อำเภอพญาเม็งราย
อำเภอพญาเม็งราย (ไทยถิ่นเหนือ: 
) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดเชียงราย แยกการปกครองออกมาจากอำเภอเทิง ชื่ออำเภอถูกตั้งขึ้นตามพระนามของพญามังราย หรือพญาเม็งราย พระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรล้านนา
อำเภอพญาเม็งราย | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Phaya Mengrai |
| คำขวัญ: ชื่อเป็นสง่า คุ้มพญาเด่น ร่มเย็นตาดควัน มิ่งขวัญปูล้าน | |
 แผนที่จังหวัดเชียงราย เน้นอำเภอพญาเม็งราย | |
| พิกัด: 19°50′54″N 100°9′12″E / 19.84833°N 100.15333°E | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | เชียงราย |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 620.0 ตร.กม. (239.4 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2564) | |
| • ทั้งหมด | 42,243 คน |
| • ความหนาแน่น | 68.13 คน/ตร.กม. (176.5 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 57290 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 5712 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอพญาเม็งราย ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1152 ตำบลเม็งราย อำเภอพญาเม็งราย จังหวัดเชียงราย 57290 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
ประวัติ
แก้ตามตำนานเล่าขานสืบต่อกันมาว่า ครั้งหนึ่ง พญามังรายมหาราชเคยนำกองทัพจะไปตีเมืองผาแดง (อำเภอเชียงของ) พระองค์ได้ทรงหยุดพักไพร่พลบริเวณป่าละเมาะ ซึ่งเป็นเนินดินเตี้ยๆ เนื้อที่ประมาณ ๓ ไร่เศษ และได้เสด็จพักผ่อนเป็นการส่วนพระองค์ไป "ตั้งไก่ป่า" ที่สันกลางทุ่งนา และที่แห่งนี้ได้รับการบอกเล่าสืบๆ กันมาว่าเป็น "ซุ้มตั้งไก่พญาเม็งราย" หรือ "คุ้มพญาเม็งราย"
อำเภอพญาเม็งราย เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย ต่อมาในปี พ.ศ. 2524 ได้มีประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตำบลแม่เปา ตำบลไม้ยา และตำบลแม่ต๋ำอำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย ตั้งเป็นกิ่งอำเภอพญาเม็งราย[1] และได้ยกฐานะเป็นอำเภอพญาเม็งราย ในปี พ.ศ. 2530[2]
ที่ตั้งและอาณาเขต
แก้อำเภอพญาเม็งรายตั้งอยู่ทางตอนกลาง ค่อนไปทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเวียงเชียงรุ้งและอำเภอเชียงของ
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอขุนตาลและอำเภอเทิง
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเทิง
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเวียงชัย
การแบ่งเขตการปกครอง
แก้การปกครองส่วนภูมิภาค
แก้อำเภอพญาเม็งรายแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 5 ตำบล 72 หมู่บ้าน ได้แก่
| ที่ | ชื่อตำบล | ตัวเมือง | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนครัวเรือน | จำนวนประชากร[3] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | แม่เปา |  |
Mae Pao | 20 | 3,665 | 11,508 |
| 2. | แม่ต๋ำ |  |
Mae Tam | 11 | 1,521 | 4,986 |
| 3. | ไม้ยา |  |
Mai Ya | 18 | 3,358 | 10,873 |
| 4. | เม็งราย |  |
Mengrai | 14 | 3,390 | 9,953 |
| 5. | ตาดควัน |  |
Tat Khwan | 9 | 1,578 | 4,632 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
แก้ท้องที่อำเภอพญาเม็งรายประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลพญาเม็งราย ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลแม่เปาและตำบลเม็งราย
- เทศบาลตำบลไม้ยา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไม้ยาทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลเม็งราย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเม็งราย (นอกเขตเทศบาลตำบลพญาเม็งราย)
- องค์การบริหารส่วนตำบลแม่เปา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่เปา (นอกเขตเทศบาลตำบลพญาเม็งราย)
- องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ต๋ำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่ต๋ำทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลตาดควัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาดควันทั้งตำบล
ประชากร
แก้จำนวนประชากรทั้งหมด 6,402 คน แยกเป็น
- ชาย จำนวน 3,145 คน
- หญิง จำนวน 3,257 คน
จำนวนครัวเรือนทั้งหมด 2,088 ครัวเรือน
ความหนาแน่นเฉลี่ย 70.81 คน/ตารางกิโลเมตร
สถานศึกษา
แก้- โรงเรียนพญาเม็งราย
- โรงเรียนไม้ยาวิทยาคม
- โรงเรียนแม่ต๋ำตาดควันวิทยา
- โรงเรียนสันหนองบัววิทยา
สถานที่ท่องเที่ยว
แก้สถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติ
แก้- วนอุทยานน้ำตกตาดควัน
- วนอุทยานน้ำตกห้วยตาดทอง
- จุดชมทิวทัศน์ห้วยก้าง
- ดอยขุนเปา
สถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม
แก้- คุ้มพญาเม็งราย
- วัดพระธาตุปู่ตุ๋ง
- วัดพระธาตุปู่ล้าน
- วัดพระธาตุหมอกมุงเมือง
สถานที่ท่องเที่ยวเพื่อนันทนาการ
แก้- ตลาดน้ำร่องเบี้ย
อ้างอิง
แก้- ↑ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย ตั้งเป็นกิ่งอำเภอพญาเม็งราย http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2524/D/068/1283.PDF เก็บถาวร 2012-04-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ↑ พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอพญาเม็งราย อำเภอพบพระ อำเภอทับคล้อ อำเภอบ้านโคก และอำเภอโพธิ์ไทร พ.ศ. ๒๕๓๐|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2530/A/156/26.PDF เก็บถาวร 2012-04-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ↑ จำนวนประชากรและบ้าน จำแนกเป็นรายอำเภอ และรายตำบล จังหวัดเชียงราย ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2553, สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
 | บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |