องคต
องคต (อังกฤษ: Angada จากสันสกฤต: अङ्गद องฺคท) เป็นตัวละครเอกตัวหนึ่งของเรื่อง รามเกียรติ์ เป็นลูกของพญาพาลี กับนางมณโฑ เป็นทหารเอกของพระราม มีอาวุธเป็นพระขรรค์
องคต | |
---|---|
ตัวละครใน รามเกียรติ์ | |
หัวโขนองคต | |
ข้อมูลตัวละครในเรื่อง | |
เผ่าพันธุ์ | ลิง |
เพศ | ผู้ |
ตำแหน่ง | อุปราชเมืองขีดขิน |
ญาติ | พาลี (บิดา) นางดารา (มารดาเลี้ยง) นางมณโฑ (มารดา) สุครีพ (อา น้องของพาลี) อินทรชิต (น้องชายร่วมมารดา) นางสีดา (น้องสาวร่วมมารดา) ไพนาสุริยวงศ์ (น้องชายร่วมมารดา) |
มิตรสหาย | หนุมาน, สุครีพ, ชมพูพาน, ชามพูวราช, นิลพัท, พระราม, พระลักษมณ์, พระพรต, พระสัตรุด, พิเภก |
ศัตรู | ทศกัณฐ์, กุมภกรรณ, อินทรชิต, แสงอาทิตย์ ไพนาสุริยวงศ์, ท้าวจักรวรรดิ |
เมื่อพาลีแย่งนางมณโฑมาจากทศกัณฐ์แล้ว นางได้ตกเป็นภรรยาของพาลีจนกระทั่งตั้งครรภ์ ฝ่ายทศกัณฐ์ไปฟ้องฤๅษีอังคตผู้เป็นอาจารย์ของพาลี ว่ากล่าวพาลีจนพาลียอมคืนนางมณโฑให้ แต่ก็ขอลูกเอาไว้ ฤๅษีอังคตจึงทำพิธีเอาลูกออกจากท้องนางมณโฑไปใส่ในท้องแพะ เมื่อครบกำหนดคลอดพระฤๅษีก็ทำพิธีให้ออกจากท้องแพะให้ชื่อว่า องคต แต่ทศกัณฐ์ยังผูกใจเจ็บ แปลงกายเป็นปูยักษ์คอยอยู่ก้นแม่น้ำเพื่อที่จะฆ่าองคตขณะทำพิธีลงสรง แต่ถูกพาลีจับได้ แล้วเอามาผูกไว้ให้องคตลากเล่นอยู่เจ็ดวันจึงค่อยปล่อยไป
หลังจากพาลีสิ้นใจตาย องคตได้เข้าร่วมกับกองทัพพระราม เดินทางไปสืบข่าวนางสีดาร่วมกับหนุมานและชมพูพาน ครั้นเมื่อเคลื่อนทัพมาถึงเกาะลงกาแล้ว พระรามก็ส่งองคตเป็นทูตไปเจรจากับทศกัณฐ์ เพื่อทวงนางสีดาคืนกลับมา แม้จะไม่สำเร็จ แต่ก็ได้แสดงความเฉลียวฉลาดและความกล้าหาญให้ประจักษ์แก่ตาของทศกัณฐ์ ตลอดการทำสงครามก็ช่วยทำศึกกับกองทัพของทศกัณฐ์อย่างเต็มความสามารถ
องคตเป็นผู้ที่มีสัมมาวาจา สามารถพูดจาให้คนหลงเชื่อได้ ดังจะเห็นได้จากตอนที่พระรามให้องคตแปลงกายเป็นยักษ์พิจิตรไพรีไปทูลขอแว่นแก้วสุรกานต์จากพระพรหม
ลักษณะทั่วไป
แก้ลักษณะขององคต คือ มีหนึ่งพักตร์ มีกายสีเขียว แต่งตัวตามอย่างกษัตริย์ สวมมงกุฎสามกลีบ (มงกุฎน้ำเต้า) มีพระขรรค์เป็นอาวุธ ภายหลังได้เป็น พระยาอินทรนุภาพ ตำแหน่งผ่ายหน้าเมืองขีดขินพร้อมมงกุฎกุณฑล สังวาลแก้วและทรงเครื่องอย่างกษัตริย์ทุกประการ
บทกลอนวานรในรามเกียรติ์ นามขุนกระบี่นี้ องคต เสนอนอ กากาจราชเอารส ฤทธิล้ำ สีเขียวดุจมรกฎ มกุฎกลีบ สามแฮ เถลิงยศอุปราชค้ำ เขตรด้าวขีดขิน ฯ
ก่อนหน้า | องคต | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
สุครีพ | อุปราชเมืองขีดขินในเรื่องรามเกียรติ์ |
เรื่องรามเกียรติ์จบ ขณะองคตยังอยู่ในตำแหน่ง 'พระยาอินทรนุภาพ' |