ลั่วหยาง

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ ลั่วหยาง (แก้ความกำกวม)

ลั่วหยาง หรือสำเนียงฮกเกี้ยนว่า ลกเอี๋ยง เป็นนครแห่งหนึ่งที่ตั้งอยู่ในพื้นที่บรรจบกันของแม่น้ำลั่วและแม่น้ำเหลืองทางตะวันตกของมณฑลเหอหนาน มีฐานะเป็นนครระดับจังหวัด มีอาณาเขตทางทิศตะวันออกติดกับเจิ้งโจว ซึ่งเป็นเมืองหลวงของมณฑล ทิศตะวันออกเฉียงใต้ติดกับผิงติ่งชาน ทิศใต้ติดกับหนานหยาง ทิศตะวันตกติดกับซานเหมินเสีย ทิศเหนือติดกับจี้หยวน และทิศตะวันออกเฉียงเหนือติดกับเจียวจั้ว ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2018 ลั่วหยางมีประชากร 6,888,500 คน โดยอาศัยอยู่ในตัวเมือง 2,751,400 คน

นครลั่วหยาง 洛阳市 ลกเอี๋ยง
นครระดับจังหวัด
บน: ถ้ำหลงเหมิน, ล่างซ้าย: วัดม้าขาว, ล่างขวา: ดอกหมู่ตานในลั่วหยาง และสะพานหลงเหมิน
ที่ตั้งของนครลั่วหยางภายในมณฑลเหอหนาน
นครลั่วหยาง ที่ตั้งบนที่ราบจีนตอนเหนือ นครลั่วหยาง นครลั่วหยาง (ประเทศจีน)
พิกัด (หน่วยงานบริหารเทศบาลนครลั่วหยาง): 34°37′11″N 112°27′14″E
ประเทศ	สาธารณรัฐประชาชนจีน
มณฑล	เหอหนาน
ศูนย์กลางการปกครอง	เขตลั่วหลง
การปกครอง
• เลขาธิการพรรค	เจียง หลิง (江凌)
• นายกเทศมนตรี	สฺวี อีเสี่ยน (徐衣显)
พื้นที่
• ทั้งจังหวัด	15,229.15 ตร.กม. (5,880.01 ตร.ไมล์)
• เขตเมือง	810.4 ตร.กม. (312.9 ตร.ไมล์)
• รวมปริมณฑล	1,402.3 ตร.กม. (541.4 ตร.ไมล์)
ความสูง	144 เมตร (472 ฟุต)
ประชากร  (ประชากรทั้งหมดมาจากสำมะโนปี 2020 ส่วนข้อมูลอื่นมาจากปี 2018)
• ทั้งจังหวัด	7,056,699 คน
• ความหนาแน่น	460 คน/ตร.กม. (1,200 คน/ตร.ไมล์)
• เขตเมือง	2,249,300 คน
• ความหนาแน่นเขตเมือง	2,800 คน/ตร.กม. (7,200 คน/ตร.ไมล์)
• รวมปริมณฑล	2,751,400 คน
• ความหนาแน่นรวมปริมณฑล	2,000 คน/ตร.กม. (5,100 คน/ตร.ไมล์)
เขตเวลา	UTC+8 (มาตรฐานจีน)
รหัสพื้นที่	379
รหัส ISO 3166	CN-HA-03
GDP	¥52541 ต่อหัว (2015)
Ethnicities	ฮั่น, หุย, แมนจู, มองโกล
จำนวนเขตการปกครองระดับอำเภอ	15
ป้ายทะเบียนรถ	豫C
เว็บไซต์	www.ly.gov.cn

ลั่วหยาง
"ลั่วหยาง" เมื่อเขียนด้วยอักษรจีนตัวย่อ (บน) และอักษรจีนตัวเต็ม (ล่าง)
อักษรจีนตัวย่อ	洛阳
อักษรจีนตัวเต็ม	洛陽
ความหมายตามตัวอักษร	"ฝั่งเหนือของ[แม่น้ำ]ลั่ว"
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Luòyáng กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Luohyang เวด-ไจลส์ Lo4-yang2 IPA [lwô.jǎŋ] ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล Lohk-yèuhng IPA [lɔ̀ːk̚.jœ̏ːŋ] ยฺหวิดเพ็ง Lok6-joeng4 ภาษาหมิ่นใต้ ไถหลัว Lo̍k-iông

ลั่วหยางตั้งอยู่บนที่ราบตอนกลางของจีน เป็นหนึ่งในเมืองที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศจีนและเป็นหนึ่งในแหล่งกำเนิดของอารยธรรมจีน นอกจากนี้ยังเป็นหนึ่งในสี่เมืองหลวงเก่าที่ยิ่งใหญ่ของจีน โดยเคยเป็นเมืองหลวงของหลายราชวงศ์เช่น ราชวงศ์โจวตะวันออก ราชวงศ์ฮั่นตะวันออก และราชวงศ์ถัง

เขตการปกครอง

ลั่วหยางมีฐานะเป็นนครระดับจังหวัด แบ่งการปกครองออกเป็น 7 เขต และ 7 อำเภอ ดังนี้

• เขต
  • เขตเจี้ยนซี (涧西区)
  • เขตซีกง (西工区)
  • เขตเหล่าเฉิง (老城区)
  • เขตชนชาติหุย ฉานเหอ (瀍河回族区)
  • เขตลั่วหลง (洛龙区)
  • เขตหย่านชือ (偃师区)
  • เขตเมิ่งจิน (孟津区)
• เขตที่ยุบไปแล้ว
  • เขตจี๋ลี่ (吉利区), ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของเขตเมิ่งจิน
• อำเภอ
  • อำเภอซินอัน (新安县)
  • อำเภอลั่วหนิง (洛宁县)
  • อำเภออี๋หยาง (宜阳县)
  • อำเภออีชวัน (伊川县)
  • อำเภอซง (嵩县)
  • อำเภอลฺหวันชวัน (栾川县)
  • อำเภอหรู่หยาง (汝阳县)

ในการสำรวจสำมะโนประชากรปี 2010 เขตที่อยู่ในตัวเมืองซึ่งมีจำนวน 5 แห่ง มีประชากร 1,857,003 คน ทำให้เป็นเมืองที่ใหญ่เป็นอันดับสี่ในมณฑลเหอหนาน ในขณะที่พื้นที่ทั้งหมดที่อยู่ในความควบคุมของเทศบาลนครลั่วหยางมีประชากรทั้งหมด 6,549,941 คน

แผนที่
1 2 3 4 5 เขตลั่วหลง เขตหย่านชือ เขตเมิ่งจิน อำเภอ ซินอัน อำเภอ ลฺหวันชวัน อำเภอ ซง อำเภอ หรู่หยาง อำเภอ อี๋หยาง อำเภอ ลั่วหนิง อำเภอ อีชวัน 1. เขตเหล่าเฉิง 2. เขตซีกง 3. เขตชนชาติหุย ฉานเหอ 4. เขตเจี้ยนซี 5. เขตจี๋ลี่

ภาพ

• 
  พิพิธภัณฑ์ลั่วหยาง
• 
  สถานีรถไฟลั่วหยางหลงเหมิน (รถไฟความเร็วสูง)
• 
  แผนที่แสดงลั่วหยาง (ในแผนที่เขียนว่า LO-YANG (HONANFU) 洛陽) (AMS, 1955)
• 
  เจดีย์ฉียฺหวินในวัดม้าขาว
• 

เมืองแฝดและเมืองพี่น้อง

ลั่วหยางเป็นเมืองแฝดกับ

• ลาครอส (La Crosse) รัฐวิสคอนซิน สหรัฐ
• โอกายามะ จังหวัดโอกายามะ ญี่ปุ่น

บุคคลที่มีชื่อเสียง

• เล่าจื๊อ - ผู้ก่อตั้งลัทธิเต๋า
• จักรพรรดิแห่งราชวงศ์โจวตะวันออก
• จักรพรรดิแห่งราชวงศ์ฮั่นตะวันออก
• พระถังซัมจั๋ง - พระภิกษุและวีรบุรุษในไซอิ๋ว
• จักรพรรดิซ่งไท่จู่ - ผู้ก่อตั้งราชวงศ์ซ่ง
• หวัง อี้ป๋อ - นักร้อง นักแสดง ไอดอล นักเเข่งรถ พิธีกร

ดูเพิ่ม

• เมืองหลวงเก่าของจีน

อ่านเพิ่ม

• Abramson, Marc. Ethnic Identity in Tang China. University of Pennsylvania Press (Philadelphia), 2008. ISBN 978-0-8122-4052-8.
• Cotterell, Arthur. The Imperial Capitals of China: An Inside View of the Celestial Empire. Pimlico (London), 2008. ISBN 978-1-84595-010-1.
• Hill, John E. Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd Centuries CE. BookSurge (Charleston), 2009. ISBN 978-1-4392-2134-1.
• Jenner, W. J. Memories of Loyang. Clarendon Press (Oxford), 1981.
• Yang Hsüan-chih. Lo-yang ch'ien-lan chi, translated by Wang Yi-t'ung as A Record of Buddhist Monasteries in Lo-yang. Princeton University Press (Princeton), 1984. ISBN 0-691-05403-7.

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ลั่วหยาง
• คู่มือการท่องเที่ยว Luoyang จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)

• เว็บไซต์ทางการ ของหน่วยงานบริหารเทศบาลนครลั่วหยาง (ในภาษาจีน)
• "อุทยานหวางเฉิงในลั่วหยาง" ที่ China.org

ก่อนหน้า		ลั่วหยาง		ถัดไป
สมัยก่อนหน้า จงโจว		เมืองหลวงของจีน 771–256 ปีก่อน ค.ศ.		สมัยต่อมา — ต่อมาเป็น เสียนหยาง
สมัยก่อนหน้า ฉางอาน		เมืองหลวงของจีน ค.ศ. 25–190		สมัยต่อมา — ต่อมาเป็น ฉางอาน