กลุ่มภาษาตุงกูซิก

กลุ่มภาษาตุงกูซิก (อังกฤษ: Tungusic languages) หรือ กลุ่มภาษาแมนจู-ตุงกุส เป็นภาษาที่ใช้พูดในไซบีเรียตะวันออกและแมนจูเรีย ยังเป็นที่โต้เถียงอยู่ว่าควรจัดให้อยู่ในตระกูลภาษาอัลไตหรือไม่ ภาษานี้รวมอยู่ในกลุ่มภาษาเตอร์กิกและกลุ่มภาษามองโกลตามลำดับ ภาษาในกลุ่มนี้ส่วนใหญ่เป็นภาษาที่ใกล้ตาย

กลุ่มภาษาตุงกูซิก
กลุ่มเชื้อชาติ:	กลุ่มชนตุงกูซิก
ภูมิภาค:	ไซบีเรีย, แมนจูเรีย
การจําแนก ทางภาษาศาสตร์:	หนึ่งในตระกูลภาษาหลักของโลก
กลุ่มย่อย:	เหนือ (Ewenic) ระหว่างเหนือ-ใต้ (Udegheic) ใต้ (Jurchenic-Nanaic)
ISO 639-5:	tuw
กลอตโตลอก:	tung1282
ขอบเขตของกลุ่มภาษาตุงกูซิก

การจัดจำแนก

นักภาษาศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับกลุ่มภาษานี้มีการจัดจำแนกต่างกันโดยพิจารณาจากลักษณะของภาษา รากศัพท์ และลักษณะทางสัทวิทยา การจัดจำแนกที่เป็นที่นิยมมากที่สุดคือการแบ่งเป็นกลุ่มใต้และกลุ่มเหนือ โดยกลุ่มใต้แบ่งออกอีกเป็นกลุ่มตะวันออกเฉียงใต้และตะวันออกเฉียงเหนือ

• กลุ่มภาษาตุงกูซิกเหนือ ได้แก่ ภาษาเอเวนค์ที่พูดโดยชาวเอเวนค์ในไซบีเรียกลางและทางตะวันออกเฉียงเหนือของจีน ภาษาอื่นที่จัดเป็นสำเนียงของภาษาเอเวนค์ได้แก่ โอโรเกน เนกิดัล โซโลน และมาเนกีร์
• กลุ่มภาษาตุงกูซิกใต้
  • กลุ่มตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่ ภาษานาไน ภาษาอะกานี ภาษาบิราร์ ภาษากิเล ภาษาซามากิร ภาษาโอโรก ภาษาอุลช์ ภาษาโอโรช ภาษาอูเดเก
  • กลุ่มตะวันตกเฉียงใต้ ได้แก่ภาษาแมนจูของชาวแมนจูผู้ก่อตั้งราชวงศ์ชิงในประเทศจีน ภาษาซิเบที่ใช้พูดในซินเจียงโดยลูกหลานของชาวแมนจู ภาษาจูร์เชน เป็นภาษาที่ตายแล้ว

ภาษาจูร์เชน-แมนจู (เป็นภาษาเดียวกันแต่มีพัฒนาการคนละช่วง โดยคำว่าภาษาแมนจูเริ่มใช้ใน พ.ศ. 2179) เป็นภาษาในกลุ่มตุงกูซิกเพียงภาษาเดียวที่มีระบบการเขียน โดยภาษาจูร์เชนมีการเขียนด้วยอักษรจูร์เชนมาตั้งแต่ราวพุทธศตวรรษที่ 16 ส่วนภาษาแมนจูเขีนด้วยอักษรแมนจูที่ได้รับอิทธิพลจากอักษรมองโกเลีย

ลักษณะทั่วไป

กลุ่มภาษาตุงกูซิกเป็นภาษารูปคำติดต่อ มีระบบการก (case) และการเปลี่ยนเสียงสระที่ซับซ้อน

ความสัมพันธ์กับภาษาอื่น

กลุ่มภาษาตุงกูซิกมีความเชื่อมโยงกับกลุ่มภาษาเตอร์กิกและกลุ่มภาษามองโกเลียในตระกูลภาษาอัลตาอิก และอาจจะมีความเกี่ยวข้องกับภาษาเกาหลี ตระกูลภาษาญี่ปุ่นหรือภาษาไอนุด้วย

อ้างอิง

• Ethnologue entry for Tungus languages
• Kane, Daniel. The Sino-Jurchen Vocabulary of the Bureau of Interpreters. Indiana University Uralic and Altaic Series, Volume 153. Bloomington, Indiana: Indiana University Research Institute for Inner Asian Studies, 1989.
• Miller, Roy Andrew. Japanese and the Other Altaic Languages. Chicago: The University of Chicago Press, 1971.
• Poppe, N.N. Vergleichende Grammatik der Altaischen Sprachen [A Comparative Grammar of the Altaic Languages]. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1960.
• Tsintsius, V. I. Sravnitel'naya Fonetika Tunguso-Man'chzhurskikh Yazïkov [Comparative Phonetics of the Manchu-Tungus Languages]. Leningrad, 1949.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Monumenta Altaica - Altaic Linguistics. Grammars, Texts, Dictionaries, Bibliographies of Mongolian and other Altaic languages เก็บถาวร 2011-07-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Tungusic Research Group at Dartmouth College เก็บถาวร 2012-10-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• (สเปน) Tungusic languages