อันดับไฮแรกซ์

อันดับไฮแรกซ์ ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: อีโอซีน-ปัจจุบัน, 55.8–0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
ไฮแรกซ์หิน (Procavia capensis)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Mammalia
ชั้นฐาน:	Eutheria
อันดับ:	Hyracoidea Huxley, 1869
วงศ์
Procaviidae Pliohyracidae † Saghatheriinae † Titanohyracinae † Pliohyracinae †

อันดับไฮแรกซ์ (อังกฤษ: Hyraxes, Dassies) เป็นอันดับของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กอันดับหนึ่ง ที่เรียกชื่อสามัญว่า ไฮแรกซ์ หรือ ตัวไฮแรกซ์ ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hyracoidea (/ไฮ-รา-คอย-เดีย/)

ลักษณะและพฤติกรรม

ลักษณะโดยรวมของไฮแรกซ์ มีลำตัวอ้วนป้อม มีขนปกคลุมทั้งลำตัว แลดูคล้ายหนูตะเภา ซึ่งเป็นสัตว์ในอันดับสัตว์ฟันแทะ (Rodentia) แต่ไฮแรกซ์มีอันดับแยกออกมาชัดเจน โดยมีขาหน้าเป็นกีบคล้ายกับพวกสัตว์ในอันดับสัตว์กีบคู่ หรือสัตว์กีบคี่ ขาหน้ามี 4 นิ้ว หูและหางสั้น ไม่มีเขี้ยว มีขนาดลำตัวยาวประมาณ 30-70 เซนติเมตร น้ำหนักตัวราว 4–5 กิโลกรัม

ไฮแรกซ์เป็นสัตว์ที่มีสายวิวัฒนาการใกล้เคียงกับสัตว์ในอันดับช้าง (Proboscidea) หรือช้างในปัจจุบัน ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ด้วยว่ามีลักษณะของฟันซี่หน้า 2 ซี่บนขากรรไกรบนเช่นเดียวกันที่ยาว แต่ทว่าฟันเขี้ยวจะไม่งอกยาวออกมาเป็นงาเหมือนช้าง มีฟันที่เขียนเป็นสูตรได้ว่า ${\tfrac {1.0.4.3}{2.0.4.3}}$ และมีข้อต่อนิ้วที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน

ไฮแรกซ์ เป็นสัตว์กินพืช สามารถกินพืชได้หลากหลายประเภท ทั้งเมล็ดหรือหญ้า และยังกินพืชที่มีหนามและมีพิษได้อีกด้วย และเป็นสัตว์ที่สามารถปีนป่ายก้อนหินหรือโขดหินได้เป็นอย่างดี พบกระจายพันธุ์เฉพาะในทวีปแอฟริกาเท่านั้น มีพฤติกรรมอยู่รวมกันเป็นฝูง ชอบอาบแดดในเวลาเช้าแล้วจึงออกหาอาหาร โดยจะกินอย่างรวดเร็วและหันหลังชนกันและหันหน้าออกเพื่อจะคอยระวังสัตว์กินเนื้อ นอกจากนี้แล้วไฮแรกซ์ยังไม่เกรงกลัวมนุษย์ มักจะออกมาหาอาหารใกล้ ๆ กับชุมชนที่มีมนุษย์อาศัยอยู่เสมอ ๆ

ไฮแรกซ์ แบ่งออกได้เป็น 5 วงศ์ (ดูในตาราง) แต่ได้สูญพันธุ์ไปแล้วตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ 4 วงศ์ จึงเหลือเพียงวงศ์เดียว แบ่งออกได้เป็น 4 ชนิด ที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันมาก

รูปภาพ

• 
  ฟันของไฮแรกซ์
• 
  ข้อนิ้วของไฮแรกซ์
• 
  บนต้นไม้

ดูเพิ่ม

• อันดับช้าง