รุ่งฤดี แพ่งผ่องใส

รุ่งฤดี แพ่งผ่องใส หรือ รุ่งฤดี เพ็งเจริญ เป็นนักร้องหญิงเพลงไทยสากลรางวัลพระราชทานแผ่นเสียงทองคำ จากเพลง "บัวขาว" เมื่อปี พ.ศ. 2514 และเพลง "หลานย่าโม" ในปี พ.ศ. 2522 โดยมีเพลงสร้างชื่ออื่น ๆ เช่น เอาความขมขื่นไปทิ้งแม่โขง, พัทยาลาก่อน, คนหน้าเดิม, โจโจ้ซัง, นักรบชายแดน, ช่างเขาเถิดนะหัวใจ เป็นต้น รุ่งฤดีได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติจากคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติให้เป็น ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทยสากล-ขับร้อง) ประจำปี พ.ศ. 2563

รุ่งฤดี แพ่งผ่องใส
สารนิเทศภูมิหลัง
เกิด	13 มีนาคม พ.ศ. 2489
คู่สมรส	พลตำรวจเอก จรัส เพ็งเจริญ
บุตร	นางวรภัทร ฤกษ์พัฒนาพิพัฒน์
อาชีพ	นักร้อง
ปีที่แสดง	พ.ศ. 2508 - ปัจจุบัน
ผลงานเด่น	"เอาความขมขื่นไปทิ้งแม่โขง"
ศิลปินแห่งชาติ	พ.ศ. 2563 - สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทยสากล-ขับร้อง)

ประวัติ

เบื้องต้น

รุ่งฤดี แพ่งผ่องใส เกิดเมื่อวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2489 พื้นเพครอบครัว อยู่ใกล้ ๆ วัดบ้านหม้อ ตำบลคลองตาคต อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ในวัยเด็กมีความชอบและใจรักเรื่องการร้องเพลงมาก โดยทางครอบครัวก็สนับสนุนให้ร้องประกวดตามงานวัด ที่สถานีวิทยุอส.ใต้สะพานพุทธ และเป็นนักร้องประจำโรงเรียนอีกด้วย

ชีวิตนักร้อง

เมื่อกำลังเรียนอยู่ที่ดุสิตพณิชยการรุ่งฤดีมีความฝันอยากจะไปเป็นนักร้องวงดนตรีสุนทราภรณ์ มนัส รามโยธินผู้ใหญ่ที่นับถือกันจึงพาไปฝาก ครูเอื้อ สุนทรสนาน เพื่อให้เป็นนักร้องประจำวงดนตรีสุนทราภรณ์ ที่กรมประชาสัมพันธ์ในปี พ.ศ. 2508 แม้ในขณะนั้นยังเรียนอยู่ก็ตาม

ครูเอื้อ สุนทรสนาน ให้เลือกเพลงที่คิดว่าร้องได้ดีที่สุดเพื่อทดสอบ จึงร้องเพลง "ภูกระดึง" ของ มัณฑนา โมรากุล ให้ครูเอื้อฟัง ปรากฏว่าสอบผ่านเลยได้เรียนวิชาการขับร้องกับครูสริ ยงยุทธ ซึ่งเป็นมือเปียโนประจำวงตั้งแต่วันนั้นเป็นต้นมา

จากนั้นเธอได้มีโอกาสร้องเพลงภูกระดึงอีกครั้ง โดยร้องสดบนเวทีเป็นครั้งแรกในรายการที่สถานีวิทยุ อ.ส. พระราชวังสวนดุสิต ซึ่งรุ่งฤดีได้ยอมรับว่ามีความประหม่าและตื่นเต้นมาก ต่อมาได้บันทึกแผ่นเสียงเพลง "พัทยาลาก่อน" ของครูศรีสวัสดิ์ พิจิตรวรการ เป็นเพลงแรก ตามด้วยเพลง "ร้ายกว่าผี" ได้รับความนิยมชื่นชมจากแฟนเพลงอย่างมากมายเกินความคาดหมาย

รุ่งฤดีได้อยู่กับวงดนตรีสุนทราภรณ์และกรมประชาสัมพันธ์ได้เพียง 3 ปี ก็ลาออกไปใช้ชีวิตเป็นนักร้องตามไนท์คลับที่กำลังมีชื่อเสียงอยู่ในตอนนั้น เช่น สีดาไนท์คลับ ถนนราชดำเนิน ทำให้มีโอกาสได้ร้องเพลงของครูเพลงคนอื่น ๆ อีกหลายคน เช่น ครูทวีพงษ์ มณีนิล, ครู ป.ชื่นประโยชน์, ครูไพบูลย์ บุตรขัน

เพลงที่สำคัญก็คือ "เอาความขมขื่นไปทิ้งแม่โขง" ซึ่งเพลงนี้ครูพยงค์ มุกดาตั้งใจแต่งให้รุ่งฤดีโดยเฉพาะเมื่อได้ฟังรุ่งฤดีขับร้องเพลงที่ไนท์คลับ ตามความแนะนำของสุเทพ วงศ์กำแหง เลยเป็นที่มาของบทเพลงประจำตัวของรุ่งฤดีจนกระทั่งปัจจุบัน

ในปีพ.ศ. 2519 รุ่งฤดีได้บอกกับบริษัทเมโทรต้องการร้องเพลงญี่ปุ่น ทางบริษัทเมโทรจึงได้ติดต่อครูพยงค์ให้มาใส่คำร้องให้ จึงออกมาเป็นเพลงชัดโจโจ้ซัง โดยมีทั้งคำร้องทั้งไทยและญี่ปุ่น ซึ่งรุ่งฤดีต้องหัดไปเรียนภาษาญี่ปุ่นหลายเดือน

ต่อมา ครูเอื้อ สุนทรสนาน ได้ให้บันทึกแผ่นเสียงเพลงคู่ "ชุดดำเนินทราย" ของห้างเมโทรเทปและแผ่นเสียงของวรชัย ธรรมสังคีติ ในปี พ.ศ. 2522 ซึ่งก็ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากเช่นเดิม

รุ่งฤดีมีผลงานบันทึกแผ่นเสียงไว้มากกว่า 2000 เพลง และมีเพลงที่ได้รับความนิยมเป็นจำนวนมากอาทิ หลานย่าโม เอาความขมขื่นไปทิ้งแม่โขง กังหันสวาท แม่สอดสะอื้น แฟนซีชีวิต สามหัวใจ คนหน้าเดิม เธอคือดวงใจ ช่างเขาเถิดนะหัวใจ ชีวิตคนเศร้า สตรีที่โลกลืม วาสนาคนจน โจโจ้ซัง นักรบชายแดน ใจหวนครวญรำพัน ยากจะหักใจลืม เป็นต้น ในปัจจุบันรุ่งฤดียังคงร้องเพลงให้กับงานคอนเสิร์ตการกุศลต่าง ๆ และยังทำงานให้กับสมาคมนักร้องแห่งประเทศไทย สมาคมดนตรีแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ และองค์กรสำคัญต่าง ๆ

รางวัล

• ปี พ.ศ. 2514 ได้รับพระราชทานแผ่นเสียงทองคำ จากเพลง "บัวขาว" ผลงานของท่านผู้หญิงพวงร้อย อภัยวงศ์
• ปี พ.ศ. 2522 ได้รับพระราชทานแผ่นเสียงทองคำ จากเพลง "หลานย่าโม" ซึ่งเป็นผลงานชิ้นเอกของครูพรเลิศ ศาลานิตยกุล
• ปี พ.ศ. 2563 ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทยสากล-ขับร้อง) ประจำปี พ.ศ. 2563

ชีวิตครอบครัว

สมรสกับ พลตำรวจเอก จรัส เพ็งเจริญ อดีตรองอธิบดีกรมตำรวจ ซึ่งถึงแก่อนิจกรรมเมื่อปี พ.ศ. 2539 หลังจากครองคู่กันมา 24 ปี มีบุตรสาวเพียงคนเดียวคือ

• นางวรภัทร ฤกษ์พัฒนาพิพัฒน์ สมรสกับ นายแพทย์ไพโรจน์ ฤกษ์พัฒนาพิพัฒน์ มีบุตรชายสองคนคือ
  • นายพีรภัทร ฤกษ์พัฒนาพิพัฒน์
  • นายภัทรพล ฤกษ์พัฒนาพิพัฒน์

ตัวอย่างผลงาน

เพลง

เอาความขมขื่นไปทิ้งแม่โขง, หลานย่าโม, คนหน้าเดิม, กังหันสวาท, โจโจ้ซัง, ชีวิตคนเศร้า, ช่างเขาเถอะนะหัวใจ, แม่สอดสะอื้น, บัวขาว, สามหัวใจ, สตรีที่โลกลืม, วาสนาคนจน, ทับนางรอ, ยากจะหักใจลืม, พัทยาลาก่อน, แฟนซีชีวิต, คุณรักฉันน้อย, เธอคือดวงใจ, คอยพี่, แดนดอกเอื้อง, ดอกเอื้องดอย, ในมือมาร, แบ่งเวลาไปหาฉันบ้าง เป็นต้น

บรรณานุกรม

• ไพบูลย์ สำราญภูติ. หนังสือพระเจ้าทั้งห้า ตำนานความเป็นมาของสุนทราภรณ์

แหล่งข้อมูลอื่น

• อัลบั้มรูป รุ่งฤดี แพ่งผ่องใส เก็บถาวร 2006-07-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน