ท่าวังหลังและท่าพรานนก
ท่าวังหลัง หรือ ท่าพรานนก หรือ ท่าศิริราช (อังกฤษ: Wang Lang Pier, Prannok Pier, Siriraj Pier; รหัส: น10, N10) เป็นท่าน้ำริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันตกหรือฝั่งธนบุรี บริเวณปลายถนนวังหลัง ในพื้นที่แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร ประกอบด้วยท่าเรือด่วนเจ้าพระยา และท่าเรือข้ามฟาก โดยแบ่งการให้บริการออกเป็นท่าเรือหลายท่าเรียงรายอยู่ในบริเวณเดียวกัน
 ท่าวังหลัง | |
| ประเภท | ท่าเรือโดยสาร |
|---|---|
| ประเภทเรือ | เรือด่วน, เรือข้ามฟาก |
| โครงสร้างท่า | สะพานเหล็กปรับระดับพร้อมทางเดินเชื่อม 4 สะพาน |
| ที่ตั้ง | เขตบางกอกน้อย, กรุงเทพมหานคร ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา |
| ชื่อทางการ | ท่าวังหลัง (ของเอกชน) ท่าพรานนก (ของกรมเจ้าท่า) |
| เจ้าของ | เอกชน (ท่าวังหลัง) กรมเจ้าท่า (ท่าพรานนก) |
| ผู้ดำเนินงาน | ● เรือด่วนเจ้าพระยา ● เรือโดยสารไมน์สมาร์ทเฟอร์รี่ |
| ค่าโดยสาร | ● เรือด่วนเจ้าพระยา ธงส้ม 16 บาทตลอดสาย ธงเหลือง 21 บาทตลอดสาย ธงเขียวเหลือง 14-33 บาท ธงแดง 30 บาทตลอดทั้งสาย (ปกติ 50 บาท) ● เรือไมน์สมาร์ทเฟอร์รี่ สายสีเขียว สายสีน้ำเงิน สายสีม่วง 20 บาทตลอดสาย |
| ข้อมูลเฉพาะ | |
| รหัสท่า | น10 (N10) |
| โครงสร้างหลัก | โป๊ะลอยน้ำ 4 โป๊ะ (วังหลัง 2 โป๊ะ พรานนก 2 โป๊ะ) |
| ความยาว | 12 เมตร (พรานนก) 11 เมตร (วังหลัง) |
| ความกว้าง | 6 เมตร (พรานนก) 7 เมตร (วังหลัง) |
ประวัติแก้ไข
พระราชวังบวรสถานพิมุข หรือ วังหลัง คือ วังของสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระอนุรักษ์เทเวศร์ กรมพระราชวังบวรสถานภิมุข ซึ่งทรงเป็น กรมพระราชวังบวรสถานภิมุข ในรัชกาลที่ ๑ สร้างขึ้นที่ตำบลสวนลิ้นจี่ ตั้งแต่เมื่อครั้งยังดำรงพระยศเป็น สมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงอนุรักษ์เทเวศน์ ถือว่าเป็นพระราชนิเวศน์เดิมของพระองค์ท่าน พื้นที่ดังกล่าวนี้ มีขอบเขตทางทิศเหนือจรดกำแพงเมืองธนบุรีเดิม ทางทิศใต้จรดฉางเกลือ
วังหลังนี้เป็นกำลังสำคัญที่จะป้องกันพระนครทางทิศตะวันตกฝ่ายเหนือจากการรุกรานของข้าศึก ถัดจากวังหลังลงไปเป็นตำบลสวนมังคุด ซึ่งเป็นบ้านเดิมของสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี ต่อไปเป็นบ้านปูนและบ้านขมิ้นตามลำดับ ครั้นกรมพระราชวังหลังทิวงคตแล้ว วังก็ถูกแบ่งออกเป็นตอน ๆ ตอนพระมณเทียรสถานเดิม พระชายาทองอยู่ ที่เรียกกันทั่วไปว่า "เจ้าครอกข้างใน" ประทับอยู่ ทางตอนใต้แบ่งออกเป็น 3 วัง คือ
- วังเหนือ เรียกว่า วังน้อย เป็นที่ประทับของ พระสัมพันธวงศ์เธอ กรมหมื่นนเรศรโยธี
- วังกลาง เรียกว่า วังกลาง เป็นที่ประทับของ พระสัมพันธวงศ์เธอ กรมหลวงเสนีย์บริรักษ์ ต้นราชสกุลเสนีวงศ์
- วังใต้ เรียกว่า วังใหญ่ เป็นที่ประทับของ พระสัมพันธวงศ์เธอ กรมหมื่นนราเทเวศร์ ต้นราชสกุลปาลกะวงศ์
ครั้นถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เชื้อสายกรมพระราชวังหลังไม่มีกำลังที่จะดูแลรักษาวัง จึงได้ปล่อยให้ร้างอยู่อย่างนั้น โดยที่รอบ ๆ เป็นที่อยู่ของราชสกุลเสนีวงศ์ หรือ ปาลกะวงศ์ ซึ่งเป็นเชื้อสายของกรมพระราชวังหลังในปัจจุบัน ที่เหลือกลายเป็นที่ดินราษฎรไป
คณะกรรมการสร้างโรงพยาบาลศิริราชได้ขอพระราชทานที่แปลงใต้ คือ วังกรมหมื่นนราเทเวศน์ มาเป็นพื้นที่สำหรับสร้างโรงพยาบาล ต่อมา โรงพยาบาลศิริราชได้ขยายออกไปจนเกือบเต็มวังหลัง โดยได้รับพระราชทานพื้นที่เพิ่มเติมบ้าง เวนคืนด้วยเงินงบประมาณบ้าง ส่วนเขตวังหลังส่วนเหนือซึ่งเป็นที่ของสถานีรถไฟธนบุรี ทางโรงพยาบาลศิริราชเพิ่งได้รับกรรมสิทธิ์เพิ่มเติมอีก 30 ไร่ เมื่อปี พ.ศ. 2547 เพื่อพัฒนาเป็นสถาบันการแพทย์ชั้นเลิศในเอเชียอาคเนย์
ปัจจุบัน ตำบลวังหลังได้รับการเปลี่ยนชื่อเป็นตำบลศิริราชและแขวงศิริราช
การให้บริการแก้ไข
เรือด่วนเจ้าพระยาแก้ไข
ให้บริการโดย บริษัท เรือด่วนเจ้าพระยา จำกัด ที่ท่าวังหลัง (ศิริราช), รหัส น10 (N10) (อังกฤษ: Wang Lang (Siriraj) Pier, code: N10) แบ่งออกเป็น 2 ท่า ประกอบด้วย
- ท่าวังหลัง ท่าเรือด้านใต้สุด ถัดจากท่าเรือข้ามฟาก ให้บริการขาล่อง ปลายทางท่าสาทร-วัดราชสิงขร-ราษฏร์บูรณะ
- ท่าศิริราช (พรานนก) ท่าเรือด้านเหนือสุด บริเวณปลายถนนพรานนก ถัดจากโรงพยาบาลศิริราช ให้บริการขาขึ้น ปลายทางท่าน้ำนนทบุรี-ท่าปากเกร็ด
รายละเอียดท่าเรือแก้ไข
- แต่ละท่าประกอบด้วยโป๊ะเหล็กและสะพานทางเดินเหล็กปรับระดับ, ท่าพรานนกมีสะพานทางเดินเชื่อมเพิ่มเติม
- ขนาดท่า ท่าพรานนกกว้าง 6.00 เมตร ยาว 12.00 เมตร, ท่าวังหลังกว้าง 7.00 เมตร ยาว 11.00 เมตร[1]
- สะพานทางเดิน ท่าพรานนกกว้าง 2.00 เมตร ยาว 7.00 เมตร, ท่าวังหลังกว้าง 2.50 เมตร ยาว 8.50 เมตร
- สะพานทางเดินเชื่อมท่าพรานนกกว้าง 2.00 เมตร ยาว 6.50 เมตร
- ท่าพรานนกรับน้ำหนักได้ 60 คน, ท่าวังหลังรับน้ำหนักได้ 80 คน[2]
ท่าเรือใกล้เคียงแก้ไข
| ท่าก่อนหน้า | เส้นทางเดินเรือ | ท่าต่อไป | ||
|---|---|---|---|---|
| ท่ารถไฟ ปลายทาง ท่าน้ำนนทบุรี |
เรือด่วนเจ้าพระยา ท่าวังหลัง (ศิริราช) |
ท่าช้าง ปลายทาง ท่าวัดราชสิงขร | ||
| ท่าสะพานพระปิ่นเกล้า ปลายทาง ท่าน้ำนนทบุรี |
เรือด่วนพิเศษธงส้ม | ท่าช้าง ปลายทาง ท่าวัดราชสิงขร | ||
| ท่าสะพานพระปิ่นเกล้า ปลายทาง ท่าน้ำนนทบุรี |
เรือด่วนพิเศษธงเหลือง | ท่าราชวงศ์ ปลายทาง ท่าราษฎร์บูรณะ | ||
| ท่าสะพานพระปิ่นเกล้า ปลายทาง ท่าปากเกร็ด |
เรือด่วนพิเศษธงเขียว-เหลือง | ท่าช้าง ปลายทาง ท่าสาทร | ||
เรือข้ามฟากแก้ไข
ให้บริการโดย บริษัท สุภัทรา จำกัด ที่ท่าเรือวังหลัง อยู่ระหว่างท่าเรือด่วนเจ้าพระยาทั้ง 2 ฝั่ง โดยแยกเป็นท่าด้านเหนือสำหรับผู้โดยสารลงเรือ และด้านใต้สำหรับผู้โดยสารขี้นจากเรือ ซึ่งผู้โดยสารจะต้องชำระเงินก่อนลงเรือ ท่าเรือนี้จะให้บริการเรือข้ามฟาก 3 เส้นทางหมุนเวียนกันไป ได้แก่
- เส้นทางวังหลัง-ท่าพระจันทร์
- เส้นทางวังหลัง-ท่าช้าง
- เส้นทางวังหลัง-ศูนย์การค้าท่ามหาราช (ท่าวัดมหาธาตุ)
รายละเอียดท่าเรือแก้ไข
- มี 2 ท่า ประกอบด้วยโป๊ะเหล็ก และสะพานทางเดินเหล็ก ไม่มีหลังคา
- ขนาดท่า กว้าง 7.00 เมตร ยาว 11.00 เมตร
- สะพานทางเดิน กว้าง 2.00 เมตร ยาว 7.60 เมตร
- รับน้ำหนักได้ 60 คน[3]
การเชื่อมต่อรถโดยสารแก้ไข
- ป้ายรถประจำทางหน้าโรงพยาบาลศิริราช ถนนอรุณอมรินทร์ สาย 57 81 91 91ก 149 157 208
- รถตุ๊กตุ๊กสองแถว เส้นทางท่าน้ำศิริราช-พาณิชย์ธนบุรี, วัดดงมูลเหล็ก, วัดระฆัง-โพธิ์สามต้น
- รถสี่ล้อสองแถว เส้นทางท่าน้ำศิริราช-พาณิชย์ธนบุรี, บางขุนศรี, บางขุนนนท์, ตลาดพลู, คลองสาน
- รถตู้ เส้นทางท่าน้ำศิริราช-บางบัวทอง
สถานที่สำคัญใกล้เคียงแก้ไข
- ตลาดวังหลัง
- กลุ่มอาคารศิริราช
- โรงพยาบาลศิริราช
- คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
- คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยมหิดล
- คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
- โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาราชการุณย์
- สถาบันการแพทย์สยามมินทราธิราช
- พิพิธภัณฑ์ศิริราชพิมุขสถาน
- วังหลัง
- ภัทราวดีเธียเตอร์
- วัดระฆังโฆสิตาราม
- วัดอมรินทราราม
- วัดวิเศษการ
- อาคารสถานีรถไฟธนบุรี (เดิม)
เหตุการณ์สำคัญในอดีตแก้ไข
เหตุการณ์โป๊ะล่มที่ท่าพรานนกแก้ไข
เช้าวันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2538 ผู้โดยสารหลายร้อยคนยืนรอเรือด่วนบนโป๊ะเทียบเรือที่ท่าพรานนก ซึ่งเป็นโป๊ะที่ใช้แทงก์ขนาดใหญ่ทำเป็นทุ่นลอยน้ำ มีแผ่นเหล็กเป็นพื้นรองรับ แต่เมื่อผู้โดยสารแย่งกันขึ้นเรือจนผู้โดยสารบางคนตกน้ำและเกิดการมุง ประกอบกับเรือได้กระแทกที่โป๊ะ ทำให้ตัวโป๊ะจมลงสู่แม่น้ำเจ้าพระยา ประมาณ 10 นาทีหลังเกิดเหตุ เจ้าหน้าที่กู้ภัยและทีมแพทย์ได้เข้าช่วยเหลือ และค้นหาผู้ประสบเหตุ พบผู้เสียชีวิตที่ส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงและเด็กนักเรียนติดอยู่ใต้ตัวโป๊ะที่มีหลังคาคลุม บางส่วนถูกกระแสไฟฟ้าที่รั่วจากหลังคาโป๊ะดูด จากเหตุการณ์ในครั้งนี้ทำให้มีผู้เสียชีวิต 29 ราย[4][5]
หลังเกิดเหตุการณ์ ได้มีการปรับปรุงโป๊ะตามท่าเรือเจ้าพระยาต่าง ๆ และมีการเพิ่มมาตรการรักษาความปลอดภัยมากขึ้น[6] ทางด้านญาติผู้เสียชีวิตได้ยื่นฟ้องบริษัท สุภัทรา จำกัด, บริษัทเรือด่วนเจ้าพระยา, กรุงเทพมหานครและกรมเจ้าท่า โดยบริษัทเอกชนได้ชดใช้ค่าเสียหายจำนวนหนึ่งจนมีการถอนฟ้อง ในศาลชั้นต้นมีคำพิพากษายกฟ้องกรมเจ้าท่า ต่อมาในวันที่ 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2558 ศาลฎีกามีคำพิพากษาให้กรุงเทพมหานครต้องชดใช้เงินแก่ผู้เสียหาย 12 คน รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 12,616,241 บาท พร้อมดอกเบี้ยร้อยละ 7.5 ต่อปี นับแต่วันที่ฟ้องเมื่อ พ.ศ. 2539 ซึ่งเมื่อรวมดอกเบี้ยแล้วเป็นเงินกว่า 30 ล้านบาท โดยศาลให้เหตุผลว่ากรุงเทพมหานครกระทำการโดยประมาทจนทำให้เกิดอุบัติเหตุดังกล่าว[7][8]
ดูเพิ่มแก้ไข
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ กรมเจ้าท่า. ตาราง 29 รายละเอียดท่าเทีบเรือ เรือยนต์ข้ามฟาก ในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ปี พ.ศ. 2556
- ↑ "ตารางรายละเอียดท่าเทียบเรือด่วนเลียบฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา ปี 2551 ข้อมูลและสถิติเรือโดยสารในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล" (PDF). กรมการขนส่งทางน้ำและพาณิชยนาวี. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-07-11. สืบค้นเมื่อ 2009-08-15.
- ↑ "ตารางรายละเอียดท่าเทียบเรือยนต์โดยสารข้ามฟาก ปี 2551 ข้อมูลและสถิติเรือโดยสารในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล" (PDF). กรมการขนส่งทางน้ำและพาณิชยนาวี. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-07-11. สืบค้นเมื่อ 2009-08-15.
- ↑ "รำลึก 20 ปีโศกนาฏกรรมโป๊ะล่ม EP.1 น้ำตานองพรานนก 30 ชีวิตสังเวยความสะเพร่า". ไทยรัฐ.
- ↑ "เด็ดข่าวเก่า เล่าข่าวเด่น - โป๊ะเรือพรานนกล่ม". ช่อง 7.
- ↑ "รำลึก 20 ปีโศกนาฏกรรมโป๊ะล่ม EP.2 พรานนกอดีตที่ไม่มีวันลืม ให้บทเรียนกับสังคมแล้วหรือ?". ไทยรัฐ.
- ↑ "ศาลฎีกาสั่ง กทม.จ่ายญาติผู้เสียหายคดีโป๊ะล่ม 30 ล้านบาท". สนุกดอตคอม. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2015-10-25.
- ↑ "สู้ 20 ปี! กทม.แพ้คดี ศาลสั่งชดใช้เหยื่อโป๊ะล่ม กว่า 30 ล้าน". ไทยรัฐ.
แหล่งข้อมูลอื่นแก้ไข
- กรมการขนส่งทางน้ำและพาณิชยนาวี
- บริษัท เรือด่วนเจ้าพระยา จำกัด เก็บถาวร 2006-02-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ ท่าวังหลังและท่าพรานนก
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°45′21″N 100°29′13″E / 13.755927°N 100.486834°E