ลาวอิสระ
ลาวอิสระ (ลาว: ລາວອິດສະຫຼະ) หรือ รัฐบาลลาวอิสระแห่งพระราชอาณาจักรลาว (ลาว: ລັດຖະບານລາວອິດສະຫຼະ ແຫ່ງ ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ) เป็นขบวนการต่อต้านฝรั่งเศส โดยมีเป้าหมายคือประกาศเอกราชของลาวจากฝรั่งเศสซึ่งเน้นชาตินิยมและไม่นิยมคอมมิวนิสต์ ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2488 โดยเจ้าเพชรราช[1] ขบวนการนี้เป็นขบวนการที่อายุสั้น ที่เกิดขึ้นหลังจากจักรวรรดิญี่ปุ่นพ่ายแพ้ในสงครามโลกครั้งที่สอง และกลายเป็นรัฐบาลลาวก่อนที่จะกลับมาเป็นรัฐบาลฝรั่งเศส เป้าหมายของขบวนการ คือ เพื่อป้องกันไม่ให้ฝรั่งเศสกลับมาปกครองลาวอีก ขบวนการนี้สลายตัวไปใน พ.ศ. 2492
ลาวอิสระ ລາວອິດສະຫຼະ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ค.ศ. 1945–1946 ค.ศ. 1946–1949: รัฐบาลพลัดถิ่น | |||||||||
 ธงชาติ | |||||||||
.svg) | |||||||||
| เมืองหลวง | เวียงจันทน์ (ทางการ), หลวงพระบาง (ธรรมเนียม) | ||||||||
| เมืองหลวงพลัดถิ่น | กรุงเทพ | ||||||||
| ภาษาทั่วไป | ลาว (ทางการ), ฝรั่งเศส | ||||||||
| ศาสนา | พุทธเถรวาท | ||||||||
| การปกครอง | รัฐบาลเฉพาะกาล (1945–1946), รัฐบาลพลัดถิ่น (1946–1949) | ||||||||
| ประมุขแห่งรัฐ | |||||||||
• ค.ศ. 1945-1946 | เจ้าเพชรราช รัตนวงศา | ||||||||
| นายกรัฐมนตรี | |||||||||
• ค.ศ. 1945–1946 | พระยาคำม้าว วิไล | ||||||||
| ยุคประวัติศาสตร์ | สงครามโลกครั้งที่สอง | ||||||||
| 8 เมษายน ค.ศ. 1945 | |||||||||
• ลาวอิสระยึดครอง | 12 ตุลาคม ค.ศ. 1945 | ||||||||
| 24 เมษายน ค.ศ. 1946 | |||||||||
• สิ้นสุด | 24 ตุลาคม ค.ศ. 1949 | ||||||||
| สกุลเงิน | กีบ | ||||||||
| |||||||||
| ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | ประเทศลาว | ||||||||
เอกราชภายใต้การควบคุมของญี่ปุ่น
แก้การสิ้นสุดการยึดครองลาวของจักวรรดิญี่ปุ่นเกิดขึ้นใน พ.ศ. 2488 หลังจากที่ญี่ปุ่นเริ่มพ่ายแพ้ให้แก่ฝ่ายสัมพันธมิตร ญี่ปุ่นกดดันให้พระมหากษัตริย์ลาวแห่งหลวงพระบาง คือ สมเด็จพระเจ้าศรีสว่างวงศ์ ให้ประกาศเอกราชแก่ลาวในวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2488[2] เมื่อญี่ปุ่นยอมแพ้ในวันที่ 15 สิงหาคม เจ้าเพชรราชพยายามเสนอให้พระเจ้าสว่างวัฒนาประกาศรวมประเทศ ยกเลิกการเป็นรัฐในอารักขาของฝรั่งเศส เพราะฝรั่งเศสไม่สามารถปกป้องลาวจากญี่ปุ่นได้ แต่พระเจ้าสว่างวัฒนากลับเห็นว่าลาวยังควรเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสต่อไป ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2488 กลุ่มผู้สนับสนุนเอกราชของลาวประกาศปลดเจ้ามหาชีวิตและจัดตั้งรัฐบาลลาวเรียกว่ารัฐบาลลาวอิสระ เพื่อแทนที่ภาวะสุญญากาศทางการเมืองของประเทศ[3]
ความอ่อนแอของรัฐบาลลาวอิสระ
แก้รัฐบาลลาวอิสระใช้เวลา 6 เดือนที่จะพยายามจัดตั้งสิทธิการปกครอง โดยจัดตั้งกองกำลังป้องกันประเทศ ที่มีเจ้าสุพานุวงเป็นผู้นำ และได้รับความช่วยเหลือจากเวียดมิญและรัฐบาลจีน อย่างไรสถานการณ์ในขณะนั้น ได้มีเหตุการณ์สำคัญที่ทำให้ฝรั่งเศสกลับมาปกครองลาวอีก คือข้อตกลงระหว่างโฮจิมินห์กับรัฐบาลฝรั่งเศสในวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2489 และข้อตกลงในการถอนทหารจีน ทำให้รัฐบาลลาวอิสระถูกโดดเดี่ยว และอ่อนแอทางด้านการทหารมากเมื่อเทียบกับฝรั่งเศส
นอกจากจะไม่ได้รับความช่วยเหลือจากต่างประเทศ ลาวอิสระยังมีความขัดแย้งภายในองค์กร ลาวอิสระมีผู้สนับสนุนในเมืองน้อย และไม่ได้รับการสนับสนุนจากชนเผ่าต่างๆ ทำให้แนวคิดการเป็นเอกราชของลาวอิสระล้มเหลว นอกจากนั้น ลาวอิสระไม่สามารถจัดการการเงินของประเทศที่เหมาะสมได้ กองทัพต้องการงบประมาณสูง และเจ้าสุพานุวงปฏิเสธที่จะแสดงบัญชีการใช้จ่าย ในเวลาช่วงสั้นๆ ลาวอิสระไม่มีเงินสำหรับการบริหาร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง กระต่าย ดอนสะโสฤทธิ์ อนุมัติเงินใหม่ตอนต้นปี พ.ศ. 2489 แต่พิมพ์ด้วยกระดาษคุณภาพต่ำจนใช้งานไม่ได้ จนเขาได้รับฉายาว่ากระต่ายใบตองแห้ง[4] จนกระทั่งปลายเดือนเมษายน พ.ศ. 2489 ฝรั่งเศสเข้ายึดครองเวียงจันทน์และเข้าสู่หลวงพระบางในเดือนพฤษภาคม ผู้นำลาวอิสระจึงลี้ภัยมายังประเทศไทย
ความแตกแยกภายในลาวอิสระและการสลายตัว
แก้เมื่อฝรั่งเศสเข้ามาปกครองลาวอีกครั้ง และจัดตั้งหน่วยงานบริหารขึ้นใหม่ในวันที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2489 ฝรั่งเศสประกาศจะรวมลาวเข้าเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพฝรั่งเศส เจ้าสุพานุวงแสดงจุดยืนอย่างชัดเจนในการปฏิเสธรัฐบาลใหม่ที่เวียงจันทน์ และยังมีความขัดแย้งเป็นส่วนตัวระหว่างเจ้าสุพานุวงกับกระต่าย
ในวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2492 ลาวอิสระได้ประกาศสลายตัวอย่างเป็นทางการเพราะขาดความร่วมมือภายในองค์กร[5] และในวันที่ 22 ตุลาคม พ.ศ. 2496 มีการลงนามในสนธิสัญญาระหว่างลาวกับฝรั่งเศสเพื่อถ่ายโอนอำนาจให้รัฐบาลราชอาณาจักรลาวอย่างเป็นทางการ ยกเว้นอำนาจทางทหาร[6] ก่อนที่ลาวจะได้เอกราชอย่างสมบูรณ์ใน พ.ศ. 2497 ตามสนธิสัญญาเจนีวา
ธง
แก้ธงของลาวอิสระมีลักษณะใกล้เคียงกับธงชาติไทย ได้ถูกนำกลับมาใช้อีกโดยขบวนการปะเทดลาว และกลายเป็นธงชาติลาวเมื่อ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2518
อ้างอิง
แก้- ↑ visit-laos.com เก็บถาวร 2008-07-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ↑ Stuart-Fox, Martin (1986). Laos: Politics, economics and society. London: Frances Pinter Publishers. ISBN 0861874269. สืบค้นเมื่อ 22 September 2013.
- ↑ Laos and Laotians by Meg Regina Rakow
- ↑ Evans, Grant (2002). A Short history of Laos, the land in between (PDF). Allen & Unwin. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-02-24. สืบค้นเมื่อ 2022-02-24.
- ↑ Laos – Keystone of Indochina by Arthur J. Donmen
- ↑ Uppsala Conflict Data Program (November 02, 2011). "Laos". Uppsala University Department of Peace and Conflict Research. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-01-21. สืบค้นเมื่อ 11/11/02.
In October 1953, the Franco-Lao Treaty of Amity and Association transferred power....
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help)