กาตาลินาแห่งอารากอน (สเปน: Catalina de Aragón) หรือ แคเทอรินแห่งอารากอน (อังกฤษ: Catherine of Aragon, Katharine of Aragon; พ.ศ. 2028 — พ.ศ. 2079) พระราชินีแห่งอังกฤษ พระมเหสีพระองค์แรกในพระเจ้าเฮนรีที่ 8 แห่งอังกฤษ (พ.ศ. 2052 — 2090)

กาตาลินาแห่งอารากอน
เจ้าหญิงม่ายเเห่งเวลส์
สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ
ดำรงพระยศ11 มิถุนายน พ.ศ. 2052 — 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2076
ราชาภิเษก24 มิถุนายน พ.ศ. 2052
ประสูติ16 ธันวาคม พ.ศ. 2028
พระราชวังอาร์ชบิชอป, อัลกาลาเดเอนาเรส, มาดริด
สิ้นพระชนม์7 มกราคม พ.ศ. 2079 (50 ปี)
ปราสาทคิมโบลตัน, เคมบริดจ์เชอร์, อังกฤษ
คู่อภิเษกเจ้าชายอาเธอร์ เจ้าชายแห่งเวลส์
(พ.ศ. 2044 — 2045)
พระเจ้าเฮนรีที่ 8 แห่งอังกฤษ
(พ.ศ. 2052 — 2076)
พระบุตรพระราชธิดาไม่ปรากฏพระนาม
เจ้าชายเฮนรี ดยุกแห่งคอร์นวอลล์ (ที่ 1)
พระราชโอรสไม่ปรากฏพระนาม
เจ้าชายเฮนรี ดยุกแห่งคอร์นวอลล์ (ที่ 2)
สมเด็จพระราชินีนาถแมรีที่ 1 แห่งอังกฤษ
พระราชธิดาไม่ปรากฏพระนาม
ราชวงศ์ตรัสตามารา (ประสูติ)
ทิวดอร์ (สมรส)
พระบิดาพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอน
พระมารดาสมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลลาที่ 1 แห่งคาสตีล
ศาสนาโรมันคาทอลิก
ลายพระอภิไธย
พระมเหสีทั้งหกของ
พระเจ้าเฮนรีที่ 8
กาตาลินาแห่งอารากอน
แอนน์ บุลิน
เจน ซีมอร์
แอนน์แห่งคลีฟส์
แคเทอริน เฮาเวิร์ด
แคเทอริน พาร์

อภิเษกสมรสครั้งแรกในปี พ.ศ. 2044 กับเจ้าชายอาร์เธอร์ พระราชโอรสในพระเจ้าเฮนรีที่ 7 แห่งอังกฤษ (พ.ศ. 2029-2045) แต่เมื่อพระสวามีสิ้นพระชนม์เสียตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ เจ้าหญิงกาตาลินาก็ได้ทรงรับหมั้นกับเจ้าชายที่เป็นน้องสามี ซึ่งต่อมาคือพระเจ้าเฮนรีที่ 8 ในขณะที่มีพระชนมายุเพียง 11 พรรษา และได้อภิเษกสมรสกันในเวลาต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2052 และมีโอรสธิดารวม 5 พระองค์ แต่ก็มีพระธิดาเพียงพระองค์เดียวที่มีชีวิต คือเจ้าหญิงแมรี นอกนั้นสิ้นพระชนม์ทั้งหมดตั้งแต่อยู่ในวัยทารก ในปี พ.ศ. 2070 พระเจ้าเฮนรีได้เริ่มกระบวนการหย่าร้างกับพระนางซึ่งเป็นผลสำเร็จใน 6 ปีต่อมาโดยพระเจ้าเฮนรีที่ 8 ต้องทรงแตกหักกับพระสันตะปาปาเป็นเหตุให้มีการปฏิรูปศาสนาในอังกฤษจนเกิดคริสตจักรแห่งอังกฤษ พระนางกาตาลินาได้ทรงออกจากตำแหน่งพระราชินีปลีกวิเวกไปปฏิบัติศานาอย่างเคร่งครัดจนสิ้น

ช่วงต้นของชีวิต

แก้
 
เจ้าหญิงแคทเธอรินก่อนการอภิเษกสมรส

พระนางแคทเธอรีนแห่งอารากอนพระราชสมภพที่พระราชวังลาเรโด เมืองอัลกาลาเดเอนาเรส (Alcalá de Henares) ประเทศสเปน เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่สี่ในพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอนและสมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลลาที่ 1 แห่งคาสตีลแห่งสเปน พี่น้องของพระนาง ได้แก่

เมื่อย่างเข้าวัยสาวก็ทรงอภิเษกสมรสครั้งแรกในปี พ.ศ. 2044 กับเจ้าชายอาเทอร์พระราชโอรสของพระเจ้าเฮนรีที่ 7 แห่งอังกฤษ (พ.ศ. 2029-2045) แต่เจ้าชายสิ้นพระชนม์เสียตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์

เจ้าหญิงแห่งเวลส์

แก้

เมื่อเจ้าชายอาเธอร์ เจ้าชายแห่งเวลส์ สิ้นพระชนม์ตั้งแต่เยาว์วัยในวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2045 ทำให้เจ้าหญิงกาตาลินาต้องกลายเป็นม่าย พระเจ้าเฮนรีที่ 7 แห่งอังกฤษเริ่มหนักใจเพราะสินสมรสเดิมต้องตกเป็นของพระบิดาของเจ้าหญิงกาตาลินา จึงให้พระนางเสกสมรสกับเจ้าชายเฮนรีซึ่งพระนางสูงวัยกว่าเจ้าชายถึง 5 ปี การเสกสมรสครั้งนี้พระสันตปาปาทรงยินยอม เพราะความสัมพันธ์ของเจ้าหญิงกาตาลินากับเจ้าชายอาเทอร์ไม่มีอะไรมากมาย การเสกสมรสครั้งนี้นับเป็นการแสดงอำนาจของพระสันตปาปาที่มีเหนือกษัตริย์ในสมัยนั้น

พระราชินีแห่งอังกฤษ

แก้
 
พระราชพิธีราชาภิเษกพระเจ้าเฮนรีและพระนางกาตาลินา

การอภิเษกสมรสจัดขึ้นในวันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2052 7 สัปดาห์หลังการเสด็จสววรรคตของพระเจ้าเฮนรีที่ 7 แห่งอังกฤษ และได้เข้าพิธีราชาภิเษกเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พระนางได้รับการชื่นชอบจากชาวอังกฤษอย่างมากในตอนที่พระนางดำรงเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินเมื่อพระเจ้าเฮนรีได้ยกทัพบุกฝรั่งเศสในปี พ.ศ. 2056 พระนางทรงอุปถัมภ์โครงการต่าง ๆ แก่คนยากคนจนมากมาย

การอภิเษกทำให้ประชาชนมีความสุข แต่พระเจ้าเฮนรีทรงวิตกจากการพยายามมีรัชทายาทชายที่จะครองบัลลังก์ต่อเมื่อพระองค์สวรรคต บุตรพระองค์แรกเป็นธิดาแต่ก็สิ้นพระชนม์แต่ทรงพระเยาว์ คนที่ 2 เป็นพระโอรสคือ เจ้าชายเฮนรีแห่งเวลส์ แต่ก็สิ้นพระชนม์หลังประสูติ 52 วัน ต่อมาก็ให้กำเนิดโอรสอีกพระนามว่า เฮนรี แต่ก็สิ้นพระชนม์ในไม่กี่ชั่วโมง จากนั้นก็ให้กำเนิดพระราชธิดาคือ เจ้าหญิงแมรีซึ่งต่อมาคือสมเด็จพระราชินีนาถแมรีที่ 1 แห่งอังกฤษเป็นบุตรพระองค์เดียวที่ยังดำรงพระชนม์ชีพอยู่จนเจ้าหญิงได้ครองราชย์ และบุตรองค์สุดท้ายของพระนางคือพระธิดาและสิ้นพระชนม์ในเวลาต่อมา

พระเจ้าเฮนรีที่ 8 แห่งอังกฤษได้ทรงพิจารณาแล้วว่าการมีพระโอรสเป็นทายาทสำคัญมากเนื่องจากราชวงศ์ทิวดอร์เป็นราชวงศ์ใหม่และการมีพระราชโอรสเป็นลักษณะถูกต้องตามกฎหมาย และอังกฤษเคยมีกษัตริย์ที่เป็นสตรีมาแล้วคือ จักรพรรดินีมาทิลดาพระราชธิดาในพระเจ้าเฮนรีที่ 1 แห่งอังกฤษทำให้บ้านเมืองวุ่นวายและเกิดสงครามกลางเมืองขึ้น ซึ่งความพินาศของสงครามกลางเมืองก็มีให้เห็นแล้วในสงครามดอกกุหลาบ

ในปีพ.ศ. 2063 พระนัดดาของพระนางกาตาลินาคือ จักรพรรดิคาร์ลที่ 5 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ได้เดินทางมาที่ลอนดอนและพระนางได้กระตุ้นให้พระเจ้าเฮนรีเจริญสัมพันธไมตรักับสมเด็จพระจักรพรรดิชาลส์ลที่ 5 ซึ่งดีกว่าการเจริญสัมพันธไมตรีกับฝรั่งเศส ภายในเวลา 2 ปีได้ประกาศสงครามกับฝรั่งเศสโดยพระจักรพรรดิได้หมั้นกับเจ้าหญิงแมรี่

การอภิเษกสมรสเป็นโมฆะของพระเจ้าเฮนรี

แก้

ในปี พ.ศ. 2068 พระเจ้าเฮนรีที่ 8 แห่งอังกฤษ ได้ตกหลุมรักแอนน์ บุลินนางสนองโอษฐ์ในพระนางกาตาลินาแห่งอารากอนและพระเจ้าเฮนรีต้องการนาง โดยเวลานี้พระนางกาตาลินาประสบปัญหาจากการมีบุตร พระเจ้าเฮนรีเริ่มเชื่อว่าการสมรสครั้งนี้ต้องคำสาปและหาคำยืนยันจากคัมภีร์ไบเบิล และเอาสาเหตุที่ว่าพระนางกาตาลินาเคยอภิเษกสมรสกับเจ้าชายอาเทอร์แล้วซึ่งเป็นการผิดบัญญัติแห่งพระเจ้า พระองค์ต้องการหย่ากับพระนางกาตาลินาแห่งอารากอน พระองค์ได้ส่งคำร้องไปยังพระสันตปาปา แต่พระสันตปาปาทรงไม่ยินยอม เนื่องจากพระนางกาตาลินาเป็นพระราชปิตุจฉาในจักรพรรดิคาร์ลที่ 5 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งตอนนี้พระสันตปาปาได้ถูกครอบงำโดยจักรพรรดิคาร์ลที่ 5 ถ้ายินยอมไปตัวพระสันตปาปาเองอาจไม่ปลอดภัย

พระเจ้าเฮนรีที่ 8 แห่งอังกฤษได้ตั้งคริสตจักรแห่งอังกฤษ ซึ่งเป็นโปรเตสแตนต์นิกายหนึ่ง 1 ปีต่อมาพระนางกาตาลินาทรงถูกขับออกไปจากพระราชวัง ห้องของพระองค์ต้องตกเป็นของแอนน์ โบลีน เมื่อวิลเลียม วอร์แฮม อาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรีถึงแก่กรรม ทอมัส เครนเมอร์ อนุศาสนาจารย์ของตระกูลโบลีนได้รับการแต่งตั้งเป็นอาร์ชบิชอปต่อมา ทอมัส เครนเมอร์ได้ประกาศว่า การอภิเษกสมรสของพระเจ้าเฮนรีที่ 8 กับพระนางกาตาลินาถือเป็นโมฆะ

ปลายพระชนม์

แก้
 
ที่ฝังพระศพของพระนางกาตาลินาแห่งอารากอน ที่มหาวิหารปีเตอร์บะระ

พระเจ้าเฮนรีที่ 8 ได้อภิเษกสมรสกับแอนน์ โบลีนที่กรุงลอนดอนในวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2076 ทอมัส เครนเมอร์ อาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรีได้ประกาศว่าการอภิเษกสมรสของพระเจ้าเฮนรีที่ 8 กับพระนางกาตาลินาถือเป็นโมฆะ พระเจ้าเฮนรีมิได้พระราชทานตำแหน่งใดแก่พระนางแคทเทอรีนเลย ใน พ.ศ. 2078 พระนางได้ถูกส่งไปที่พระราชวังคิมบอลตันโดยให้ห้องเล็ก ๆ ห้องหนึ่ง พระนางมิได้พบกับเจ้าหญิงแมรีอีกเลย

ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2078 ความตายเข้ามาใกล้พระนางยิ่งขึ้น พระนางได้เขียนจดหมายถึงจักรพรรดิคาร์ลที่ 5 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ว่าช่วยคุ้มครองเจ้าหญิงแมรี และทรงเขียนจดหมายถึงพระเจ้าเฮนรีที่ 8 เป็นภาษาอังกฤษว่า

My most dear lord, King and husband,
The hour of my death now drawing on, the tender love I owe you forceth me, my case being such, to commend myself to you, and to put you in remembrance with a few words of the health and safeguard of your soul which you ought to prefer before all worldly matters, and before the care and pampering of your body, for the which you have cast me into many calamities and yourself into many troubles. For my part, I pardon you everything, and I wish to devoutly pray God that He will pardon you also. For the rest, I commend unto you our daughter Mary, beseeching you to be a good father unto her, as I have heretofore desired. I entreat you also, on behalf of my maids, to give them marriage portions, which is not much, they being but three. For all my other servants I solicit the wages due them, and a year more, lest they be unprovided for. Lastly, I make this vow, that mine eyes desire you above all things.
Katharine the Queen.

พระนางสิ้นพระชนม์ในพระราชวังคิมบอลตันในวันที่ 7 มกราคม พ.ศ. 2079 พระอิศริยยศของพระนางสุดท้ายคือเจ้าหญิงแห่งเวลส์ หลังจากพระนางสินพระชนม์พระเจ้าเฮนรีทรงเสียพระทัยมาก แต่พระนางแอนน์ โบลีนกลับมีความปีติมากกว่าใคร ๆ ที่อริเก่าของพระนางได้สิ้นชีพลง แต่ในไม่กี่เดือนต่อมาแอนน์ โบลีนได้ถูกสั่งประหารชีวิตในข้อหามีเป็นทุรยศด้วยการคบชู้สู่ชายและข้อหาทรงดำรงเป็นแม่มดโดยทรงถูกใส่ร้ายโดยพระเจ้าเฮนรีที่ 8 เนื่องจากทรงผิดสัญญาในการให้กำเนิดพระโอรส

พระบรมศพของพระนางได้ถูกฝัง ณ อาสนวิหารปีเตอร์บะระ เมืองอัลกาลาเดเอนาเรส (Alcalá de Henares) ประเทศสเปน แดนมาตุภูมิของพระนางและสามารถเห็นดอกไม้ประดับบ่อย ๆ ที่หลุมฝังพระศพจะเขียนไว้ว่าพระนางกาตาลินา พระราชินีแห่งอังกฤษ (Catherine Queen of England)

พงศาวลี

แก้

พระอิสริยยศ

แก้
 
ตราพระจำพระองค์ของพระนางกาตาลินา
  • 16 ธันวาคม พ.ศ. 2028 - 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2044: ซูอัลเตซาเรอัล อินฟันตากาตาลีนาแห่งอารากอนและกัสติยา (Su Alteza Real doña Catalina , la Infanta de Aragón y Castilla)
  • 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2044 - 2 เมษายน พ.ศ. 2045: เฮอร์รอยัลไฮเนส เจ้าหญิงแห่งเวลส์ (Her Royal Highness The Princess of Wales)
  • 2 เมษายน พ.ศ. 2045 - 11 มิถุนายน พ.ศ. 2052: เฮอร์นอยัลไฮเนส เจ้าหญิงม่ายแห่งเวลส์ (Her Royal Highness The Dowager Princess of Wales)
  • 11 มิถุนายน พ.ศ. 2052 - 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2076: เฮอร์มาเจสตี สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ (Her Majesty The Queen of England)
  • 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2076 - 7 มกราคม พ.ศ. 2079: เฮอร์นอยัลไฮเนส เจ้าหญิงม่ายแห่งเวลส์ (Her Royal Highness The Dowager Princess of Wales)

อ้างอิง

แก้

เชิงอรรถ

แก้
  • Henry VIII and his Court by Neville Williams (1971).
  • The Life and Times of Henry VIII by Robert Lacey (1972).
  • Henry VIII by J. J. Scarisbrick (1972) ISBN 978-0-520-01130-4.
  • Anne Boleyn by N. Lofts (1979) ISBN 0-698-11005-6.
  • The Wives of Henry VIII by Lady Antonia Fraser (1992) ISBN 0-679-73001-X.
  • English Reformations by Christopher Haigh (1993).
  • Europe and England in the Sixteenth Century by T. A. Morris (1998).
  • New Worlds, Lost Worlds by Susan Brigden (2000).
  • Six Wives: The Queens of Henry VIII by David Starkey (2003) ISBN 0-06-000550-5.
ก่อนหน้า กาตาลินาแห่งอารากอน ถัดไป
แอนน์ เนวิลล์    
เจ้าหญิงแห่งเวลส์
ใน เจ้าชายอาเธอร์ เจ้าชายแห่งเวลส์

  คาโรลีเนอแห่งบรันเดินบวร์ค-อันส์บัค
เอลิซาเบธแห่งยอร์ก    
พระราชินีแห่งอังกฤษใน สมเด็จพระเจ้าเฮนรีที่ 8
  แอนน์ บุลิน