ไทรออปส์
ไทรออปส์ (อังกฤษ: Triops) เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังจำพวกสัตว์ขาปล้องประเภทหนึ่ง จัดอยู่ในไฟลัมครัสตาเซียนเช่นเดียวกับ กุ้ง หรือ ปู และอยู่ในอันดับ Notostraca ในวงศ์ Triopsidae
| ไทรออปส์ | |
|---|---|
| |
| Triops longicaudatus | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ 
| |
| โดเมน: | ยูแคริโอต Eukaryota |
| อาณาจักร: | สัตว์ Animalia |
| ไฟลัม: | สัตว์ขาปล้อง Arthropoda |
| ไฟลัมย่อย: | Crustacea Crustacea |
| ชั้น: | Branchiopoda Branchiopoda |
| อันดับ: | Notostraca Notostraca |
| วงศ์: | Triopsidae Triopsidae |
| สกุล: | ไทรออปส์ Triops Schrank, 1803 |
| ชนิด | |
ไทรออปส์ เป็นสัตว์น้ำขนาดเล็กที่อาศัยอยู่ในน้ำจืด มีรูปร่างประหลาดคล้ายแมงดาทะเล จึงมีผู้เรียกว่า "แมงดาทะเลน้ำจืด" หรือ "กุ้งไดโนเสาร์" เนื่องจากเป็นสัตว์ที่ไม่เปลี่ยนแปลงรูปร่างมาตั้งแต่ยุคคาร์บอนิฟอรัส ราว 300 ล้านปีมาแล้ว จัดได้ว่าเป็นฟอสซิลที่มีชีวิตอีกจำพวกหนึ่งได้[1][2]
พบแพร่กระจายอยู่ในหนองน้ำหรือบึงน้ำในทวีปอเมริกาเหนือ, อเมริกาใต้, ยุโรป, ยูเรเชีย, แอฟริกา, ญี่ปุ่น, นิวแคลิโดเนีย[3] และ ออสเตรเลีย ยกเว้น แอนตาร์กติกา
ไทรออปส์ มีลักษณะโดยรวมคือ มีตา 3 ตา อันเป็นที่มาของชื่อ (ภาษาละติน: tri, ('สาม'), กรีกโบราณ: ὤψ, (ṓps,'ตา')) มีส่วนหางที่มีลักษณะเป็นง่ามคู่ที่ยาวออกมาอย่างเห็นได้ชัดเจน เป็นสัตว์ที่มีวงจรชีวิตสั้นมาก คือ สามารถมีชีวิตอยู่ได้เพียง 1-3 เดือน จึงเป็นสัตว์ที่มีอัตราการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว โดยจะมีขนาดใหญ่ขึ้นถึงวันละ 2 เท่า ขนาดเมื่อโตเต็มที่โดยเฉลี่ยราว 1-3 นิ้ว แต่ในบางชนิดหากได้รับอาหารและอุณหภูมิที่เหมาะสมอย่างเต็มที่อาจใหญ่ได้เท่ากับฝ่ามือมนุษย์
การหายใจ ของไทรออปส์อยู่ที่ขา ซึ่งมีมากถึง 35-71 คู่ ซึ่งใช้ทั้งว่ายน้ำและลำเลียงอาหารเข้าปาก และใช้ในการหายใจ เนื่องจากเท้าของไทรออปส์มีอวัยวะพิเศษที่คล้ายเหงือกของสัตว์น้ำจำพวกอื่น ซึ่งขณะที่เคลื่อนที่หรือว่ายน้ำอยู่ ก็จะได้รับออกซิเจนจากน้ำผ่านเข้าไปทางขานั่นเอง
อนุกรมวิธาน
แก้ถึงแม้ว่าอนุกรมวิธานของสกุลนี้ไม่ได้รับการปรับปรุงมาตั้งแต่ ค.ศ. 1955 ชนิดที่ได้รับการยอมรับ มีดังนี้:[4][5]
- Triops australiensis (Spencer & Hall, 1895)
- Triops baeticus Korn, 2010
- Triops cancriformis (Bosc, 1801)
- Triops emeritensis Korn & Pérez-Bote, 2010
- Triops gadensis Korn & García-de-Lomas, 2010
- Triops granarius (Lucas, 1864)
- Triops longicaudatus (LeConte, 1846)
- Triops mauritanicus Ghigi, 1921
- Triops newberryi Thomas, 1921
- Triops vicentinus Korn, Machado, Cristo & Cancela da Fonseca, 2010
Longhurst เคยจัดให้ T. mauritanicus เป็นชนิดย่อยของ T. cancriformis ใน ค.ศ. 1955 แต่ภายหลัง Korn et al. จัดให้มันเป็นชนิดต่างหากอีกครั้งใน ค.ศ. 2006[6]
ความสัมพันธ์กับมนุษย์
แก้ปัจจุบัน ไทรออปส์นิยมเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยง โดยเฉพาะในชนิด Triops longicaudatus และ T. cancriformis ด้วยความที่เป็นสัตว์แปลก และเลี้ยงง่าย ซึ่งนิยมจะเลี้ยงไทรออปส์ตั้งแต่ยังเป็นไข่ โดยจะทำการฟักไข่ของไทรออปส์ในตู้ปลา โดยจัดอุณหภูมิและสภาพน้ำที่เหมาะสม ไทรออปส์ก็สามารถฟักเป็นตัวได้ภายในเวลา 24 ชั่วโมง นอกจากนี้ แล้วไข่ของไทรออปส์ สามารถหยุดการเจริญเติบโตได้ โดยอาจจะหยุดการเจริญเติบโตได้ถึง 25 ปีเลยทีเดียว
ปัจจุบัน ได้มีการขายไข่ของไทรออปส์เป็นชุดสำเร็จรูป เป็นที่นิยมของวัยรุ่นในสหรัฐอเมริกา ส่วนในประเทศไทยก็มีผู้นำเข้ามาจำหน่ายด้วยเช่นกัน[7]
ดูเพิ่ม
แก้อ้างอิง
แก้- ↑ Chip Hannum; Stuart Halliday. "An Introduction to Triops". MyTriops.com. สืบค้นเมื่อ 4 ตุลาคม 2010.
- ↑ David A. Grimaldi & Michael S. Engel (2005). "Arthropods and the Origin of Insects". Evolution of the insects. Volume 1 of Cambridge Evolution Series. Cambridge University Press. pp. 93–118. ISBN 978-0-521-82149-0.
- ↑ "Species descriptions". Virginia Polytechnic Institute and State University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 สิงหาคม 2006. สืบค้นเมื่อ 14 กรกฎาคม 2010.
- ↑ Chip Hannum. "A Brief Overview of the Species". MyTriops.com. สืบค้นเมื่อ October 4, 2010.
- ↑ Michael Korn; Andy J. Green; Margarida Machado; Juan García-de-Lomas; Margarida Cristo; Luís Cancela da Fonseca; Dagmar Frisch; José L. Pérez-Bote & Anna K. Hundsdoerfer (2010). "Phylogeny, molecular ecology and taxonomy of southern Iberian lineages of Triops mauritanicus (Crustacea: Notostraca)" (PDF). Organisms Diversity and Evolution. 10 (5): 409–440. doi:10.1007/s13127-010-0026-y. hdl:10261/38752. S2CID 14145762. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-09-08.
- ↑ Michael Korn; Federico Marrone; Jose L. Pérez-Bote; Margarida Machado; Margarida Cristo; Luís Cancela de Fonseca & Anna K. Hundsdoerfer (2006). "Sister species within the Triops cancriformis lineage (Crustacea, Notostraca)" (PDF). Zoologica Scripta. 35 (4): 301–322. doi:10.1111/j.1463-6409.2006.00230.x. S2CID 84611515. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-08-12. สืบค้นเมื่อ 2022-06-15.
- ↑ ""ไทรออปส์" ฟอสซิลมีชีวิตที่อยู่บนโลกนี้มากว่า 300 ล้านปี และกลายมาเป็นสัตว์เลี้ยงอายุสั้นของมนุษย์". อมรินทร์ทีวี. 2 กรกฎาคม 2019.