พันธุ์สวลี กิติยากร
ท่านผู้หญิง พันธุ์สวลี กิติยากร (เดิม หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล; 24 กันยายน พ.ศ. 2476 – 10 มิถุนายน พ.ศ. 2568) เป็นพระธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล กับหม่อมหลวงสร้อยระย้า ยุคล เป็นพระมารดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ และยังเป็นพระมาตุลานีในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมถึงยังเป็นพระอัยยิกาในสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา
พันธุ์สวลี กิติยากร | |
---|---|
![]() | |
เกิด | หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล 24 กันยายน พ.ศ. 2476 ประเทศสยาม |
ถึงแก่กรรม | 10 มิถุนายน พ.ศ. 2568 (91 ปี) โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย |
ตระกูล | ยุคล (โดยประสูติ) กิติยากร (โดยสมรส) |
คู่สมรส | หม่อมราชวงศ์อดุลกิติ์ กิติยากร (สมรส 2499; เสียชีวิต 2547) |
บุตร | พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ หม่อมหลวงสราลี กิติยากร |
บิดา | พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล |
มารดา | หม่อมหลวงสร้อยระย้า ยุคล |
ประวัติ
แก้ชีวิตตอนต้น
แก้ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร มีฐานันดรศักดิ์เดิมคือ หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล พระนามลำลองว่า ท่านหญิงปิ๋ม ทรงเป็นหม่อมเจ้าองค์ใหญ่ในราชสกุลยุคล ด้วยทรงเป็นพระธิดาองค์ใหญ่ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล (พระองค์ชายใหญ่) กับหม่อมหลวงสร้อยระย้า ยุคล (ราชสกุลเดิม: สนิทวงศ์) มีเจ้าน้องร่วมมารดาสององค์คือ หม่อมเจ้าฐิติพันธุ์ ยุคล (ท่านชายกบ) และคุณหญิงรังษีนภดล ยุคล (ท่านหญิงอ๋อย) และมีเจ้าน้องต่างมารดาอีกสามองค์ คือ หม่อมเจ้าภูริพันธ์ ยุคล, หม่อมเจ้านวพรรษ์ ยุคล และท่านหญิงภานุมา พิพิธโภคา (ยุคล)
หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล ทรงสำเร็จการศึกษาระดับชั้นมัธยมศึกษาจากโรงเรียนราชินี เมื่อ พ.ศ. 2493 แล้วทรงศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษ
สมรส
แก้หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล ได้พบกับหม่อมราชวงศ์อดุลกิติ์ กิติยากรครั้งแรก ในงานเลี้ยงสังสรรค์ของหมู่นักเรียนไทยในอังกฤษ และเป็นจุดเริ่มต้นของความสัมพันธ์[1] ต่อมาหม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคลได้ขอพระราชทานกราบถวายบังคมลาออกจากฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์เมื่อวันที่ 10 เมษายน พ.ศ. 2499 เพื่อสมรสกับหม่อมราชวงศ์อดุลกิติ์ กิติยากร[2] พระเชษฐาในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เมื่อวันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2499[3] มีพระธิดาหนึ่งพระองค์กับธิดาหนึ่งคน ได้แก่
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ (พระนามเดิม: หม่อมหลวงโสมสวลี กิติยากร; ประสูติ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2500) อภิเษกสมรสและหย่ากับพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว[4][5] มีพระราชธิดาหนึ่งพระองค์คือ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา
- หม่อมหลวงสราลี กิติยากร (เกิด 8 เมษายน พ.ศ. 2509) สมรสและหย่ากับธีรเดช จิราธิวัฒน์ มีบุตรชายสองคนคือ สุทธกิตติ์และสิทธิกิตติ์ จิราธิวัฒน์
ถึงแก่อนิจกรรม
แก้ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร (หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล) ถึงแก่อนิจกรรม เมื่อช่วงเช้าของวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2568 ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สิริอายุ 91 ปี[6] ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ในการพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร (หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล) ณ ศาลาบัณณรศภาค วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร ในช่วงเย็นของวันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2568[7]
วันที่่ ๑๖ มิถุนายน ๒๕๖๘ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ พลเอก พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล เสด็จแทนพระองค์ฯ ไปในการบำเพ็ญพระราชกุศล ๗ วัน พระราชทานศพ ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร (หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล) ณ ศาลาบัณณรศภาค วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร
เกียรติยศ
แก้ธรรมเนียมพระยศของ หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล (พ.ศ. 2476–2499) | |
---|---|
การทูล | ฝ่าพระบาท |
การแทนตน | กระหม่อม/หม่อมฉัน |
การขานรับ | กระหม่อม/เพคะ |
ฐานันดรศักดิ์และคำนำหน้านาม
แก้- 24 กันยายน พ.ศ. 2476 – 10 เมษายน พ.ศ. 2499 : หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล
- 10 เมษายน พ.ศ. 2499 – 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2511 : นางพันธุ์สวลี กิติยากร
- 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2511 – 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2532 : คุณหญิงพันธุ์สวลี กิติยากร
- 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2532 – 10 มิถุนายน พ.ศ. 2568 : ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
แก้- พ.ศ. 2540 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)[8]
- พ.ศ. 2538 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)[9]
- พ.ศ. 2532 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)[10]
- พ.ศ. 2493 – เหรียญพระราชพิธีบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
ตั้งตามนาม
แก้- พระพุทธสุวรรณพันธุ์สวลีมงคลประดิษฐ์ วัดทองทั่ว จังหวัดจันทบุรี[11]
ลำดับสาแหรก
แก้อ้างอิง
แก้- ↑ ""รักของท่านหญิง" สำรวจความรัก-การแต่งงานของเจ้านายสตรีที่เปลี่ยนไปหลัง 2475". ศิลปวัฒนธรรม. 19 มีนาคม 2562. สืบค้นเมื่อ 23 ตุลาคม 2562.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ ราชกิจจานุเบกษา,ประกาศสำนักพระราชวัง ที่ ๓/๒๔๙๙ เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ลาออกจากฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์ (หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล), เล่ม ๗๓, ตอน ๕๙, ๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๙๙ หน้า ๒๑๒๖
- ↑ กิติวัฒนา (ไชยันต์) ปกมนตรี, หม่อมราชวงศ์. สายพระโลหิตในพระพุทธเจ้าหลวง. กรุงเทพฯ : ดีเอ็มดี, พ.ศ. 2551. 290 หน้า. ISBN 978-974-312-022-0
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนา พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรชายาในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร, เล่ม ๙๔, ตอน ๑๓ ก, ๒๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๒๐, หน้า ๖๒
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ เฉลิมพระนาม (พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ), เล่ม ๑๐๘, ตอน ๑๔๐ก ฉบับพิเศษ, ๑๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๔, หน้า ๑
- ↑ ""ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร" ถึงแก่อนิจกรรม". Thai PBS. 2025-06-10. สืบค้นเมื่อ 2025-06-10.
- ↑ "กำหนดการ พระราชทานน้ำหลวงสรงศพ ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิตติยากร". เนชั่นทีวี. 2025-06-11. สืบค้นเมื่อ 2025-06-12.
- ↑ "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสายสะพาย ประจำปี 2540" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 114 (27ข): 8. 3 ธันวาคม 2540. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-09-27. สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2553.
{{cite journal}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสายสะพาย ประจำปี 2538" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (17ข): 20. 4 ธันวาคม 2538. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2010-02-02. สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2553.
{{cite journal}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ประจำปี 2532" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 106 (73ง ฉบับพิเศษ): 5. 4 พฤษภาคม 2532. สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2553.
{{cite journal}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ จรัล บรรยงคเสนา (28 สิงหาคม 2560). "พระองค์เจ้าโสมสวลีฯ ทรงเป็นประธานเททองหล่อพระวัดทองทั่วจันทบุรี". สำนักงานประชาสัมพันธ์จันทบุรี. สืบค้นเมื่อ 16 ตุลาคม 2561.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help)[ลิงก์เสีย]
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- HSH Princess Bandhu Savali Yugala เก็บถาวร 2006-07-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน