ. 1948
• สนธิสัญญาซานฟรานซิสโก	28 เมษายน 1952
ก่อนหน้า ถัดไป จักรวรรดิญี่ปุ่น ญี่ปุ่น หมู่เกาะรีวกีวภายใต้การปกครองของสหรัฐ รัฐบาลกองทัพสหรัฐประจำเกาหลี สหภาพโซเวียต การปกครองพลเมืองเกาหลีของโซเวียต จีน ดินแดนหมู่เกาะแปซิฟิกในภาวะทรัสตี

การยอมแพ้ของญี่ปุ่น

ญี่ปุ่นยอมจำนนต่อฝ่ายสัมพันธมิตรเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม ค.ศ. 1945 เมื่อรัฐบาลญี่ปุ่นชี้แจงสัมพันธมิตรถึงการยอมรับปฏิญญาพ็อทซ์ดัม ซึ่งเป็นวันที่สมเด็จพระจักรพรรดิฮิโรฮิโตะทรงประกาศความพ่ายแพ้อย่างไม่มีเงื่อนไขทางวิทยุ การประกาศนั้นเป็นครั้งแรกของสมเด็จพระจักรพรรดิที่ประกาศทางวิทยุและครั้งแรกของประชาชนที่ได้ยินเสียงของพระจักรพรรดิ

วันดังกล่าวเป็นที่รู้จักในชื่อวันชัยเหนือญี่ปุ่น (V-J - Victory over Japan) ซึ่งเป็นจุดเปลี่ยนสู่การสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สองและการเริ่มต้นของเส้นทางที่ยาวนานในการฟื้นฟูประเทศญี่ปุ่น ในวันชัยเหนือญี่ปุ่นนั้น แฮร์รี ทรูแมน ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกานัดหมายจอมพลดักลาส แมคอาเธอร์ ในฐานะผู้บัญชาการสูงสุดของฝ่ายสัมพันธมิตร (Supreme Commander for the Allied Powers (SCAP)) สำหรับแผนดำเนินการยึดครองญี่ปุ่น

เนื่องจากในระหว่างสงครามนั้น บรรดาชาติมหาอำนาจต่างๆของฝ่ายสัมพันธมิตรวางแผนที่จะแบ่งประเทศญี่ปุ่นเพื่อปกครองเอง ซึ่งหลังจากฝ่ายสัมพันธมิตรรบชนะเยอรมนีแล้วได้ยึดครองเป็นที่เรียบร้อย ด้านผู้บัญชาการสูงสุดของฝ่ายสัมพันธมิตรจึงเป็นผู้ควบคุมโดยตรงบนเกาะหลักของญี่ปุ่น (ฮนชู ฮกไกโด ชิโกกุ และคีวชู) และเกาะโดยรอบ โดยการเป็นเจ้าของดินแดนต่าง ๆ ถูกแบ่งให้กับชาติมหาอำนาจของฝ่ายสัมพันธมิตร ดังนี้

• สหภาพโซเวียต : เกาหลีเหนือ (ไม่ได้ยึดครองทั้งหมด) เกาะซาฮาลิน และหมู่เกาะคูริล

• สหรัฐอเมริกา : เกาหลีใต้ (ไม่ได้ยึดครองทั้งหมด) โอกินาวะ หมู่เกาะอามามิ หมู่เกาะโบนิน และหมู่เกาะไมโครนีเชีย

• สาธารณรัฐจีน : ไต้หวันและเผิงหู

• สหราชอาณาจักร : หมู่เกาะอันดามันและนิโคบาร์ ฮ่องกง หมู่เกาะโซโลมอน

สำหรับการเข้ายึดครองดินแดนต่าง ๆ ของญี่ปุ่นนั้น ไม่มีสาเหตุชัดเจนว่าเหตุใดแผนจึงถูกเปลี่ยนแปลง ซึ่งก็มีทฤษฎีทั่วไปรวมถึงอำนาจที่เพิ่มขึ้นของสหรัฐอเมริกาในการพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ อีกทั้งแฮรี่ ทรูแมนไม่เชื่อมั่นในสหภาพโซเวียตมากนัก เมื่อเปรียบเทียบกับแฟรงกลิน โรสเวลต์ อีกทั้งสหภาพโซเวียตเคยมีความตั้งใจในการยึดครองเกาะฮกไกโด ซึ่งอาจนำมาใช้เป็นฐานของลัทธิคอมมิวนิสต์ในประเทศญี่ปุ่น อย่างไรก็ตาม มีความแตกต่างระหว่างการยึดครองเยอรมันตะวันออกและเกาหลีเหนือของโซเวียต ซึ่งทางประธานาธิบดีแฮรี่ ทรูแมน ไม่ยอมให้แผนการของฝ่ายคอมมิวนิสต์สำเร็จ

อ้างอิง

ผลงานที่อ้างอิง

หนังสือ

• Asahi Shimbun Staff, The Pacific Rivals: A Japanese View of Japanese-American Relations, New York: Weatherhill, 1972. ISBN 978-0-8348-0070-0.
• Barnes, Dayna (2017). Architects of Occupation: American Experts and the Planning for Postwar Japan. Ithaca: Cornell University Press. ISBN 978-1501703089.
• Bix, Herbert (2001). Hirohito and the Making of Modern Japan. New York: Harper Perennial. ISBN 0-06-093130-2.
• Dower, John W. (1993), Japan in War and Peace, New York, NY: The New Press, ISBN 1-56584-067-4
• Dower, John W. (1999), Embracing Defeat: Japan in the Wake of World War II, Norton, ISBN 0-393-04686-9
• Feifer, George (2001). The Battle of Okinawa: The Blood and the Bomb. Guilford, CT: Lyons Press. ISBN 9781585742158.
• Gordon, Andrew (2003). A Modern History of Japan. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 0-19-511060-9.
• Kapur, Nick (2018). Japan at the Crossroads: Conflict and Compromise after Anpo. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0674984424.
• Schrijvers, Peter (2002). The GI war against Japan : American soldiers in Asia and the Pacific during World War II. New York, NY: New York University Press. ISBN 9780814798164.
• Sugita, Yoneyuki (2003). Pitfall or Panacea: The Irony of US Power in Occupied Japan, 1945–1952. Routledge. ISBN 0-415-94752-9..
• Takemae, Eiji (2002). Inside GHQ: The Allied Occupation of Japan and its Legacy. แปลโดย Ricketts, Robert; Swann, Sebastian. New York: Continuum. ISBN 0826462472.. OCLC 45583413.

บทความวารสาร

• Flores, Edmundo (July–August 1970). "Issues of Land Reform". The Journal of Political Economy. 78 (4): 890–905. doi:10.1086/259682. S2CID 154104106.
• Kawai, Kazuo (1951). "American Influence on Japanese Thinkin". Annals of the American Academy of Political and Social Science. 278: 23–31. doi:10.1177/000271625127800104. S2CID 144554054.
• Koikari, Mire (2002). "Exporting Democracy? American Women, 'Feminist Reforms,' and Politics of Imperialism in the U.S. Occupation of Japan, 1945–1952". Frontiers: A Journal of Women Studies. 23 (1): 23–45. doi:10.1353/fro.2002.0006. S2CID 144915178.
• Lie, John (1997), "The State as Pimp: Prostitution and the Patriarchal State in Japan in the 1940s", The Sociological Quarterly, 38 (2): 251–263, doi:10.1111/j.1533-8525.1997.tb00476.x, JSTOR 4120735
• McLelland, Mark (September 2010). "'Kissing Is a Symbol of Democracy!' Dating, Democracy, and Romance in Occupied Japan, 1945–1952". Journal of the History of Sexuality. 19 (3): 508–535. doi:10.1353/sex.2010.0007. PMID 21110475. S2CID 35663215.
• Ness, Gayl D. (1967). "Review of Social Origins of Dictatorship and Democracy: Lord and Peasant in the Making of the Modern World". American Sociological Review. 32 (5): 818–820. doi:10.2307/2092029. JSTOR 2092029.

อ่านเพิ่ม

• Aldous, Christopher; Suzuki, Akihito (2012). Reforming Public Health in Occupied Japan, 1945–52: Alien Prescriptions?. Routledge. ISBN 978-0-203-14282-0.
• Caprio, Mark E. & Sugita, Yoneyuki (2007). Democracy in Occupied Japan: The U.S. Occupation and Japanese Politics and Society. Routledge. ISBN 9781134118625.
• Finn, Richard B. (1992). Winners in Peace: MacArthur, Yoshida, and Postwar Japan. University of California Press.
• Mark Gayn (Dec 15, 1989). Japan Diary. Tuttle Publishing.
• Hirano, Kyōko (1992). Mr. Smith Goes to Tokyo: The Japanese Cinema Under the American Occupation, 1945–1952. Washington, D.C.: Smithsonian Institution. ISBN 1-56098-157-1. OCLC 25367560.
• Hirata, Tetsuo; Dower, John W. (July 12, 2007). "Japan's Red Purge: Lessons from a Saga of Suppression of Free Speech and Thought". The Asia Japan Journal: Japan Focus. 5 (7).
• La Cerda, John. The Conqueror Comes to Tea: Japan under MacArthur. Rutgers University, 1946.
• Rochner, Bertrand M. (2009), Relations between Allied Forces and the Population of Japan (PDF), Working Report, Paris: Institute for Theoretical and High Energy Physics, University of Paris 6
• Sodei, Rinjirō (2006). Dear General MacArthur: Letters from the Japanese During the American Occupation. Rowman & Littlefield.
• Toll, Matthew. "Zaibatsu Dissolution, Reparations and Administrative Guidance". Symposia: The Online Philosophy Journal. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ September 17, 2008.

แหล่งข้อมูลอื่น

• American Occupation of Japan, Voices of the Key Participants in the Claremont Colleges Digital Library
• J.C.S 1380/15 BASIC DIRECTIVE FOR POST-SURRENDER MILITARY GOVERNMENT IN JAPAN PROPER
• A sweet memory: My first encounter of an American soldier
• Japanese Press Translations produced by the General Headquarters of SCAP เก็บถาวร 2020-02-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Mary Koehler slides, photographs documenting her experiences as secretary to the Chief of the Forestry Division, Natural Resources Section, General Headquarters, Supreme Commander for the Allied Powers, 1945 - 1949. at the University of Maryland libraries
• Robert P. Schuster photographs and negatives, photographs from the experiences of medical equipment repair specialist for the Allied Forces in 1946. At the University of Maryland libraries.

รายงานในเวลานั้น

• "Four Jap Prisons Open Their Doors". Lawrence Journal-World. Oct 10, 1945.
• "Nippon Communists March Through Allied-Ruled Tokyo, Ask Removal of Jap Emperor". The Bulletin. Oct 10, 1945.
• "Japanese Wave Red Banners In Tokyo Parade". Ottawa Citizen. Oct 10, 1945.
• "REMOVE HIROHITO IS CRY OF FREED JAP COMMUNISTS". Toronto Daily Star. October 10, 1945.
• "JAPS. SAY SACK EMPEROR". Examiner. 12 October 1945.
• "AMAZED TOKIO PEOPLE SEE COMMUNIST MARCH". The Telegraph. 11 October 1945.
• "Communist Crowds Voice Imperial Rule Opposition; Nippons Band To Assail Reds". The Tuscaloosa News. Oct 10, 1945.
• "Anti-Russian Organization Rises In Japan; Red Liaison Officer Says That American Occupation Too Soft". Times Daily. Oct 9, 1945.
• "TOKYO COMMUNISTS, KOREANS SHOUT OPPOSITION TO HIROHITO". Spokane Daily Chronicle. Oct 10, 1945.
• "CHANGES IN JAPAN". Kalgoorie Miner. Oct 12, 1945.
• "Reds Stage Parade, Ask Hirohito Ouster". Lodi News-Sentinel. Oct 11, 1945.