อำเภอเขาย้อย

อำเภอในจังหวัดเพชรบุรี ประเทศไทย

เขาย้อย เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดเพชรบุรี เดิมเป็นอำเภอที่มีอาณาเขตด้านตะวันตกติดกับชายแดนพม่า (แยกตั้งเป็นอำเภอหนองหญ้าปล้อง)[1][2] ด้านตะวันออกติดกับชายทะเลอ่าวไทย (ภายหลังโอนขึ้นกับอำเภอบ้านแหลม)[3] และเป็นที่ตั้งของวัดถ้ำเขาย้อย และเป็น 1 ใน 5 อำเภอที่มีทางรถไฟสายใต้ผ่านพื้นที่ โดยมีสถานีรถไฟให้บริการ 3 สถานี ได้แก่ สถานีรถไฟบางเค็ม สถานีรถไฟเขาย้อย และสถานีรถไฟหนองปลาไหล

อำเภอเขาย้อย
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Khao Yoi
วัดถ้ำเขาย้อย
คำขวัญ: 
ภูเขางามถ้ำวิจิตร วิถีชีวิตไทยทรงดำ คุณค่าล้ำโบสถ์ไม้สัก หัตถกรรมหลัก
ไม้ตาลกลึง ประสานซึ้งเสียงแคนวง
แผนที่จังหวัดเพชรบุรี เน้นอำเภอเขาย้อย
แผนที่จังหวัดเพชรบุรี เน้นอำเภอเขาย้อย
พิกัด: 13°14′25″N 99°49′27″E / 13.24028°N 99.82417°E / 13.24028; 99.82417
ประเทศ ไทย
จังหวัดเพชรบุรี
พื้นที่
 • ทั้งหมด305.648 ตร.กม. (118.011 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2564)
 • ทั้งหมด38,762 คน
 • ความหนาแน่น126.82 คน/ตร.กม. (328.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 76140
รหัสภูมิศาสตร์7602
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอเขาย้อย
ถนนเพชรเกษม ตำบลเขาย้อย อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี 76140
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต แก้

อำเภอเขาย้อยตั้งอยู่ทางตอนเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

ประวัติ แก้

เริ่มก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2440 โดยมีหลวงพรหมสารเป็นนายอำเภอคนแรก เดิมที่ว่าการอำเภอตั่งอยู่ที่ตำบลห้วยท่าช้าง จึงได้ชื่ออำเภอว่า อำเภอห้วยท่าช้าง ต่อมาได้ทำการย้ายที่ว่าการอำเภอห้วยท่าช้างไปตั้งอยู่ ณ ตำบลหัวสะพาน จึงได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอหัวสะพาน ต่อมาได้ย้ายที่ว่าการอำเภอมาตั่งอยู่ ณ หมู่บ้านน้อย จึงได้เปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอบ้านน้อย และ อำเภอตวันตก(อำเภอตะวันตก)

ใน พ.ศ. 2444 กระทรวงมหาดไทย ได้จัดระเบียบกรมการอำเภอเมืองเพชรบุรีใหม่ โดยการย้ายอำเภอตวันตก (อำเภอตะวันตก) ไปตั้ง ณ บ้านเขาย้อย ตำบลเขาย้อย เรียกชื่อว่า "อำเภอห้วยหลวง"[4]

ใน พ.ศ. 2446 ได้เปลี่ยนชื่อจากอำเภอห้วยหลวง แขวงเมืองเพชรบุรี เป็น อำเภอเขาย้อย แขวงเมืองเพชรบุรี[5]

การแบ่งเขตการปกครอง แก้

การปกครองส่วนภูมิภาค แก้

อำเภอเขาย้อยแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 10 ตำบล 57 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ อักษรไทย อักษรโรมัน จำนวนหมู่บ้าน จำนวนประชากร
(ธันวาคม 2565)[6]
1. เขาย้อย Khao Yoi
7
7,322
2. สระพัง Sa Phang
4
3,525
3. บางเค็ม Bang Khem
6
3,523
4. ทับคาง Thap Khang
5
3,415
5. หนองปลาไหล Nong Pla Lai
5
2,720
6. หนองปรง Nong Prong
6
3,674
7. หนองชุมพล Nong Chumphon
7
5,117
8. ห้วยโรง Huai Rong
4
2,624
9. ห้วยท่าช้าง Huai Tha Chang
6
1,900
10. หนองชุมพลเหนือ Nong Chumphon Nuea
7
4,837

การปกครองส่วนท้องถิ่น แก้

ท้องที่อำเภอเขาย้อยประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลเขาย้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางเค็มทั้งตำบล รวมทั้งบางส่วนของตำบลเขาย้อย ตำบลสระพัง และตำบลทับคาง
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเขาย้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาย้อย ตำบลสระพัง และตำบลทับคาง (นอกเขตเทศบาลตำบลเขาย้อย)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปลาไหล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองปลาไหลทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองปรงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองชุมพล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองชุมพลทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยโรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยโรงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยท่าช้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยท่าช้างทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองชุมพลเหนือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองชุมพลเหนือทั้งตำบล

อ้างอิง แก้

  1. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี ตั้งเป็นกิ่งอำเภอหนองหญ้าปล้อง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (102 ง): 1717. วันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2515
  2. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอห้วยผึ้ง อำเภอวังวิเศษ อำเภอคลองหาด อำเภอป่าบอน อำเภอหนองหญ้าปล้อง อำเภอวังโป่ง อำเภอควนเนียง อำเภอหนองหญ้าไซ อำเภอบ้านนาเดิม อำเภอทุ่งฝน อำเภอสร้างคอม และอำเภอทองแสนขัน พ.ศ. ๒๕๓๓" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (83 ก): (ตอนพิเศษ) 1-4. วันที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2533
  3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดเพชรบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 3459–3460. วันที่ 23 มกราคม พ.ศ. 2481
  4. ประกาศกระทรวงมหาดไทย (ปรับปรุงการจัดตั้งแบ่งเขตแขวงเมืองเพ็ชร์บุรีเสียใหม่ โดยให้มี ๖ อำเภอ และการจัดกรมการอำเภอ) ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๑๘ ตอนที่ ๕ ประกาศ ณ วันที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๔๔ หน้าที่ ๕๙
  5. แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่อ อำเภอพันลาน แขวงเมืองนครสวรรค์ เป็นอำเภอเกยไชย อำเภอเกลือ แขวงเมืองชลบุรี เป็นอำเภอบางละมุง อำเภอท่าช้าง แขวงเมืองนครนายก เป็นอำเภอบ้านนา อำเภอห้วยหลวง แขวงเมืองเพชรบุรีเป็นอำเภอเข้าย้อย เก็บถาวร 2012-06-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๒๐ ตอนที่ ๓๐ ประกาศเมื่อวันที่ ๒๕ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๔๖ หน้าที่ ๔๙๘
  6. "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.