ดาวเอริส

136199 เอริส (Eris, สัญลักษณ์: ) หรือ 2003 UB₃₁₃ เป็นดาวเคราะห์แคระหนึ่งในวัตถุพ้นดาวเนปจูน (Trans-Neptunian Object - TNO) เป็นดาวเคราะห์แคระดวงใหญ่ เป็นลำดับที่ 2 ในระบบสุริยะที่ถูกค้นพบในปัจจุบัน มีขนาดเล็กกว่าดาวพลูโตเล็กน้อย มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1445 กิโลเมตร(ขนาดดาวพลูโต 1473 กิโลเมตร) มีดวงจันทร์บริวาร 1 ดวง ชื่อ ดิสโนเมีย (Dysnomia)

เอริส  

เอริส(กลาง) และดิสโนเมีย(ซ้าย)
การค้นพบ
ค้นพบโดย:	ไมเคิล อี. บราวน์ และคณะ
ค้นพบเมื่อ:	21 ตุลาคม พ.ศ. 2546
ชื่ออื่น ๆ:	2003 UB313
ชนิดของดาวเคราะห์น้อย:	ดาวเคราะห์แคระ วัตถุพ้นดาวเนปจูน
ลักษณะของวงโคจร
ต้นยุคอ้างอิง 6 มีนาคม พ.ศ. 2549 (JD 2453800.5)
ระยะจุดไกล ดวงอาทิตย์ที่สุด:	97.56 หน่วยดาราศาสตร์ (14.60 เทระเมตร)
ระยะจุดใกล้ ดวงอาทิตย์ที่สุด:	37.77 หน่วยดาราศาสตร์ (5.65 เทระเมตร)
กึ่งแกนเอก:	67.6681 หน่วยดาราศาสตร์ (10.12 เทระเมตร)
ความเยื้องศูนย์กลาง:	0.44177
คาบดาราคติ:	203,500 วัน (557 ปี)
อัตราเร็วเฉลี่ย ในวงโคจร:	3.436 กม./วินาที
อัตราเร็วสูงสุด ในวงโคจร:	4.126 กม./วินาที
อัตราเร็วต่ำสุด ในวงโคจร:	2.567 กม./วินาที
มุมกวาดเฉลี่ย:	197.63427°
ความเอียง:	44.187°
ลองจิจูด ของจุดโหนดขึ้น:	35.8696°
มุมของจุด ใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด:	151.4305°
จำนวนดาวบริวาร:	1 ชื่อ ดิสนอเมีย
ลักษณะทางกายภาพ
เส้นผ่านศูนย์กลาง ตามแนวศูนย์สูตร:	1200 กม. ± 50 กม. (19% ของโลก)
มวล:	1.6×1022กก.
คาบการหมุน รอบตัวเอง:	>8 ชม.?
อัตราส่วนสะท้อน:	0.86 ± 0.07
อุณหภูมิ:	ประมาณ 30 K

เอริสถูกค้นพบโดย ไมเคิล อี. บราวน์และคณะ เมื่อวันที่ 5 มกราคม ค.ศ. 2005 จากภาพที่ถ่ายไว้เมื่อวันที่ 21 ตุลาคม ค.ศ. 2003 ด้วยกล้องโทรทรรศน์ของหอดูดาวพาโลมาร์ รัฐแคลิฟอร์เนีย คณะผู้ค้นพบได้เสนอให้ตั้งชื่อดาวที่พบใหม่นี้ว่า ซีนา (Xena) ตามชื่อของละครโทรทัศน์ Xena: Warrior Princess โดยตัวอักษร X หมายถึง ดาวเคราะห์ X ที่เปอร์ซิวัล โลเวลล์ เคยเสนอไว้ และให้ดวงจันทร์บริวารของมันใช้ชื่อว่า แกเบรียลล์ (Gabrielle) แต่ไม่ได้มีการประกาศใช้ชื่อนี้อย่างเป็นทางการ

ภายหลังการค้นพบ คณะผู้ค้นพบและนาซาได้ประกาศว่าเอริสเป็น ดาวเคราะห์ดวงที่ 10 แต่จากการประชุมสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล ที่กรุงปราก สาธารณรัฐเช็ก เมื่อวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2549 ได้ข้อสรุปว่าเอริสไม่จัดเป็นดาวเคราะห์ แต่เป็นดาวเคราะห์แคระ

ชื่อเอริส มาจากชื่อของเทพเจ้าแห่งความวุ่นวาย ผู้วางอุบายโดยใช้แอปเปิลทองคำ เพื่อทำให้เฮรา อาเทนา และอะโฟรไดต์ ซึ่งเป็นสามเทวีพรหมจรรย์ในบรรดาเทพแห่งโอลิมปัสแตกคอกัน เพราะว่าไม่ได้เชิญนางมางานเลี้ยงของเทพ ส่วน ดิสโนเมีย คือชื่อธิดาของเอริส

• 
  ภาพถ่าย 3 ภาพในระยะเวลา 3 ชั่วโมงที่ ไมเคิล อี. บราวน์ ค้นพบเอริส ซึ่งเคลื่อนที่อยู่ทางซ้ายของภาพ
• 
  ภาพแสดงวัตถุพ้นดาวเนปจูน
• 
  วงโคจรของเอริส (สีน้ำเงิน) และดาวเสาร์ ยูเรนัส เนปจูน และพลูโต
• 
  ภาพแสดงระยะห่างของเอริสจากดวงอาทิตย์
• 
  เอริส(กลาง) และดิสโนเมีย(ซ้าย)
• 
  ภาพจินตนาการของเอริส(ใหญ่สุด) ดิสโนเมีย(ข้างบนเอริส) ดวงอาทิตย์(ดาวที่จ้าที่สุดในภาพ) แอนทาเรส(ดาวสีส้มๆ อยู่ด้านซ้ายของภาพ และอาร์คตุรุส(ดาวที่จ้าที่สุดด้านซ้าย)
• 
  ภาพวาดจินตนาการของเอริส และดิสโนเมีย

แหล่งข้อมูลอื่น

• Michael Brown's webpage about Eris