วิกิพีเดีย

ซัลบูทามอล

(เปลี่ยนทางจาก Salbutamol)

ซัลบูทามอล (Salbutamol) หรือ อัลบูเทอรอล (Albuterol) หรือชื่อทางการค้าคือ เว็นโทลิน (Ventolin) เป็นยาประเภทสารขยายหลอดลม[6] ใช้เพื่อรักษาโรคหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) นอกจากนี้ยังอาจใช้เพื่อรักษาภาวะระดับโพแทสเซียมในเลือดสูง[7] ยาประเภทนี้มักใช้โดยวิธีการสูดดมหรือฉีดพ่นละออง แต่ก็มีแบบที่เป็นเม็ดสำหรับทานและแบบที่ฉีดเข้าหลอดเลือดดำเช่นกัน[6][8] โดยแบบสูดดมจะออกฤทธิ์ภายใน 15 นาทีและคงฤทธิ์ได้ตั้งแต่ 2 ถึง 6 ชั่วโมง[6]

ซัลบูทามอล
Salbutamol (บน),
(R)-(−)-salbutamol (กลาง) และ
(S)-(+)-salbutamol (ล่าง)
ข้อมูลทางคลินิก
ชื่อทางการค้าVentolin, Proventil, และอื่น ๆ[3]
AHFS/Drugs.comโมโนกราฟ
MedlinePlusa607004
ข้อมูลทะเบียนยา
ระดับความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์
ช่องทางการรับยาทางปาก, ทางการหายใจ, IV
ประเภทยายารักษาโรคหอบหืด
รหัส ATC
กฏหมาย
สถานะตามกฏหมาย
[4]
ข้อมูลเภสัชจลนศาสตร์
การเปลี่ยนแปลงยาตับ
ระยะเริ่มออกฤทธิ์<15 นาที (แบบฉีด), <30 นาที (แบบเม็ด)[6]
ครึ่งชีวิตทางชีวภาพ3.8–6 ชั่วโมง
ระยะเวลาออกฤทธิ์2–6 ชั่วโมง[6]
การขับออกไต
ตัวบ่งชี้
  • (RS)-4-[2-(tert-Butylamino)-1-hydroxyethyl]-2-(hydroxymethyl)phenol
เลขทะเบียน CAS
PubChem CID
IUPHAR/BPS
DrugBank
ChemSpider
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
ECHA InfoCard100.038.552
ข้อมูลทางกายภาพและเคมี
สูตรC13H21NO3
มวลต่อโมล239.311 กรัม/โมล g·mol−1
แบบจำลอง 3D (JSmol)
ไครัลลิตีสารผสมราซีมิก
  • OCc1cc(ccc1O)C(O)CNC(C)(C)C
  • InChI=1S/C13H21NO3/c1-13(2,3)14-7-12(17)9-4-5-11(16)10(6-9)8-15/h4-6,12,14-17H,7-8H2,1-3H3 checkY
  • Key:NDAUXUAQIAJITI-UHFFFAOYSA-N checkY
  7checkY (what is this?)  (verify)
สารานุกรมเภสัชกรรม

การใช้ซัลบูทามอลอาจก่อให้เกิดอาการข้างเคียง อาการข้างเคียงทั่วไปได้แก่ เวียนศีรษะ, ปวดศีรษะ, อัตราชีพจรเร็ว และรู้สึกกระวนกระวาย ส่วนอาการข้างเคียงแบบรุนแรงได้แก่ การบีบเกร็งของหลอดลมเฉียบพลัน, อัตราชีพจรไม่สม่ำเสมอ และระดับโพแทสเซียมในเลือดต่ำ[6] ยาชนิดนี้สามารถใช้ในระหว่างตั้งครรภ์และให้นมบุตรได้ แต่เพื่อความปลอดภัยควรงดใช้หรือใช้ในปริมาณน้อย[6][9] ราคาขายส่งยาชนิดนี้ในประเทศกำลังพัฒนา ณ ปี ค.ศ. 2014 อยู่ที่ 1.12–2.64 ดอลลาร์สหรัฐต่อ 200 โดส[10]

การใช้ทางการแพทย์ แก้

โดยทั่วไปแล้วซัลบูทามอล จะใช้ในการรักษาภาวะหลอดลมหดเกร็ง (เนื่องจากสาเหตุใด ๆ เช่นอาการหอบหืดจากภูมิแพ้ หรืออาการที่เกิดจากการออกกำลังกาย) และใช้ในการรักษาโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง[6] นอกจากนี้ยังเป็นหนึ่งในยาสามัญที่สุดที่ใช้ในการช่วยหายใจ (ยาขยายหลอดลมระยะสั้นเพื่อบรรเทาอาการหอบหืด)[11]

ในฐานะที่เป็นยากลุ่มเบตาทูอะโกนิสต์ (β2 agonist) ซัลบูทามอลยังใช้ในทางสูติศาสตร์อีกด้วย การให้ซัลบูทามอลทางหลอดเลือดดำสามารถใช้เป็นยาระงับการหดรัดตัวของมดลูก (tocolytic) เพื่อชะลอการคลอดก่อนกำหนด แม้ว่าจะเป็นที่นิยมใช้แทนยา เช่น อะโทซิบาน (atosiban) และริโทดรีน (ritodrine) แต่ต่อมาได้ถูกแทนที่เป็นส่วนใหญ่ด้วยไนเฟดิปีน (nifedipine) ที่เป็นแคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ ซึ่งมีประสิทธิภาพมากกว่าและออกฤทธิ์ยับยั้งได้ดีกว่า[12]

มีการใช้ซัลบูทามอล ในการรักษาภาวะโพแทสเซียมสูงเฉียบพลัน จากการช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของโพแทสเซียมเข้าสู่เซลล์ ทำให้โพแทสเซียมในเลือดลดลง[7]

การใช้ในสัตว์ แก้

ความเป็นพิษต่ำของซัลบูทามอล ทำให้ปลอดภัยสำหรับสัตว์อื่น ๆ จึงเป็นทางเลือกในการรักษาภาวะทางเดินหายใจอุดกั้นเฉียบพลันในสายพันธุ์ส่วนใหญ่[13] โดยมักใช้รักษาอาการหดเกร็งของหลอดลมหรืออาการไอในแมวและสุนัข และใช้เป็นยาขยายหลอดลมในม้าที่มีอาการกำเริบของภาวะอุดกั้นทางเดินหายใจเรื้อรัง นอกจากนี้ยังสามารถใช้ในกรณีฉุกเฉินเพื่อรักษาแมวที่มีอาการของโรคหืดได้[14][15]

ผลกระทบที่เป็นพิษต้องใช้ในปริมาณที่สูงมาก ซึ่งการใช้ยาเกินขนาดส่วนใหญ่เกิดจากการที่สุนัขแทะและเจาะขวดยาสูดพ่นหรือยาพ่นฝอยละออง[16]

อ้างอิง แก้

  1. ↑ Thereaputic Goods Administration (19 December 2018). "Prescribing medicines in pregnancy database". Australian Government. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-12-20. สืบค้นเมื่อ 2021-12-05.
  2. ↑ "Albuterol Use During Pregnancy". Drugs.com. 8 March 2019. สืบค้นเมื่อ 21 December 2019.
  3. ↑ "Salbutamol". Drugs.com. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 มีนาคม 2016. สืบค้นเมื่อ 11 เมษายน 2016.
  4. ↑ Thereaputic Goods Administration. "Poisons Standard October 2017". Australian Government.
  5. ↑ "Prescription Drug List". Government of Canada. 23 October 2014.
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 "Albuterol". The American Society of Health-System Pharmacists. สืบค้นเมื่อ 2 ธันวาคม 2015.
  7. ↑ 7.0 7.1 Mahoney, BA; Smith, WA; Lo, DS; Tsoi, K; Tonelli, M; Clase, CM (18 เมษายน 2005). "Emergency interventions for hyperkalaemia". The Cochrane database of systematic reviews (2): CD003235. doi:10.1002/14651858.CD003235.pub2. PMID 15846652.
  8. ↑ Starkey, ES; Mulla, H; Sammons, HM; Pandya, HC (กันยายน 2014). "Intravenous salbutamol for childhood asthma: evidence-based medicine?". Archives of Disease in Childhood. 99 (9): 873–7. doi:10.1136/archdischild-2013-304467. PMID 24938536.
  9. ↑ Yaffe, Sumner J. (2011). Drugs in pregnancy and lactation : a reference guide to fetal and neonatal risk (9th ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. p. 32. ISBN 9781608317080.
  10. ↑ "Salbutamol". International Drug Price Indicator Guide. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 มีนาคม 2016. สืบค้นเมื่อ 5 ธันวาคม 2015.
  11. ↑ Hatfield, Heather. "Asthma: The Rescue Inhaler -- Now a Cornerstone of Asthma Treatment". WebMD. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 กรกฎาคม 2017. สืบค้นเมื่อ 27 มิถุนายน 2017.
  12. ↑ Rossi S (2004). Australian Medicines Handbook. AMH. ISBN 978-0-9578521-4-3.
  13. ↑ "Inhalation Therapy of Airway Disease". Merck Veterinary Manual. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 25 มิถุนายน 2017. สืบค้นเมื่อ 22 มิถุนายน 2017.
  14. ↑ Plumb, Donald C. (2011). "Albuterol Sulfate". Plumb's Veterinary Drug Handbook (7th ed.). Stockholm, Wisconsin; Ames, Iowa: Wiley. pp. 24–25. ISBN 9780470959640.
  15. ↑ Clarke, Kathy W.; Trim, Cynthia M. (28 มิถุนายน 2013). Veterinary Anaesthesia E-Book. Elsevier Health Sciences. p. 612. ISBN 9780702054235. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 กันยายน 2017.
  16. ↑ Cote, Etienne (9 ธันวาคม 2014). "Albuterol Toxicosis". Clinical Veterinary Advisor - E-Book: Dogs and Cats. Elsevier Health Sciences. pp. 45–46. ISBN 9780323240741. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 กันยายน 2017.
 

บทความเภสัชกรรมและยานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ซัลบูทามอล&oldid=11176711"