อำเภอจอมบึง

จอมบึง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดราชบุรี

อำเภอจอมบึง
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Chom Bueng
คำขวัญ:  บูชา ร.5 ตรึงตาถ้ำจอมพล เที่ยวชมบึงใหญ่ มหาวิทยาลัยราชภัฏพัฒนาท้องถิ่น งามผ้าซิ่นตีนจก
แผนที่จังหวัดราชบุรี เน้นอำเภอจอมบึง
พิกัด: 13°37′12″N 99°35′30″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ราชบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	772.054 ตร.กม. (298.092 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	64,948 คน
• ความหนาแน่น	84.12 คน/ตร.กม. (217.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	70150
รหัสภูมิศาสตร์	7002
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอจอมบึง หมู่ที่ 3 ตำบลจอมบึง อำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี 70150
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ บึงบอระเพ็ด

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอจอมบึงตั้งอยู่ทางตอนกลาง ค่อนไปทิศตะวันตกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอด่านมะขามเตี้ยและอำเภอท่าม่วง (จังหวัดกาญจนบุรี)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอโพธารามและอำเภอเมืองราชบุรี
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอปากท่อและอำเภอบ้านคา
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสวนผึ้ง

การแบ่งเขตการปกครอง

อำเภอจอมบึงเดิมเคยเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอเมืองราชบุรี และ อำเภอสวนผึ้ง ซึ่งในอดีตเคยเป็นตำบลหนึ่งของอำเภอเมืองราชบุรี ต่อมาได้มีการแยกตำบลออกมาตั้งเป็นอำเภอใหม่จนถึงปัจจุบัน

• พ.ศ. 2438 แยกพื้นที่ตำบลจอมบึง ตำบลปากช่อง ตำบลด่านทับตะโก และตำบลสวนผึ้ง ในมณฑลราชบุรี ตั้งขึ้นเป็น กิ่งอำเภอจอมบึง และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับเมืองราชบุรี
• วันที่ 20 กันยายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลจอมบึง ในท้องที่บางส่วนของตำบลจอมบึง
• วันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอจอมบึง อำเภอเมืองราชบุรี เป็น อำเภอจอมบึง
• วันที่ 11 กันยายน 2505 ตั้งตำบลรางบัว แยกจากตำบลจอมบึง
• วันที่ 6 มิถุนายน 2515 ตั้งตำบลป่าหวายและตำบลบ้านบึง แยกจากตำบลสวนผึ้ง
• วันที่ 5 พฤศจิกายน 2517 แยกพื้นที่ตำบลสวนผึ้ง ตำบลป่าหวาย และตำบลบ้านบึง อำเภอจอมบึง จัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอสวนผึ้ง โดยให้ขึ้นการปกครองต่ออำเภอจอมบึง
• วันที่ 5 กรกฎาคม 2520 ตั้งตำบลเบิกไพร แยกจากตำบลจอมบึง
• วันที่ 1 สิงหาคม 2521 ตั้งตำบลแก้มอ้น แยกจากตำบลด่านทับตะโก
• วันที่ 6 พฤศจิกายน 2522 ตั้งตำบลท่าเคย แยกจากตำบลป่าหวาย
• วันที่ 23 กันยายน 2523 ตั้งตำบลบ้านคา แยกจากตำบลบ้านบึง
• วันที่ 31 มีนาคม 2526 ยกฐานะกิ่งอำเภอสวนผึ้ง อำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี เป็น อำเภอสวนผึ้ง
• วันที่ 30 กันยายน 2535 จัดตั้งสุขาภิบาลด่านทับตะโก ในพื้นที่บางส่วนของตำบลด่านทับตะโก
• วันที่ 3 มีนาคม 2538 ยกฐานะสภาตำบลปากช่องและสภาตำบลบ้านบึง ขึ้นเป็น องค์การบริหารส่วนตำบลปากช่องและองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านบึง ตามลำดับ
• วันที่ 30 มกราคม 2539 ยกฐานะสภาตำบลด่านทับตะโก (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลด่านทับตะโก) สภาตำบลเบิกไพร สภาตำบลจอมบึง (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลจอมบึง) และสภาตำบลแก้มอ้น ขึ้นเป็น องค์การบริหารส่วนตำบลด่านทับตะโก องค์การบริหารส่วนตำบลเบิกไพร องค์การบริหารส่วนตำบลจอมบึง และองค์การบริหารส่วนตำบลแก้มอ้น ตามลำดับ
• วันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลจอมบึงและสุขาภิบาลด่านทับตะโก ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลจอมบึงและเทศบาลตำบลด่านทับตะโก ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 8 กันยายน 2563 ได้เปลี่ยนชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลจอมบึง อำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลจอมพลและจัดตั้งเป็นเทศบาลเมืองจอมพล

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอจอมบึงแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 6 ตำบล 90 หมู่บ้าน

1.	จอมบึง		(Chom Bueng)		13 หมู่บ้าน
2.	ปากช่อง		(Pak Chong)		16 หมู่บ้าน
3.	เบิกไพร		(Boek Phrai)		11 หมู่บ้าน
4.	ด่านทับตะโก		(Dan Thap Tako)		20 หมู่บ้าน
5.	แก้มอ้น		(Kaem On)		15 หมู่บ้าน
6.	รางบัว		(Rang Bua)		15 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอจอมบึงประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลเมืองจอมพล ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลจอมบึง (เขตองค์การบริหารส่วนตำบลจอมบึงเดิม)
• เทศบาลตำบลจอมบึง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลจอมบึง (เขตสุขาภิบาลจอมบึงเดิม)
• เทศบาลตำบลด่านทับตะโก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลด่านทับตะโก
• องค์การบริหารส่วนตำบลปากช่อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากช่องทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเบิกไพร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเบิกไพรทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลด่านทับตะโก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลด่านทับตะโก (นอกเขตเทศบาลตำบลด่านทับตะโก)
• องค์การบริหารส่วนตำบลแก้มอ้น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแก้มอ้นทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลรางบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลรางบัวทั้งตำบล

สถานที่สำคัญ

• ถ้ำจอมพล
• สวนรุกขชาติถ้ำจอมพล
• วัดวาปีสุทธาวาส ( ตลาดอมยิ้ม )
• วัดนิยมธรรมาราม ( ด่านทับตะโก )
• มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง
• ตลาดนัดด่านทับตะโก