อำเภอประทาย
ประทาย เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครราชสีมา เดิมมีฐานะเป็นตำบลประทายขึ้นกับเขตการปกครองอำเภอบัวใหญ่(เดิมชื่ออำเภอ นอก) ต่อมาได้รับการยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอประทาย เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2504 และได้ยกฐานะเป็นอำเภอในปี 2506 ชื่ออำเภอประทาย ใช้ชื่อตามตำบลประทาย มีหมู่บ้านประทายเป็นหมู่บ้านเก่าแก่สมัยขอมเรืองอำนาจ ซึ่งได้แก่บ้านประทาย หมู่ที่ 2 ตำบลตลาดไทรในปัจจุบัน ซึ่งได้แยกจากตำบลประทาย คำว่า "ประทาย" เป็นภาษาเขมร แปลว่า "ป้อมค่ายหรือที่พักแรม" เข้าใจว่าเป็นทางผ่าน และที่พักแรมของทหารขอมในการไปสักการะปราสาทหินพิมาย
อำเภอประทาย | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Prathai |
คำขวัญ: นางรำปราสาทหิน แดนดินป้อมปราการ โป่งนกแหล่งโบราณ ตระการบึงกระโตน | |
แผนที่จังหวัดนครราชสีมา เน้นอำเภอประทาย | |
พิกัด: 15°32′0″N 102°43′22″E / 15.53333°N 102.72278°E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | นครราชสีมา |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 600.6 ตร.กม. (231.9 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2564) | |
• ทั้งหมด | 77,322 คน |
• ความหนาแน่น | 128.74 คน/ตร.กม. (333.4 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 30180 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 3013 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอประทาย เลขที่ 499 หมู่ที่ 16 ถนนเจนจบทิศ ตำบลประทาย อำเภอประทาย จังหวัดนครราชสีมา 30180 |
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย |
ประวัติศาสตร์
แก้- วันที่ 1 มกราคม 2504 แยกพื้นที่ตำบลประทาย ตำบลโนนเพชร ตำบลวังหิน ตำบลโนนตาเถร ตำบลกระทุ่มราย และตำบลหนองพลวง อำเภอบัวใหญ่ มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอประทาย ขึ้นกับอำเภอบัวใหญ่ [1]
- วันที่ 15 มิถุนายน 2504 ตั้งตำบลหันห้วยทราย แยกออกจากตำบลโนนเพ็ด [2]
- วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2506 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลประทาย กิ่งอำเภอประทาย อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา และจัดตั้งสุขาภิบาลประทาย ในท้องที่บางส่วนของตำบลประทาย[3]
- วันที่ 17 กรกฎาคม 2506 ยกฐานะกิ่งอำเภอประทาย อำเภอบัวใหญ่ เป็น อำเภอประทาย [4]
- วันที่ 15 พฤศจิกายน 2508 จัดตั้งสุขาภิบาลโนนแดง ในท้องที่บางส่วนของตำบลโนนตาเถร [5]
- วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2510 ตั้งตำบลโนนแดง แยกออกจากตำบลโนนตาเถร และ ตั้งตำบลวังไม้แดง แยกออกจากตำบลโนนเพ็ด [6]
- วันที่ 25 ธันวาคม 2511 โอนพื้นที่ของตำบลดอนมัน จากอำเภอชุมพวง มาขึ้นกับ อำเภอประทาย [7]
- วันที่ 30 กันยายน 2512 ตั้งตำบลหนองค่าย แยกออกจากตำบลหนองพลวง [8]
- วันที่ 1 กันยายน 2513 ตั้งตำบลนางรำ แยกออกจากตำบลวังหิน ตั้งตำบลตลาดไทร แยกออกจากตำบลประทาย [9]
- วันที่ 16 กันยายน 2517 ตั้งตำบลสำพะเนียง แยกออกจากตำบลวังหิน และ ตำบลโนนแดง [10]
- วันที่ 20 กันยายน 2522 ตั้งตำบลทุ่งสว่าง แยกออกจากตำบลกระทุ่มราย [11]
- วันที่ 6 กรกฎาคม 2530 ตั้งตำบลดอนยาวใหญ่ แยกออกจากตำบลโนนตาเถร [12]
- วันที่ 1 เมษายน 2532 ได้แยกพื้นที่ตำบลโนนแดง ตำบลโนนตาเถร ตำบลสำพะเนียง และตำบลวังหิน ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอโนนแดง ขึ้นกับอำเภอประทาย พร้อมกับโอนสุขาภิบาลโนนแดง ไปขึ้นกับ กิ่งอำเภอโนนแดง [13]
- วันที่ 1 สิงหาคม 2532 โอนพื้นที่ตำบลดอนยาวใหญ่ จากอำเภอประทาย มาขึ้นกับ กิ่งอำเภอโนนแดง [14]
- วันที่ 1 กรกฎาคม 2533 ตั้งตำบลโคกกลาง แยกออกจากตำบลดอนมัน [15]
- วันที่ 1 กรกฎาคม 2534 ตั้งตำบลเมืองโดน แยกออกจากตำบลหันห้วยทราย [16]
- วันที่ 4 พฤศจิกายน 2536 ยกฐานะจาก กิ่งอำเภอโนนแดง เป็น อำเภอโนนแดง [17]
ที่ตั้งและอาณาเขต
แก้อำเภอประทายตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพลและอำเภอหนองสองห้อง (จังหวัดขอนแก่น)
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบ้านใหม่ไชยพจน์ (จังหวัดบุรีรัมย์) และอำเภอเมืองยาง
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอชุมพวงและอำเภอพิมาย
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอโนนแดง อำเภอสีดา และอำเภอบัวลาย
การแบ่งเขตการปกครอง
แก้การปกครองส่วนภูมิภาค
แก้อำเภอประทายแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 13 ตำบล 151 หมู่บ้าน ได้แก่
ลำดับที่ | อักษรไทย | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | ประชากรทั้งหมด (พ.ศ. 2562)[18] |
ประชากรแยกตามส่วนท้องถิ่น (พ.ศ. 2562)[18] | |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | ประทาย | Prathai | 17 | 10,226 | 6,130 4,096 |
(ทต. ประทาย) (อบต. ประทาย) |
2. | หนองพลวง | Nong Phluang | 12 | 5,681 | 5,681 | (อบต. หนองพลวง) |
3. | หันห้วยทราย | Han Huai Sai | 9 | 5,552 | 5,552 | (อบต. หันห้วยทราย) |
4. | วังไม้แดง | Wang Mai Daeng | 11 | 6,338 | 6,338 | (อบต. วังไม้แดง) |
5. | โนนเพ็ด | Non Phet | 11 | 5,708 | 5,708 | (อบต. โนนเพ็ด) |
6. | กระทุ่มราย | Krathum Rai | 17 | 7,225 | 7,225 | (อบต. กระทุ่มราย) |
7. | นางรำ | Nang Ram | 13 | 5,810 | 5,810 | (อบต. นางรำ) |
8. | หนองค่าย | Nong Khai | 14 | 5,092 | 5,092 | (อบต. หนองค่าย) |
9. | ตลาดไทร | Talat Sai | 13 | 5,926 | 5,926 | (อบต. ตลาดไทร) |
10. | ดอนมัน | Don Man | 10 | 5,344 | 5,344 | (อบต. ดอนมัน) |
11. | ทุ่งสว่าง | Thung Sawang | 8 | 4,754 | 4,754 | (อบต. ทุ่งสว่าง) |
12. | โคกกลาง | Khok Klang | 9 | 5,981 | 5,981 | (อบต. โคกกลาง) |
13. | เมืองโดน | Mueang Don | 7 | 3,997 | 3,997 | (อบต. เมืองโดน) |
รวม | 151 | 77,634 | 6,130 (เทศบาล) 71,504 (อบต.) |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
แก้ท้องที่อำเภอประทายประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 14 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลประทาย ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลประทาย
- องค์การบริหารส่วนตำบลประทาย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลประทาย (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลประทาย)
- องค์การบริหารส่วนตำบลกระทุ่มราย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกระทุ่มรายทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังไม้แดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังไม้แดงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลตลาดไทร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตลาดไทรทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองพลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองพลวงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองค่าย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองค่ายทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหันห้วยทราย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหันห้วยทรายทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลดอนมัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนมันทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลนางรำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนางรำทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโนนเพ็ด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนเพ็ดทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งสว่าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งสว่างทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโคกกลาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกกลางทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองโดน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองโดนทั้งตำบล
ชาวอำเภอประทายที่มีชื่อเสียง
แก้- พระปริยัติมุนี (หลวงปู่จันดี อนาลโย) เจ้าอาวาสวัดดงเค็งและเจ้าคณะอำเภอประทาย พระนักพัฒนา
- หมอลำพรหมา ศรีนาเมือง บรมครูหมอลำสังวาสพุทไธสง 1 ใน 3 ผู้ร่วมริเริ่มหมอลำสังวาสพุทไธสง
- หมอลำจรัส ลาดนอก บรมครูหมอลำสังวาสพุทไธสง
- ไหมไทย หัวใจศิลป์ นักร้องลูกทุ่งหมอลำ
อ้างอิง
แก้- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยกฐานะตำบลขึ้นเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 77 (108 ง): 2562–2564. 27 ธันวาคม 2503. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-16. สืบค้นเมื่อ 2010-05-09.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบัวใหญ่ และกิ่งอำเภอประทาย อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 78 (52 ง): 1512–1518. 27 มิถุนายน 2504.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลประทาย กิ่งอำเภอประทาย อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (17 ง): 435–436. 19 กุมภาพันธ์ 2506.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอบ่อพลอย อำเภอไทรโยค อำเภอหนองปรือ อำเภอหนองสองห้อง อำเภอประทาย อำเภอห้วยแถลง อำเภอละหานทราย อำเภอกุยบุรี อำเภอตาพระยา อำเภอหนองไผ่ อำเภอนาเชือก อำเภอวัดเพลง อำเภอพนัสนิคม อำเภอภูกระดึง อำเภอปรางค์กู่ อำเภอท่าช้าง อำเภอบ้านด่านลานหอย อำเภอบ้านดง อำเภอสว่างอารมณ์ และอำเภอกุดชุม พ.ศ. 2506" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (72 ก): 362–366. 16 กรกฎาคม 2506. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-05-21. สืบค้นเมื่อ 2010-05-09.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลโนนแดง อำเภอประทาย จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (103 ง): 2952–2953. 30 พฤศจิกายน 2508.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอโชคชัยและอำเภอประทาย จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (15 ง): 530–537. 14 กุมภาพันธ์ 2510.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอชุมพวงและอำเภอประทาย จังหวัดนครราชสีมา พ.ศ. 2511" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 85 (119 ก): 970–972. 24 ธันวาคม 2511.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอคง อำเภอประทายและอำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 86 (102 ง): 3369–3384. 18 พฤศจิกายน 2512.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอประทาย อำเภอสีคิ้ว อำเภอชุมพวง อำเภอโนนสูง อำเภอห้วยแถลง และกิ่งอำเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 87 (92 ง): 2851–2883. 6 ตุลาคม 2513.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอประทายและอำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (154 ง): 3504–3517. 17 กันยายน 2517.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอด่านขุนทด อำเภอประทาย อำเภอคง อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (192 ง): 4373–4386. 20 พฤศจิกายน 2522.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอจักราช ชุมพวงบัวใหญ่ ประทาย ปักธงชัย และสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (140 ง): 5122–5146. 23 กรกฎาคม 2530.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอประทาย จังหวัดนครราชสีมา ตั้งเป็นกิ่งอำเภอโนนแดง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 106 (40 ง): 1889. 14 มีนาคม 2532. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-04. สืบค้นเมื่อ 2010-05-09.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง โอนตำบลดอนยาวใหญ่ ไปขึ้นกับกิ่งอำเภอโนนแดง อำเภอประทาย จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 106 (117 ง): 5323. 27 กรกฎาคม 2532. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-16. สืบค้นเมื่อ 2010-05-09.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอชุมพวง อำเภอบัวใหญ่ อำเภอประทาย และอำเภอด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (พิเศษ 149 ง): 118–140. 17 สิงหาคม 2533.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอประทาย อำเภอคง และอำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 108 (พิเศษ 131 ง): 81–94. 29 กรกฎาคม 2534.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอลำทับ อำเภอร่องคำ อำเภอเวียงแหง อำเภอนาโยง อำเภอแก้งสนามนาง อำเภอโนนแดง อำเภอบ้านหลวง อำเภอกะพ้อ อำเภอศรีบรรพต อำเภอแก่งกระจาน อำเภอหนองสูง อำเภอสบเมย อำเภอเมยวดี อำเภอโคกเจริญ อำเภอทุ่งหัวช้าง อำเภอผาขาว อำเภอวังหิน อำเภอดอนพุด อำเภอบึงโขงหลง และอำเภอห้วยคต พ.ศ. 2536" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (พิเศษ 179 ง): 1–3. 3 พฤศจิกายน 2536. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-02-24. สืบค้นเมื่อ 2010-05-09.
- ↑ 18.0 18.1 [1] กรมการปกครอง