สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา
สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา หรือ สำนักเรียนวัดคุ้งตะเภา เป็นสำนักเรียนพระปริยัติธรรมสำหรับคฤหัสถ์ประจำตำบลคุ้งตะเภา[2] ตั้งอยู่ที่ วัดคุ้งตะเภา บ้านคุ้งตะเภา ตำบลคุ้งตะเภา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ สังกัดคณะสงฆ์จังหวัดอุตรดิตถ์ ควบคู่กับ สำนักเรียนพระปริยัติธรรมวัดใหม่เจริญธรรม ที่เป็นสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรมและบาลีของพระสงฆ์ในตำบลคุ้งตะเภา
สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา Wat Kungtaphao Buddhist School | |
---|---|
ที่ตั้ง | |
ข้อมูล | |
ชื่ออื่น | ส.ค.ภ. |
คำขวัญ | เอตทคฺคํ วุฑฺฒีนํ ยทิทํ ปญฺญาวุฑฺฒิ การพัฒนาปัญญา เป็นเลิศแห่งการพัฒนาทั้งปวง[1] |
สถาปนา | วิสาขบูชา พ.ศ. 2535 |
หน่วยงานกำกับ | คณะสงฆ์จังหวัดอุตรดิตถ์ |
ผู้อำนวยการ | พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ (น.ธ.เอก, ป.บส., พธ.บ.) |
สี | ███ สีแดง หมายถึง "วิชฺชา" คือความรู้, ความสง่างามด้วยความรู้ ███ สีเหลือง หมายถึง "จรณสมฺปนฺโน" คือความเป็นคนดีมีคุณธรรมในจิตใจ |
เว็บไซต์ | www.watkungtaphao.ob.tc |
สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา เป็นสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกคฤหัสถ์ของคณะสงฆ์ตำบลคุ้งตะเภาแห่งแรกของตำบล ปัจจุบันทำการเรียนการสอนในโรงเรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานในตำบลคุ้งตะเภาทั้ง 6 โรงเรียน โดยมีคณะครูสอนพระปริยัติธรรมสังกัดวัดในตำบลคุ้งตะเภาทั้งพระสงฆ์และคฤหัสถ์เข้าสอนควบคู่กับการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของโรงเรียนในเขตตำบลคุ้งตะเภา[3]
สำนักศาสนศึกษาแห่งนี้นับเป็นสำนักศาสนศึกษาหนึ่งในไม่กี่แห่งของจังหวัดอุตรดิตถ์ที่มีการนำพระสงฆ์เข้าสอนพระปริยัติธรรมแก่คฤหัสถ์ในโรงเรียนตลอดปีการศึกษา และเป็นสำนักศาสนศึกษาที่มีสถิตินักเรียนสอบไล่ได้พระปริยัติธรรมแผนกธรรมเป็นลำดับต้น ๆ ของอำเภอเมืองอุตรดิตถ์[4]
ประวัติ แก้
สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา ก่อตั้งโดยกลุ่มครูสอนพระปริยัติธรรมในตำบลคุ้งตะเภา ในปี พ.ศ. 2535 โดยดำริของ พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ รองเจ้าอาวาสวัดคุ้งตะเภา โดยไม่ได้อาศัยงบประมาณสนับสนุนจากส่วนราชการ การดำเนินการในช่วงแรกเป็นไปได้ด้วยดีโดยอาศัยทุนค่าใช้จ่ายต่าง ๆ จากพระสงฆ์ที่เป็นพระอาจารย์สอนธรรมศึกษาเอง โดยในช่วงแรก ๆ อาศัยอาคารหอพระวัดคุ้งตะเภาเป็นสถานที่เล่าเรียน แต่ยังไม่มีการจัดการด้านบุคลากรและนักเรียนอย่างเป็นระบบมากนัก
การศึกษาแผนกธรรมศึกษาหรือการศึกษาวิชาธรรมของคฤหัสถ์อย่างเป็นระบบ ได้เริ่มจัดการเรียนการสอนได้ในปี พ.ศ. 2540 อันเป็นช่วงแรก ๆ ที่แม่กองธรรมสนามหลวงเปิดโอกาสให้มีการสอบไล่ธรรมศึกษาสำหรับคฤหัสถ์ในต่างจังหวัดขึ้น โดยในช่วงแรก พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ (แสงสิน) รองเจ้าอาวาสวัดคุ้งตะเภา และพระนักเผยแผ่พระพุทธศาสนาประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ ได้ดำเนินการประสานงานไปยังโรงเรียนในเขตตำบลคุ้งตะเภาขอนำพระสงฆ์เข้าสอนจริยธรรมและธรรมศึกษาในโรงเรียน ซึ่งการจัดการเรียนการสอนในครั้งนั้นประสบผลสำเร็จไปด้วยดี มีนักเรียนและผู้สนใจสอบไล่ได้ธรรมศึกษาเป็นจำนวนมาก
ต่อมาเจ้าคณะตำบลในขณะนั้นคือ เจ้าอธิการธง ฐิติธมฺโม (อิ่มชม) วัดคุ้งตะเภา (สมณศักดิ์ในปัจจุบัน พระครูประดิษฐ์ธรรมธัช) ได้เล็งเห็นความสำคัญของการศึกษาธรรมของคฤหัสถ์ดังกล่าว จึงได้ดำเนินการขอจัดตั้งสำนักศาสนศึกษาประจำตำบลคุ้งตะเภาขึ้นที่วัดคุ้งตะเภา ในนาม สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา ต่อมามีการเปลี่ยนเจ้าคณะตำบลคุ้งตะเภาในปี พ.ศ. 2543 จึงเกิดการลักลั่นในการบริหารงานสำนักศาสนศึกษาในระยะหนึ่ง แต่วัดคุ้งตะเภาโดยการนำของพระสมุห์สมชาย ก็ได้จัดการสอนธรรมศึกษาเช่นเดิม โดยดำเนินการและออกทุนดำเนินการเองทั้งหมดจนถึงปัจจุบัน ซึ่งมีผู้สอบไล่ได้ธรรมศึกษาเป็นจำนวนมากทุกปี และในปี พ.ศ. 2549 พระปลัดสมพงษ์ สมจิตฺโต วัดใหม่เจริญธรรม ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าคณะตำบลคุ้งตะเภา จึงได้จัดเปิดสนามสอบธรรมศึกษาแห่งที่ 5 ของอำเภอเมืองอุตรดิตถ์ ที่โรงเรียนป่าขนุนเจริญวิทยา เพื่อเป็นสนามสอบสำหรับนักเรียนในสังกัดสำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา ซึ่งเป็นการเปิดสนามสอบธรรมศึกษาที่ตำบลคุ้งตะเภาเป็นครั้งแรก[3]
ในวันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2554 นายโยธินศร์ สมุทรคีรีจ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ ได้ลงนามในประกาศจังหวัดอุตรดิตถ์ ที่ 1/2554 จัดตั้งศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ขึ้นในวัดคุ้งตะเภาอย่างเป็นทางการ สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภาจึงมีภารกิจด้านการจัดแหล่งการเรียนรู้ในวัดเพิ่มเติมจากการทำการเรียนการสอนตามปกติในสถานศึกษาระดับพื้นฐาน โดยในส่วนของศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์วัดคุ้งตะเภานั้นอยู่ภายใต้ความอุปถัมภ์ของกรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม[5]
หัวหน้าสำนักศาสนศึกษา แก้
ครูใหญ่ | ||
รายชื่อ | ระยะเวลาอยู่ในตำแหน่ง
| |
---|---|---|
พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ (น.ธ.เอก, ป.บส., พธ.บ.) | พ.ศ. 2535 - ปัจจุบัน |
สัญลักษณ์สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา แก้
พระพุทธรูปประจำสำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา แก้
พระพุทธรูปประจำสำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา เป็นพระพุทธรูปนั่งขัดสมาธิปางมารวิชัย หน้าตักสามนิ้ว เป็นพระพุทธรูปทรงเครื่องพุทธลักษณะทรงเครื่องจักรพรรดิราช สร้างในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น มีอายุมากกว่าร้อยปี องค์พระทำด้วยโลหะตามแบบอย่างพระพุทธรูปทรงเครื่องที่เป็นที่นิยมในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ปัจจุบันองค์พระประดิษฐานอยู่ภายในวัดคุ้งตะเภา พระพุทธรูปองค์นี้ได้รับการถวายพระนามว่า "พระพุทธวชิรปัญญาญาณสัมพุทธบพิตร" พระนามพระพุทธรูปเป็นมงคลนามสื่อความหมายถึง "พระพุทธเจ้าผู้เป็นพระผู้ตรัสรู้โดยชอบซึ่งพระปัญญาญาณแห่งพระสัมพุทธเจ้าด้วยพระปัญญาประดุจเพ็ชร"[3]
ตราสัญลักษณ์สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา แก้
ตราสัญลักษณ์สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา เป็นรูปวงกลมลงสีแดงชาด ภายในประดิษฐานรูปพระพุทธรูปหลวงพ่อสุวรรณเภตรา พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์สำคัญของวัดคุ้งตะเภา ล้อมด้วยลวดลายกนกเปรียบพระมหาปัญญาคุณของพระพุทธเจ้าอันแผ่ไพศาล ใต้ฐานพระพุทธรูปปรากฏข้อความ "สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา" ภายใต้ข้อความดังกล่าวเป็นพระพุทธพจน์ภาษาบาลี ซึ่งเป็นพระพุทธดำรัสของพระพุทธเจ้าในพระไตรปิฎก อังคุตรนิกาย เอกนิบาต ว่า "เอตทคฺคํ วุฑฺฒีนํ ยทิทํ ปญฺญาวุฑฺฒิ" แปลว่า การพัฒนาปัญญาเป็นเลิศแห่งการพัฒนาทั้งปวง ทั้งหมดอยู่ภายในกรอบวงกลมล้มรอบภายนอกด้วยลายดอกปทุมชาติ แสดงความถึงการแสวงหาปัญญาแห่งการตรัสรู้[3]
คำขวัญสำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา แก้
คำขวัญสำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา เป็นพระพุทธศาสนสุภาษิตภาษาบาลีอันมีที่มาจากพระไตรปิฎกอังคุตรนิกาย เอกนิบาต ว่า
เอตทคฺคํ วุฑฺฒีนํ ยทิทํ ปญฺญาวุฑฺฒิ
การพัฒนาปัญญาเป็นเลิศแห่งการพัฒนาทั้งปวง— องฺ.เอก.๒๐/๗๘/๑๗
หมายถึงนักเรียนในสำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา พึงศึกษาเพื่อฝึกหัดพัฒนาตนทั้งกายและใจ คือเป็นผู้มีความรู้วิชาการควบคู่กับคุณธรรมในจิตใจ เป็นคนดีของสังคมได้ในอนาคต
-
ตราสัญลักษณ์สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา
-
พระพุทธวชิรปัญญาญาณสัมพุทธบพิตร (หลวงพ่อทรงเครื่อง) พระพุทธรูปประจำสำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา
-
ธงสีสัญลักษณ์สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา
อ้างอิง แก้
- ↑ พระไตรปิฏก เล่มที่ ๒๐ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๒ อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต. พระไตรปิฎกฉบับสยามรัฐ. [ออนไลน์]. เข้าถึงแหล่งข้อมูลได้จาก [1]. เข้าถึงแหล่งข้อมูลเมื่อ 26-10-52
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, กฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานโดยสถาบันพระพุทธศาสนา พ.ศ. ๒๕๔๘ (กฎกระทรวงออกตามความในพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ เพื่อส่งเสริมและ สนับสนุนการจัดการศึกษาของสถาบันพระพุทธศาสนา), เล่ม ๑๒๒, ตอน ๕๔ ก, ๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๘, หน้า ๑๘
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 ประวัติสำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา-History of Watkungtaphao Buddhism School. สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา. เข้าถึงได้จาก [2][ลิงก์เสีย]. เข้าถึงเมื่อ 26-10-52
- ↑ ประกาศผลสอบนักธรรมและธรรมศึกษาประจำปี ๒๕๕๑. เว็บไซค์สำนักงานแม่กองธรรมสนามหลวง อาคารหอสมุดมหามกุฏราชวิทยาลัย วัดบวรนิเวศวิหาร. เข้าถึงแหล่งข้อมูลได้จาก [3]. เข้าถึงแหล่งข้อมูลเมื่อ 26-10-52
- ↑ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์. (2554, 19 มกราคม). ประกาศจังหวัดอุตรดิตถ์ เรื่อง จัดตั้งศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ ประจำปี 2554.
ดูเพิ่ม แก้
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
- www.watkungtaphao.ob.tc เว็บไซด์อย่างเป็นทางการของสำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา [ลิงก์เสีย]
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ สำนักศาสนศึกษาวัดคุ้งตะเภา
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์